장음표시 사용
381쪽
322 Iuris Naturalis Elementanet originem . Menti scilicet inest amo ,
cogitatio, Volunca S; per eam mo Vetur cor
pus haec suas actiones Vertit quocumque libitum est I sistit tuum iter vel ulterius progreditur, aut et 13m regreditur. 3. Quae in nobis substantia cogitans est , aliquid simplex est , unicum in divitumque ' siquidem omnia nostra cogitata omnesque nostras perceptiones tanquam in unum coari lunat per mentem enim concipiuntur , sentiuntur, atque inter s. conferuntur, quae omnia praestari nequeunt a natura pluribus partibus constante.
re non sequitur animae necessarius interitus a
IGiTUR nostrae mentis Videtur esse peculiaris natura , quae ab alii S corporeis cras is
sisque,substantiis omnino diversa sit, quam vere dixeris meram esse intelligentiam, &aliquo modo supremae naturae participem, inquam sententiam sic apprime TULLI Us .is Animorum nulla in terris origo inveniri , , potest: nihil enim est in animis mixtum
is atque conere um, aut quod ex terra na.
tum atque fictum esse videatur; nihil ne aut humidum quidem aut flabile aut in gneum. His enim in naturis nihil inest, quod vim memoriae, mentis, cogitationis habeat; quod & praeterita teneat & futuisse ra provideat & complecti possit presentia: eri quae sola divina sunt nec inveniunturis unquam , unde ad hominem venire pos-
ri sint, nisi a DEO . Singularis est igitur
382쪽
o quaedam natura atque ViS animi, se; uno is sta ab his usitatis notisque naturis. Ita
is quidquid est illud, quod sentit, quod sa-- pit , quod Vi Vit, quod viger', coeleste
se & divinum, ob eamque rem aeternum fit . necesse est. Cic. T cul. Di put. Lib. I. se Cap. 27. . Ex quibus merito TULLI Us infert im. mortalem animam esse. Namque anima &corpus si duo sint omnino inter se diversa, sublato uno minime necesse est tolli & al. terum I nihilque obstat quominus anima perstet, quamquam in quibus degebat cadu-
si Μ objicias non sic nobis compertam esse interiorem substantiarum naturam , ut sq: 'ς
recte negemus concretam cum aliqua egie, 'Riς Rin s a materia mentem seu cogitationem adglutinari per Deum potuisse: Respondeo, non aliud attamen de rebus judicium ferri posse , quam quod cum ipsa rerum apparentia alia 'que cum ideis nostris consentit; alioquin incertum foret in scientiis quidquid evidemtissima demonstratione non inniteretur , atque sic absurdae Pyrrhoniorum opinioni quo dam modo assentiremur . Uerum in hoc nostro argumento id unum Ratio postulat, Ur accurate 1ecernantur', quae dubia, quae
Certa , quae probabilia sunt ' quoniam autem quidquid nobis de extensa materiria compertum est , nullam habet cum no-X et strae
383쪽
324 Iuris Naturalis Elementa strae mentis facultatibus affinitatem , sed contra substantiae extensae & substantiae cogitantis videntur esse dissociabiles qualitates , si quis asserat esse omnino probabile, quae pars nostri cogitans est a natura corinporea necessario diversam esse , is certe divinam potentiam non coarctat , sed Rationis lucem sequitur.
natura nihil in nihilum reeidit. SED quaecumque sit animae natura, atque si etiam , nullo licet indixio suffragante , corporea fingatur esse anima , minime tamen exinde posset colligi, intereunte corpore animam pariter necessario interire . Neis-que enim 'quidquam videmus quod in nihilum proprie recidat , corpusque ipsum , quantumvis anima sit longe deterius , non tamen per ipsam mortem ad nihilum rediis gitur . Corporis quidem partium magna fit per mortem corruptio ' nihilominus cor poreae substantiae eadem temper natura rein manet , nec ei quid aliud contingit quam formae immutatio , aliusque partium con textus . Quam ob causam igitur anima in nihilum recideret λ Concedam , si vis i re ut animae superveniat non levis muta tio, erit namque Vinculis libera quibus corpori adligabatur , nec ulterius simul opera. hitur cum corpore. Sed an inde consequens est animam non subsistere segregatam a Corpore , vel an ideo praecipua sua facultate,
nimirum intelligentia spoliabitur Non hae
384쪽
prosecto futurae videntur animae vices , nec ex interitu corporis sequitur interitus
Quapropter interior animae natura etiam. si non esset dijudicatu possibilis , attamen qui ex interitu corporis necessarium colligeret interitum animae , is rectae ratiocinationis limites praetergrederetur , & con sequentias deduceret ultra id quod per ipsam rem exhibetur . Itaque semper eo quaestio redit ,' vult ne Deus animam ad
nihilum redigere , Vel eam servare λ Equidem per illa quae de animae natura nobis, A ad . praeesaris.
385쪽
216 Iuris Naturalis Elementa. simas virtutes idonea est' quis, inquam, probabiliter censeat huiusmodi naturam tot egregiis facultatibus instructam adeoque bruistis animantibus antecellentem,in hoc brevissuraum vitae spatium latitummodo conditam esse Z Longe aliter leniere Ueteres Phiis
losophi , eoique acriter perculit quae dicta est nobis animae praestantia. - Quid multa ,, Sic mihi persuali, sic sentio, cum tanta
,, celeritas animorum sit, tanta memoria is praeteritorum , suturorumque prudentia , ,, tot arteS, tantae scientiae , tot inventa, is non posse eam naturam , quae reS eas, , contineat, esse mortalem. Cic. De Senect.
Argumda insuper humanae mentis natura, ta nostra ut ulterius semper progredi ' suasque valeat confir- magis magisque facultates perficere. Cogni-m30 tur tiones autem nostrae quamvis jam nunc cer-
quod 'h, sint circumscriptae , nihilomi
strae fa 'ni'S si cogitationum ratio habeatur quas cultates possumus comparare, vel ea spectentur quae possint possumus adinvenire, aut etiam attendantur
quae in hominibus possibilia sunt, ju
giique dicta , prudentiae , VII tutatque Incrementae,
perfici. horum omnium limites nullos deprehendi. mus, quoniam in his semper possunt homines novum aliquem perse ionis & maturitatis gradum assequi. Quinetiam mors homines occupat, cum adhuc impei secti sunt eorum progressus , atque in eo essent ut
386쪽
. longe ulterius progrederentur. Quis exi ,, stimet , ait Speetator Anglus, humanam. mentem tot perscEtionibus, innumeruque . ,, Virtutibus & cognitionibus comparandis . . D id Oncam fere ab ortu suo ad nihilum re. ,, cligendam esse Θ An putabamus humanae . . ,, menti ha S dotes inditas Quae nullum uis,, sum habiturae sorent , nihilque in illis ,, concedendis fuisse conditori propositum. . .. ,, nutum a Nimal sibi destinatum perlectio- ,, nis gradum assequitur ultra quem nequit ,, progredi, ted paucisIimis annis qualitates
,, OmneS adipiscitur naturae tuae accommo
,, catas, quibuS partis qualitatibus, etiamsi , ,, decieS centena annorum millia Viveret, . . idem propemodum esset ac nunc ei Ilais, que mentem humanam arbitrarer sensim
,, alteri, tum derepente interire , si modo ' s,, men S humana*brutorum instar angustis esset limitibus circumscripta, atque intra ,, definitum quoddam tempus esus facultari tes ita perscerentur, ut ulterius nequeat ,, perfici. At Vero credibile non est colli
D tantem naturam, singulisque diebus alias ' ,, aliasque periectiones assequentem', post- c. , , quam sui Conditoris opera coepit con- ,, templari , ejusque infinitam sapientiam, ,, benignitatem , potestatemque aliquantu
ri tum dignovit, statim a primis initiis i ,, terire, & Vixdum inchoatis suis disquisi- ,, tionibuS sa).
387쪽
318 Iuris Naturalis Elementa . .
Solvitur EQUIDEM plerique homines brutorum, objectum. animalium Vitam . quodammodo sectantur', de suis facultatibus perficiendi seminime sol- liciti . Sed licet complures ultro degeneressant , id nulla ratione iis nocet , qui fa-
' tum suae dignitatem generosius tuemur , nec minus certa sunt quaecumque de animae praestantia disputavimus. Res enim. ut recte
dijudicentur in se ipsis spectandae sunt , &
suo maximae perfectioniS statu. '.
III. AVu- IDEO certe futura sponte prospicimus , ment Vm. eaque etiam putamus nostra interesse quae Nolix nobis extinctis contingent ' ideo nostrum
nomen nostramque memoriam avemus aeterin& innata nare , & judicium curamus posteritatis , nobis dea quia interiore sensu nobis innotescunt , &. Iiλ φ .nostrae naturae dignitas , & nobis destinataehum nae sortis magnitudo . . Cujusmodi sensus non Gientisaea ex decepto nostri ipsorum amore , nec externit praejudicata opinione proficiscitur . aeter-tζm R ' nitatis spes desideriumque ab ipsa nat ο μης' ra nostris mentibus impressa sunt . Quae .
spes , quod desiderium , ita ex se ipsis
consentiunt cum Ratione , ita utilia sunt, tamque arcte cum humanitatis systema . cohaerent , ut inde futura post hanc vi . tam alia vita omnino probabiliter colligatur . Quantumcumque sit aeternitatis ex se
388쪽
prout nostram Rationem diligentius perficimus , magisque in Veritatis cognitione &cultu virtutis progredimur. aeternitatis auatem interior sensus ille & spes illa nobilissimarum, fortissimarum, & societati utilis- .simarum actionum fiunt origo; eoque nostrarum actionum sublato principio, omnia hominum proposita necesse est levia, igno
Ex quibus omnibus manifestum apparet
inter humanam mentem ejusdemque mentis aeternitatem tanquam naturalem conU nientiam & accommodationem esse'. Ne
que enim homines eludendo summa Dei sapientia propositum sibi finem assequitur, nec fictilium'principium esse potest aete nitatis opinio. , quae. cum Ratione adeo consentit , adeo necessaria est , cujus nonnisi saluberrimi sunt exitus , per quam supra se ipsum evehitur homo , maximas res Iggreditur, atque gravissima pericula, & maxime virtuti obstantia superat. γ' Graphice depingit C IGERO quanto calcari aeternitatis speῖ desideriumque homines omni aevo stimulaverit ad id quodcumque magnum & egregium est . , , Nem, , mo unquam sine magna spe Τmmorta- is litatis se pro patria offerret ad mortem .
se Licuit esse otioso Themistocli licuitis Epaminondae ς licuit , ne & Vetera & .
ri eXterna quaeram, mihi : sed nescio quori modo inhaeret in mentibus quasi saeculo- 'ν, rum quoddam augurium suzurorum is
389쪽
ggo Iuris NaturalisbElementa . 'itique in maximis ingeniisMastissimisque animis mistit maxime, & apparet faciti lime . Quo quidem dempto , quis tam csset amens, qui semper in laboribus Sc,, perii ulis viveret 8 scutav. Quaest. Lib.
Quapropter eo omnia conspirant, ut deis leto corpori animam putemus superesse . Etenim quae nobis de nostrae mentis natura comperta sunt; ejus praestantia facultatesque , quae semper possunt magis magisque persci :tum mentis habitus ille quo supra mortalem hanc vitam elati aeternitatem innato sensu affectamus ' haec omnia , inquami, haud leves profecto conjecturae, sed genuina signa sunt, eam revera esse Conditoris Dei voluntatem , ut hominum aeterna sit
XI. Natura- - AD praecipuam nostram quaestionem , scilium Le- licet Naturalium megum sanctionem pro- - g m ' bandam non parum confert in luce posita
hi festa nolyrae mentis immortalitas, per quam Im set in vi mortalitatem jam partim solvuntur quae nota futura. f rae sententiae advertantur objecta . Etenim si toluto corpore mens adhuc existat, nihil
impedit quominus id quod in praetenti vita Naturalium Legum sanctioni deest , in sutura Vita suppleatur pro Legislatoris Dei
Explorata nobis est pars hominis pb L a , unde non exiguum adjumentum adest ad
390쪽
Pars II. Cap. XIII. 331 ad illud quod investigatur inveniendum . Expendamus jam morasem partem hominis, sive hominem intueamur, prout est ad se- a quendam Regulam habilis, & in suis actionibus cognitionem delectumque adhibens ;tum deinde ad ipsum Conditorem Deum
assurgentes Viceamus an non possint compe- riri nova argumenta, ex quibus longe pro- 'habilius quam ex iis quae luperius disputata sunt, tum futura vita . tum huic futurae vitae demandata praemia vel assignatae poenae conjiciantur. Sed in hunc locum revocanda necessario plura iunt quae pallim in hoc volumine dilis putata fuere; est enim eorum omnium cia ligenda iumma : quoniam silvera demonis stretur esse quam aggredimur probandam quaestionem , exinde totum absolvetur no- serum systema. Atque sic pictores imitabimur, qui singulas quidem suarum tabellarum partes scoiiam tractant , tum OmneS deinde simul retractando connectunt , ut hinc pariatur concentus , & unum ac tintum quid conficiatur.
Igitur homo, ut jam intelleximus, Ratione & Libertate praeduus est, justum hone r m V 1tumque ab Inlullo in turpi iezeruit, is lς 'ibili de. 1ibi eorum conicius est quae bona vel mala dudum sunt, tuo se Conditori novit obnoxium
se , natumque quibui iam ossiciis equoq-. V lidis. Hominis praeclarissima ornam ni suns spectiti .