Commentarius de generibus divinationum, ac graecis latinisque earum vocabulis / [Joachim Camerarius]

121쪽

DIvINAT 1 89stea Bruto, sunt celebrata a pluri-xsuperioribus temporibus, atque eo nostra aetate similia multa deprae-nsa, inq; his quaedam φάσματα, vel sia hoc nomen arridet, spectra, Ilairorum operas facientia. De quibus locis ad septentriones propius in-inantes mirabilia narrantur. Ad haec terunt apponi ea, quae Graeci τανικα

citato in castris praesertim tumultu motu ignota de caussa, quo saepe erterritos sibi manus intulisse ipsistia militones accepimus, confligens tanquam cum hostibus. Quia au-m docti piceriq; ingeniosi homines, ad naturales caussas quaedam in hoc enere reserunt , quaedam esse inaniat ista, atque praestigia perhibent, visumisi ascribere hoc loco disputationem his Plutarchi, interpretatione nora, quam bene fieri potuit, expres- m. Quo loco enim hic narrat, plac to a mulieribus Marcio, fortunae muliebri temphim fuisse dedicatum, inq; 2 consecratum simulacru bis edidisse

122쪽

donastis fabulana illam ait esse simi

lemias is i , id est, si quae facta non sint, neq; fieri posse videantur. conari ista narrantes persuadere ea, quae creditu sint difficilia Nam apparere, inquit, in statuis sudores lacrimas, manantes sanguinis colore humo-lres , non est eiusmodi ut fieri nequeat, ligna enim uapides saepe squalorem contrahunt humore foecundum, ,γ.rios edunt ex sese colores,&admittunt pigmenta ex aere circumfuso, quibus significari aliquid diluinitus nihil pro hibere videatur. Fieri etiam potest, de statuis existat sonus, ut illae mutir aut ingemiscere putentur, si quae interiores partes findantur aut discedani vehementius. Verum asticulate pro nuntiatam vocem, sermonem adeo planum eximium perfectam 3 ora tionem, emitti ex re inanima, omnininexplicabile est. Nisi sane animus at Deus, absq; corpore instructo con cinnato partibus ratione praeditis, res fert ut sonum edere, loqui possit. Vbi vero historiae multis .fide dignis testibus vim quandam afferunt, itan scitur affectio quaedam sensui contraria in par-

123쪽

parte animi u isorum est Graeci

ντα κον Vocant d persuadet simuliquid opinioni, tunc quemadmodum somnis, audire nihil audientes, re nihil videntes videmur. Verum nimuero, si qui nimia animi propen-lon amore erga Deum afficiuntur, nihil huiusmodi improbare refra-ando possunt, ipsum miraculum di :na potentiae conditionem nostram longe superans multum valet ad fident aciendam. Numen enim diuinum hu- nano generi nulla in re assimulatur :ion natura, non motione, non arte,

ion viribus. Neq; disientaneum est, quid illud facit, siue machinatur, quod fieri a nobis nullis machinis pos-

et, ac potius in omnibus excellens, multo maxime operibus dissimile discrepans est. Sane siccundum Hera-llitum, magna rerum diuinarum pars ognitioncm nostram effugit. Hacte- iis lutarchus, quae enim sequuntur ad historiam de Marcio pertinent. In Sulla autem exponitur ab eodem Hetrusca disciplinae sententia de mutatio-ibus rerum Mundanarum interriS,

uam μετακοσμησιν Ocat, id est, prae-

H a sentis

124쪽

sentis generis mutationem in alteruquae uniuersa octo secerunt vita mor busq; c conditione penitus diuersa. In Pericle idem autor talia quaedani scripsit. Narratur, inquit, aliquando ex agro caput fuisse allatu Pericli arte

iis cum vno cornu. Tunc Lamponem vatem considerantem cornu firmua solidum, e fronte media natum dixisse Quod duo essent in ciuitat potentes factiones, Thucydidis atquPericlis, fore, ut ad unum, apud queni signum illud euenisset, omnis potesta deueniret Anaxagoram vero Philosophum osse frontis dissecto ostendisscerebrum suam sedem non compleuisse, sed tanquam ouum ad acumen toto conceptaculo concreuisse , eo loco,

quo loco de sua radice cornu habuisset originem. Atq; tunc fuisse in admiratione Anaxagoram, paulo post autem Lamponem euerso iam Thucydide, de totius Reipublicae gubernatione ad Periclem plane delata. Nihil autem, inquit Plutarchus , prohibuit scilicet, rem ipsam tangere tam Physicum

quam vatem illo caussam, hoc euentum recte depraehendente Propositum enim

125쪽

DIVINATIONUM.

in sui alteri cognoscere undetuo paci o illud cornu naturaliter extici, alteri quo pertineret, 'uid si-hicaret, praedicere. Si qui autem inentionςm causae perhibent signi esseersionem, ij non intelliguntina cumbus diuinis etiam artificia coniectu- sese improbare, quales sunt discollum plausus, dum inum faces, io arum adumbrationes. Quorum sinula de caussa di apparatu singulari, es ectum habent alicuius signi. Est omnino lubricus iste locus, δίl lane inenodabilis, propter eventuum lissimilitudinem atque varietatem. i'ericles contemto Solis defectu classet rouehitur, sed nauigatio illa fuit ii sertunata Nicias motus Lunae labore, dis uti profectionem, me mora illata caussam dedit miserabilis Fc udae cladis,ipso una cum excercitu inte emto. Est igitur omnino in his aliquid sagacitate, solertia humana maius iatq; potentius. De quo nunc disserere

inon instituimus Plutarchi autem con uersam a me de comparatione Crassi cum Nicia sententiam duxi ascribendam, Sic enim ille. Quia Nicias, qui

H a nihil

126쪽

nihil omnium quod ad diuinationein pertineret, contemsit, irassus qui despexit uniuersa, pariter interierunt, difficilis sane in his dijudicatio eius,

quod errore careat Tecuritatem habeat, ad equitatem tamen propensius est in hac parte, si quid in opinione v tere consueta per facultatem, quam iuris 'egum contem tu per insolentiam peccatur. Sed quoniam haec po strema Graece elegantissime pronuntiantur, ipsa etiam illa verba Graeca w

De ea diuinatione, quae Graecis est θυτικὴ si 'υτοιχος, id est, sacrificiorum victimarum , quae mactabantur, restat aliquid ut dicatur ampilius. Etsi Grammatici, haud scio an non Vere, ομο ea proprie esse perhibuere, qua caederentur manibus aliquorum, defleYa ceruice pecudis in terram. Id quod ab explicatore dicitur Argonauticorum Apollonii, qui libro primo ait: ντομα κη- λων κΠαν. Quod ille de caesis Dolopi pecudibus interpretatur , cum de sacris factis vento commoto accipi posse videatur.

127쪽

hattici Sed haec in medio relinquan- r. Pausanias posteriore libro λ ακων: iuinationem ex hoedis Magnis lo-us, ab antiquo surpari, cum Cyprii uidem inspectis suibus caesis divinent. nibus autem ad diuinandum nullis a mortalibus Vt Thrasybulus qui-m ariolus ex canibus singularem di inationem introduxisse videatur, si-ificante hoc cane disiecto ad eius sta-am efficto Plurimum autem huictuinatori vetustas cultrix plurium di-inorum numinum tribuit, quod in iis . laversaretur, quae ad relligionis obser- stationem pertinerent. Sacrificia enim ximia quaedam veneratio sunt numi-

i diuini, quae pecudibus caesis anti

uitas celebrauit. De horum variis di- aersis i ritibus nimis esset longum hoc uiuidem loco disserere. Ad diuinatio

nem autem quod attinet, constat caelarum victimarum quae erat Θυmα Graeris, Romanis Immolati, inspiciendo

ris admirabilia interdum praedixisse. Nosq; num alterum exempli causiari retulisse satis habeatur. Cum lustr H ret

128쪽

ret excercitum Caesar in Thessalia, a stris aduersus Pompeium collocatis Ide prima victima aruspex, praedixit

re, ut proelium committeretur prox

mo triduo, deq; summa rerum decerineretur. Tum Caesare percunctant Ecquid in extis bonum signum euem tus conspicaretur me hoc, inquit arvispex, licet tu ipse tibi respondeas. Nam magna rerum commutatio atque i contrarium prolapsi diuinitus signis catur. Qu'circa, si tu bene Fortuna te sese habere, in praesentia re tu arbitraris, fortuna tibi deterior metu enda, sin male infeliciter, melior e pectanda est Xenophon autem in te tio libro rerum Graecarum, foenininterpretamur acinduis κου haec nauerat Rem diuinam faciente Agesilao post Agidem fratrem mortuum, cui iuccesserat anno uno, pro ciuitatis , hite ritu solenni, indicat aruspex, os eidere diuinum numen insidias infestis simas. Cumq; instaurata essent sacra magis diras esse significationes , ait. Tertiis vero sacrificijs,Agesilae, inquit, ea signa cxhibentur, atq; si in mediis versaremur hostibus. Atq; ita autorii,

129쪽

tis Diis, ad au tendum caesis ho- , cum litassent, sacrificio consecto, nationis cuiusdam exitiosa coniura toti ciuitati, indicata fuit post dies

inq;. Nomina sunt, Vt diximus, θυ- , quod est caesa victuita sacrificium. raecus ritus describitur, ιλ. Rona rum erat immolatio. θῖσι &Θζε , rem diuinam facere, siue sacrificare. acare, iecundum Plautum, propi- are, id est, propitium faceres, Ut cre-ebatur, numen diuinum, vocarunt id est, litare. Et Maro: Sacris, aris Indulge ho stitio. Dixere autem cra litari, Mis litari. Cum non viebantur placari Dii, quibus sacrificant, id est, non litari caesis hostijs, deo sunt Graeci verbo si λσὶ itῶν. Etunc sacrificiu instaurabatur, Z caedest ictimarum augebantur. QuaereSfe- . , at τοῖς oormai ς, id est, ijs, quemadmodum antiquitas locuta est, aue runcatoribus. Erantq; piaculares st' aostiae, xvictima succidaneae, de qui ius S Gellius libro . cap. 6. Atque 'ta tristis uentus minae procurabantur. credebantur conciliari felices t sacrificia essentire ποπι κακων 1 que ια

130쪽

Ium libro secundo Scitum est quo scripsit de Caesare Augusto Suetonius i

circa Perusiam sacrificio non litante cum augeri hostias imperasset, ac subita eruptione hostes omnem rei diuinas paratum abstulissent, constitit intaruspices, quae periculosa, aduersacrificanti denuntiata essent, tinctin ipsos recastira, qui exta haberent Neq; aliter euenit, ipsa ita scilicet si perstitionis vanitate sibi illudente καλλιερει etiam Graecis est, Et contra, non litari, ου min. δυσιε.

ec 2S. In Poenulo Plauti, sex agnos si immolasse ait Lycus, neque potuisti propitiam facere Venerem. Esse autem, ait Cambyses, deducens filiuCyrum apud Xenophonta, consilia diuina, tam auium quam extorum signa, istorum scientia praeditum esse debere Imperatorem ipsum quoque, ne cogatur alienis interpretibus uti cinii orum esse potestate. Huic generi inprimis addicta fuit ciuitas Lacedaemonia, neq; copias educens, neque in itinere producens, antequam facta re diuina litaretur, Quae sacra διαcητ c.α