De activa medicinae scientia commentarii duo. Quorum primus de salubritate non modo tuendae sanitatis, verumetiam producendae ad multos annos vitae rationem modumque docet. Alter vero universales, qui ad morborum curationes pertinent, canones explana

발행: 1557년

분량: 371페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

191쪽

A. 63ri. Nam imaginatiua vis, mens etia quiescentibus sensibus agunt. Itaque in somno minus aliquanto impediti sunt sensus interiores, quam exteriores: eperinde in dommitione animus maxime declarat suam diuinitate. Sic Xenophon .Pςdiae. in somno,

inquit, anima est proxima diuinitati, quod per id tempus potissimum libera est. Vt

Omittam haud crepam esse,sed certisi mam diuinationem quae per insomnia sit theo- pneusta atque physica De illis facrae iterae meminere, de his vero Hippocrates prumus, mox Aristotelesimalcnus scripserunt. Accedit quod nullus est somnus fatitem naturalis, qui expergiscibilis non sit, ut vult Aristoteles lib. de f& v. nam post so-mmum animal excitat calor interno nego

tio blutus,sponte ad caput conscendens. Porro binnus habet suas causias euentus, ex quibus licet definitionem S disserentias ducere Efficiens si conuentus, reciprocatio innati caloris ad interiora: nasomnum d vigilias fieri secundum innati caloris motiones tradit Galenus .aphor. Com p. Hippocrates quoque .cpi Vt per somnum, inquit, calor intro,sic per vigilias a soras

192쪽

seras mouetur:sed ipsa innati caloris ad im

terna itio,inatura essicitur,Vel,Vt laborantibus membris opituletur,Vel Vt Ventriculi, hepatis, Qvasorum actionem necessariam adiuuet Materialis causa sunt vapores ad cerebrum conscendentes, aut humores meo existentes.Est autem somnus mea qui

dem sententia quaedam vigoris sensuum

intcrmissio , ex caloris natiui ad internas partes motione facta , per quam an irnalis is per vigiliam dissipata eiusq; Organa a ligata instaurantur. valcntior naturalis redditur facultas Eius differentiae ducuntur a mediocritate . excessu, iuxta illud Hippocratis .aphor. 3. Somnus tigilia utraque si modum excessi int,malum.Vnde somnusi ruralis a causis salubribus nascitur, in mediocritate ut insanis possitus videtur. O bosus vero, siue praeter naturam somnus in excessii existit, ut in aegrotantibus. Prior fit secundum Galenus. deca. phil. Vbi natiuUS calor ex fatigatione, aut nimia siccitate ad alimentum sese conuertit Posterior verociscitur, ubi idem calor ob immodicam hu

miditatem foras nequit progredi, qualis est

193쪽

in comatibus, letliargis, qui non facile abrumpi potest. Et huiuscemodi binnus cst, qui iure, merito, mortis state dici

Itaque Diogenes, ut scribit Plutarchus, Q-mnolentus a soporatus, itaq; quam mox relicturus, excitanti ipsum Medico, num molestia quicquam ipsi inesset percontanti,nihil molestiae,respondit,mihi inest. ὁ γα

αδ λ αδεῖ, ον τολαρ Βάνει, id autem est, fratrem enim stater praeuenit, binnus via delicet mortem.

An semiius Epimenidis naturalisZPlinius narrat . nat hi.Epimenidem puerit aestud itinere sessum in specu quinquaginta septuannis dormisse, rerum facie mutationemq; mirantem, velut postero exporrectum die. Nec adeo dissimilis est de Septe dormientibus ecclesiastica historia. In puero quiadem gemina binni causa suit, aestus videlia cet, lassitudo. In specu vero occasiones quatuor,nempe frigiditas,humiditas,tcnebrae, silentium Animalia quoq; quae in Duernis latere consueuerunt, somno longiosimoin graui videntur soporata eoq; sal bri argumento est bonus habitus, quandQ

194쪽

huiusinodi somno ita pinguescunt, ut inter saginata, o dapes ganeatas habeantur, utvrsi caro, S glires de quibus Martialis, Iabra mihi dormitur hyems, inguis isto Tempore sum,quo me nil nisii sem labet. Somnus alit, quia pituitam qua illai

dundant animalia,concoquit,& in alimem tum seu in sanguine mutat. Reliquae somni differentiae pertinere videntur ad somnum naturalem,Vel ad eum,qui praeter naturam est.Horum variae sunt causae. Obsti uctio ex vaporibus somnu facit secundum naturam. sed quiet ex humoribus orta est,somnii praeter naturam insere. Et hic habet de causis internis frigiditatem,humiditate,Vel tramque coniunctam, p.d ca symp. N 2. yde lac. aff. De externis sunt contusiones, ut nera capitis, S musculorum temporalium,3. de loc. afflec adde refrigerantia admota, di somnisera,quae humectant Frigus somni profundi causa est, quia calidum non mouet. aliunde commotum temperat, I peditq suos motus exercere. Fit etiam h iusmodi somnus a crapula, com. 2. in porrh.& ab humiditate . de praecog pul. Immo deratus dicitur, qui post consectos succos perdur

195쪽

perdurat,3 de a phil. Longus, qui blutem

pore excedit naturae modum conuenientem,sitq; refrigerato primo sensitiuo,2.aph. Com.3. Somnus grauis est, qui dissicilem habet expergefactione, ibidem nam senanustandiu durat,quandiu manet id, quod illum conciliauit Hyeme somni longissimi, quia noctes longiores, Maer frigidior. In locis obscuris plurimum dormimus, minus in claris: quia in his est, quod sensus moueat, in illis vero nequaquam. Longos conciliant somnos, quae vehemetius calidi innati sub stantiam dissetuunt, sicq: citis motum adta exteriora prohibent,ut dolor,vigilia,labor, ita lassitudo, inedia. Ide praestare possunt densantia lastringentia capiti admota. Tu bati binni non in tantillis selum, sed etiam in aetate persectis fiunt, quando multivi vitiosi humores grauantvi mordent Ventri-la Culum,praesertim ipsius os, quod exquisitis

simum habet sensum, aphor. Com. 2J FC-briu paroxysiai per insultus, isto tu crudorum humorum circa ventriculum N prima Venas redundantium seporant quia calorem reuocat ad internas partes Vtitia

196쪽

163 DE ALUBRITATI snes calidae partium inferiorum somnus extitillatione d fricatione plantarum, apud Aphrodiscum . probi. 2. Solis ardor his

tantum somnum affert,quorum capita pli rimum pituitae continent, idem p. probi Somni etiam obrepunt ex quiete sensuum cogitationis,ut e lection tenebris,musica cantu, aquarum strepitu Balneae quola lotiones aquae rigidae in magno aestu, quae uniuersum corpus refrigerant,somnos dulces concitant,represso,rcsrigeratoq; c lore. Somnus breuis & non profundus acerebro calido, 2. vi.par. quia internum calO-

rem ad se allicit Somnus breuior est his, quibus concoquendi vis valida est. Tenues parui proueniunt ab humoribus tenuiabus iam putrefactis, .epi. Com. 3. Somni praeterea triplex necessitas est: prima,quod alimentum concoquat altera quod corporis substantia, spiritus, qui vigilando perieriit,instauretur tertia,quod defatigatis sensuum organis, corpori l , requiem praestat, ut tradit Auerrhois Et nisi

somnus esset sensus inquit perirent,d consequenter vita, a. collec. patitur enim sensus a sensibili, 1. de animal. Quapropter ne cesse

197쪽

tali.

eesse est semnum sequi vigiliam, quia mo

tum quies sequitur Quies autem conse uat animal.nam ut ille canit, Quod caret alterna requie durabile non est: Haec reparat vires,s laci, membra nouat. Rursus, Somne quies rem placidi silme somne deorum. Pax animi, quem cura fugit, qui corpora duris Fessa misi ter, mulces, reparas , laborem. Iam bilinus si recte ineatur, commoda multa praestat, quae ab Aegineta sic numerantur Cibum elaborat, humores XcΟ-quit, dolorem lenit, lassitudinem blatur, intenta laxat, animi aegritudines obliterat, rationem vitiatam corrigit. Certe seninus visceribusti cruditatibus omnibus maxime opitulatur, S concoquit non setium quae in ventriculo S hepat sunt, sed etiam quae invenis arterijs continentur, ut astruit C lentis 2. de temp. humectare, spiritumq;Λessiuuia cohibere est natuS,2. r. a. Com. quo'niam una cum sanguine calor innatus ad profunda corporis confluit, sistitq; omnes evacuationes praeter sudorem A. aphor. Com. II profundus vero plurimum conferta coctionem, .de alim Iinoi somnos

198쪽

o DE ALUBRITAT Is

morbi concoctio sequitur 6.epi di 2.r. a.

lassitudini quoque remedio est , S. epi. Est

etiam ubi corpus refrigerat, Vt in pituitosis febribus, cxtinguendo ebrilem calorem, naturalem augendo, interibi com. q. Somnus etiam suas habet noxas incommoda nam mediam vitae partem a

seri, ut retulit Plinius 36.nat.histor. Vnde aiunt scelices a miseris in dimidio vitae nihil disterre,p. ethic. Multus somnus capitis grauitatem conciliat quoniam ut Cassius in problematis scribit,transmissa ad caput materia ob adstrictione somni ratione factam, exhalare, transpirareq; non possit. Vberior somnus crudo humores digeri non sinit,u.ther. Ex immodico halituosa redundant

rei cerebro detenta immodice humectat S refrigerant 2 cantic Eoq; corporis constitutio excoctissimiliter exoluta redditur, ut ait Calenus, com .allato Hebetiore ingenijs fieri pueros, corumq; procerita impediri senino nimio,c Varrone adnotauit Gellius. Somni ieiunum extenuanta refrigerant, humidum quod inest evacuantes, 6. i. di lib. de diaeta In accessionum prin

cipio

199쪽

cipio binnus obest 6 epi. com V. Semperq; semiius febrientes laedit, quatenus ad pros induini viscera per cum materia fluit: sed concoctionis ratione plus affert utilit

eis, quam sit damnum, quod ex motu ad in terna consequitur, .aph. com. 7. Laestio per semiium in morbis laetatis est, sed in gis in declinationes, minus ver in incremento, summo Vigore,2.aph. com p. Caeterum in semia ratione haec potissimum in sanis consideranda veniunt, tempus videlicet ad dormitionem idoneum,si,mni quantitas, decubitus brina,locus insemnia. Accomodatissimum itaque tempus nocturnum est: quoniam nOX,Vt CXarat Aegineta naturali humiditates, silentioq; semnum accerseris,absblutam molitur concoctionem Somnus nimirum in tenebris

Ocyus obrepit, quod pro confesta sumit

Aristoteles 6. Probi. . Somni quoque o casio opportuna a cibo iudicatur,ita tamen ut duarum vel trium horarum interuallo accena discludatur.'nterdiu vigilandum,noctu dormiendum est, ut iubet Hippocratcs 2 progno. qua consuetudine si quis abc raucrit, peior erit somnus, inquit,qui interqCart

200쪽

Da 4 ALUBRIT A TIs quartam horam noctem, quam qui in tutino tempore ad quartam Somnus meridianus nocentissimus dicitur, 9. Aeth. εί

primi Auic.nisi lassationis sensus adsit,aut o vigilata praecesserit. Dies enim resst

gari somno videtur, calore, siccitate, luce, S strepitu iam horum contrari j nox somnum inuitat.Itaque somno a prandio, put repletur ac grauatur,4 inde epheme

ra, dolor capitis, segnities, S rheumatismi. Ex quo Celsus longis, inquit, diebus mersediari potius ante cibu, sin minus,post eum. Quibusdam tamen meridiari expedit, Vt placet Berlucio, modo id fiat ex consueti dinc, nec protinus a cibatione ne excedat

natur modum conuenientem,nec decumbat capite depressi, neque somni repent na fiat interruptio Compertum est enim,

somnum minus nocere sedente corpore captatum , quam decumbente: nam iacialius prςbentur exitus vapori ascendeti,crecto corpore ac capit , quam iaccnte Somnus qui sequitur inediam,fame aut Xe citium intempestiuus putatur, quia Orpus euacuatum exiccat,pr sertim si multus suerit, .epi. cona. . somnus tamen a balneo impense

SEARCH

MENU NAVIGATION