장음표시 사용
21쪽
imo observes legem non rar utioris, minus proprio sensu ipsis urisperitis usurpari , - . in videlicet eo, quod chionis tamanae norma es in possit. His inciti Q. per legem privatam intelligitur privatus spiritus sanin instinms, quo quis ad inius 'itae institutum 'ocatur quem instiniam qui dem nem dixerit veram esse Legem. Ulpianus vero agens
de privilegio particulari personae concesso, aut poena eidem inflicta, utrumque Legem personalem vocat propterea , quod quamvis eorum executio unam untaxat personam respiciat, utrum me nihilominus in bonum Communitatis cedat. Pro ad illud facit, quod Leges non alio sensu ad Communitatem dirigantur, quam prout haec includit personas particulares, per quas ex debet impieri, executioni mandari. Dicitur attamen ad Communitatem potius, quam ad singulares pers nas dirigi quia non respicit illas ut tales, verum ut sunt pars Cψ' '' nil mulque propter commune illius bonum. i I IU. De ratione Legis demum est ad commune bonum
referatur. Persuasum id erat vel Ethnicis hinc Aristoteles I . . Oliti c. . . Leees, inquit, ad Communem populi sal tem Iuni accomodianda idque opinione ejus usque adeo neces . sarium est, ut dein L. C. Io non dubitet Tyrannum inter. Regem eam statuere disserentiam, quod hic in communia, ille in propria duntaxat intentus sit commoda. lac sane, si species Legum singulas ad examen revocemus, hunc unum omnibus praefixum esse finem liquido patebit. Legem certe naturalem ex se ad commune totius naturae humanae bonum ordinari, nemo est, qui addubitet. Divinas etiam positivas Leges communem hominum utilitatem spectare, testatur ipse Deus per Isaiam C. I. U. q. cum ait Lex a me exlet, Gauricium meu ti in lucem populorum requiescit Quid ni jam vero
22쪽
eadem sit Legum humanariam conditios tum quod eas egi divinae, ceu exemplari suo, conformes esse oporteat tum quod potestas Legislativa hominibus in Communitatem com cessa , in eius utique commodum cedere debeat. Illud certe negari nequit, Leges condi ad Communitalis regi mei an imadvero sperari possit si Legislator privatis duntaxat intendat commodis , publica negligat: nihil tum equidem pronius, Nque ut subditi, alienatis a Principe suo animis, in diversa a eant studia, totiusque Reipublicae sequatur perturbatio. Non erit igitur inseret aliquis obtemperandum Legi V bus, dum constet eas in bonum publicum a Legislatore resediri Quin, cum familiare sit subditis de hoc ambigere, praesertim quoad eges vectigalium, aliasque id genus, quae privatum Principis, aut particularis alterius personae commodum spectare videntur, conditio hae aperit viam inobedientiae seditioni vel hoc autem nomine inter conditiones ad Lesem requisita locum habere non potesti
De hoc ita habe. Subditorum est sine cunctatione par re Legibus, quin prius Legislatoris intentionem perscrutem tur tum quod hanc rectis esse praesumi debeat tum quod illa substantiam Legis non constituat, modo praeceptum opus sit justum, communi bono deserviat, quia bona lex a non bono ferri potes, ut ait Aut istin Lib. I. de lib. arbitri ..5. Num autem talis sit, ex sapientum judicio, non vulgi opinimne aestimandum est; imo in dubio semper praesumi debet pro Legislatore, cum is sit in possessione regendi subditos per mges a se latas sapiens in hanc rem inatum est D. Berendi L. . de Praecepti deo pens. . o. Imperfect coras, δε
23쪽
de praecepto, ullus ιiussi latuerit nec ungum silenter obedire nis cum aviare contigerit, quod forte libuerit, aut quod non aliae expedire montraver vel aperta ratio, et indubitura auctori-NS. Id quod cumprimis locum habet in Politicis, ubi ea, quorum causa Leges seruntur, saep non expedit in vulgus emanare. Quod autem ad Leges vectigalium attinet tam-- etsi eae privatam Principis utilitatem respiciant ut materiam pro- rimam non tamen ut finem ultro quippe ex se ordinantur ad Reipublicae selicitatem .securitatem, cui Princeps nequit Prospicere, nisi locuplete aerario sit instruetus. Idem cum proportione est judicium de reliquis Legibus, quibus privata personarum commoda procurantur ut est lex naturalis
de tuenda vita, lex eleemosynae lex staternae correctionis M Brte onmes saltem Leges , quae ad commune bonum reserantur, pro iustis tussietam non sunt cum non raro eu niat, ut earii siquae privatis quibusdam personis sint inutiles, aut etiam noxiae. Neque istiud cum enim pars sit pro . pter totum, rationi, equitati est plane consonum, ut illa frui se conmmet ad Legum igitur equitatem satis est, si communi bono expediant, tametsi cum aliquo particularium permnarum incommodo sint conjunctis. Licet Belli duci militem periculo vitae exponere , ut incolumitatem tutetura triae licet Medico membrum caeteroquin sinum resecare, ut servet vitam totius corporis; cur non eodem jure liceat Le-oslatori privata aliquorum damna publicae felicitati immolare'
Ρnima tardine generica Legis divisio est in aeternam, temporalem. Quid utriusque nouuae veniat istini explicandum esti staque 1 Lex
24쪽
I Lex aeterna juxta Augustinum L. a a contra Faust. Iac ar est ratio, volunta Dei, quae rerum Orcinem servari juise , perturbari etar. maud absimilia sunt, quae alii adserunt ut adeo consensu omnium summa illa ratio Qvoluntas qua Deus ab aeterno constituit creaturam in tempore condemdam regere ac gubernare, ex aeterna dicatur. Quoniam
autem in Deo omnia unum sunt, ex feterea idem re ipsa est cum ideis divinis ejusque providenti timet inter utrum que nostro concipiemsi modo torsitas aliqua intercedat. Ideas nimirum divinas concipimus instar exemplaris cujusdam, in mente divina ab aeterno efformati, secundum quod Deus velit omnia providentiam, e min- polenti m tribris, que regulam i lam in tempore exequatur. Ex quo oblis , Legem hanc in Deo haberi per intelles imul α, hiotaris i tam eodemque praescribi ab aeterno, quibus, diis, quove ordine res creatae ad si me in temΘre diue
Quibus quidem attentis nisi de nomine litem move lyra silpervacaneum mihi videtur quaerere num Legi internae su teli sint crota omnia ' emo certe negave is divinae subernationi subdi omnia subduntur igitur etiam Legi aeternae, secundum quam a Deo, ceu mois providentishmo Domi- no, omnia gubernantur. Aperium in hanc rem pluribus scripturae locis est testimonium iris, c. iis, ritus procellaram, metriuii verbum ira, No 8. quam
do ponebat piluviis se, Joh. 4 , venui mare ομι-- ,
Maith. 8. Idem patium,elamant Patres; at unum pr omni . bus audire stahcerit Augustinum, qui posteaquam L. f. de Cim Dei c. i. mihurim de creaturis omnibus istud contem dit, dein ibid. . s. c. a. gener 'im asserens, mhu i
25쪽
- I. . pax universitatis administratur L. 3. Quaestion qu a . Lex ipsa incommutabilis manet, omnia muta diae οἱ rrima gubernatione moderat . meque tamen propterea exiuidi i- dum Legem artesilam verae ac proprie talis Legis rationem habere comparate ad creauiras irrationales hae enim 'ti ra . tionis, sic praecepti ac obedientiae sinit inc π ces. Migitur duntaxat sensu Legem hanc ad eas pertine e volumus, etiam respectu' illamvri sit norma, secundum quam a
Deo gubernantur. Quid quod cum Visquoi nonnulli se
neratim contendant, Legem aeteremit, ne uidem relate adsistaturas rationales esse vere ac pi em verum
taphorice times, it 'improprie. De , si iem diei vine
planissime, Ata , onuntiandum censeo. Lex aeterna, cum etiam Moiod si praeeiω impla sit ratio, qua Deus se ri, iri ad Mirum commune est omnino lax veta esse lint in anu premo, non tamen etiam is a Mundo, cum re ipsa non obliget creaturam rationaleii , nisi ut illi in tempore applicatur. Id vero fit per legem albo -m temporalem, .... nihil proponitur unquam, nisi quod Lege aeterni. - it definitum omnes quippe Leges aliae ab aeterna De Lege derivantur. Sed nimirum istud speciatim libet in aestigare. i . omnem igitur Leges aliae ab aeterea De Lege ducimi riginem Ita plane lex enim est amis potestatis lagislati
vae, nonis autem potestas se a Deo, Rom. i 3. hinc Deus ipse Prov. 8 dicit per me Reges regnant, ta legum coho resisto. Beerrumi. Consonat his, praeter alios, Augustinus L. I. de' lib. arbitri C. 6 asserens: 'nihil δε temporari mIustum, quod ab aeterna non derivetur. Id quod vel thnicis persuasum novimus' unde Cicero in a Philipp. Lex, inquit,
26쪽
s. aetitaque ex aeterna legum reliquarum omnium causa primimi quidem exemplaris, cum nulla lex sit justa, nisi Legi aeter, e conformetur tum etiam sciens , cum quaevis inserior legislativa potestas per Legem aeternam conseratur Deus vero
ipse nihil in tempore praecipiat, quod non ab aeterno decre
JL Lex temporalis est, quae a legitima potestate serturos in tempore. Dividitur in naris alem si sitivam illa est ipsi naturae rationali insta haec vero libera voluntate Legislatoris posita, ac priori .peraddita Positiva lex minimes vesolo a vel humana divinam dicimus, quae ipsi Deum ba bet auctorem humanam contra, quae ab homine sancita est. Sunt aliae praeterea insolares Legis temporalis Moes ut Lex Urina vetui nova, Lex humana eclossis, mimi 5s, Lex item assim irritans, vel tantum proliuens, favo .ssis, oriosa, poenasis M. Venim de his opportunior erit dis cendi iocus, dum post explanatam Legem naturalem insa iacitur de Lege divina humana Diff. III. IV. discept hirinis De Lege porro aeterna non est cur speciatim g mus quando, quidquid illa creaturae rationali praecipitur aut prohibetur, totvi id nobis per temporales eos aeternae si ordinatas innotescit.
Egis officientiam isthic latius umo omne proinde id, quod a Lege ceu sua origine vel causa proficiscitur, se sectus nomine intelligo. Istud jam vero si generatim specte-.tur, ad tria castita commode redu rim ad a ius videlicet
27쪽
,6 L Um Legis Seium sit dirigere astus humanos, horum autem alii ex genere suo lint boni, alii mali, quidam indifferentes, ultro consequitur proprios Legis actus esse imperare bona, prolubere mala, perniittere indifferentia. Quia
vero id per quod ex inducit ad obedientiam, est timor poenae , etiam putrire, hoc est , decretin despum insidenda, proprius est Legis amis. et II. At num perinde his accensendi amis praemian aut
consulant minime neuter enim obligat, neuter exigit L gislativae potest ali ministerium, ut observat S. Thom hic qu. a. Art. 2 ad 2 Q. Nec est, cur a permissone arguas:
cum enim etiam illa, quae imperio aut prohinitioni subjecta sunt, permitti possint, clarum est inprimis, permissionem pertinere ad lagislativam superioris potestatem. Quaevis praeterea legitima permissio semper cum aliquo inperio saltem implici- to, proinde Cobligatione est conjuncta. Quod si enim Legislator permittat rem ex se indifferentem, tacite simulta cernit Cobligat, ne rei permissae usum quisquam in alio impediat. Si item permittat actum ex se bonum, e g. ut bene meritus petat praemium quamvis hunc non obliget ad Giendum, obligati hilominus alios, ne ei in petendo vel accipiendo praemio molestiam sacessant. Idem est de permissione
mali hac enim acta, non est amplius in potestate Judicis malefactorem poenae subjicere. At tu hinc est, quod multori Ictorum sententia Lex permittens, ut es Pristivum, lare proprie tales res
28쪽
Superioris imporium saltem implicitum.
Obligatio ex actibus Legis promanam.
I. Νdubitatus Legis effectus est obligatio id quod tam de Ie finitio eos, quam amis ejus nunc recensi abunde declar3nt Unde simul certum est, Legem serri non posse nisi a Superiore, cum hic solus obligare possit neque quidquam verae Legis rationem habere, nisi ad aliquid obliget. Quin nullam esse ajo Legem, quae non simul in conscientia proinde sub peccato obliget. Ac de Lege naturali quidem .divina positiva quis addubitet 8 certe transgressio utriusque adversatur divinae voluntati quid quid igitur contra alte utram admittitur, nequit non esse vera Dei offensa, seu pec- catum. Idem porro de Lege humana existimandum esse Dissert. IV. III. IV. comproba hitur. Nunc generatim dixisse suffecerit nullam potestatem esse nis a Deo; quisquis proinde potestati etiam humanae rasistit, attestante Apostolo Rom. I 3. Dei orditurtioni rosit quod profecto fieri neutiquam potest absque piaculo. Unde Tertullian L. I. contra Marci nem C. 26. generatim arguebat Deus necessario ossenditur facto, quod non ut feri, cum ossa sit comes frusram voluntatis Mossenditur, debet irasci. Mirascitur, debet ulcisci nam
ultio fructus es irae, ira debitum osse sis, S sus c
inui come, frustram oluntaris. II. Sed cillud pro indubitato habendum non eamdem spe leges omnes induci obligationem alia enim sub lethali sub veniali culpa duntaxat obligant aliae. Quae obligationis
diversitas ut di sci queat, attendenda est cumprimis maie-- ,
29쪽
ria Legi subjecta: haec quippe si ex se, aut spectato fine
circumstantiis sit gravis, gravis pariter sub culpa lethali
obligatio censenda est; eris contra, nec nisi venialem culpam inducens, si materia sit levis. Cujus ratio ex ipsa Legislatoris voluntate repetitur voluntas etenim recta ac ordinata, quali in dubie est in Deo, in hornine autem Legislatore supponitur, magis intendit executionem graviorum eorum proinde neglectu etiana magis ostenditur, cum offensa si comes frustratae voluntatis. Atque hinc facile colligas, quomodo in re, quantumvis ex se levi, obligatio gravis esse possit: materia enim, in qua ex versatur, ponderanda est sinule fine & circumstantiis, ex quibus saepe vadit gravissiva. Ita e g. abstinentia a stum ligni scientiae boni d mali damo imposita secundum se quidem materia est levis quia attamen praecepto hoc Deus intendit specialem erga se humanae subjemonis testificationem, quod grave est, legis quinque hujus obligationem fuisse gravem dubitari nequit. Quia
interim subditi fines hujusmodi circumstantias, ac proinde Legislatoris mentem semper assequi non possunt, aut saltem saepe non assequuntur: idcirco Legislator decernit poenas, quarum gravitas dein apertius edocet subjectae materiae gravitatem, gravem Legis obligationem. ao m. Nunquamne ergo inquies transgressione Legis,cu us materia levis est, peccatum lethale incurritur imo vero, si transgremio con ungatur cum contemptu ut die, mus formali non mere materiali, seu interpretativo. Contemptus atmesis dicitur, cum negligitur mandatum mere ob ejus levitatem, aut dissicultatem contra formalis est, si subditus ex odio vel vili pensione Superioris praecepto non acquiescat, ac elata mente ejus auctoritati adversetur. Utrumque describens Bernardus L. de Praecep Dispens. C. 8.
30쪽
B u s. asneflectus, in*nt, nouor ine e eontemptus vero Arsis rumor. - Utique caepalisis eramis, o coram rus damni biss. Quibus postremis verbis indicat, nullum quidem Legis neglectum vacare culpa aliqua: at ejusdem contemptuin cis tellige formes imul esse damnationi obnoxium, semper proinde culpam gravem. Hinc ibid. addit: hi 'ossi elatio in minimis mi fis eulpam facis innis sumam N eoirium inerimen gravis, bonis mα-- sis Implicis trans: e n ς. Non e rerum idi m nolle ob re, Unon' -- me quippe interdum erroris , --uiquam, i0- res illud vero aut ocios perti τ- mu contumacis in ser M.
L AD obligationem Legis consequitur eius obser ratio, o seu executio quae potest esse duplex, ni in vela ad subsantium tantum, ver etiam quovis moliunt. Quoad Assistamiam ex impletur, dum ponitur opus lege praestri,ptum e. g. die Festo auditur Missae sacrificium, res aliena resiluitur εα quoad modum vero, si praescriptum opus
impleatur mini convenientibus circumstantiis, e g. cum ad re tentia ad Legem, cum animo eam observamsi, cum recta inmientione c. De utraque apud Theologosmorales occurrunt complures controversiae, pro quibu resolvendis illud gre
ratim se instar principii tum integre lex observatur, cum mens Legislatoris Inregre impletur ' ultra hanc quippe leges obligare nequeunt, cum totam obligandi vim a Leoslatore accipiant. Sed nempe speciatim etiam notasse aliqua haud inutila sterit. laquel I. Etsi certum sit, Legem observari non posse nisi quo azad substantiam impleatur, atque adeo ponatur actus praeceptus,