장음표시 사용
191쪽
rio: Est scilicet semicirculus radio unius circiter pedis euias diameter situm horizontalem sponte sua acquirit, uomam perinde ac pyxides nautica suspenditur ex quatuor punctis mira ope capientur distantiae limbi Solis superioris a genit vere viso horizontis non in auxilium vocetur. Namque ibiud immodissime obtinebitur mediante umbra facta per v dios Solis, per sussuram aliquam transmutas, auae centro semiasirculi respondet. Umbra enim in eircumferentiam circuix gradibus instinctam projicietur adeoque distantiam Solis a puncto vertieali satis distincte ostendit. dhiberi quoque i frumentiam potest observandis Solis astrorumve altitudinibus ab horizonte ad so usque gradus, mediantibus duobus pinn iis, mobili uno, altero immobili, per quae observator colline re debet. Commoditas instrumenti hujus, quod ingeniosum mcademia pronuntiavit, praecipua est quod oculus in eadem semper altitudine institutus esse potest, licet altitudo lyderis, tuetur, α quod observatio horizontis non est necessaria. perientia autem consare debebit ana exacta observationes mari seri pollini sicut factae terra fueranti Eo enim eas licia instrumentum omnibus aliis hujus generis palmam praeripienc Horologii constructio quod dimetiendis mari temporibus, eonsequenter longitudinibus locorum determinandis, per quam accommodatum est, proposita a S D. M o. qui. euliarem de ea raelatum publici juris fecit cujus compe dium exhibet Q. Editur. Id scilicet sibi agendum missi in Sullitis, iit Horologium inveniatur quod motus adeo regu Iares producat ut pendulo minuta secunda vibranti, haud --, ne illis laboret imperfectionibus quibus obnoxia seneriorologia mari. x in diversis elimatibus. Impersectionis IIorologiorum praecipuas judicat, variationes ortum trigoris calorisve diversitate trahentes quibus orpora quo vis vel inlatantur vel magis condensantur, et 'as, quas oriavntur ex diversitate gravitatis in locis globi terraquei dive
ει quae nullis adhuc regulis certis subjecta ad definitaerunt; et dissicultatem, vel, si mavis impossibilitatem, pend sic sustende , ut temporibus mari mensurandis insin
194쪽
viat ne ab oscillationibus iecussibusque navis motus ejus minetur Haecce igitur incommoda in nova Horologii sui rie evitare fluatat Λutor, cui adhue superaddidit propristates quasdam valde memorabiles ex quibus duae sequentes praecipuam merentur attentionem. Prima existit in applicatione curvae alicujus. qum ait nondum cognitam esse Geometris, sed eorum curiositate dignam, quaeque inservit conservando iseehronismo perfecto in arcubus vibrationis diversae magnitudinis ex quacunque etiam causa diversitas isthaec proveniat. me hae curva pecilliari Schediasniale egit et Gurus in Commensam is Maia Perro Et Tom. II par ra Us.
Seeunda eosinit in methodo aliqua . cujus ope frictiones Potentiae determinatricis de la pui uno re ν lante' in nihi-hina paene reducuntur. Age structuram Maeliinae paulisper TAB. III ante oculo ponamus. AEC est pars Horologi posterior. Fig. Lin cujus summitate est apertur circularis, ut internam paristium dispositionem perspicere liceat. M HI G inter duos circulos punctatos est rota vel circulus libratorius, cujus axis horizontaliter positus est; m r. m. a sunt duo circuli, quos ab ossiet appellat cylindros vel reuisauxxaequales longitudo est 1ἶ pollicis te est centrum circuli libratorii, dc axicula hujus circuli. dum oscillatur, circumferentiis quoque rota-
intima, motum aliquem vibrato in valde licet exiguum, imprimiti xi quoque huic, qui ultra corpus Horoismi prominet, as untur curvae aequales ex similes M. Va; quibus ex altera parte jungitur index o, cum lenticula, opacochleae hue illuc movencia ita, ut letificula, circulus librat rius, citruaeque perseetiam semper aequilibrium teneant. x vectis est, in extremitate sua gestans globum Z ct in medio arcum it, centro x deseriptum, quod est hypomoehlion ve reus. Sis filum est valde nexile, vel catenula qualis in Hor logiis adhibetur portatilibus intra duas curvas descendens, de semper tangens unius ex curvis, lare uno alia est lemticula, vecti xet, ultra centrum Leontinuato applicata. α ope chleae mobilis. Usus ejus est, ut inservia vibrationibus alateaminandis, prout admovetur removeturve a centro in a te
195쪽
xiculamque, circumserentiae duarum rotarum non det latavi
rum Happrimat. Rictionum minuendarum causa. II est semicirculus exterior, cujus uterque quadrans inio gradus diis visus est. Quando motus Machina sistitur, index a erit in B, Ilumcis horizonti normale, o vectis horizonti parat letus, ut zz. Vibrationes ab indice monstrabuntur alterna live ex utraque punctii parte adeoque filum curvas alterna istive tanget vectemque,d semper elevabit, qui proprio deici
ceps pondere descendet; α hac ratione perspicitur quomod in qualibet vibratione motus circuli libratorii x vectis comistinentur senue secum invicem communicent Temporationum pendent a ratiose inter pondus vectis, minis rii, quae cum arbitraria sit, patet quomodo haec tiana ipsa minuta secunda vibrare possit. vectis, praecipuas a calore dc frigore mutationes subire pos- si id regularitati motus haud praejudicare; ν enim semper aequalis est et adeoque potentiae in s scis semper aequiliis brium idem tenebunt sic vectis, libramentum eodem semper modo in se invicem agent ab Quando pondus, au igetur, vibrationes erunt celeriores, quando minuitur tardi res. E contrario, si circulo libratorio pondus additur, erunt ta diores si demitur. leriores. At vero, quando libramento vectique simul adduri demunturve pondera, ct quidem iuratione massarum respectivarum durationi vibrationum nullia continget mutatio adeoque in diversis globi terrestris Iocis semper eadem conservari poterit. Quod ad mutationem ex suciscussibus oscillationibusqiae navis attinet experimenta hanc itarem capta sunt a tris Clarissimis, Saurino, a no Reaummrio, mirano, qui ad hultis Machinae examen ab Ilitaria. Λ-cademia suerunt constituti ex quibus imidi cipue notarim retur, quod, dum tota Machina in cista aliqua quam ocanthem meteo suspenderetur, quae super via Iapidibus strata maximis eum succussibus ad duorum usque milliarium Gallieorum distantiam vehetatur,vibrationes vix uno secundo a pendulo observat i ii discesse int. Notatur tamen in Historia Academia ad hunc Amnula . Quod, dum Machina in arcus circuli paulo grandiores e
196쪽
MENSI APRILIS A. MDCCXXXVII. si
curreret pluribus minutis secundis pendulum observatorii anteverterit. Experimenta autem haec simul considerata haud exiguam spem faciunt, fore, ut ope hujus Horologii mensura temporis satis exacta mari obtineatur. Ἀdeoque omnino a terest, ut experimenta hanc in rem in ipso pelago instituantur. Ceterum lectu omnino dignissima sunt quae tam de curva Meee tautochrona quam de aliis adhuc isochronismum praestandi modis, deque correctionibus Horologio Sulliano adhi-hendis, in dieto Schediasmate explicata dedit Cel. Etiterus 3 Instrumentum, quod usus ct proprietates plurium aliorum in se eomprehendit, propositum a Means. Inservit expediendis regulis rithmeticis quampIurimis, resolvendis problematibus trigonometrici, nauticis, sine calculi ordinarii auxilio imo de quadrantis horizontalis ac vertiealis vicem subiis re potest Et his quidem operationibus adhibendum est unum instrumenti latus ope vero alterius ateris inveniri potest laetis Solis in ecIiptica locus Lunae item horae fluxus, ra- fluxus maris. init Cl. Editor instrumentum hocce aliis adhue gaudere proprietatibus perquam notabilibus quas vero filentio praeterit, dum ipsemet Inventor peculiari Tractatu eas publicare decreverit. χλMethodus pro inveniendis longitudinibus proposita ab Equites Uert Consistit in eo ut per calculum determinetur hora ortus Moceasus Solis pro quolia hel anni die, o pro qualibet poli estitudine ut per observationem occassis Solis innotescat quonam in loco versetur navis. Iudicat autem observationem occasus Solis praestare observationo ortus, quoniam circa occasum minores sunt refracti
num irregularitates. Ut vero horae illius Meridiani in Fonavis solvit, innotescant Λutor proposuit Horologia arenaria, norum unumquodque per spatium thorarum durat quoremque auxilio metitur tempus ab uno Solis occasu ad alterum
usque elapsum re, quando hoc intervallum non est exacte a horarum, differentiam capit ope alius minoris Horologii areis
narii, vel etiam portatilis, quod seeunda vibrat Cum igitur notum sit quantum temporis spatium Sol sub data latitudine ab uno die ad alterum urine impendere debeat, capienda est
197쪽
disterentia inter tempus calculo exquisitum, α illud, quod opa
Horologii observatum fuit; exinde enim aestimabyur quantitas itineris, a nave ad orientem vel occidentem confecti ae diffsrentia longitudinum , quae quaerebatur Resertit Editor. Autorem multis suam methodum experimentis tentasse quo rem sue eessus haud fuerit infelix, ita, ut sperare liceat eam inis ueniendis maris longitudinibus quamplurimum conducturam. n. 8 Hodometron inventum a Munierso. Λntequam Cl. Editor ad descriptionem novi Hodometri progrediatur. formamin usus Hodometri, quod vulgo adhibetur exhibet, quo facto structuram novi exponit, quo eius prae ordinario prae rogativae eo melius perspiciantur. Cum autem ejus deserti pilo longior ampliorque sit quam ut huc transferri queat. ideo de usu ejus praecipua saltem annotabimus ope igitur hujus Hodometri mensurari possitnt omnia itinera idque absque molestia, temporisve dispendio quod sane magno usui erit si distantiis diversorum locorum a se invicem definiendis viis signandis, e In conficiendis itaque topographiis vel mappis speetatissimis, in quibus omnes viae. x inae sunt alia ejusmodi, iis gnari debent, magno cum successu potest adhiberi Licet enim per methodo geometricas vel trigonometricas distantiae lo.
corium satis accurate innotescant, in iis tamen nulla irregularitatis viarum, montium. sinuositatum,inc habetur ratio ut Mdeo de quantitate itineris nil certi per eas statuere liceat. Ghibuit quoque Inventor applicationem aliquam instrumenti sui ad rhedas currus variaque carpentorum genera Potest sciolieet in interiore rhedae parte suspandi, ut oculis semper o,
servetur; nec alia re opus ess, quam ut numerus revoluti
num rotae alicujus observetur qui perinde, ae horie in horia gio, per indicem notatur Strivmara quoque sic comparata est. ut nil ei a succussibus quantumvis violentis metuendum sit. Judieavit Λcademia, operae omnino pretium elle, ut omnis Λutori procuretur opportunitas quomodometrona e facito construi ac multiplicari queati G Machina, inserviens arboribus majoribus transplantandis inventa a Sebastians valde
simplex, haud sumptuosa, magno tamen effectus praestare va
198쪽
MENfIS APRILIS . MDCCXXXVII. se
lens. Inventa x adhibita jam sui ante annum i699 leu ob affinitatem cum aliis ejusdem generis, de quibus mox dice- uuis eam hic inserendam eis duxit Cl. Editor Magnus ejus usus fuit cum grandiores arbore in hortum versalensem
transferrentur posteaque multis aliis casbus applicata fuit, ob ingentes quos edit, eructus nomine Diaboli insignita. v c IaxEjusdem generis Machinae, excogitatae a Marchione docieini an Primae mechanismus omnis is est, ut arbor transplantanda ope ergatae, quae currui applicatur, e terra penitus evellatur, posquam circa radicem jam satis terrae effossum suit. Λrbor autem super curru in situ horizontali jacet. Secunda id peculiare habet, quod arbores super curru sint iu situ vertiis calli Exhibita autem Academiae sui anno demum 728. Tanistos autem effectus praestat ut unus vel ad summum duo hoomines praegrandem aliquam arborem ejus ope Ievare possint.
una eum terra, quae circum radicem effoditur. Eadem faculitate arbor transplantanda in foramen cui inserenda est deis mitti potest. Machivae hujus auxilio ingentem jamjam alba. rum numerum cum successu transplantavit Inventor sturae.
cipue animadvertit, quolibet anni tempore id fieri posse. Quo
autem utilia haec eire arborum transplantationem inventa era
magis innotescam ct in aprico ponantur peculiarem de iis Troustatutum publici juris facere tecum constituit. 3DSipho.
vel si navis, Miliola, inserviens injectionibus ori ficiendis, inventa a Gooto Viri Celeberrimi, Ninsuus ae orandus, hoe
sere de ea judicium inierunt facto examine Pars hujus n-rtia principalis exitibus velBbo recurvus, qui fundo oris immittitu pτι versura palatum, eo fine, M applicari queat ca vali communicativo, in qum fieri deb/t injectio. Nunquam antea extiti instrumorum tali injectioni aptum; sed βος Guyoti videtur ingιniosum, quod ad minimum inservireptim laxanda orisci tuba FMachiana id quod in aliquibussa bus ejus utilitatem e probabit. Ab iplo autem Inventore destinatum quoque fiat laculationi sanguinis systolae aediastolae cordis, e demonstrandae. Inventa Anni aras sunt:
Machia pro minuerulla frictiostibus, proposita a vi Non-drandi
199쪽
dran, quae nil aliud est, nisi certa quaedam applicatio e ylindro. rum volubilium, de quibus saepius jam diximus. Eodem vero modo paene fit, quo in Horologio Sulliano, aliisque Usus Machinae praecipue is est, ut inserviat attollendis ponderibus grandioribus. Est vero nil aliud, nisi rota radiata, quam vocant Lanterneo axi infixa , quae a duobus manubriis circumagitur. Rota radiata aliam impellit dentatam cujus axi, qui tympani instar est funis circum'olvitur, pondus sursum trahens. Atque hoe quidem novum haud est ast videamus, quomodo frictiones evitare studeat Autor Radii rotae radiatae circa axem suum convertibiles sunt, quo essicitur, ut punctum appressionis contra dentes rotae dentatae continuo mut tur ab Axis rotae dentatae incumbit circumferentiis duarum
rotarum politissimis, uti in Horologio ulliano, sed quarum diameter sere eadem est cum diametro rotae dentatae, id quod adhue majorem frictionis imminutionem producit. M Cenera vel axes rotarum modo dictarum inmmbunt aliis circumserentiis minoribus, quod adhuc circa axes suos sunt converribiles; quae omnia iunetim sumta frictionum decrementum satis magnum essiciunt. In Miscetaneis e relinensibus ad A. ι ιο
pag. s.seq. similis frictione evitandi methodus proponitur. antliis applicata. Applicatio hujus Machinae, quam autor in carpentis fecit, ubi quaedam adhuc proponuntur ejus correctiones a Machina pro incidendis limis grandioribus autore FarritieI, Horougiorum fabrq, quam simplicem, ingeniosam. perutilemque, Academia iudicavit. yEjusdem Machina ejusdem generis pro limis minoribus, cujus mechanismus praece. denti adhue videtur ingeniosior, cujusque auxilio limae quam tumvis subtiliter dividi possunt syMachina Arithmetica L pinii, quae Pasiasiana aliisque jam notis est simplieior, continetque res quamplurimas, tam novas, quam ingeniosas. Placuit Cl. Editori typum ac descriptionem decantatae Machinae Pasialianae, cujus exemplar ab Academia asservatur, hic requidem num aD 40, inserere, ut eo facilius cum Lepinimna comparari dx hujus praerogativa perspici queant Longe varo copiosior est Aructurae descriptio, quam ut in compω-
200쪽
MENfIs APRILIS A. MDCCXXXVII. 18s
amm comiti e contrahi, ct hic exhiberi queat. Notamus solummodo operandi modum tam in Pascaliana quam in Le. piniana, Machina unum fere eundemque esse. O Henrici Machina quae oneribus elevandis inservire debet, o quae nil aliud in nisi rota, eum fere in modum dentata, ut sunt rotae horologiorum libratoriae, quam continuo impellit pendulum . in sua extremitate unco aliquo vel brachio ferreo instruetium.
quod dentibus rotae quadrat qualibet igitur penduli vibrati
ne dens rotae unus protrudetur. x retinaculo continebitur,ta
nec vibratio iteretur funis autem, qui pondus sursum trahero debet axi rotae circumvolvetur. Magna huic Machinae inter-eedi assinitas cum vecte a data Garous invento, de quo in Tomi primi recensione diximus Utilis autem in ita praesertim casibus est, ubi dispendii temporis non magna habetur ratio. Peculiaris quidam Globus terrestria imventus. χ executioni feliciter datus ab I aco Brachnero Basileensi, de hoc tempore Academiae Scientiarum Imperialis Petropolitana: Mechanico Prodiit ipsius descriptio completa, lilia gua Germanica Rusticaque, typis nitidis sub titulor schreibunt inre Universal-Sonnen-Gr, refertiget vom hoc BrucDur. c. Petropoli, A. a M. . inutor Illus iubmae Academiae Parisiensi exemplar aliquod Globi hujus ostendit, sed nondum plene elaboratum exalciatumve, adeoque ullis vix usibus accommodatum; quod talem nihilo minus approbationem meruit ut Regii Geographi titulo Λutor cohonestatus. aemipendio donatus fuerit quod aeque ac cetera, Machinam hane spectantia, ex Tractatulo modo dicto reserimus. Postquam vero Petropoli concessae Muc nerM. Omnem operam studiumque eo converiit, ut Globus hicce, quam fieri posset nitidissime desac ratissime elaboraretur. Pro locis exacte
in ejus superficia designandis usus est observationibus Astr
nomicis x Geographicis, M: totum Russiae Imperium jussu Petri Magni summa cum cura institutis Globum, sic constructum, magnifice elaboratum, Academia Imperialis dignum
judicavit, quem sub anni 73 auspicium strenae quasi loco ipsi Imperatrie Gloriosilitanae, Ann offerret, utpote adhuc I scriptione Russica in laudem ejus ornatusu. Lum hic exhibe-