Acta eruditorum Lipsiensia, anno 1682 à 1776

541쪽

sis NOVA AC ΤΛ ERUDITORUM

adduxit seeum insantem filium Nicolaum, qui postea regnante Carola IX, hoste Reformatorum, primo in Delphinatum, deinde Genevam, abiit, ibique Saram Curce am Firmini Cur- .ellaei filiam,& sororem celeberrimi Stephani Curcerii Proseia seris Theologiae apud Remonstrantes, in matrimonium duxit. Iste Nicolaus, praeter alios liberos, procreavit Davidem Clericum, Professorem deinde linguarum orientalium, d Stephanum, medicae artis Doctorem, Graecae linguae Professiorem. Reipublicae Consiliarium. Posterior horum e Susanna Galatina, Martini Galatini filia, tres suscepit nains, Danielam. qui major natu sua artis medicae Historia inclaruit, uec Con-uliarii munere functus est Franciscum, qui minimus natu mercaturam exercuit Lipsiae; d Joannem nostrum, qui medius inter duos fratres a prima juventute visus est sequi vestigia patrui sciarentis. Missus enim anno aetatis octavo in1cholam per quinque ordines commilitonibus palmam praeripuit. Tredecim annortim puer Gallicam versionem T.

Lisi multo studio perlegit, claus eum in finem soribus cubiculi sui. Cum ad eos scholae ordines adscenderet, ubi Latina Carmina redduntur a pueris, tam dextred celeriter conseia pensa, ut e reliquum sibi telia. pus commilitonum tarditati subvenire optime posset. In altioribus scholae ordinibus Graecae ' Latinae linguis addistendis totum se tradidit, Terentiumlae, Plautum, Homerum, di alios scriptores utriusque linguae sedulus evolvit A. 16 3 aetatis sexto decimo, praeeunte Roberto tamet. Philosophiae artesiana operam navavit sequente tamen anno febri violenta per quadraginta dies impeditus, cmorti proximus fuit. Recuperata valetudine, cum ob infirmitatem membrorum lente scribere cogeretur ni

tidos atque elegantes conficere iterarum ductus didicit. Circa istud tempus Epistolas criticas Tanaauilli Tabri in deliciis habuit, sed vidit etiam tum quasdam viri doctissimi observationes non firmo niti fundamento. Quam in rem breves Dissertatiunculas consecit juveni a.

542쪽

d cum patre doctissimo communicavit, quas tamen ipse annes noster postea iseerpsit quamvis jam senex in Arte critica mentionem illarum fecerit, ct quasdam ex iis utique solidissimas fuit se probe ostenderit. tque in hoc cursu studii philosophi ei sub magistro suo Theses quasdam de essentia

materiae ventilavit. Finito autem Philosophiae studio, progressus est ad scientias Theologicas postquam antea per annum integriim literas quae ad humanitatem pertinent, ct praeeunte Jacobo Galatino, propinquo suo linguam Hebraicam, tractaverat Theologiam ipsam . 16 6, aetatis decimo nono, colere coepit, perque duos annosin quod excurrit ducibus Philippo Mesrefato, Franciso Turretino ix Ludovico ronquino coluit quam diligentissime. Praeterea Uendelini Systema Theses Salinurienses, Controversias Lud.

Crocii cum Becans, sacrarum literarum interpretes, atque inter illo Grotium Samuelis Bocharti opera, ct id genus alia. legit. Mortuo patre R I676 Gratianopolin tendens, magistri morum functus est munere. Qita in urbe cum doctissimo Lami versatus est, ct quaedam in sacrum Codicem, cumprimis in Epistolam Pauli ad Romanos,eommentari coepit Trans aeto anno Genevam rediit cum discipulo Sarasino dc per impositionem mamium sacro ministerio dignus judicatus est. quamvis nulli adhuc ecclesiae praeficereriir uti in ista provineia moris est. Venit ipsi tunc temporis in manus Stephani Curcella Quaternio. Reversus ergo Gratianopolin omnia viri opera, quae A. i674 eura Philippi a Limbrech prodierant, comparavit, utpote rarissima Genevae. Convi mi dicitii lectione horum librorum de veritate doctrinae Remonstram liuira confirmatus in hac sententia, cum A. i68 in Academia Salmuriensi, quam cum discipulo Gallicae linguae purioris ergo petierat in Episcopi libros incidisset, eosque maxima cum cura perlegisset. Ista aetate prodiit libellus sequens Liberii de S. Amore 'so Theologicae, in quibus'

rii Scholasticorum errores castigantur. Irenopoli, vir Phila-kihianis quem libellum Autor Elogi aperte dicit foetum

Clerici.

543쪽

Cleriei Anno insequente i68 Gratianopolin denuo re. versus, millia cum admiratione perorantem saepe audivit Camum, pisopum, re pollea patrem purpuratum. Mense vero Aprilis testimoniis Theologorum ibi vivetitium, muni. res, Lutetinia Parisorum profectus est, Veinde Londinum petiit sub linem Maj Λ. 1682. Ibi linguam Anglicanam magno cum studio sibi fainiliarem reddens, Henrici Hammovili thechismum practicum, Observationes in Nov. est. interpretatus est Ceterum plus vice simplici orationes sacras Londini habuit, lingua tamen GalJica usus Visis ebiam quibusdam viris eruditis in Belgium abiit A. 1683 comite Gregori Leti ex Anglia pulso, multis annis post Gerici nostri socero. Via alitem prosectus est, uuae ducit Amfleto. damum, ut viseret Limborchium suum, a quo ea se comperisse fassus est quae scire gestierit. Sed media aestate iter ia-gres us ad suos, Roterodamum cum transiret occasune usiis est invisendi doctissimum urieu, suauitque Orationem sacram pro concione habendi. mene vana ergo Patriam urbem attingens esse sibi animum, declaravit suis, reverti in Belgium quo fructus ingenuae libertatis ibi capere posset. Qiro peracto consilio, autumni tempore Λmstet amum rediit, initio anni sequenti Λ. Ita in aede Remonstraatium singulis Veneris diebus sacros sermones habuit donec a societate Remonstrantium Philosoplitae, bonarum artium, RHebraicae linguae, Prosessor crearetur Brevi antea conscribere coeperat Doctrinam moralem quam vero nunquam a Msolvit porro Uersionem Observationum Hammondi in Nov. Test quae multo serius lucem adspexit denique Tractanis duos quorum titulus de Irenoplitana Republica, ct Par xhesiadae Apologi, quorum tamen neuter editus est. Eodem vero anno iis sat i Davidis Imri Quaestiones sacras, patris Stephani Clerici Diatribas singularis argii menti edidit, α'nnotationes adjecit, praemissa Praefatione, in qua vitam utri

usque exposuit. Initio anni 168s prodiere Colloquia de diversis rebus beologicis divisa in duas partes, quarum prima

544쪽

MENSIS NOVEMBRI sis. MDCCXXXVII. sal

eontinet quaestiones de gratia immediata, de libero arbitrio. de peccato originis, Λutore Carolo de Cene, Gallo altera agit de incertitudine Methaphysices de praedestinatione, autore Clerico nostro, qui hac occasione adjecit paraphrasin. ex opere Hammondi desumtam in Rom. IX, M. Illi vero de Metaphysices incertitudine disceptationi P trus Papinus doctrinia suis metaphysicis, di miris, quae inde duci poterant consequentiis, suppeditarat ansam. Eodem Λ. 168s publici juris fecit Clericus uibrum sequentem: Sent mens de que uer Theologiens, cxc. Iudicia quorundam Theologorum Batavorum de Historia eritica et Teii conscripta a Richaia Simone. Autor Elogi refert, huic scribendo ansam dedissse inhumanitatem Richardi Simonis, cum quo cierim suam de Bibliis Polyplottis a Simone edendis, cxta Histori ejiis critica , sententiam communicaverat

quidem, uti ab omnibus eruditis publice efflagitaverat Simon. sed responsionis loco plenas summae inhumanitatis literas per orbem volitantes videbat antegro ergo libro Richardum hunc docere voluit, rem ipsi esse non cum homine selidioris do. ctrinae experte, o ad judicandum de rebus ejusmodi in pto sed cum viro rerum gnaro Criticoque peracuto. e. spondit quidem bis Richardus Simon, assumto nomine Bolle- villani, postquam primam ex his responsionibus secuta erat advertari Desensio judiciorum, dis a vero finivit tandem silentio suo litem Curieur, quippe qui majora reipublicae lit

rariae emolumenta parabat Edere enim coepit A. 686 primitias Diarii erudito orbi gratissimi, Bibliothecam putamus universalem dc historicam, quam initio conscripsit socio M. Cornando de la Crine, id quod latuit diu eruditos, donec ornandus nomen utriusque sub calcem Tomi Wapponeret. Pomea nusquisque illorum dimidiam partem cujusque Tomι consecit, donec tandem in Tomo LX Curio distingueretum cubrationes suas a laboribus socii. Tomus solum Curiacum, d XI solum Cornandum autorem agnoscunt Tandem

545쪽

cipias, in quo praeter articulosis xv nihil elaboravit clam cur, reliqui Tomi a XII usque ad alia , imo maxima ex parte etiam XX, a Clerico solo fuerint elaborati. Quicquid in vice. simo reliquum est, ct ceteri Tomi usque ad XXV, labo. res sunt Bernardi illius, qui Republica sua Literaria erv. ditis innotuit. A. 1687 Vis excudi curavit Noster, pr missa Praefatione, patrui tui, Davidis Clerici, rationes, Computum Ecclesiasticum, loemata adjectis Philologicis Diusertationibus patris Stephani Clerici. Anno, qui antecesserat 1686 ex Anglicana lingua transtulerat Bumeti amici sui, Critieam Iibri IX Historiae a Varillasio scriptae hoe ipso ergo insequente anno Defensionem hujus Criticae,in A. fratres rationes umetu vulgavit. . i69 in Latinam linguam trant tulit notisque in oracula Chaldaim. Indice philologico, auxis, Thoma Stanisse Historiam Philosophiae Γλxientalis quae pars est Historiae ejus antiquae a B Oharis latinitate donatae, qui istam Clerici versionem integram retinuit, reliqua tantummodo transtulit. Eodem anno, dubio procul iuga Societatis Remonstrantium, strenue defendit Spiscopium, quem Jurians in Tabula Socinianismi male tractaverat. Annis x69 xsequentibus sexta viee lueem adspexit Dictionarium Morerii, correetum auctuimque a cleric qui in tertia sua editione Belgica observationibus Balii eu pis Dictionarium prima vice vendebatur, passim usus est, Aquartam deinceps editionem oreriani Lexiciis troa cura vit Quandoquidem mentio facta est anni 16si, Autor Elogii dicenda quaedam putavit de conjugio teriri, quod inierathscipio anno cum virgine lectissima, Maria Leti, Gregorii Leri selia, ex qua susceptos quatuor infantes morte praematura ami sit. Unus filius Gregorius ad octavum duntaxat aetatis an num pervenit. . 09 tum Logieam, seu Artem ratioci nandi, tum Ontologiam & Pneumatologi ina, edidit. Omnivinautem laborum ejus p stantissimus sine dubio fuit, quem Commentariis sacris impendit, quorum pars Genes com PlςXa, A. 693, pars vero, ceteros Pentateuchi libros continzas,

546쪽

Λ. 169s lucem adspexit. Interea mgatus a nonnemine cis risus de sensu verborum in principio Evangelii Joannis, i8 priora commata Capitis primi paraphrasis animadversioni-hus illustravit, irimo'ii idem 'entateucho suo adjecit, deinde seorsim edidit. Peculiari itoque libellois contra Α- logos demonstravit Evangelium hoc est sorium Ioannis, Fausii Sorini evertit de sensu primorum ejus commatum e rores Physica quoque Clerici hoc anno prodiit totumque

ita Opus ejus philosophicum ad finem perductum, deinde

varimode editum est quo perlecto, nullius in verba uraste. sed veritatem solam magni secisse Nostrum cuilibet patebit. Λrs eritio Clericia liber praestantissimus, prima vice lucein adspexit A. 1696 olliminibus II, quarta vicera tria. Eodem anno im secunda vice prodiit Armandi Ioannis Rachelii, Purpurati, ita, opus ἀναπυριούς a cierico conscriptum, quod ipse in editione tertia A. iri cultro fassus est. Eodem anno non modo sine adjecto Clerici Autoris nomine exiit Tractatulusci Resistans fur e , qu on apprile omheur re matheu en mature de Loteries, sed etiam n men ejus in fronte gerens prodiit Tractatus de increduliatate, adjectis duabus Epistolis, qui posterior Tractatus. cum A. iri recuderetur auctus est Dissertatiuncula illia scripta, qui de veritate religionis Christianae dubitant. A. i69 Si or prodiit ejus Compendium Historiae universalis ab inbtio mundi ad tempora Caroli Μ Λ isios publici juris factum est N. Testamentum Hammondi, latinitate donatum a cier co,in recusem Lipsiae A. iri Anno eodem 1698, instautibus librariis, M. Baptis Coreleri Patres Apostolici, nonnullis Λnglorum libellis, Prientione notisque Clerici, aueti, anno

vero ira auctiores denuo redditi, prodierunt. Annexae sunt

duae Dissertationes de Constitutionibus, quae Apostolicae dia euntur, & de Epistolis Stagnarii, contra Thisonum, Anglum. qui Arianorum autori Constitutiones illas a Iesu Christo ea

ju,que Apostolis esse, o Epistolas Ignati nullibi spurias sprehendi, assi averat Parrhasiana Curici accepit respubli-

547쪽

ue, NOVA ACTA RUDITORUM

ca literaria Λ I699, iterumque A. iroi. Accepit etiam tima Harmoniam Evangelistarum s Epistola Criticas, quibus tertia pars Artis criticae conficitur. Ibi causam suam egit potissimum adversus Guil C evmis vaniae Tayen, ProfFranecqueranum, Publii Ventidii nomine appellatum. Ne-- vero hic Tolandi oblitus fuit, qui in Anglia sese ami- eum od discipulum Mannis Clerici actitans, magistro err res omnes suos tribuerati in iro Petavii Dogmata he logica prodierunt, observationes hinc inde subjiciente, χquaedam praefante Theophilo Aisthino, hoc est, Clerico. Idem . annus vidit ejus quaestiones Hierosmianas ostissimas, in quibus expenditur Hieronymi editio Parisienss. Ostenditurque.

neuii Hieroumum, neque editorem ejus, artianaeum, Benedicti num Hebraicam dc Graecam linguam bene calluisse. Eodein tempore Hesiodum cum notis Gravii variorurn suoque Commentario edidit Ad finem anni troa nomine usus Theodori Gorali duos libellos poeticos, Latino idiomate scriptos, vuIgavit. ἈIter horum continet C. Pedonis Albin vani Elegias III Fragmenta cum notis variorum, alter P. Cornelii AElnam cum Fragmentis, Bembi aetnam. I spersa fuit modesta de sensio adversus Perizonium, cui judicium Clerici de s Curtio Arii eriticae insertum, minus arriserat, qui potius in notis ad Mianum perstrinxerit Clericum. postea rursus visa ejus de sensione, integro libro Currium uindicare nisus fuerit. Causam tamen suam strenue egit Gericus in Diario novo, de quo hac occasione disserit Elogii Autor doctissimus Scilicet, Bibliothecae universalis continuationem sedulo efflagitantibus multis, Clericus tandem A. a os Bibliothecam selectam scribere coepit. Eodem anno, Joanni Pherepom nomen mutuatus notas in Augusinum publicavit easque Appendicis Augustinianae nomine addidit operum

alter Uolumini v. trios Tractatus, ad rem pertinentes, complectenti. Eadem aetate Petavi Doctrina temporum Voluminibus III in sol cum Praefatione Clerici prodiit, huiusque Novum Testamentum voluminibus II in prelum reliquit Luctu ta

548쪽

MENfI NOVEMBRIS A. MDCCXXXVII. H

men domestico interrupti sunt labores quandoquidem filium unicum, Gregorium optimae spei ac indolis puerum, annum

aetatis Oetavum agentem, morte praematura sibi ereptum do

luit. Cum callum obduxisset paululuin parentis vulnus. E- lucidationem quorundam locorum Novi Testamenti, a se editi, conscripsit, ut quibusdam occurreret hominibus, qui Socinianorum x Sabellinianorum errores ibi inveniri, clamitabant. Erat inter hos Retifanius, ecclesiae Gallicanae quae Berotini est, minister, qui ct sermonibus publicis is precibus rein eo perduxerat, ut publice vendi liber prohiberetur. A. 7o4NDola Sanfinii Geographiam S denuo editam, Notis in Indicem Geographicum MPraefatione ornavit. . ITOs Sansenserum Atlantem antiquum sacrum ecclesiasticum, re profanum, correctum passim mutatum, Praefatione auxit. de Bibliopolae tamen, lucri curidi, ideoque minus sibi obsequentis pertinacia multum questus est. Anno eodem consilium suum de conficienda Anthologia nova cum eruditis communicavit neque tamen illud exequi potuit. . 1 o edidit nomastico urbium uocorum Scripturae Sacrae, ab Eusebio conscriptum, ab Hieroum auctum, d a Bonsereri jam ollinΑ. I63 publicatum. Eodem anno Erasmi opera recudenda curavit Sequens annus tro dedit eruditis alterum Volurne magni peris Clericani in secrum Codicem, complectens libros Vet. est historicos, ossam, Iudices, Rutham,

Samuelem. Reges Paralipomena, Esdram Nehemiam, d spheram, adjectis in fine duabus Dissertationibus deSanhedrin, ct de lepra, quarum postremam de Iepra totam ferme extiteris fratris sui Danieli Clerici exscriptam esse, ipse fatetur. Tum temporis in Anglia se Joannem ciericum simulavit,

multisque hominibus hac fraude suum in commodum imposiait monachus quidam nomine Fridericus Augustus Gabialonitis, qui nihilo secius in Belgiuiri reversus, eidein Clericano nomini, quo antea in lucrum tuum uti potuerat, labem infligere ausus est, notatus idcirco a Clerico auabus Epistolis, d. fi

549쪽

Lipsiae per Thomam Frifchium, Gratiam autem de Ueritate religionis Christianae, d V asoris opera, praemissa Praefatione, itemque Menanari re Philamonis Fragmenta, nova versione addita, Amstelodami recudenda curavit. Λ. Irio T. Livium

cum Suppomentis reinthemii, Voluminibus X in g, Sassisium, adjecta vita Editoris, in panno vero iri AE chinis Dialogos. Platoni falso rubutos additis Sylvis philologicis, inin eodemque anno Philargyrii Cantabrigiensis, amici

cujusdam incogniti tamen Emendationes in Menandri de Philamonis reliquias ex nuper editione Pannis Clarici, ubi quaedam Grotii Maliorum plurima vero ratisisutheri Lipsiensis, errata castigantur. Praefaticio addita, in lucem emisit.

Qito loco illud notandum, sub Phiuisurhero Lipsiensi, cuius

prodierant Emendationes in Menandri, Philamonis Reliquias ex nuper editione Ioanni Curici, ubi multa Grotii aliorum, plurima vero Curici errata castigantur, sub li . inquam . Phitaeuthero latere Bentuum, Angliam Cautis O. dii Bent an pluribus memorat Autor, allegatque et nostra A. πιι pag. II, ubi hiisleutherus per natus varioruni

errorum convincitur, quamvis erudiri uni ceterum viri nomen ipsi nequaquam denegetur. At quis Philargyrius iste sit, defensor cierici, dubium est Bergurum, Ultrajectinum.1ulpicatur Elogii Autor, atque hoc, praeter alia rei documenta, ex stili quoque aequalitate patere ait. Postquam Λ r Io pera Clerici philosophie cum Praefatione R enitaenii, in qua vita Clerici brevissimis recensebatur, ipsi prodierant. Bibliopola Belgicus suis ommodis timetis, pari ratione vitam Philosophi sui praemittendam quaesivit, praemisitque

vere A. IIII, vel ab amico conscriptam is a Clario revia sani, vel ab ipso Curico confectam, de quo Letentur, ses est. Eruditi. . tria Pervigilium Veneris di plura Poemata Latina, cum notis varior am/ Anonymi, qui ridus est, in lucem ivisi sunt. Eodem anno Oratio funebris, quam in mbitum amici, Philippi a Limborch, d. o. Apris habuerat, typis excusa est. A. ITI4, 1nortuo typographo qui Biblioste .u ieiectam lupis descripserat, haesitans Cisricus, dubiusque,

550쪽

MENfI NOVEMBRIS A. MDCCXx XVII. Gr

utrum in conscribendo isthoc Diario progrederetur, ne ne, tandem paruit quorundam amicorum precibus, ct continua. vi suos labores. Novo tamen eos nomine Biblio thecae amriqua s hodierna insignivit, continuatisque deinde illisi que ad A. 4727, octois viginti Volumina, unumque praeterea Tabuiivgeneralibus implevit. Accepto post mortem Lim-borehit Historiam Ecclesiasticam docendi munere eandem in usum auditorum illustrare scriptis suis statuit, secitque felix laboris auspicium Λ. 1 16 edita in .Historia duorum primorum a Christo nato Seculorum, cui ampliora prole-gomena praemisit Protanae autem historiae specimen fuit Belgi Foederat Historia, cujus Tomus I prodiit Λ. 723, cum explicatione historica monetarum, quae ipsa tamen non a rici, sed doctissimi de Limiera, labor est Tomus II III li cem viderunt A. Ira8. Tandem ex voto omnium duo postr m Volumina Commentariorum in sacrum Codicem A. iris excudi coepere, atque Λ.473 prodiere, complexa non tantuin Hagiographa, sed, partem Prophetarum, quibus ultimam manum adjicere Autor non potuit, vicesque iam suas amico cuidam permittere coactus est. En enim statum tristissimum, quo redactus est Curimae dum A. iramin praelectionibus suis publicis omnem iacultatem loquendi. deinde etiam reminuscendi, magis magisque amisit, anno vero I 34 uxore dile- estissima privatus est donec tandem initio anni 1 36 in dibus Gabrielis de Normandia, qui filiam Danieli Curici in matrinaonio habebat d. 8 Januarii, exacto fere anno aetatis nono septuagessimo, integris semper servatis pensionibus suis, placide diem obiret supremum. Additur hic Elogium Viti celeberrimi laborum patientissimi suisque civibus, si paucos excipias nunquam non carissimi Mentio insupee injicitur orationis funebris, in obitum ejus publice aeri Febr. habitae in templo Remonstrantium a Mersenio in munere succinore Vitae vero ejus ratio vivis iisque, uti par est, amoenissimis depingitur coloribus. Discas. hine assabilem fuisse Clericum, quibusvis exteris aditum conveniendi libenter dediae, atque inter tot ac tant