장음표시 사용
121쪽
De sono in coelo duae minion CS,
atque inibi Ciceronis plinisque
loci excussi, Cap. XIII. QVi in coelo sonum esseputarunt, ad primam diapason speciem, quae Hypodorii est, eum diiunxisse uidentiar, ut patet apud Botimium,lib. I. p.ar. Careerum quod ipset bidem Solem Mesen fi-- cit,ad priscorum retulit opinionem, quae nobiscum non pugnat.Interualla enim eadem sunt in diatonico aneteSynemmenon adhomanon hypaton,inqua dispositione Sol erit Mese,qus a Mese est ad proslambanomenen,ut nos disponemus,atcp adeo etiam eadem diapason speacies, quae ex primis diatessaron at diapentespeciebus flatur. Atqui in sonorum constitutione quod ad grauitatem &acutiem pertinet,in diuerosiim authores abierunt, quemadmodum priore quo piloro obiter trae uimus. Quidam enim superioribus corporibus acutiores dederat nos, inferioribus grauiores, quod ea quae u eius mouetur, ut sunt superiora. etia acutius sonare uideat,in qua opinione uidet fuisse Cicero in lib. de repub.6.m lcotra acutiores inferioribuscorporibus asti ipsere nos superioribus grauiores siue maiore quod corpora maior maiore etiam sui sonum,minora minorem,qus opinio mihi multo probabilior uidetur.Si quidem ita in coeso ut in hoc sensili mundo habent corpora.Sed huius res typum subiicere placuit, cpii utrorum opinionem De ori sub oculos ponet. Habebunt enim in altera parte maiora corpora Gel. a
binitores chordas, minoralongiores.In altera autem maiora corpora longiores,minora breuiores.
Res nonadmodum difficilis si redis
122쪽
Quieti nid ueloesus moueturita aratiorem Aest sonum superiora corpora ocius mouentur inferioribus. Superiora igitur corpora acutiorem faciuntsoua Maiora eorpora maiorem edunt sommn. superiora corpora sunt inferioribus lora,
superiora totur corpora inferioribus msodiadistis Ratiocinatio,
123쪽
CKterum int alia orbium ccclestium in ipse coelo,ea ne ratione constent,qua in diapason phthongi, mihi non fit uerisimile, quocunque
tandem modulandi genere constituerimus. Plinius autem lib. 2. Cap. a a. Pythagoricam tradens praeceptionem, sic ait: Sed Pythagoras interdum ex musica rationeappellat tonu,quantu absita terra Luna. Ab ea ad Meris
curium,spacii eius dimidium,S ab eo ad Venerem,sere tan tunde. A qua ad Solem sesquiplum. A Sole ad Martem tonum,id est, quantum ad Luanam a terra. Abeo ad Ioue dimidium, &ab eo ad Saturnum dimidium,& inde sesquiplum ad Signiserum uta sex tonos effici, qua diapason har,
moniam uocant,hoc est, uniuersitatem concentus. Haec Plinius. Qiacuer
ba non omncs aeque intelligunt. Georgius Ualla lib. I. cap.a. Musices iblud sesquiplum apud Plinium refert non ad tonum, sed ad dimidium toant,ut toni,inquit, sint quartae partes tres, quod ego dodrantem toni in tetiligo. Qua tamen ratione non sex toni fierent,sed quin S semis. Alii sesi quiplum ad tonum reserentes, colligunt ex Plinii uerbis septem tonos in diapason consonantia,quod nec rationem habet,nec quis Musicorum uspiam tradidit, Sc ueteres Plinη codices omnes sex habent, non septem. Praeterea sex propius uero est, Aristoxeni sententia,quem Plinius secutus uidetur. Revera autem diapason sex prope modum habet tonos, dein ea. nim comma, ut superiore libro ostendimus. Cicero autem sexto de Rep. libro ita habet:Quam ob causam summus ille cccli stellis cursus, cuius
conuersio est concitatior,acuto &excitato mouetur seno,grauissimo auatem hic lunaris, at infimus. Nam terra nona immobilis manes,ima sede semper haeret,complexa medium mundi locum. Illi autem o sto cursus,in
quibus eadem uis est duorum Mercviij & Ueneris Modorum, septe essiciunt distinctos interuallis sonos: Qui numerus rerum omnium sere nos dus est. Haec ille. In qua praeceptione omittit quam Plinius resertinteruallorum rationem,ex octo tamen cursibus septem sonos fieri collegit,extro mos pro eodem intelligens seno, ut fit in diapason. Et co natuulgatum inusicorum dictum : deo huis idem esse iudicium. Quanquam, ut diacam quod sentio Ciceronis locus haud dubie corruptus est, & Macrobiatis exacte cum non intellexit, tametsi quatuor longissima scripsit in eum capita.Theodorus Gaza,eximiaeeruditionis uir, cum eum locum in Graeacum sermonem uerteret,& ipse quaedam,quae in uulgatis Ciceronis codia cibus sunt,omisit,ut haec uerba:Mercurii & Ueneris Modorum. quaedialiter uertit,ut ἀπρῖς πιρι ι Hlυναμοῦ, quod in uulgatis quibusdam latinis codicibus frequenter ital tur: Illi autem octo cursus, quibus caisdem uis est Modorum.a Theodori uerbis longediscrepans lectio. Quidain his Ciceronis uerbis:Septem efficiunt distinctos interuallis sonos. uerabum septe ad ablativum interuallis colungendum existimant hoc sensiu
124쪽
Octo Heursus eHelut sonos distinctos septem interuallis. Sed hoc haud
dubie coactum est a Ciceronis phrasi longe alienum. Ego laeum Ciceroanis ita legendum puto: Illi autem odio curius, in quibus eadem uis este tremorum,septem efficiuidistinetis interualla sonis, qui numerus rerum omnium sere nodus est Haec uerba,siquidem ita legatur, & secundum naturam prolata uidentur,& traditioni Musicorum consentanea erunt. Natura enim ita habet, ut octo phthongis, secundum rationem musicam dias sitis, certo. modulandi genere dimensis, octauus sit eiusdem naturae cum primo. Et cum sint octo phthongi, septem tamen duntaxat sint interualla, quae septies uariata quouis modulandi genere, sitem essiciunt di pason species, quarum frequentissme omnes authorum libri meminere, ut paulo ante disseruimus. Boethius huius negocii uerus iudex, cum aupud ueteres limita mire uariata uideret,&Plinium non ueritum dicere iucundam magis quam necessariam subtilitatem,liari: ita temperauit ut tamen utranque opinionem sub oculos lectori poneret, quemadmodum patabante locum indicauimus. Ut autem rudem, quod certo sortiamus,fateamur,dicimus in gen e. Non absque ratione commentum hoc
uisum esse Aristoteli,et dictu iucundius qua uero similius.Quippe si quis
ea applicare, ut ita dicam, uoluerit,neque hercules Planetarum interualla, musicis intercapedinibus conuenire reperiet, necp ullam certam soni rati. onem uel subiecto ues efficiente causa,ut Physicis placet, adesse deprehena 'deLSed datur ham uenia antiquitau, quae quoquo modo humanas mensteis ad coelestium contemplationem erigendas existimauit. Ego nisi ab authoribus magnis hoc mutatum uidisseia ,silentio transire,quantum ad artem pertinet musica abs Omni,ut puto reprehesione potui, sed non sunt prorsus cotemnenda,quae tanta authoritate antiquitas memoriarcotara, uit nihilominus res ipsi ut habet,duce ueritate,nobis prosequenda est.
gendum, Caput XIIII. Ssd ne phoc silentio praetereundum est, quando ad Musices coontationem,ut ex nomine apparet, n5nihil pertinet, Quare apud aum res nouem Musae dicantur. Apud ueteres tres duntaxat suisse Muasas M. Varro tradidit,& Diuus meminit Augustinus in lib. cosessionum,ea certe de causa,quod omnis sonus triformis sit. Nempe qui ed tur uel uoce,ut faucibus, uel flatu,ut tubarum, uel pulsu,ut in cithara. Quidam quatuor etiam Musas faciunt,quidam septem a diapason sitem sperissius, quae opinio,si rem1ta esset,placeret. Sed novenarius in Musis nua
125쪽
mmas, apud omneli ueteres, praesinim Homerum at Hesiodum,sibus larum &antiquitatis principes pervicit. Qui tamen eodem, quo septo
narius, modo ad musicens Verum non lubet nunc referre, unde die sintMusae,eurpuellae tingantur, quae earum momin nequeenim
haec huius sunt negocii.De novenario numero nobisdicendum. Plato libro decimo de Rep. singulis Sphaeris singulas sirenas appositas tradit. per vas Sphaerarum motum,aut sonum potius ex motu natum, signifiacati uapropter odita hos sonos octo uocat Musas,neque antiquitas pluareis posuit elestium corporum sphaeras. Ex hisautem conflata symphoniam nonam uocat Musam, quam 8c ideo Calliopen dictam colendunt,& ab Hesiodo reliquarum omnium excellentissimam. Quod optimus Poetarum migmi ut nullius Philosophiaeparetis ignarus uno carmiane significasseuidetur'. Entidos:Vos o Calliope, inquit,precor aspirate canenti,haud abs ratione plurali usus numero ad unam Musam, quamquam ad ea quaeOmntis alias comprehenderetMusis. Quod in Erato libro istimo non est ausus. Caetem hunere' Κntidos locum Christo. re posse.Sed non est ud me um, ascendendό nean descendendo se, nis Sphaerarum aulipsis Sphaeris nomina congruant. Videtur autem uerisimiliorordo,si quis ascendendo his Musarum nominaadaptet. Nemapeut Luna sitClio.Mercurius Eutet .Thalia Venus. pomene L Terpsichore Mars. Erato Iupiter. PolymniaSaturnus.cisum stellatum inania & ultima omnium Calliope.Quem ordinem si seruabimus,habebunt latum commentandi campum Grammatici. Nam Musarum nomina Si deribus probeconuenireuidentur. Quae discutienda relinquimus ei qui exponendorum authorum prouinciam exprosesso suscipiun ad hanc enimcomm ntationem non pertinent. Nuc ipsum Hesiodi carmeapponamus & Musarum ad coclestris orbes Vpum, ut siquid exessutialitatis ad te rem manare potest, quemadmodum nos confidimus, non desimus etiam hac partestudiosis.
phorus Landinus rectius doctius enarrat quam Seruius,ad eum quem iam diximus sensem ει autem hoc aenigmate innuere uolebant,a sua peris,l, est, astrorum influxu dari,ut sis Poeta,alioqui nihil artem effice I a δο ιμπ
126쪽
127쪽
Liber II. Anacephal ossis parua de Mo
dorum diuisione, Caput XV. Emiam huius extraordinariae comentationis satis est, ad ipsam rem redeamus.Dietiam est nobis antea, septem esse diapason spe. cies a proslambanomene ad paraneten hyperbolicon, his apud Boethium nominibus:Hypodorium,Hypophrygiii Dorium, Phrygium,Lydium,ac Mixolydiu. Dichim item est, ex his septe, quino bifaria diuidi proprie arithmeticos ac harmonicos, Hypodorlu, Hypos lydium Dorium, Phrygiu ac Mixolydium. Hypophrygium aute arithanaeticos ratum,Lydium harmonicos tantu: At* ideo duodecim esse proprie Modos,no quatuordecim: Et tribus quide primis speciebus Hypoadorio,Hypophrygio,ac Hypolydio nomina manere diuisione arithmestica,sequetibus aut equatuor Dorio, Phrygio,Lydio, ac Mixolydio diuisione harmonica. At reliquis quin Modis inuosa esse horum iam dictorum systemata, E tribus quide primis duo harmonicos equatuoraules quelibus tria arithmeticos. Duo ita ν descivi altera parte systemata, quia secuda diapason species harmonicos, sexta arithmeticos uersi proprie nopossunt,ut saepius didium est. De ordine aute horum Modorum multis ante disseruimus uerbis. Nunc hoc salteadiiciendu: Modos diuidi posse in principes& subditos sis nunc subiugaleis uocant,uetustiores Plagios. Principcsesse, qui diuisi harmonicos, catus fine infima diapason chorda costituunt,quorum sint numero sex. Holius,Ionicus, Dorius,Phrygius, Lydius,ae Mixolydius.Subluviessuem,qui diuisi arithmeticos, cantus fine infima diapentechorda c6stituunt, decum suis principibus, qrum itidem sint numero sex,Hypois us, Hypotonicus, Hypodorius, Hyposphrygius, Hypolydius ac Hyperionicus, siue Hypomixolydius.Finales igit duodecim Modorum chordaeita habet secundum ipsorum natura.
iii ac Hypoaeolii in A. Ionici ac Hypotonici in C. Dorii ac Hypod rii in D. Phrygii ac Hypophryma in E. Lydii ac Hypolydii in F. Mixo, lydii ac Hypomixolydii in G. B clauis omissa est,qd in ca rarius cantus fi
niunt. Strame in ea inueniantur, ut postea excplis ostendere conabimur,
η cantus erunt Hyperaeolii ac Hypphrygii, duoru Modorum a posteris
adiectora habebunt. suum quodda ius utalli,nepeutauthentes sit Hyapaeolius,Plagius uero Hypphrygius Id. in simplici scala abs tetrachordo synemmenon. Ucru quia Hypoarratius 8c Hypotonicus extra scalampnrca expatiarent, tum fialiquot vocum cantilenae instituant in quatuor quentibus Modis, Rasis 8c ipsa extra eande uagaretur, sex Modi infimarum clauiu suis sedibus per diatessaron loco moti sunt,manete tamen ima mobili diapason systemate.Ita aeolius ac Hypoaeolius in D.cusa tame in
128쪽
b claui cannis suos finierui, quan* in a comodius potuissent. Ionicus RHypolonicus in P. Dorius ac Hypodo ius in Gisia itide cum si in b cla,
ui,ad hoc enim inuentu est tetrachordum synemenon, ut systemata in fiama in superioribus quo*clauibus locu haberem,& uoces omnes potius intra scala continerent,*extra temere uagaretur, quod superiore uolumine admonuimus,&tertio deinde ex iis comonstrabimus. Habent ita pex septe diapason speciebus quin*binos Modos,uidelicet, Prima Hypodori u at 3 Holium, Tertia Hypodotium ac Ionicum, Quarta Doriu ae Hyperionicu,Quinta Phrygium ac Hymaeoliu,Septima Mixolydium
ac Hypo ionicu. Duae uero reliquae species singulos, nempe secunda Hyapophrygiu. Sexta Lydiu. Duo em reiecti sunt, dequibus nunc si minae. Haec Modoru tam intricata ordinis ratio, ac sedium lata diuersitas in causa fuit cur uera de his traditio tot annos doctissimos latuerit, nemo proagatus,quis esset Ionicus Modus,aut modo a Lydio disii nguerct, quis Adius aut quomodo a Dorio differret, plane definire potuerit,cu apud authores frequens illorum esset mentio,& in canticis Ecclesiasticis multae mutationes ex Lydio in Ionicum, Dorio in Aeolium fierent,haud coisgnita apud homines causa,quo pacto id accideret.
De Prima diapason specie & duobuModis, Caput XUI. At nunc lo postulare uide ut lectori, quod tofies rmisimus
tande praestemus duodecim nempe Modo, exempla. ua in re id p fari mihi licebit eorum Modom Gepla,qui noti sunt, paua
cis me indicaturuiat eorum qui ignoti tot annis nomine latuerela
tius explicada suscepisse,uttedior plane 'piciat a nobis nihil noui c5fia fium sed quod uel hominu negligentia, uel teporum iniuria tandiu prospei modum sepultu filii id nos pristino spledori restituisse. Primae igituripecies diapason a prostabanomene in mesin hoc est, ab A in a, duo sunt Modi alter qui ipstus diapason apud Boethiu habet nomen, Hypodoriatis & diuisus arithmeticos in D. uulto nunc secundus dici quia Dorij, qui primi nomen obtinuit, Plagius est,quippe cum quo munem habet
diapente rela, Neande diatessaron re hin seme, qua ille superne. Alterdiuisus harmonicos, olim Aeolius magna cum Dorio comunione, sed de hoc paulo post Hypodo ius sane,diuisus arithmeticos,ac nuc noster Seacundus ut diximus,nomediapaseri ut proprium obtinens tetrica quanadam habet prauitat minim adulatoria, quo primi Ecclesiastici usi uia dentur in resus moestis ac tristibus,quod Tractatus,qui diebus piacularibus quadragesima nunc uocant canunt, plane ostendunt.Tum respon
129쪽
soria uetera S Antiphona aduetus Domini. Modus est omnibus notur ex Agraui ada acutum.Finalis clauis esto, quae&principis eius est Dosrii. Attingunt tamen cantus esus inferne aliquando Tut,S superne e , sed licentia ad quod plenius libro priore explicuimus. Nos unum Resposorium exempli gratia apponemus,dignum cantatu, quod do Bis uir noma aetate Ioannes Richaseri quatuor vocibus elegantissimecdposuit,quan licentia Symphonetarum usus,per diapente loco mouitsursum,quod per diatessaron oportuit,ut in aliis quo Modis omnibus secere solent, sia. ex Hypodorio secit Hypoaelium,cum uulgus contra ex omnibus Hypos seolijs secerit Hypodorios. Dcinde R descesum a finali claue per quintam fici quaenaturavi per quartam sed secutus est uulgi usum,qui iis c sere in quintam detorquet,quemadmodum in hoc Responserio in uerbo mi ercuerus descesus est ad Are, ut nos exhibemus, uulgus autem ad Tutus detrudit, nec hic solum, sed in omnibus propemodum Responseriis ad hanc formulam conpositis. Verum id nos,qui areon tradimus, comm . uerenon debet. Cantio autem esthuiusmodi.
Mendems in me lius qus ignoranter me cauismus. Ne su bito praeoccu pati diemortis,qusram, spactu poenitenua
&inuenire non possi mus. Attende Domine & mita
uimus cum patribus no stris, iniuste e o mus,
130쪽
Haec deHypodo Prio.Sequitur Aeoa. Atten de domine.
Caput XVII. ter primae diapason Modus Aeolius dicitur, diuisus harmoni
cos, ideo.in hac classe Princeps,uetus quidem, sed multis annis nomine exulas implex, ut uocat Apuleius, aperitis,ter s. aptisasimus cu aliis cantibus,tum maxime modulandis lyricis uinibus. Hic cum iucunda,ac supra modum dulci suavitate gratam habet seueritatem quod non tam facit diapente rela,cum Dorio comunis,quippe quae utros c5cludit Modos, quam diatessaron mi la,superne huic Modo an nexa mire auribus grata, cum in Dorio fit sol, non in in illa quidem ne in concinna,sed mam s cu rela uulgo celebrat Ideocyminus mirada. Porro quod Dionysius Halicarnasseus libro antiquitatum primo sub si,nem plane testatur in lingua Romana Aeolida uoce dominari. Id doctus quibusdam uiris haudabs re trum uidetur,quado doricaedi Bonis uerba atmadebmutatio sy Rin eapud Latinos ob vicinitate Siciliae &ma. sae Graeciae,quae dorice loquebantur, maxime similiaris suerit. At egoionysium non dedi filionibus,scit uoculatione locutum existimo.Qua uis ea de recum neminecontenderim, Hanc autem nostiam de Dionys auerbis opinionem nonnihil adiuuat, quod Romani ita Aeolium adam runt Modum ut cum primi Ecclesiastici Romaecantus in templis ad uiae, o aurcis demodulandos conceperint, hunc Modum primum usurpaarint, sed modeste sane ac temperate. Primum enim dominicam oratio nem cum praefatiuncula, symbolum.Nicenuadeum Modum instituiserunti Secuti desiidealii, sed annis aliquot elapsis, qui angelicam salutati. onem adicisto inseme tono,ad hoc qui Euangestum Matthsiad eundem Modumquanquam logius in superiora agati demodulati sunt. Fin iis eius est A quanquam etiam D.si quidem in b claui estis, quod nunc uissus obtinuit,ut in alηs quoque Modis. Ea tamen res est hut apud imaros, quo pacto Modorum systemata natura distinguerentur, aeditus sit