장음표시 사용
371쪽
anterius alioquin commune dividebat: alterum latus in angulum rectum exeis rebant. Quare neque rugosi, neque ita curvi videbantur . Tingitur hoc genus, & metallico livore, Norimberga ad nos allatum.
C A P. XXXVIII. SPE clari ostreorum adepto, & nomen Ostraciti eessit. Dividitur in testas bina , crassas, in curvam elenchi figuram depressas exteriori asperitato 6 - se' si os TRACI ES horrentes. Materia in erustas fissilis nitescit eandida, cinerea, rusa. Oritur in agris Hetruriae, praecipue in vicinio Urbis Senae, & oppidi Mi- niati,
372쪽
tis generatione. Plinius lib. 36. c. ya
niati, ubi pro disco habent Ostracitem pueri, quoties eo lusus genere animum
laxare juvat. Juxta Alabastrum Volaterranum mons eminens operitur totus Ostracite, de cujus origine quidam sic tradunt , halitum siccaneum cavernis clusum gyris torqueri, ut materia Ostreae figura disponatur, quemadmodum fit rota figuli. Sit ita: Unus halitus, unus gyri tractus, ex quo non multi, sed unus confletur ingens Ostracites . verum & cavernas dicunt, quae non sunt,&turbinem inducunt, quem 2Eolus nesciat. In Germania reperitur in moenibus Hildes heimii Urbis Saxonuin, & juxta marmor propinquum, qui colore rubet. Ostracitis desiccandi vis efficax habetur , acritalcm cum astrictione mi Leens . In vino potus drachmar pondere menses rct in et . Illitus melle , sedat aestuationes uberum, & ulcera , quae grassantur, compescit. Usu pumicis , &crinibus evellendis foeminas coluisse Dioscorides tradit.
An ostrae Ites Dioscoridis idem sit ac
Ostraeitem ita deseribit Dioscorides : ΛΔΗ 'ἰς ἀκυτης oua ιk ἐςιν , πλακοπης καὶ ε -- Lopis Opraeites testie similis est , erustofus , scissilis. Ex quibus non satis liquet, an Osi racitae nomine idem ac Agricola, aliique recentiores intellexerit, ostrei nimirum testam in lapidem eonverissam i nihil enim memorat de ipsius figura, qua ad ostrei similitudinem accedat, sed tantummodo internam materia structuram breviter attingit, quam crustosam ac scis siem esse dieit e quapropter lapidem signifieasse videtur, qui non figura , sed cruit ac ea de scissili materia , testam exprimeret . Praeterquam quod vocabulum ἔς in ον apud Graecos ambiguum est ἱ modo enim pro testa figlinata, modo pro testa eonchyliorum usu Gatur : Unde incertum etiam relinquitur, utram fignificationem habeat hoc Ioco.
De ostrae ite sie habet Plinius r Ostraclas seu Ostracἰtes est testacea Zurior e altera inhalae similis, nisi qu3d Aebutes politura pinguescit; duriori tanta inest vii, ut aliae gemmae scalpantur frumentis ejus. Ostraeiti Ostrea nomen, G Dilitudinem dedere. Quae quidem descriptio Ostracitae Dioscoridis conia
gruere lion videtur I multo autem minus Mercati,aliorumque recentiorum e utrasque enim ostractia
tas gemmas fuisse manifeste apparet, quarum una achatae admodum smilis, altera duritie insignis. Iniuria autem reprehendit Plinium Gela erus, scribentem : Ostraeiti ostrea nomen , Ilittidie didedere. In quibus ιυακον pro ostreo accepisse insimulat : Ostracit in enim ab ἔθακον dictam vult, non ab ostreis: atque ostraeon testam tantummodo fi*linam significare. Sed quantum Vir oeruditistimus fallatur , nemo vel mediocriter in Graecis literis Versatus, non videt. Nam Plin Ii vectia tantum abest , ut imperitiae redargui debere judicemus, ut nec clegantius, nec dilucidius rem declarari potuisse arbitremur . ωρακον enim ut dictum ea tum testam fictilem , tum ostreorum signineat. Hinc eum Ostracitis gemma appellata suerit αποτου κρ- in trum testa conchylioraim, seu ostrei, cujus similitudinem habet, recte atque eleganter Plinius ab ostreis nomen traxisse dixit syneed che usus, ostreum nimirum, quod totum animal significat, pro ipsius testa accipiens: Quod la testam pro ostreo reposuisset: tum obscurum reliquisset, num de fictili, an ostreorum loque rutur , tum etiam etymologiae rationem Latino verbo ab ostraeiti omnino diverso non expressisset. Neque ostraei nomen adhibendum suit, quod praeterquam quod sui siet ambiguum, in Latino sermone ustatum non est : ostrea autem ex adverso, & Latinum verbum est , Sc nulla ambiguitate laborat, iasoni similitudine nominis notionem ostendit: Hinc etiam nonnulli Ostracitim, qui testae ostrei similis est,ostreit in potius appellandam censent, seu π a Dθος lapis, & ος ιον ostreum .
373쪽
PHLoci uos Atticae similis ostrear, brevior nempe, planior, rotundiorque Descriptio. Chrysites a pallido colore nuncupatur, quem si tenui rubedini accedat , Phloginus dicitur. Superficies ejus ad speciem ostreae rugosa , caeteroquin laevis, non sicut Ostracites in crustas decedit, neque testat facile diducuntur,quod Solidus majori ex parte nascatur. Chrysitem nominari quidam opinati sunt, quoniam flammeo metallico splendesceret, idque contingere non negaverim, 'λliter tamen ipsius proventu docemur o ακά tAuctor Plinius in AEgypto Phloginum reperiri, quem nobis Vaticanus 37 ιο. Mons dedit . Multus in Germania Tuli surgiensis ad urbem Hano feram olopingui ac lurido jacet. Illitus senium facere scribitur in compendio medicanarum simplicium, quod Galeno adjectum est.
NO s alium lapidem Ceramitem esse, quam Ostracitem Recentiores judi- inrisin lib. s. de carunt; Ceramites, inquit, Plinius testa colorem babet . Ostracite ό. Percussiim, ut notavit in Dioscoridem Valerius Cordus, num fictilium repraesentare dicunt: quod notis Ceramitis nec addit quicquam, nec adimit . Iudicium versatur in nominatione testae , r num velit Plinius quam aquatilium restam dicimus,an figlinam. Existimo figlinam: concharum enim singularis non est color. Huc adducunt me opiniones aliquorum ex auctoribus novas, cum nulli seculo portenta ingeniorum defuisse credam . Isti arbitrantur fictilia,quae fodiuntur, vel locis relictis conserta jacent, non arte, sed vi Naturae constata. Haec inter veteres si fuerunt in eadem opinione, Ceramites nominarunt. Iam Vero penitus haesit opinio, quam scriptis explicare non sunt veriti. Romae inter ostiensem, & ripam Tiberis, acervum magis , quam collem a ir gmentis Collia Teateεῖ, qui figlinis Testaceum vocant, quem sic enatum scribunt historiae parum consulti. Romae vifitur,origo. Nos in iis testis nomina figulorum exarata legimus. Erat a Numa rege colle-Lium figulorum institutum, quod prolatis urbis pomoeriis ultimam fluminis ripam obtinuit, ut luto convehendo, vasisque distrahendis esset ara commonior. Verum nE fragmentis testarum exitus fluminis obstrueretur, in unum locum
fracta comportare jubebatur . Indh postea suppeditabat ad opus signinum
374쪽
Urnae sepulchrales in Italia frenuen
. Edis Lateranensis porticus a Sixto U. Pont. auctus. Diotarum descriptio
quod testit tu sis addita calce conficiebatur . Apud Germaniae populos Sor bos, Saxones interiores Lygios, vasa fictilia in agris, in montibus, di tradunt integra, quae vulgus nasci credit . Georgius Agricola Veteres scribit solitos iis vasis humare cineres: Nam quae obturata reperiebantur, cineres continere visum fuisse, mistos carbonibus, additis etiam annulis . In Italia quam multae fodiantur urnae nolim dicere, cum nusquam majorem constet habitam curam a sepulturae. AEdem Lateranensem, urbis sicut orbis primariam, structuris juxta porticum Sixtus V. Pont. Max. auxit. Ad cujus operis fundamenta lateres decutiebantur e ruinis aedificiorum , mediis inter ostium aedis dextrum, & Aquaeductum Claudium t Quo in loco vidimus erui diotas quadragenas e cella veterum, quam ruinae occultaverant. Diotarum forma, ut antiquitatis studiosos delectet, in elenchum tumet, collo tenui, a quo ansae religantur ex adverso ad elenchum binae , ima parte in pinnam longam attenuata, quae in terram de figebatur . Sub antis nomina figulorum ternis litoris notabantur . Qui dic rei has, Naturae artem aemulantis opora, non secus faciat, ac qui meridie diem negct. Uerum nihil moderatum pleraque sequuntur hominum ingenia. Nam ut quidam Naturae studio , quae nunquam instituit, Naturam finxisse jactant: sic alios nolle diximus, quae finxit, ejus opera fateri.
t Ceramites appellata est a κεραμδε testallina. Itaque nihil dubium qu In testae nomen,hoe loeo apud Plinium , accipiendum sit de te ita fietili, non autem conchyliorum aut ostreorum , inquit enim ICeraruites testae colorem habet : Quare ex iis quae retulimus eap. 37. huius Armarii conjici facile potest, aliam fuisse OIlracitem ae Ceramitem apud dictum Auctorem . An autem Plinii Ceramites eadem sit ae Oilraciles Dioscoridis, non satis liquet: Ostraeites enim,ut eodem loco diximus,vocabulum est ambiguum4 Neque ex descriptionibus adeo brevibus aliquid eerti erui potest.
375쪽
CONCHITES STRIATUS , ET CTENITES
STR in pectinatae ἀ- conchae nomen exhibuerunt, eui simillimus lapis Clenites dicitur. In hoc genere quidam alati sunt, quidam alis carent. Hos Conchites Striatos, illos Clenites appellare malint, qui hoc discrimen concharum faciunt. Sunt etiam Clenitibus tumidiores Coachites,bis plerun-- P p qvς
376쪽
Deseriptio. Matthetias Contaret. Ius Cardinalis lavindatur a Loeus .
quc testis , illi singulis fere reperti . Multum utrique a se magnitudine differunt. Conchites striati raras per capitula liras trahunt . Distinguuntur uti Conchites laeves, capitulis pariter junctis,distantibus, imparibusque. In grandibus alia etiamnum varietas . Unum appingimus liris latis, & acclivis, in sinistrum latus devexis, distinctione per transversum gradatim imbricata. Cte- nites autem liras habent humiles, quae grandibus planae sunt, & striis tenuibus secundum Iongitudinem aratae . Accepimus, ut in tabula pingitur, cui averso pectu oculus erat impactus , tamquam eo terrestrem Natura asscrcret. Clim vero plerisque sint testae singulae , duplicem dedit Matthaeus Contare lius Ca dinalis S. Stephani, vir summa vitae integritate, & sanctimonia ; Nec silentio transmittendum est, ad terrenam originem demonstrandam , testas, quae natura planiores sunt in Saxoniae lapidicinis propinquis Hildes heimio reperiri glomeratas, ut tenui ore relicto proponant imaginem specus . Caetera C lenites cum iis , qui Conchites striati dicuntur, communia nacti sunt ; duritiem siliceam, quam aliqui ad cretaceam mollitiem remittunt: colorem cinercumis, deinde pallidum, suasum, glaucum. Apud Saxones reperiri diximus, vertim ctiam in Monte Mario, qui Uatia canum obsidet ante Romam, in agro Senensi, & Minia tensi. In Saxonia fulgore ferreo decoratur.
377쪽
C A P. XXXXII. SPE ci aes Purpurarum, quae demonstrantur, nunquam Curiam Romanari depinxerunt , non insignia surgentis ad majestatem pueritiae praetule P ORPHYROIDE S
runt, 'tunquam lanas nobIIstarum stiri sereretestimat, illum Natura elusit. Lapides enim sunt, atque originem ducunt e fotu terrae . Quodque admira-
378쪽
tionem habet, Hetruria copiam horum effert, cujus littus lanae fuco minim claruit . Porphyroides igitur , non purpurae vocantur , lapides similitudinta testae indiscreta. Supra cavum orbes in turbinem convolvunt, singulos aculeis septenis clavatos, costasque, quibus aculei insistunt, juxta rostrum quod a cavo cuniculatim procedit, constringunt ; transmissa per orbes imbricata distinctione, quae non in omnibus ccrnitur e colore albido, vel cinereo. Ad eandem speci cm contendunt Murici tes , quemadmodum in mari ad gloriam purpurarum aspirant murices, verum tam nobili succo cassis , figur. L, vari E degenerat, ut in Muricitibus satis est ostendere. Sunt Porphyroidum similes, aculeis non instructi, nisi orbis infimi costae paulum protuberente alii Porphyroides cxcedunt aculeorum frequentia , quos crassior testa crispatim incisa, ex omni parte acuit, tamen per orbes septeni supereminent . Huc respiciens, horribiles scopulos Poeta murices dixit. Alii Muriciles , quae pri- ati in conchylia nuncupant, volutis sequuntur . Nam citin grandes in hoc
genere sint, volutas cochleae modo includunt aliquantum prominentes, maringi ne extenso, ut angustum relinquatur subeundi spacium e in extima voi ut ,& sequenti bullis , clavisque aduncis ordinate surgentibus . Exempla Murtiacitum terna,binique Porphyroides una tabella delineantur. Duritiem siliceam pariter habent, & colorem prius dictum . In Saxonia reperiuntur in moenibus urbis Hildes heimi, in Hetruria trans Arnum fluvium ad Castrum Cerretum.
379쪽
BUCCINUM LAPIDEUM, ET STROBILODES.
COΜcu AxuM ad purpuram tingendam duo genera traduntur, quibus totidem lapidum assimilantur . Unum antecedit, alterum sequitur Bucci- Bueeini deseriptio. num lapideum, cui cadem , quae conchae, causa nominis redditur . orbes quatuordecim , vel pauciores in mucronem deducit ore ad margincm relicto nullis aculeis , distinctione striarum obliqua secundum orbes vergente , color candido, cinereo, fusco. Differt ab hoc minus Buccinum magis tumidum, vel distinctione punctim,ac reticulatim orbes transcendente . Foditur in agro Miniatensi h terra tofac ea simul cum Strobilo de , qui me- Lorus. dius inter Buccina tabellae additur, qualem adhuc inter marina non vidimus. Conum in septem angulos exasperat, gyrosque zona bullata circunligat, ut foris eorum volutatio non appareat, striis interca undulatim crispatis, colore furvo, quem intus ad corneum diluit.
DE se V kLa lapis diversus a Buccino, quanquam hoc depicturi in concha- G-hh eo, uolsrum genere, speciem illius nonnulli ostenderunt ; quibus crroremis νη objecit forma buccinae', cum ars faciliorem convertit, quam a concha similitudine in duxerat. Buccinum orbibus devolvitur, Os ad marginem exponens. Dentale simplici tractu decrescit, parum se curvanS, medio tubulatum : unde De se Ipilo. nomcn Pharmacothecae dederunt, ad dentes belluarum oblongos similitudinem referentes, sive ad cornicula r nam Massiliensibus Corneis vocantur. Ve- Erymologia. riam illi marinum nominant, nos terrestre genus dicimus, cujus cst praecipua Eliserentia magnitudinis. Majus sulcatur ad speciem columellae striatae digiti Iongitudine, superiori acumine truncum , nanque vix integrum reperitur
380쪽
colore candidum , vel cinereum. Minus aciem perficit, tenuibus striis eodem ductis, quae in recurvis non fiunt continuae, ac quaedam cornicula iis carent. Conspiciuntur & radiculae quorundam tanquam eis suerint aliquando defixa. DENTALE Nitet, & praeter maioris colorem nigrescunt aliqua, vel rusescunt. Loeu, . Utrunque foditur in Hetruria ad S. Quiricum oppidum agri Senensis, vocantque Entale priori litera in ore vulgi attrita . Utuntur ad dentifricia, de quidam unguento citrio commiscent.