Aphtonii Sophistae Progymnasmata. Partim à Rodolpho Agricola, partim à Ioanne Maria Catanaeo latinitate donata. Cum luculentis & vtilibus in eadem scholiis Reinhardi Lorichij Hadamarij. Nunc verò omnia multo quam antea & emendatiora, & meliori artifi

521쪽

Res fit ox est adulter,omnium e Contradileris m. λriit dinem se pergressus. Coarguaturergo prius hinc occida-tηrsi ridiceturquepotius quan poena βρ - -

ante cogntironem incerto crimine, in

dictaque caussa luat quodsi public ene

cabtintur adulteri, certiorem facient procreationem, neque qui quam cuiussit diu deinceps dubitabit,ubi ate

ni nominis insidia , adulteria fuerilitadcmpta. Itaque cum sit adulterium publica quadam rerum natura iniurialublica quoque sententia piscitatur.Vereor enim ne adulter secreto o cisis, multos post se alios relinquat.

Nam quia, ur occidatur,nescatur,ei Asimprobesa ta multi imitabuntur. Sic

eiusmodipoena non adulteriUnis sed

exordium erit.

522쪽

LEgislatio,ete. Alii promulgationem legis appellant. De qua sic Quintilianus libro secundo, capite . Legum laus& vituperatio iam maiores ac prope summis operibus su ecturas vires desiderant, quae quidem Suasoriis, an controuersiis magis accommodata sit exercitatio, consuetudine mi ute ciuitatum differt. Apud G rq cos enim lator earum ad Ita dicem O-cabatur, Romanis pro concione laad exeae dissuadere moris fuit.

Lex inuentio Deorum , etc. Demosthenes in Aristogytonem, oratione prior: πας,

Rγμ δἰ pe νιμι ιν ανυέπω . c. Id eth, Omnis lex inuentum ac munus eorum,st, Decretum prudentium hominum Cicero Philip .io Lex inquit. nihil aliud est nisi recita & a numine Deorum tracta ratio, imperans honesta , prohibensque contraria. Idem de Legibus Lex inquit, est ratio summa insita a natura, quae iubet ea, quae facienda sunt, prohibetque On-

bubus negotialeni, eic Cicero secundo de Inuentiones, duas generalis constitutionis

523쪽

PRO GYM N ASMATA. 48stionis partes facit: Iuridicialem, ac negotialem. Hanc ait in ipso negotio iuris ci iii lis implicitam controuersiam habere. In ea autem quaeritur iustum sit, an iniustum, utile an inutile, ut ait Marcus Fabius Victorinus.

1N EXEMPLUM.

Nec nihi. e . Solon constituit fas esse deprehendenti moechum interficere in ipso adulterio Et nono legibus Plato sanxit, adulteram deprehensam impune occidia viro posse. Idem censuit Cato, cuius meminit Gellius. Et Augustus legem Iuliam tulit gladioque iussu in adulteros animaduerti. Iudicum sententiam non expectat, c. Nolicet,inquit,.idulterum occidere, nisi Iudicum sententiis damnatum Et Valerius Publicola tulit legem , qua neminem licebat indicta causa necare. Discrepant, ere. Ciuitatibu inquit, aliis aliae sunt leges. Est prouerbium, Lex Regio: Sed quae sunt aliis contrariae, cuna aliis conueniunt: Atqui Lex de occiden

dis indicta causa adulteris, discrepat ab

omnibus.

524쪽

si APHTHONII ipsas nunquam Oannibus, neque naturae, sed quorundam meritorum culpa iniustitia euenire Vide Gellium libro primo capite sexto. Pascit insenesta, etc. Iuxta prouerbium ἐντιπελαιγί si,quod est,parentes aetate se Dsos nutrire, mutuamque Vicem repedere.

cis tractatastu dis

Vm iuxta vetus prouerbium Ignis, il Exsir i in1re,mulier,tria mala sint, mihi plu's uni de ei per videntur, qui se coniecerit, in flammas,in fluctus,& in matrimoni calamitates Hoc ipsum dissuadendi studio cum primis Homerus ait Vsque adeo nihil 1mprobius muliere que prius. Et temporibus hodiernis strenue dant operam mulieres,ne Poetarum cyre vaniloquus omnino fuisse reputetur, qui scenaina nihil pestilentius esse confirmarunt Et mulierem omnem esse malum , perquam Venuste significauit Lacon quidana, qui cum zorem duxisset perpusillam dicebat

525쪽

PRO GYMN ASMATA.

bati malis quod iniuimum esset, elis en Non eo inficias , matrimonium insti Ab india

tutum a Deo, sed ab eodem etiam , adie P;itatectos tot laborum sudores, tot molestias matrimo- denique dolores,inficias non eo. Et quod ab initio bonum erat,iam vel temporum Nituita uti hominum malitia factum est Ionae deterrimum , ut multo citi iis Plionia regna caco daemonibus repleat

Cir .im Diis caelum.

Milites ignaui sunt, cordia pedes iis Apustilac cidere solet, luibus domi sunt Uxores mitate. atque liberi. Etenim extra telorum iactus este in post principia e continere laborant, id unum curantes,ut integri maneata illaesi, ne si fuerint intersedit, relinquat viduas atque pupillos. Caeterum qui paulo fuerint animosiores, a suis obiurgantur, iuxta illud Penelopes: Ausus es o nimium , nimiumque obli

Iniquos facit ad iram concitans coniugium. Haec ipsissima est ostie in Arixa viarum, ut pO. tus trin illitatis coelibatus, unde illud: Hi non litigat ccclebs est. Dei a te, qui obstricti sunt matrimonio, cogum ur in dies magnum in usu domestico S

526쪽

6 APHTHONI sti eos sumptiam facere ad uxores liberos&familiam alendam. Et deficiente crumena, per fas, perque nefas pecuniam corradunt, secum assiduo dicentes: Vnde habeas quaerit nemo, sed oportet habere: Lucrum pudori praestat.

Et genusin formam Regina pecunia do

nat:

O ciues, ciues, quaerenda pecunia primum est, Virtus pol inmmos, Qv intum quisque sua nummorum seruat in arca, Tantum habetis fidei. Prima fere vota,& cunctis notissima tem

plis

Diuitiae ut crescant, ut opes,ut maxima

toto

Nostra sit arca foro Vt ait Iuvenalis. Quotus quis ille est, qui non matrimo- perμηυμ contrahat ut sponsi qu5d aiunt vitam victurus perfruatur voluptate, ac subet in libidinem, curetque hoc unum , t lasciuum interueniat illud: Z h Im υλή, Dilia si Quis igitur matrimonium laudibus

euehendum aestimet, chim inferorum regna magis quam caelorum adaugeat, cum iniquos faciat , contineatque vitam Obscoenis Ab inte-

527쪽

scaenis plenam voluptatibus, ac earumve lienatis illecebrarum praestigiis incubans, adducat maloium riuod aiunt Issiada , t γύαγύουια ιν nihil , prouerbio locum fecerint.

Sed is , quae sunt in matrimonio a Contra iala, ipsi fortunae sunt assignanda dicitio. Id immerito iacis. Nam si viri coelibes viverent , a plurimis afflictionibus liberi

manerent. nunquam agricolae auiduo tato labore terram colere, nunquam genus omne cerdonum tanto sudore diffluere, nunquam tantis periculis mercatores nauigare cogerentur, si non querulis uxoribus atque liberis egentibus victum amisitum quaerere compellerentur. Vere igitur ditius Paulus de coniugatis inquit: Affliinionem in carne sunt habitur , beatiores praedicat, qui hoc fraenum non

momorderint.

Sed viduarum Sc orborum,pupillorii Contraque conditiones morti, non matrimonio dictis. refers acceptas, per hoc resarciri dicis quod per illam aufertur. Eito, Mors tibi patrem eripit,non aenu, Solutis.

ptiae vitricum reddunt. Sed haec ipsa pen- Latio ipsissima est Diomedis, Glauci Permutatio , qua pro perca scorpius accipitur, pro charissima matre datur nouer-G ca,

528쪽

oes ja . . Esto inquis. Sed tamen non laboriosa dis i. o. res est matrimonium, cum laborum participes uxores sint viris solatio: sili parentes ipsos omni malorum falce leuent, foueant fessos aeriate.

Diluto, saepius molestant viros quam conlO-lantur uxorum a reges quarum pauci Ti- fideles, ut vere dictum sit: Mulieri ne credas, ne mortuae quidem. inro monet, usque adeo non esse fidendum mulieri,ut etiam,si morientem videas putes singere. Et filiorum incertissimus est euctus. Lon- re plures dedecori sunt patentibus, quam linamento. Qui, arietes nutricationas mercedem persolutior, argento senes emungendo , turpissimisque facinoribus cxcruciendo,ut Crates ille recte dixerit: Er o cum tot undique malorum su- CR bu matii moti una impetatur, quis, cl

pq sanae mentis solutus ab uxore, quaeuuerit

529쪽

SECUNDUM EXEMPLUM,

continens quῖd senectus non mo-luta, nec onus Aetna

SI vitia vetera nouis , quasi de Hust et s. '&lacu haustis , praest antiora ita dica i 'mus, cur non senectutem iuuenta meliorem , audatimque magis dignam arbitramur, cum usillic omnia defaecatari salubria , ita hic omnia immaturain grauia contemplemur esse Seneci utem omne ut adipiscamur so A legiti-lemus optare. Quod cum ita sit, inique saciunt. qui adeptam accusant, ac in illa genuinum stangunt, quam diuina scriptura coronam ignitatis appellat , eam praecipuὸ quae reperietur in viis iustitiae. Prouerb. 6. . . . Abistili In antiquis est sapientia, in multo tempore prudentia prouerbio nobilitata. Seris enim venit sus ab annis. Hinc est, quod iuuetus olim cumulatum, circun- spe num honorem reddebat senibus , ut ait Valerius.Et Iuvenalis: Credebant tum grande nefas is morte piandum, Si iuuenis vetulo non assurrexerat,4 si

530쪽

A fatili. Nec dissicili adeo senectus est: neci aetam molesta, sed tolerabilis .iucunda,

quam tot rerum bene gestarum praeconia ex Ornant, quam recordatio multorum tot

benefactorum oblectat, quam denique grauitas, costantia, consiliorum rationes, authoritas reuerentia plane diuinamessiciunt. . . Prudenter instituta Respub. solae , quae

lenum propria virtu est, practentia On-

seruuntur oportet. Et nim forcnti aetatis est temeritas, sentctutis tu de .itia. Illa Conim multas euersas, hac non sciuatas nut ' esse,tot veterum exempla tetrantur. sti it ' At seriectus ipsa mor sinuocat a rebus gerendis ac inutiles reddit. i 0 λς Multo plura, quam iuuenes , efiicere e 'possunt senes: rerum studiis assueti quo-

hic um viri acina sunt artesdc Irtutum exercit plus ix ec vatibus aut velocitatibus, aut celeritate corporum magna res gerungit tua ,sed consilio, aut horitate, atque 'ir teritia dentia Oorec Do obliuionem inducit, memoriam nrinuit,vises adimit. Di Iuno. Memoria petat nisi exerceas. Prudentes ea go senes , intentum animum tanquam