L. Caelii Lactantii Firmiani Carmina omnia, recensuit, variantibus lectionibus, annotationibus, castigationibus, ac dissertationibus illustravit Fr. Eduardus a S. Xaverio C. E

발행: 1759년

분량: 285페이지

출처: archive.org

분류: 시와 노래

101쪽

hor, & gradior , quia meum corpus , quasi dupplex simul portat, & portatur . Idem Virgil. Lib. vi Ita aen. vers. 293. Centauros vocat. Nubigetras bimem-hrest alludens ad fabulas , quas locis supra indicatis refert Hyginus. Heum. ex Perion. legiti Muia me corpora portant .

X L. PAPAUER.

I. Grande mihi eaput est, tutus sunt membra minutara. Pes unus solus ; sed per longi mus unus . 3. Et me somnus amat , proprio nec dormio Dinno .

NOTAE, ET CASTIGATIONES.I Grande mihi eaput G. Tria sativi Papaveris genera Plinius describit Lib.xi x. cap. IX. Hoc autem aenigma Intelligi debet de primo, nempe albo, ac de secundo nempe nigro , cui adde nunc etiam rubrum , diversisque maculis inspersum ; nam tertium illud , quod vocat, erraticum caput grande no is habet ax Membra minuta . Folia nimirum . quae plurimae quidem a sed minores minoribus a circumferentia ad centrum sunt gradatim dispositae, de miro ordine distributae . a Sed pes longismus unus . Plin. ubi supra . Fuisse autem in botiore apud Romanas semper , indicio est , Tarquinius Superbus , qui Legatis a filio missis , decutiendo Papavera in horto altissma DUMinariam illud responsum hoe facti ambage reddid/t. Et me

102쪽

Θmposiam.

3 Et me somnus amat . Hinc Ovidius somni domum describens ait a Metam. Lib.x I. pag. qI8.

vers. II.

Ante fores antri fecunda papamera forent, Innumeraque herba , quarum de lacte soporem. x legit , o spargit per opaeas humida terras . 3 Proprio nec dormio somno . Theophr. Lib. IV. de hist. Plant. cap. x. Plantis quibusdam somnum tribuere videtur ex eo , quod prope vespertim flores suos in Euphrate immergunt, quos oriente sole in altum porrigunt: Quod Aeolia de Mimesa confirmat, α P. Campanella , qui vegetabilibus sensum tribuit, negare non potest ; sed quam falsum huc sit, nemo

nunc ignorare arbitror.

XLI.

MALUA.

, . Anseris esse pedes similes mihi, noti negare ra. Nee duo sunt tantum , sed plures ordine eernis ἔ3. D tamen hos ipsos omues ego porto 'pinos. NOTAE, ET CASTIGATIONES: a Similes mihi. Malvam , quae in deliciis erat antiquis , Ciceroni gratissima , utpote qui in Famit. Epist. ad Gallum alti ego , qui me ostreis, O mu-νenis facile abstineam , a Bela . oe a Malva deeeptus sum i Folia habere pedibus anserinis similia, perspicuum est . De ea vide Plin. Lib.xx. cap. TII. F a Porto

103쪽

3 Porto supinos . Scilicet sursum expansos. Vir

Multa 'ovem manibus supplax orasse 'p ms . . Et Martialis Lib. x M. Epigr. XXXI. Vers. t. Hoc nemus , hi fontes , haec textilis umbra supins Palmitis , hoe riguae ductile fumeu aqua .

I. Tota τoeor Graece , sed non sum tota Iatine , a. Ante tamen mediam eauponis scripta tabernam . 3. In terris nascor , b ba laetor , ungor olivo .

NOTAE , ET CASTIGATIONES .

I dirita motor Graece . Sic omnino legendum est ;nam qui legunt Bela vocor Graecise rationem tollunt aenigmatis, quae pendet a To tota Graece , & a Tonon sum tota latine . Bela enim , Graece est secunda Alphabeti litera B, quae ab ipsis Βητα appellatur, olim .ita quia . , de B saepe apud antiquos confusi characteres erant, sicuti in Mss. praesertim Lactantianis saepe notavimus. Translatum ergo Graecum nomen a litera ad herbam , totum , & integrum est. Sei licet Beta . I Sed non sum tota latine . Eadem littera latine dicitur Be , non ut quidem scioli pronunciant Bi; ideoque non tota ; sed quasi dimidia , cui ad herbae nomen explendum ultima deest Syllaba ta . Perion. exhibet Bela vocor Grajis; sed non sum beta Latinis . Ieria

104쪽

a Scν ta tabernam . Al. Tauperibus semper proponor ; namque tabernis &c. Quae lectio minime , heic congruere videtur , quum Poeta non ad pauperes , qui Bela vescebantur , respexerit ; sed ad litteram B. quam Tabernarii suis diversoriis proponebant , ut advenas invitarent ; quasi ibi omnia Bona essent per litteram B. significata . Vide Authores scribentes , R explicantes veterum Romanorum no las . Huc respexisse videtur Plinius dunior in Epist. v. Lib II. ad Avitum ubi ait et Eadem omnibus pono ; adeaenam enim , non ad uotam invito et cunctisque rebus ex aequo, quos mensa , o toro aequavi . Contra morem illius, qui quum eum invitasset, vinum parvis lagun- eulis trium diversorum generum proposuerat,non ut potestas esset unicuique eligendi, quod mallet; sed ne ius esset recusandi, quod singulis propinari mandasset. 3 Duor olivio . Al. oliva . Scilicet oleo olivae , Horatius haec eadem habet verba Lib. I. Sat. V, lih. Iaa. Ungor olivo .

X L I I I. CUCURBITA .

I. Tendeo , dum nascor , rursus dum pendeo eresco .

u. Tendens commoveor venιis, O nutrior undis .

3. Pendula si non sim , non sum jam i/mque futura . NOTAE , ET CASTIGATIONES .

I Teudeo dum nascor . Castalio exempla Palladii, & Plinii adduxit, ut ostenderet, cucurbita

F a nasci,

105쪽

86 Lactantia

nasci crescere pendentes; sed generatim hoc non est verum ἔ nam eodem Lib.xIx. cap. v. ab eo laudato duo in primis cucurbitarum genera, Camerarium

unum , Plebejum alterum , Plinius distinguit; & de hocce secundo, quod humi repere , ait, ut oculis nostris videmus . & quidem aliquando molis fere incredibilis , hei cynon loquitur Lactantius ; sed de alio , nempe camerarιο , de quo Columella Lib. X. ait tuna neque est illis facies t nast si tibi cordi Longior est , gracilis eapitis , quae vertice pendet,E tenui collo semen lege i De globo corporιs , atque utero , nimium qua vasta tume. scit s evire leges medio , sobolem dabit illa eapacem Narycia picis, aut Actat mellis 'metti, Aut babilem brupbis hamulam , Baecbove la-

Tum pueros eadem fluvii lanare docebit . Idem tradit Plin. loco superius indicato , & Palladius Lib. iv. Titul.Ix. Mart. num. 16. I Dum pendeo cresco . Al. dum pendeo nascor . Plin. ubi supra . Libertate .ero pensili concessa , jgmvisa est ix. pedum longitudinis .

a Pendens commoveor ventis. Idem Plin. contra-

rium docere videtur ι dicit enim ibidem et in priorem ire tenui pediculo libratur pondus immobile aura a sed observa' non idem esse , pondus immobile ad tenuem aurae flatum , ac ad ventorum impctum . Plinius de primo , Laetantius de secundo intelligendi

sunt a

a Et nutrior undit i Colum. Lib. xi. de R. 'cap. III. nuna.48. cucumis, & Cucurbita quum copio

106쪽

, mιnorem curam desiderant: nam plurimum. juvantur humore . a Pendula fi non sim &c. Si terram namque alis tingant huiusmodi cucurbitae, facile contaminantur, atque putrescunt .

I. inrtio mordentes, ultro non mordeo qura quam . a. Sed sunt mordeutem multi mordere parati t3. Nemo timet morsιm , dentes quia non habeo ullos.

NOTAE, ET CASTIGATIONES.

I Mordeo mordentes . Hocce verbum mordeo pertranslationem dicitur de omni re , quae tactum , ut Vorticae, seu gustum , ut cepae, pungunt acri quodam pruritu. Hinc Persius Sat. IV. a 3 . . . . . . Tunicatum cum sale mordens cepe &c. I vltro non mordeo quenquam . Si cepas dente non tangas, gustum non mordet et At si manu , eam aut cultro discindas, oculos, ct nares offendit ita , ut lacrymas excutiat . Hinc natum dicunt proverbium t cepas odorari r cepas comedere , sua manu

satas. . I. E sibi nocere . a Sed sunt dee. Pauperes, & Villici Cepas acres, de crudas in deliciis habent , unde Saturnus apud Lucianum uis. Saturv. num. 28. illos in festis soli

107쪽

tos esse , nasturtium , porrum , aut cepam arrode re , dicit loco aprorum , & placentarum , quibus se ingurgitare divites quotidie consueverant .

I. Turpura sum terra pulabro perfusa rubore

2. , violer , telis defendor acutis .

3. O felix Duo si possem viviore fato rNOTAE, ET CASTIGATIONEs.

I Purpura sum terra: Scite heic additur terrae tuam Purpura piscis genus est , de quo Plin. Lib.i T. cap. xxv I. ait Turpura vivunt annis plurimum septenis . Larent sicut Murices eirea canis ortum tricenis diebus . congregantur verno tempore , mutuoque attritu lentum e usdam cerae salivant sed Purpurae forem illum tingendis expetitum vestibus , si mediis babent faucibus. Liquoris hie minimi es mcandida vena , unde pretiosus ille bibitur nigrantis Rine colore sublucens . I Perfusa rubore. Al. perfusa colore. Eligo lectionem vulgatam: qui a Rosae rubor ei contrarius none it, qui pudorem consequitur, ut ait Cicer. Iv. Tusc. Virgilius de purpura loquens IlI. Georg. go7.

Vellera mutentur Tyrios i cocta rubore . At Colum. Lib. x. vers. io a. nimium Rosa plena padoria. Et vers. aύο.

108쪽

. . a . . aeneo confusa rubore

Virgineas adoptata genas rosa praebet honores calitibus . templiAue fabaeum miser odorem. a Telis defendor acutis . Scilicet spinis , Rosa enim ex spina verius , quam ex frutice nascitur . ut ait Plin. Lib. XxI. Si possem viyere fato. Al. possim . De celeri rosarum casu , qui vitae humanae imaginem refert , vide Senec. in Oppol. , dg Auson. in Idil. xiv. ubi ait rMirabor celerem fugitima aetate rapinam , Et dum nascuntur consenuisse rosas .

a. Magna quidem non sum, sed ines mihi maxima

virtus ἔ

α. Spiritus est magnus . quamvis sim corpore parvo . 3. s et mihi germen habet noxam, nee culpa pMborem,

NOTAE , ET CASTIGATIONES .

, sed is I mibi maxima virtus. De violarum usu in medicinalibus , vide Plin. Lib. XXI. cap. IV. ct xl x. Al. pro lemmate habent a Lilium . . 3 Voxam , nee culpa ruborem. Integrum hocce carmen Heuman. permutat . idque affuit aenigmati superiori . cujus tertium heic reponit: sed a sensu , immane quantum distati Respicit enim hete Poeta ad

109쪽

ad Rosae fabulam , cuius spina quum pupugisset

Veneris calcaneum , seu Adonidis sanguine infecta fuisset, ex albo is rubrum colorem suum mutavit . . Hinc Fulgent. in Mytolog. Lib. I l. cap. Iv. de Venere loquens ait r. mie etiam rosas in tutelam adsieiunt rR', enim rubent, pungunt, ut etiam libido . bet verecundia opprobrio. puuit etiam peccati acu leo i Unde satis apte Viola Laetantii sese Rosae praefert , . quodammodo tacite dicens , se nosam non habere spinarum , dc simul carere culpa , quae ruborem inducat .

x. Dulati odor nemoris , summa , fumoque fatigoria. B placet hoc superis me/las quod mittor in ignes. mibi peccandi meritum natura negavit ,

NOTAE , ET CASTIGATIONES.

I DuIeis odor nemoris . orthographiae periti discrepant quum hanc vocem scribuni t Alii enim peris i alii per simplicem T exarandam contendunt . Nos lectionem Mss. Codd. sequimur , quam adhibuerunt varro , Priscianus , Servius, & inter reiscentiores Cellarius . Dicitur autem odor nemoris, sicuti Virgil. Lib.v I. aen. vers.638. dixit: odoratum Plinio teste Lib. x II. cap. XIII. sola pars

110쪽

quaedam Arabiae , quae Saba appellatur, ad Solis or, tum , id in Sylvis producit, & ex arboribus sponte natis, guttatim , S summa religione colligunt Sabaei, & Minaei , qui primi Thuris commercium

fecere a

1 Flamma , fumoque fatigor . Flamma enim coniscipit , quum in ignem mittitur , aut in fumum facile exhalat .a Et placet hoc Dperis. In Sacrificiis omnium Gentium Thus adhibitum reperies , quod a Deo primum Moysi imperatum est cap. II. Levit. vers. I. Ideoque inter dona . quae puero desu Magi obtulerunt , Thus etiam fuit, quo Deum esse puerum illum fassi sunt . Hinc duvencus Presb. Lib. I. de Evangel. Hiit. a vers. 277. de eis loquens ait rDejecti prono texerunt corpore terram . Submisque simul mox misica munera promuntiatarum , ibus , mrrbβM , regiquc , Deoq e , hominique . 3 Peccandi meritumi Meritum vox est non in bonam partem solum usurpari salita pro bene facto , cui merces debetur: sed etiam in malam pro actione , quae est poena debita luenda Plaut. Asinar. Act. II.

Nemo etiam me aceusavit Merito meo a neque me Athenis est aliter hodie

qui quam , cui credι recte aque putent.

LXVIII.

SEARCH

MENU NAVIGATION