L. Caelii Lactantii Firmiani Carmina omnia, recensuit, variantibus lectionibus, annotationibus, castigationibus, ac dissertationibus illustravit Fr. Eduardus a S. Xaverio C. E

발행: 1759년

분량: 285페이지

출처: archive.org

분류: 시와 노래

71쪽

32 Lactastii XXI.

T ALPA

1. ibi facies, atris obscura tenebris , Nox di ipμ diei ; Di mihi cernitur vllus . 3. tegi terra et Sic me quoque nemo videbit.

NOTAE, ET CASTIGATIONES.

x caeca dcc. Plinius Lib. x r. cap. xx In Quadra pedum , ait, Talpis visus non es ; oeulorum erilexioest i quis praetentam detrabat membranam . Adde Lib. xxx. cap. III. a Nyx est ipsa dies: Sei licet mibi. Cicpro Lib. IV. cad. quaest. Quaestionem movet: Quid Talpam ρ num desiderare lumen putas p Et Servius ad illud Virgil.

Aut oeulis capti fodere eubilia Talpae . ait: Hoc est debiles oeulis . muti quin enim talpa coeci nascantur, quomodo eapti oculis Illi enim capti dicuntur , qui aliquando viderunt. v ee sol mihi eernitur ullus . Soles in pluraIi, vel pro diebus, vel pro solaribus radiis sumuntur . Virgil. Lib. lII. AEnead. e. 2 3. Tris adeo incertos e oeca caligine soles 'ramus pelago et Catuli. ad Lesbiam U. q. 'Soles occidere , O redire possunt. Item ad stipsum vi I i. g. Fulsere quondam candidi tibi soles .& Tibuli Eleg. IV. e. a. ριτι Soles , nς noceantque nives

72쪽

3 Malo tegi terra. Plin. Lib. IX. cap.VII. au semper defossa vietunt, eeu Talpa.3 sic me quoque nemo videbit. Al. Sis me nemo quoque . Palladius Lib. I v. de R. R. Tit. I x. num. q. refert , nonnullos prope talparum cubilia plures forulos aperire consuevisse , ut solis admissu , illi territi inde fugiant. In agro Labadico nullos esse , refert Aelianus Lib xv I r. cap. x. ac si aliunde inportentur , non fodere 3 sed mori narrat ὸ

I. Provida sum vitae , duro non pigra labori , a. ipsa ferens humeris secura pramia bruma . 3. magna simul; sed congero magna vicissim .

Seor. excessisse videtur, quum in formica, non modo enIus, ed etiam mentem, rationem, memoriamquc

Hixit, ad eue ; nihilominus negari non potest mirum in hoc animali divinae ProVidentiae, ac sapien t ae apparere consillim , quo Alitomatistarum deliria convingantur . Virgil. I. Georg vers. 186. Inopi metrens formicasenectae.1 Duro non pigra lubori. Mallem et labore et aut duri laboris . Sed non sem pigra labore. Hort. Lib.LSat. I. p. 33. ν o a Magni formica labaris.

D a sed

73쪽

Sed illud vere egregium huius animalis elogium divino dignum oraculo 6. Vade ad formiis cam ; o Piger , in considera vitas ejus , σ disce sapimitam ; quae quum non habeat ducem , nec pr ceptorem , nee Principem, parat in aestate cibum sibi , in coetregat in messe, quod commedat dic. Refert

autem Aelianus Lib. I v. de Rat. iactim. Tanta sedulitate ad opus suum se conferre formicas absque ullaeXcusatione , aut praetextu, ut ne nocte quidem tem- Perent a labore; modo luna sit plena . Adde ei undem authoris dicta Lib.II. cap.xxv. de iisdem . a Ipsa ferens humeris. Plinius Lib.x I. cap.XXX aiit M quis eo aret onera eorporibus earum: D- reatur nullis proportione vires esse majores . Gerumtea morsu . Majora averse postremis pedibus moliuntur, humeris obnixa. De Formicis Indicis plura tradidit Aelianus Lib.xv I. eap.xv. de Vat. Anim. quas canibus minores ; sed maiores vulpibus esse , asserit Phil. Beroal. ad illud Properi. Carmen. q. Eleg.XII.

Lib. III.

Inda eavis .urum mittit formisa metallis. Fasque raptores suarum opum lacerare interdunta addit. a Secura praemia bruma. Al. secuturis. Al. via . Al. Bruma , qua ineomoda .ingant . Al. pro duro mense beumali. Praemium , aliquando pro debita mercede usurpatur . Ovid. EPUI. Paridis AEle

Tramia magna quidem ς sed non indebita posco .

Hoc fortasse sensu Tὸ praemia heic tollerari poterit , quas annona , quae sibi formicae parant, in hyemem certo futuram , sit praemium lataris aestivi . Caetexum

74쪽

rum nescio an haec lectio fit Lactantiana, quamvis meliores Mss. Codd. eam exhibeant, O damno securo porticum ruere , dixerit Martialis Lib.I. Epig.8 a. 3 sed eongero multa viislsim . Apud Phaedrum se formica loquitur iv. Fab. xxIII. ψ.I3. Ego Uanum in Demem studiose eongero , & quidem vicisma scilicet eum aliis , & per vices , tanto ordine distributas , ut Reipublicae cuiusdam leges habere haec animalia videantur .

XXIII. MUSCA.

L. Improba fum. Dceor; quid enim gula turpe queretur a. Frigora vitabam , qua nunc assate revertor; 3. Sed cito submo*eor falso conterita etento .

NOTAE . ET CASTIGATIONES., Improba i Id est fama , O mordax i nam Vir

gil. hoc sensu ait , teste Servio aen .X. Lavis improba taeter . Ora eruor &c.

Et Luei l. in Fragm. Lib.xxx. Improbior multo , quam de quo diximus ante rauanto blandior, hoe tanto .ehementio mordet . Item improbus etiam pro infatiabili a Virgil. I. Georg. 9.i ubi vide Servium . Sicuti etiam pro magno , & audaei, ut idem ibidem labor improbus . Unde Lueianus Muscae encomtum scribens de quodam Authore narrat, quod is Iauda

75쪽

56 Lactantii

re studens Heroum praestantissimum , non Leoni , non Pardali , aut Apro robur illius comparas e ; seclaudaciae unius Muscae, & intrepidis illius,

conatibus .

quod fames maxima, se ii Coracitas, de Liguritio: unde Varro de R. R. Lib. III. cap. xv I. num. inquit ILiguriunt Musca . a Frigora Φitabam . Lucianus ubi supra et Tora eme, inquit, Muscae sine cibo vivunt, se lacunaribus maxime insinuantibus. Omnia autem cum redeunt degustare volunt, praeter oleum , quod bibisse illi certa mors est . Phaedrus Fab. IV. I9. Formicam inducit Muscae exprobrantem :Mori eontractam te cogunt frigora . 3 submoeeor falso i Al. facto. Al. commoleor. Scilicet: abire cogor aere, quacumque re agitato .

I. Non bonus agricolis , non frugibus utilis hospes, a. Von magnus forma , non recto nomine dictus t3. non gratus cereri, non parvam insumo saginam .

NOTAE, ET CASTIGATIONES.I curculio: Quamvis per tertiam alphabeti literam scribamus ; per septimam tamen pro punctandum est; nam Varro hoc nomen per antistoechon dictum esse

tradidit, quasi Gurgulio; qucd nihil aliud esse videatur , quam. Vide ad cap.1 I. de Opis seg.7.

76쪽

Est autem vermiculus , quem ultra quatuor il gitos non descendere , nec amplius periclitari , inquit Pl in. H. N. lib xv H I. cap. XXX.

1 sis bonus Agricolis &c. Virgilius Lib. I. Georg. p. 18

...... Topulatque ingentem farris acer in circvlio &c. Imo fabae , di lentes , aliasque legaminum species , ct frugum a curculionibus infestantur , teste Columella Lib. I. cap. VI. nlim. II. Ideoque subdit, quatis diligenter repositae sint, celeriter ab eis consumuntur . Anno proxime praeterito tanta horum verismium multitudo in horreo cu)usdam mei assinis visa est , ut spatio quadraginta dierum frumenti mensura, cuius pondus LXXX. librarum apud nos est , vix xxx. dederit . Id mirabile, quod extrinsecus grana inta

Eta videbantur ; sed quum molae fuissent supposita , ct deinde cribro ea a minata , non farinam, sed purum putum furfurem inde 'idimus fuisse extractum. Uine Varro Lib. I. de cap. Lx III. ait: nendi caussa promendum id frumentum,quod curculiones exesse incipiunt ; id enim , quum prompthm est et in sole ponere oportet aqua catinos , quod eo conveniant, O ipsi se necent circuliones . a P on recto nomine dictus . Gesterus r forte inquit , quia rectius curculio , quam Gurgulio scribitur Heum. Von recte dicor hoc nomine , quippe quod grandius est memet ipso . Sed longe ab ludunt a men- . te nostri Poetae. Si quidem nomina apud Romanos casu recto proferuntur . in jus plerumque desinentia . Vide austum Lipsium de nominibus I 'manorum tibi ait ι Ms digna nota et exceptis admodum paucis ,

77쪽

58 Lactantii

lio vero , seu cureulio potius obliquum est & datiso . seu ablativio similiter desinens . 3 2bngratus Cereri. De Cerere, quam frugum Deam Ethnici colebant, diximus ad Lib.I. cap.xv II. Ηeic pro ipsis frugibus usurpatam puto δ quemadmodum apud Virgil I. aen. Tum cererem corruptam undis &c.

3 ιηsumo saginam . Al. sed multa .iro sagina isAl. fumo saginam et omne cibi genus significat . Hinc

Juvenalis Satyr. IV. a. . 4 4 4 4 . . Genialis agatur

Ne dies . Propera stomachum laxare saginis . Et Cureulio Plauti , insignis parasitus A. II. scen. ultima ex tr. Comaed. Eiusdem tituli rAtque aliquid prius obtrudamus ; pernam, sum en, glandium rauae sunt Oentri flabilimenta , panem, assa bubula , Poculum graude , aula magna a ut satis consilia Dppetant.

XXV.

I. Parva mibi domus est ; sed ianua semper aperta a. Exiguo sumptu furtiva vivo sagina r uod mihi nomen inest, Roma quoque consul habebat.

NOTAE, ET CASTIGATIONES.

78쪽

Etenim t Parvum parva decenι , ut ait Horat. Lib.I. Epist.vii. Et Sappho ad Phaonem mea despicias si sum tibi corpore parva Mensuramque brevis ηοminis ipsa si ro. 1 Sed 'anua semper aperta ἔ Bachmannus emenis davit i cui janua Sc. Plautus in Truculento A. Iv.

cogitato , Mus pusillus quam sit sapiens bestia. ratem qui avi cubili namquam cem mittit suam: uia si unam ostiam obsideatur, aliud perfigium gerit. a Furtivia .iso Iagina . Ovidius Lib.I. Metam.

Viviitur ex rapto. Al. Furtivis nutrior escis . 3 Ityma quoque γημι Lib.III. Div. IV. cap.xII. de utroque Decio Mure locuti sumus .

XXVI. G R U S.

I. Littera sum cati, penna perscripta volantis . a. Belia crucula gerens volucri discrimine Maris. 3. vereor pugnas dum non sit longior hostis .

NOTAE, ET CASTIGATIONES.i Littera sum cali. Ad haec verba teste inum an primo Codice M s. Anglicano haec glossa legituri Grues enim ordine literato in aere lolant e Claudianus de Bello Getico q77. de hisce volatilibus loquens ait s

79쪽

c . . . suum tepido permutant Stomonia N Io , Ordinibus .ariis per nubila texitur alis Littera , pennarumque notis inscribitur aer . Huius rei rationem physicam reddit Cicero Liba I. de Natura Deorum hisce verbis: Quum loca calidiora Petentes , Maria transmittunt, trianguli estiunt formam . Ejus autem summo angulo aer ab iis adversus pellitur ; deinde sensim ab utroque latere tamquam remis , ita pennis cursus avium levatur . Ecisis autem trianguli , quam essciunt grues , ea , tamquam OFuppi , ventis adiu.atur , eaque in tergo pravolam

tiam colla , O capita reponunt; quod quia ipse dux facere non potest . quia non habet unde nitatur , revolat , ut ipse quoque quiescat, in ejus locum , ex iis, adquierunt, eaque vicistudo in Omni eursu conservatur .

a Bella eruenta gerens . Homerus Lib.III. IliaLa V. a. Troianos hisce avibus comparat, hac similitudine rTrojani quid m sonituque , tumoreque ibant taves μπε , Velutque Dottus Gruum est eaelitus ante , . que postquam Demem fugerunt , O im. Memm hymbrem Sonitu hae molant in Oceani fluctibus , Viris Timais , eadem , O fatum ferentes .

Aerisque hae malam contentionem fecerunt .

Hinc fabula Belli Grues inter , & Pigmaeos peracti,

de quo infra dabimus historiam . a Volucri discνimine maris. Heum. legit Martis ;sed male ; nam Poeta fabulam cum historia componit , ut aenigmatis obscuritatem simul, & claritatem

80쪽

. tem conciliet . Siquidem Plinius narrat , Pygmaeos' in extrema Indiae parte , quae Gangis fontem ante cedit , habitare , eosque vocat vitbamaeos , quia ternas Spithamas longitudine , hoc eit ternos do-' drantes non excedunt. Hi a Gruibus infestantur, ideoque Fama es , infidentes arietum , Caprarumque dorsis , armatos sagittis , .eris tempore uuiversos Gmine ad mare descendere , O ova , pullosique ear mi alitom consumere . Ternis eam expeditionem meum bus conficere, nee aliter futuris gregibus posse resistere. I Dum non sit longior hostis . Heic iterum a1 fabulam revertitur Poeta r quasi de praelio vere som-' mittendo ibi sermo siti Ubi, ut d uvenalis ait Sat. xl II. V. 337- - ...... Tota eohors pede non est altior uno .i Potuit etiam Poeta respicere ad Gruem piscem ma-i rinum , de cuIus generatione ex volatilibus sui no-i minis, vide AElian. de Anim. Lib. xv. capclx

XXVII.

CORNICULA,

I. Hτο novem vitas si non me Graecia fallit . a. Atraque sum semper , nullo compulsa dolore ἔ3. Et nou irascens ultro convicia dico .

NOTAE, ET CASTIGATIONES.

i Isivo novem vitas i Hesiod. ex Plutarcho ait lamem .ietit clates garrula cornix

SEARCH

MENU NAVIGATION