L. Caelii Lactantii Firmiani Carmina omnia, recensuit, variantibus lectionibus, annotationibus, castigationibus, ac dissertationibus illustravit Fr. Eduardus a S. Xaverio C. E

발행: 1759년

분량: 285페이지

출처: archive.org

분류: 시와 노래

91쪽

72 Lactantis .

vocemque homιnι , quem priores contemplentur, adiamete ad praesens: Unde Virgil. Eccl. I x. Vox quoque Marim. Iam fugit ipsa : Lupi Moerim videre priores . Quod etiam Solinus ex utroqoe refert Polis. Cap. v 111. Ubi vide Salmasium . . Ego vero etsi non ignorem, effluvia quaedam tabifica ι quorumdam animalium oculis emitti posse , quibusdam praesertim temporibus t hanc tamen vim confidenter nego oculis Luporum , quum contrarium me experientia docuerit , pluresque habeam hac de re oculatos testes ; fabulam autem inde natam audieo , quod pastores , praesertim adolescentes . vim Lupo , nimio timore perculsi , uti repente extetriti omnes, vocem amittunt ex vehementi cor

dis palpitatione , & ex desiccata aspera arteria , quae voci iter praebet . Vide quae de voce dicimus ad Lib. de Opis Dei. Cap. U.

I. Exiguum eo us: sed eor mihi eorpore malis . a. Sum Uersuta dolis; arguto eallida sensu ;3. G fcra sum sapiens , sapiens fera si qua vocatην . NOTAE , ET CASTIGATIONES.I Sed cor mihi corpore majus: Scilicet proportione membrorum servata . Vide quae diximus ad cap. 1 v. de Opis Dei: ex cordis magnitudine timiditas,

92쪽

& calliditas in animalibus arguitur a quibusdam Philosophis, Plinio teste Lib. x I. cap.xxxv II. Ideo bene subditur .a Sum mersuta dolis . inania in struendis insidiis solertia Vulpes polleat, ut animalia, praesertim VO-latilia facile decipiat , illud satis ostendit , quod

mortuam se simulat, diuque , ceu abiectum iacet cadaver, foetidum etiam spirans odorem; sed repente consurgens , mortem , quam ipsa simulaverat , incautis avibus affert, & ex earum carnibus epulas s,

hi parat. Hinc Spartanorum ducis Lisandri vulgatum illud Principibus monitum , quo abuti solent, invectum est i ut quum sub pelle Leonis non proficit , Vulpina uti debet. Ideoque de Herode Christus Dominus dixit I.ue. xxiii. Dicite Mulpi illi . Al. cum versuta . et . diruto eallida sensis et Visu aeutissimo praediti est vulpes , & de eius auditu inquit Plin. Lib. v III. cap. xxv I II. Vulpes, animal est solerti auditu polisnsinam amnes gelatos, lacusque non nisi ad pastus itura . Tedituraque transeunt. Observatum autem est ; eam aure ad glaciem apposita , conectare crassitudinem

gelu . Aelianus vero Lib. v I. cap.xx Iv. de N.Avim.

addit: Si fluxum subtus non resonare , neque frepi tum is fundo sntit, glaciei se tamquam Dudae com

mitit, ae transit; sin aliter nequaquam . Item ut in aestate culices , a quibus infestatur abiiciat , se adverso dorso sensim in flumen demergit, eosque as. surgere compellit usque ad summa labia , quibus stipulas stringit , & tunc solummodo dithittit in aquas, quum ad eas iam culices irresperint, seque ab eis liberam senserit. Numquam sensum perdit nec mores mutat; ideoque Persius Sat.v. e. ii 6. '

93쪽

Lactantis

Pelliculum .eterem retines , O fronte politus.. Astutam rapido ser*as sub pectore Vulpem . a Sapiens fera si qua vocatur . Lactantius Lib. IV.Cap.I. . . . . potest iure dici homo , nisi qui su-piens est . Et bene ; nam sapere quum ad animunt transfertur , intelligentis est a Unde Terent.

. . O Demeatuue est sapere , non quod ante pedes modo est,sidere ; sed etiam illa , quae futura sum .

1. Arma 'ovis nutrix aongo vestita eapillo . a. Culmina di cili peragrans super ardua ars, i. custodi pecoris tremula respoudeo lingua. .

NOTAE, Et CASTIGATIONEI.

, Ioviis nutrix . Vide Lactantium nostrum Lib.Lea xxI. ubi ait t capella est Amalthea ni ba, quae uberibus suis aluit infantem . I. E. Jovem . Ovidius in Fastis Lib. III. a q43. & Lib. v. a II 3. de eadem fabula disseruit, & German. in Arateis γλ. 166.1 Longo vesita eapillo. Capillos , quasi eapitis Pilos etiam pro pecorum velleribus Latini dixerunt: Gellius Lib. 21 I. cap. I. Si ovium lacte badi . aut curarum agnἱ , alerentur et constat ferme in his lanam duriorem , in illis eapillum gigni teneriorem . a culmina di*cili peragrans. In arduis montium iugis,

94쪽

fugis, & in rupium crepidine gaudet erbas decem pere hoc animal. Hinc S. Gregorius Nyssienus Hom. xv. In canti cantu. dicit , quod per saxa sine ulla pedum os insione tendat; S circa praeruptos montium vertices versetur et immo per loca transitu difficilia fidenter incedat et idque apte , eleganterque iis accomodat , qui asperam virtutis viam ingressi, per eam inostenso pede ad altiora semper sese extollunt . 3 custodi Tecoris . AL pecorum . Hoe animal , teste Aeliano Lib. v II. de Vat. Anim. cap. TRVI. In dignum putans se in extremo Ofilii peeoris agmine iiscedere , gregem quidem praecurrens antegreditur ἔ at ipsam hircus tum barbae Adueia, tam natura quodamnusintu , genus musculum Demineo praeferens , antecedit . 3 Tremula respondeo lingua . Ibidem de capra dicitur , quod praenoscat, quum proximum est, ut juguletur , & ob timorem contremiscat .

r. Sellera matris foecundae natus in alis .et. Desuper ex alto Uirides expecto Saginas ;3. Homine numen habens , si littera prima periret.

NOTAE, ET CASTIGATIONES.

I Setigera Matris etc. virgil. XI. aen. I99.

95쪽

x Natus in alas i Est enim animal vi viparum .

Heum. ab alvo . . l

a Desuper ex alto r scilicet ex arboribus . a Virides expecto saginas . Nempe glandes . ALpasMs expecto virentes . 3 Si littera prima periret . Scilicet qua dempta remanet Orcus Lact. Lib. i. cap.xiv. Pluto latine est Diespiter , alii Oreum vocant . Aelianus tamen Porcum dicit , esse animal sane iniquum, iniustumque, utpote quod ne cadaveribus quidem sui geneis ris abstinet. Lib.vii. eap.xix. de nati Anim.

i. Dissimilis Patri, Matris dioersa figura .

a. Alterni generis , generi non opta propago . 3. Ex aliis nascor ; nec quisquam nascitur ex me .

NOTAE, ET CASTIGATIONES.

1 Dissimilis patri dee. Plin. Lib. VI I. cap. XL voait: Equo , O Asina geuitos mares , hinulos antiqui vocabant ; eontraque mulos , quos . sint , O μα generareπt. Observiatum est , duobus generibus diversis , nata , tertii generis fieri , O neutri parentum esse similia. - .a Alterni generis . Heum. confusi generis . Sic etiam Pithoeus. Servo lectionem nostri Codicis; nam laeic To alternἰ idem valet ac utriusque. Nempe Uicissim modo ab Equo , modo ab Asino generatur hoc Antilia I .

96쪽

et Geueri non apta propago . Subdit idem Plinius imque ipsa , quae ita nuta sunt , non genere , in omni animalit m genere t iccirco malos non patere. Hi in annaljbus nostris , pepers. saepe ; merum prodigii Iρco habitum . Theoph astus et M o parere in Cappa- doeia tradit et sed ese id animal sui generis . Vide heie Harduinum , ct Salmasium . 3 Ne quisqv-m vasc/tur ex me . Columel. Lib.vi. Cap. XXXVI l. ni m. q. disiam etero nou dissimulano an hores ut M. Varro , O ante eum Dionysius , ae Mago , prodiderunt, Mularum foetus regionibus infriaca adeo non prodigium haberi , ut tam familiares sine incolis partus earum , quam sint nobis Equarum. Q ergo fieri poterat , hoc a Lactantio ignorari si an Africa adolevisset Qua ratione hoc ibidem ab eo prolatum esse quispiam sibi persuadeat p Sed Heuis manno haec ignota erant, ideoque vel a Mula distat Lactantium nec Africanum esse , nec Siccae in Numidia haec distere potuisse ; sed in Italia, ubi Varrone , Dionysio , Columella, Plinio , aliisque innumeris testibus , Mulae non pariunt.

XXXVIII. TIGRIS.

1. A Fluvio dicor , Flumius .et dicitur ex me ra 'uηItaque sum vento , vento velocior ipso r3. Et mihi dat ventus natos ; nec quaro maritum .

NOTAE , ET CASTIGATIONES . 1 Fluvio dicor . Tigris unum est e quatuor

97쪽

fluminibus , in quos partitur flumen illud , quod de

loco voluptatis egreditur ad irrigandum Paradisum , ut habetur Gen. I l. a v. io. Plinius Lib. v I. cap.XXV lis diligenter exordia eius , & cursum omnem persecutus est , quem deinde Geographi cum Ptolomaeo confirmarunt. Oritur autem,secundum eorum relationes, in

Armenia majori , fonte satis in quadam planitie

conspicuo , ex qua tardior fuit, & nomen , seu Tigil fert secum ; at cum primum per clivum descendere incipit, tanta concitatur celeritate , ut a Nedis Tigνis, id est , eorum lingua , Sagitt4 appelletur .i Vel dicitur ex me . Natalis Comes Lib. V. MI-ιθοL cap. XII r. refert, veteres quosdam in ea fui eo pinione , fluvium scilicet istui' nomen traxisse ab ea Tigride , qua Baccus mare traiecisse ferebatur . Intellige navigium hocce nomine appetiatum . a junctaque sum vento : Scilicet tamquam uxor marito , ob ea , quae mox dicemus .

a Vento velocior ipso . Per hyperbolem dictum

hocce eil , ut illud Virgil. XII. aen. vers. 8 Qui eandore nives anteirent, eursibus auras . 3 Dat .entus natos . Lactius Lib. IV. cap. xI I. indefinite dixit , animalia quaedam vento conci Rere solere , tamquam rem omnibus notam ; & quidem

de Equabus id proditum est ab Aristotele , Carystio, Athenaeo , Homero , Varrone , Virgil. Silio Ital. Columella , Plinio , Solino , Justino hist. , aliis apud Salmasium . Idem de Perdicibus Plin. Lib. x.

Cap. XxXIlI. ait: Hiantes autem exerta lingua per id

tempus astuant, concipiuntqge supervolantium afflatu δε-pe voce tantum audita masculi . De I iῆride autem nunquam

98쪽

quam hoc me legisse meminit potius oppositum habetur apud Aelianum Lib. VIII. de Vat. Anim. Cap. r. tibi ex Indicarum rerum scriptis narrat , masculas tigrides cum canibus Reminis coire consuevise , ex quo congressu non canes;sed tigrides nasci,quamquam qui ex hoc partu nati sunt,si Cani foeminae sungantur matri similis canes procreant audacissi mos , qui non nisi cum Leonibus congrediuntur . Vide ibidem historiam ab eodem narratam , in qua spectaculum N. Alexandro dignum , invenies . 3 7 ec quaero Maritum. Plin. Lib.VI I. cap.XPII. de tigride loquens alit Maribus enim c ra non esssobolιs.

XXXIX. CENTAURUS.

I. Quatuor insignis pedibus , manibusque duabus , a. Dissimilis mihi sum , quia sum non unus , in unus. 3. B vebor , ear aradior , quia me mea corpora porta l.

NOTAE, ET CASTIGATIONES.

pedibas. De Lentauris . seu

Hippocentauris historiae, & fabulae loquuntur. Plinius Lib. v II. cap. III. ait a Claudius Cafar scribit , Hrno centaurum in Thessalia natum , eodem die i teriisse , o nos principatu ejus allatum illi ex a ν-pto in melle vidimus ; sed formam non descripsit 3 quam tamen egregie a Zeusi adumbrψm in tabula

99쪽

suius exemplum Athenis se vidisse narrat Lucianus in Zeusi , seu Anthioco num. q. Aelianus

Lib.xv II. de Nat. . m. cap. I x. inquit,

pervagatum est , centaurorum nationes fiιisse , ne-qμe fictores , atque pictores in eorum descriptione mendaces fuisse et sed eos qηoque a tempore pro MLDs , in gemina di*erse naturae corpora in unum coaluisse , non negabit . Verum sim revera fuerint , sive omni cera flexibilior , ad fingendum babilior fama illos finxerit . tamquam diamidiato hominis , O altero equi corporιbus par-

mixtis , O una eonciliatis anima , praetereq, Dsto nocentaura autem , quam ibidem describit, Pythagoram narrasse testatur Crates ex Mysio Pergamo . S. Hieronymus in vita S Antonii eius figuram proponit hisce verbis i comperit hominem equo mixtum, cui opinio Poetarum Hippocentauro vocabulum indidit . Plutar. in Convis. septem sapiens. referti Regi Corinthiorum Periandro. allatum fui Te in tantem , equae partu editum . superne ad cervicem usque , & manus , humana forma, reliquas partes equinas habentem et caeterum in morem hominum recens natorum

Vagientem , ac quum Rex sciscitatus esset Thalexem, quid rei esset . quidque de eo spectaculo ei videretur λ illum respondisse ait: Tibi consulo , ut equarum pastoribus non utaris ; aut eis des mulieres . Quasi ex homine , & equa huiusmodi animal nasci posse censeret , quod merito negant Plutar. de Vitando aere alieno , & Lucian. de Saltation. num . q8. ,α Lucretius eleganter de more canit. Lib. V. A Jλ. 88 Sed neque centauros fuerunt, neque tempore i

ullo

100쪽

Ex alienigenis membris compacta potestas. At AHieronym. inter monstra , quorum fertilis AEgy- Plus dicitur , illos recensere videtur , ct a Chim ra , & Hydra distinguit, quia in Isaia legitur cap. verLIq. oecurrent Daemonia Onocentauris , Er Pilosus elamabit alter ad alterum Vide Phlegontem Trallian. de Mirabit. Lib. I. cap.xxx IV. Eec, alen. de usu Part. Lib. III. cap. I. a Quia sum non unus, O unus. Scilicet nec unus nomo , nec unus Equus, aut unus Asinus , quae animalia ab hisce vocabulis significantur . 3 Et mebor , O gradior Palephatus Lib. de Inereiab. cap . r. , & TZetzes in Chiliad. , quamvis inter se discrepant in expositione Fabularum , quas de Centauris refert Hyginus Fab. XXX DI , XXXIV., ct xxii. attamen illud de earum origine compertum esse apud omnes videtur , quod etiam Diodorus, Apollodorus , Strabo , aliique tradiderunt , nempe

quia quum Lapitae Pelethronii , qui Thessaliae populi sunt, equitandi. usum reperistent, ii qui hoc ignorabant , unum animal equitem quemcumque crediderunt. Unde Virgil. III. aen. a vers. I IS.

Fraena Pelethronii Lapithe , gyrosique dedere Impositi dorso, atque equitem docuere sub armis. ' ν' re Dis , in gresso glomerare superbor .

lai Servi us. Hi visi, aut qs m irent velociter aut quum eorum equi circa flumen Peneon potarent ' eapitibus inclinatis , locum fabulc dederunt, ut C uis tauri. esse crederentvr : qui dicti sunt Centauri oeno mκεων φυς πιυρους .3 Quia me mea corpora portant. Scilicet & Ve- Lact.Symp. F

SEARCH

MENU NAVIGATION