L. Caelii Lactantii Firmiani Carmina omnia, recensuit, variantibus lectionibus, annotationibus, castigationibus, ac dissertationibus illustravit Fr. Eduardus a S. Xaverio C. E

발행: 1759년

분량: 285페이지

출처: archive.org

분류: 시와 노래

81쪽

mminum , qui juventute florent. Ad quod respiciens Plinius Lib. v G. Cap. XLVIII. Hesiodus, inquit , qui primus aliqua de hoe prodidit , fabulose , ut reor , multa de hominum avo referens , cornici novem nostras attribuit atates . Ideo utrumque Laetantius prae oculis habens subdit: I Si non me Gracia falliti Ram Graecis historicis plerumque poetica similis est licentia , ut ait Quintil. Lib. II. Ins. Orat Cap. i v. Quod si hoc audet Gracta mendax , ut habet Juvenal. Sat. x in historia , quid quaeso non audebit in lusu poetico pa Atraque sum semper &c. Romani non solum quum funera propinquorum suorum curabant, atra ti in pullis togis incedebant; sed etiam quum grais vi aliquo premerentur infortunio . Sic Marcus Antonius Triumvir terra, marique ab A ugusto victus,& Imperatoria potestate spoliatus , lugubrem habitum assumpsit , unde Ilorat Epod. Ode x I. Terra marique .utus hostis, punicqLugubre muta.it fetum . a Nullo eompulsa dolore. Al. nullo eomplexa da IOre . Hanc Cornicularum naturalem proprietatem illae potissimum imitantur flaminae, & viri, qui in suorum funeribus atra induuntur veste, qua toto eo-lore dissentit ab animo, ut alter Firmianus ait: insomn. Sapientis i. quod scite inscripsit: Scena doloris Comoediam enim ab iis agi quis neget; ita ut

. . . . . . . Moveat cornicula risum

Furtivis nudata eoloribus put ait Horat. Lib. I. Epist. III.

vocabuli, inquit Heum. nam convicium, non solum

82쪽

maledictum contumeliosum significat; sed etiam clamorem , ae vocis strepvum fastidiosum . Unde & Cicadarum , & ranarum voces, convicia dixit ovi-

dius a

XXVIII. AI. XXIX. VESPERTILIO.

I. mihi dat nomen primo de tempore noctis, a. Pluma mihi non est , quum sit mihi penna volantis, 3. Desideo in tenebris, nee me committo diebus.

NOTAE , ET CASTIGATIONES .

1 Trimo de tempore noctis . Primum noctis tempus , .esiper , sive veisera dicitur, & quidem eum addito Primus , Prima . Caesar. Lib. II. Bel. Civ. Magistrisque imperat navitum , ut primo vespere omnes scaphas ad littus appulsas habeant. Livius Lib. I Beli. Maced. Tabellas eanscriptas celeberrimo loe. supra sedem eotidianam Maginratuum prima velyerasispendit i Hinc Vespertilio , quod per id tempus se

ad volatum proferat, dicitur; non enim heic de more Ecclesiastico loquimur , secundum quem vespertinum tempus , ante crepusculum serotinum inocipit. et Pluma mibi non est , quum sit mihi penna το- tantis. Plin. Lib. I. cap. I. Volucrum auimul parit Vespertilio tantum , cui membrana , ceu penna . 3 Desideo in tenebris . Animal istud medium quo dammodo est inter aves, dc mures ita, ut Mus alatus

83쪽

dici posse , quibusdam visum sit; in late is degit,

nec eas deserit , nisi quum vesperascit . 3 7 ee me eommitto diebus: Scilicet luci. Quod quidam dicunt ex eo fieri , quia adeo delicata est eius pupilla, ut non solum solaribus radiis; sed etiam clara quacumque luce perstringatur. Sunt qui .espertilionem pessime cum noctua confundant ; sed errant tota specie . Quum haec sit vera avis, ille autem mi ni me . Vide Plinium de utraque .

XXIX. Al. XXVIII.

1. Plena domus spinis parsi sum eorporis hospes;

a. Incolumi dorso totis confixus acutis , 3. Sustinet armatas segetes habitator inermis .

NOTAE, & CASTIGATIONES.

I. 2 icolaus Perottos, insignis Grammaticus, quem saepe sub Sypontini nomine laudavimus , legit Hericius , idemque esse putat ac Herix , seu Herιnaceus ἔquamvis tam in Mss. ; quam in editis hactenus hujus aenigmatis titulis scriptum sit Ericius . I Plena domus spinis . Animal istud spinis horridum , & ex eo quod spinis horreat sic dictum . In cavis arboribus Plinius ei tribuit habitationem, quam-Vis Psal .cHI. st .is. dicatur: Petra refugium Herinaceis . Quod expositores explicant de rupibus, quae perfugium praebent hujusmodi animalibus . Ea tamen

84쪽

in silvis nostris rara non sunt.Plin. Lib. VIII.ca XXXII de eis loquens,inquit;ubi vero sensere ve niem contracto ore pedibuique, ac parte omni inferiore, qua raram. innocuam lanuginem habent, eouvolvuntur in modum

piis , ne quid comprehendi pom praeter oculos. In desperatione vero urisiam ex se tabificam redduut tergori suo, spinisque noxiam; propter hoc se capi Enari. Quamobrem exinanita prius urina, venari ars est. o tum praeipuados tergori, alias eorrupto , fiagili, putribus spinis , atque deciduis , etiam 3 Oimat subtractus fuga Confirmat hoc Aelian. de Vat. Anim. Lib. iv. Cap. xvii, Quod tamen perspicue falsum est ; siquidem ego quatuor quondam in horto habui ex venatione asporta tos Erinaceos , dc per totum fere autumnum eos in angulo, septis clauso, servari diligenter curavi, nec unam vidi eorum spinam aut deciduam, qui putrema sed tempestas inopinata, quum quadam die abessem, illos imbre multo , quem vitare non poterant, suffocavit.

I Parvi sed eo poris bospes. Neeesse erat ist haee addere , ut sic distingui postet ab Histrice, quae corpore grandior est , & lepore maior, suosque aculeos

tanta vi, arte ia Iulatur, ut non raro canum Ocu

los, dc ora confodiat. Capitur tamen viva ; sed nullo pacto potest mansue fieri, aut cicurari . a Deolumi dorso Oe. Scilicet illaeso . α incolumi dorso sum ; quamvis undique confixus sim acutis telisi ubi pro confixus A l. habent completus. I Sustineo armatas segetes . Al. armatus Al. Sedes Virgil. Lib. III. aen .s .qS. Hie confixum ferrea texit

85쪽

Lactantis

3 Habitator inermis. Quum Ericii tota pars interior, ipsumque os, & pedes ista cooperiantur, Behuidem molli lanugine, hinc bospes inermi elefanter dicitur spinosae domu .

I. Est nova notarum eunctis captura ferarum, . ut si quid eapias , id tu tibi ferre recuses , Et quod non capias , tecum tamen ipse reportes.

NOTAE , ET CASTIGATIONES .

, Est nοωa notarum este. Pediculorum capturam semper nec novam esse , nec hominibus ignotam, iciunt omnes; sed haec nova dicitur ob modum, quo fit. Utitur autem Lactantius vocabulo quod Omnibus ratione carentibus animalibus, quae natura feruntur, commune est , quamvis vulgus pro fe is situ modo illud usurpare consueverint. a IIbi ferre reeuses Quum quidam Seraphici S. Patris Francisci vitae iscriptor de eo nar rasset , solitum fuisse eum huiusmodi animalibus ceu humilitatis, ac mortificationis instrumentis, uti, graviter a Melchiore Cano incusatus est, quasi talem eum exhibuis et, qualem esse non decebat de loe. Neol. Lib. x I. Cap. v I. Ecquis enim eredat, di*um

Franeiscum pediculos semel excussos in se ipsum Aliatum esse immittere Θ Quod ad fanisitatem vitri scriptor Ecrtinere putavis r equidem non puto, qui pavςr

86쪽

tem sciam .iro sanctissimo placuisse semper , Drἀes

nunquam. Quod etiam Seraphicae Sanctae Matris nostrae Theresae exemplo poterat vir doctissimus confirmare , utpote quae pii ima oratione a l e vernacu lo sermone numeris ligata, a Deo obtinuerit, ne hisce animalibus ipsa , suaeque si bar infestarentur ex quamvis optime sciret munditiam in cilicio non esse quaerendam ; docuit tamen, sordidam non Deo aut hominibus aliquando sanctitatem placuisse . 3 Et quod non capiar Oe. Herodoctus in vita Homeri prope finem narrat , .quosdam piscatores in littus , in cuius crepidine Poeta infirmus iacebat, e navicula egretas, hoc adstantibus aenigma solvendum proposuisset Nos quaecumque cepimus , retia quimus ; quae vero nou cep mns , noMiscum portamus. st quum nemo id interpretari posset, ipsi se explicarunt et se quum piscium capturae frustra insudassent; in sicco desidentes , pediculos venatos esse, & horum quotquot cepisset, abiecisse quos autem non invenerant, secum retulisse . Pediculorum morbo , e carnibus suis sca sentium , ibidem eundem Poetam , vivis ereptum idem refert historicus, ex quo nata est fabula, Homerum aenigmatis perplexitate occubuisse.

In titulo quidam legunt: Piseatqr , O Pisciculi .

I. rita mibi mors est , morior coepero nascha. Sed prius est fatum , lat a quam lucis orgo . 3. Sic solus manes Eses mihi dico parentes .

87쪽

NOTAE, ET CASTIGATIONES.

ina mihi ἔ Laetantius in carmine de Phaeniςe,nuod infra illustrabimus 77. cosseruit inde sibi seu nidum Give sepulchrum Nam perit, ut visar; se tamen ipsa creat.1 Si coepero nasci Idem sta. Exequiis immoritura suis

mrs illi sentus est et sola est in morte τοἰUtat ut post nasci bac appetit ante mori. a Sed prius est fatμm Erc. Idem a P. 99. Hor Celut in mussam cineres in morte coactos

Onflat, ct effectum seminis instar babet. Al. Sed privs G factum . Al. Iati AL Lalbi .

ipsa sibi proles , suus O pater, oe suus haeres , Nutrix ipsa sui , semper alumna sibi . Vide ibidem reliqua.

ameus eram mis; sed lignea membra sequebar , Et Cilicum mons sum; sed non sum nomine solo: Et vehor in eatis tu ipsis ambulo terris .

NOTAE , ET CASTIGATIONES.

88쪽

Metam ; N paucis Virgil. aen. VI. st. Iq. His crudelis amor tauri . Dppostaq*e furto Fasiphaae , mixtMsque geημι , prolisque biformis

Minotaurus inest ἔ veneris monumenta nefanda . Al. Nee Bos eram Regis. 11 Sed lignea membra sequebar Ligneae nempe Vacutae, a Dedalo fabricatae, di bovilla pelle indutae. a cilicum mons. De hoc monte egimus in Libro de NM. PP. ah n. ad Cap. XL. Aaenicus mons. vid. Lib. II. Metam 9. IIT.

Oete. 'α Sed non sum nomine solor Heum. eorrigere caausit i sed non hoc nomine solo i quia Plin. hist. Nat. Lib. V. Cap. xxiv. inquit; 2 umerosis nominibus , ἡοHis quaeumque incedit linguis es. Sc. ego vero oma 'nium Ms. codd. scripturam servo, sensum esse puto; Non tem illum non solum esse Taurum nomine; sed 'etiam figura, ob longam extensionem, quam , ubi supra , descripsimus , sed ob conjunctionese eum alio ibi proximo . avgum enim , quod a iungendo dicitur, boum est , & montium. Virgil. Eclog. v. Dum juga montis aper δἰc. Et Cic. Verr. v. Qid. qui in singulis iugis amat is H Qebor in caelis Al. in eaelo i Hyg. in foet. Astronon. Cap. xx I. de Tauri eo,stellatiohe ait rnie dicitur inter astra esse constitutus , quod Eurvam Acolumem transvexeris Cretam , ut Gripides dicit. Nonnulli aiunt, quum D in bovem sit conversa . ut

Uitcr ei satisface re videretur, inter sidera totist uuisse.

89쪽

o Luctantu

LUPUS.

r. Dentibus infams , ego sum, qui vinco buentes , I. Sanguineas praedas, quaerens , victusque eruentos 3. Multa eum rabie et Vocem quoque tollere possum.

NOTAE, ET CASTIGATIONES.I Dentibus insanis. Al. Insanguis . Ex varrone insanum dictum est propterea quod insani omnia vehementer faciant; ideoqne dentibns Lupinis bene ob hanc rationem quadrat hocce additum; non autem quia venefici sint, aut minus sani; Imo si Plinio credimus , Lupi dexter caninus dens in magnis habetur operibus . Lib. x I. Cap. XXX v I I .r Ru vinco bidentes. Ludit Poeta in voce amisbigua ; Bidens enim Instrumentum fotarium est . quod duo .habet cornua, quibus arborum radices eterra extrahuntur , ac duriores glebae franguntur a fotaribus t Virgil. Lib. II. Georg. 'e. 3ss. duras jactare bidentes . Simul etiam & OOem significat, quae duos dentes habet ceteris longiores, Festo Authore ; quamvis ex Nonio ad illud Virgilii; v I. aen. 36. . . a . . Totidem lectas de more bidentes. Hi, qui existimant ob eam causiam oves a Poeta bidentes dictas, quod duos dentes habeant, pessi in me , ac vitiose intelligunt ; nam nec duos dentes habent, & melius intelligi potest , si biennes dixe-

veo facturum, si unquam redierit, bienni verre . Vide Geta

90쪽

Gellium Lib. xv I. Cap. via si plura hae de re deis

fideras .

, Victusque eruentos. Al. Rictusque. Si Lupis animalium , quibus vescuntur, carnes non sint, stit insante stomachum fame, terra ipsa cibas est , teste Plin. Lib. vi II Cap. xxi I. Immo Pagos , & Do mos eos ingretas fuisse turmatim ad homines infestandos hyeme summa , villici nostri in montanis degentes , mihi retulerunt, quum illuc ad Sibyllae montem , s specum inspiciendum me contulissem ., 3 Multa eum rabie . Sic omnino interpunge .& legas, ubi Al. multam eum rabiem . vel Mixtaque eum rabie . vel mixta O rabie . Nam fames rabiem Lupis creat, de canibus t hine remedium idem ad morsum illorum laudat Columel. Libro uti

gie rabie ninis Lupum actum describit hisce carminibus r veluti pleno Lupus in latus mili , Quum fremit ad caulas, Oentos perpessus, σ

Nocte super media . . . . Ille asper , improbus ira . Saevit in absentes; collecta fatigat edendi Ex longo rabies , Mea sanguine fauees . Qui autem legunt sine interpunctione , ii, raόiso pro raωie , seu raucitate voeis accipiunt , sed minus apte et nam qui hoc morbo laborant. rauci sunt; non tamen alios raucos faciunt, quod de Lupis . alia ratione dicitur.3 Vocem qsoque tollere possum. Plin. ubi supra. In Italia quoqηe creditηr , luporum visui eος noxius

SEARCH

MENU NAVIGATION