Speculum sapientiae matronalis, ex vita Sanctae Franciscae Romanae fundatricis sororum turris speculorum, panegyricus Authore Andrea Valladerio..

161쪽

et ita Sanctae busque mirabilis indicis, suisque factis, postliminioc tum amissum recuperauit. Si haec pauca sunt: Ibannes Mattiotius B. Franciscae spiritalis magister,incertuqua causa,ab vibe abesse coactus aliquamdiu,peregre exinde reuersus,a Sancta discipula de morbo, que citri pertulerat, deque rebus omnibus Bononiae, nam eam urbe petierat,gestis fuit minutatim admonitus. An ille idem Mattiottus, an quispiam alius, non satis mihi costat, certe B. Fianciscae magister quisquis is fuit, ira iii quendam cocitatus exarserat, quo die Beatam,ut mos erat,inuissiquς eum secus,quam solebat, insalutatum,&seuerius cule, nec genuflexo de more exceptum, ex abrupto deseruit, atque in cubiculum,illi propitiatura superos,se recepit. Post paulum reuersa,murato vultu, patri reuerentiam, quam coiisueuerat detulit, tum ei facti insolentiam admiranti. addidit, primo eius ad uentu se illi socium adiunctum caco daemonem conmspexisse, a quo ad iracundiam fuisset aduersus proximum inflammatus, atque idcirco se ad placandum illi numen secessisse, iamque, venia exorata, criminis, discordiarum laternarium facessuisse. Cui ille culpam ingenue,&rei gestae seriem, mutationcmque, quam senserat,animo eius precibus illa commotione liberato,confessus est. Certum,ac rarum, de actis publicis iuridice exploratum. Cecca, seu Francisca illa fuit , Andreorij Clarcili coniunx puellam immaturo partu pepererat,valetem tamen,&vegetam nihil ut baptismus Vrgendus iudicaretur; at nostra vates instinctu fatidico, dedita opera, eam praeter morem adij lapae coim

162쪽

Franciscae Romanae cscubia, presse presse monuit piaculares infami properandos latices. Parochus mor nectere,adultae hoetis importunum tempus obij cere: partus prosperitatem aperte causari. Beata ex aduerse instare,urgere, iubere per omnem modum, ut periclitanti animae, illa ipsa hora, salutaris expiatio maturaretur. Vaticinium ce tum, S clarum, &como dum fuit. moxtincta vivifico fonte puella, momento vis repentinae febriculae grassantis extinguitur. Rursus ad B. Gaeciliae aedem,

forte adolescentem dormiturientena aduerterat, interim in somnijs, lasciua nequissimi spiritus illusione, ad

sceleris meditationem instigatu, quia sacerdote, prae sagae vatis admonitu,ad loci reuerentiam,atque mundiciam expergefactus, se periculosa tentatione spurcissimi Daemonis liberatum asseruit. Alter nescio quis Laurentius cognomento Tuccius adolescens, qui Francisco S clauio educatori suo,egra nata quadam ingenthac linguς intemperantia stimulatus, graue quam dam calumniam inurere, nemine sui deprauati consiiij conscio, destinauerat; a B. Francisca illius intima quaeque sensa rimante, illumque singillatim de omnibus admonente perterritus consilium ipse suum, de sagitium fassus nemininis1 Deo, de Bearae cognitum aperte damnauit, & de caetero abiecit, & reconciliata fide, mutato proposito, veniam ab Sclauio facile postulauit. Nec minus Ceccae Clarciliae de partu, quam isti de conuicio periclitanti, per opportunam opem, attulit. Cecca in omnem euentum suspe .. breui sedeonerandam quidem fastidioso pondere uteri con-

163쪽

vita Sanctas Hebat, necdum tamen ullis pressa angustijs de pa

tu adeo propinquo cogitabat. Anastasiam sup er nae unam e religiosis sororibus suppetias B. Francisca prpiniitcre tempore Occupauit. Cecca securior, quam

grauidae par est et, Anatasiam ingenti gratia consaluta

tam remittit bona cum venia, rata nihil tam cito sibi eo auxilio opus este: reuersa domum Anastasia magistrae renunciat fideliter omnia,qiὶς Ceccarctulerat; i betur tamen se in vicinam Ceccae domum recipere, atque ibi in otianem exitum parata, postquam vociferatem in partu inaudierit, accurrere, breui namque

abique dubio parituram esse. Et praedictio ni respondit euentus: vix destinatos lares intrauerat, cum grauida sola domitum rellista, certissimo vita partusque discrimine, horrendum inclamare,opem frustra via dique,tamentabili eiulatu, implorare. at Anastasia momento ex vicinia aduolare, subuenire tempori. Cona modum,& quas ex condicto omnia visa concurrere, ac celerius fere, quam a me inarrata fuerunt an Analta sta opitulante, an potius, B. Fraciscae sanctimonia obstetricante,felicem partu enixa, conduplicato pericu- lo Cecca perfungitur. Eodem argumento, Pernam Pauli Ioannis uxorem, ex partu ad exircina adductam desperatam iam, & conclamatam, parituram incolumem praenunciauit Pallotiae item marito suo Laurei

tio Alterio longua aegritudine iam ad summum cum morte luctanti, sanitatem corporis a B. Francisca postulanti voti compotem fore certo spopondit, modo ipsa vanitatis muliebris inutilia ornatricta deponeret:

164쪽

auri cae Romanae. sic eadem opera uxori modestam, & frugalitatem,

marito valetudinem,uitamq; restituit. Postremum erit in hac narration ς, ut innumera eius generis alia taceamus,Pern monialis cuiusdam,c turri speculorum,celcbre,& maximum,tametsi in re perexigua, & pene nulla,documetum. Ea incauta, omesticis munijsobeundis,aliud agens,ex incuria, vim olei non magnam

remotis arbitris, nemine aduercente, effuderat ; Vesopere tanicia, ex quadam occulta superbia,mente concepta, ut lege familiari tenebatur, publicὰ proclamare

erubuerat: conuocatas sub haec in unum omnes, Beata

magistra moniales admonet, iubetque strictiori qua dam obedientiae vi intentata, quae facti se ream nosset interius, culpam demisse. modesteque publice ex in stituto promulgaret. Hic ad arrogantiam adiecta comtumacia Pernae fraudi, & exitio fuit. nam supram dum in sua inficiatione obstinata, Deo pervicaciam vindicante, mox a Daemone obsessa occupatur , qui praefocatam ei gulam frangere, nitebatur, ni pia vindex permota periculo manu percussam , re iam comperta, ab crudelissimo obsessore protinus expedijsset. Id quod nemini nouum videri debet: quanquam enim parua iactura, at arrogantiae,& refraciariolae comtumaciae maxima insolentia: maxime in re leui, cui

nulla causa inficiationis iusta,ut saepe alias sole subesse poterat, praecepto praesertim urgente praepositae: ita non pomi pretium, od pene nullum erat, sed pervicacia Adamum,noique pessum dedit:ita Saulcm n0

paucae pecudes diuino surificioses uat , vel inimico '

165쪽

Uita Saul Regi humana exhibita indulgentia, verum inobs

iv. que tisanimi pertinacia exauthorauit.PLACET NE nimis do nostram Platanum iuxta aquas latos spargentem rat imos, an Noemi lacrymis irrigata suis in sua nuru prosperantem aduertereΘ Equidem velut, ex ore Apostoli,vidua,quς in deliciis vivit mortua est,ita quae vicino lacrymarum humore frondescit, tanquam lignum,nae authore, habeatur; auodptintatumis ecus decursius aquarum, quod seu tam uum dabit in tempore tuo, folium eius non demet, omnia quaecunquefacieiprosperabuntur. Platanum quantumuis recidas , non excidas: tanto sese altius obnitens efferat, quanto plus frondium comoda amputatione deperdat. Viduam omnibus prς si dijs destitutam omnia lancinan detruncant, amputant. Superat, ' crescit malis. Tempus putationis aduenit, voxTurturis audita est in terra no stra. Putatur,ingemiscita

ictibus non fatiscit. id ego in quarto speculo representavi. Enimuerb, delicijs omnibus valere iustis,s anchividua inter aduersa, & aspera omnia fronduit magis, suaq; viriditate non solum seipsam,sed late vicina omnia opacauit: imo vero iam tandem, Extcn it palmites suos Wque ad mare, et que ad m n propagines suas. Ac ne inculcata superius, de seueris lima vexatione, atquo laceratione corporis, de hamatis, uncinatisque flageblis: de circulis ferreis, de setosis,aculeatisque cilicijs, de extremis inediis,de toto horrore vitς iteremus; his la crymantem tantummodo resurre peli habemus, iam-τbita. i. cum Vate sanctillimo vociferantema nun auerunt ' super At meum: dixi, perj. Inuocaui nomm tuum

166쪽

Franciscae Roman . ca Domine e lacu nouissimo. Spons blandientis applausit illosi onsa altera glorietur. Oculi tui cuipi cime in Hae

sebon. Haec nostra geminas oculorum scaturigines suo quodam iure ia stabit.sponsumque ex animo ad hunc modum assabitur; Quis dabit capiti meo aquam; oculis meis fontem lac marum' plorabo die, ac no te inter se Zos filiae populi mei λ Sive enim vexatissimae Ecclesiae, suique seculi ruinas circumspiceret, sue Romanae urbis tum exercitatissimae calamitates aut praesentes videret, aut immineres exhorresceret: seu in memoriam labeculas suas accerseret, seu sponsi in genus humanum infinitam Charitatem pensaret,iota lacrymoso liquore colliquefacta irremediabili geminorum sontisi alluvione diebus, ac noctibus inundabat, ita se, numquam intermisso fletu extenuabat,exhauriebat,exinaniebar, ut subinde lacrymarum a sponso quenta repetere cogeretur. Ergo, qui illi in peccatorum contectionibus moderabatur, re explorata, Veritus ne tanta, tam quo perenniprofusione lacrymarum,uel oculorum aci citi perderet, vel vitae usuram effunderet,pro summo illo,

quo pollebat imperio, illam iussit modum fletibus ali.

quem adhibcre, de sibi a continuo in rore, quae se ta- topere cruciabat, temperaret, seuere pollicitus, eius se culparum arbitria ipsum, suo capite, fisoque periculo persoluturum: nullam enim vim tantam criminum usquam esse posse, quam iam illa tot lachry mis non luisset. Lacrymarum namque victoriam esse, atque triumphum,ex B. Hieronymi sententia, ludum accepim us. o lacrima, in quit, humilis tua est potentia, tuum Re-

167쪽

Vita Sanctae

gnum, tribunal Iudicis non mereris; non est qui te metet accesse. re oti intraueris vacua non redibis. magis crucias diabolum, quampoena inferni. quidplura Z vincis inuincibilem, ligas omnipotentem inclinassilium hominis. At ne in infinia i9 ij. tu eat oratio,pr ter liqc Omnia ;INCvLPATAM vita,

vidua deposcebat Apostolus,necnon ab omni

κ - labe in omnibus immunem, atque innoxiam. Habe- mus unam ex paucis, ab omnibus vitae partibus lar prehensam, atque perfectam,si,qu.ae breuiter satis nar rarastin hactenus recordamur,quae illa omnia vel vio

go, Vel nupta, vel vidua uno tenore perfectae, &in- comparabilis canctitatis exhibuit: qua invariabilivitς institutae constantia itide ab ipsi incunabilis,usque ad

extremum spiritum adeo perduraui adeo per Omniv Ora, mentesque,non modo tota ciuitate dum viveret, verum per uniuersam Italiam omnium virtutum, quς

in ChristianaSanct a mina desiderari possunt,odoro sparsit, ut viva, ac superstes apud omnes vulgo Sancta haberetur, quod magis statim intelligemus, cum de

illius obitu communem omnium sensum cum maxima admiratione c5iunctum referemus. Quia tamen una virtus obedientiae caeterarum omnium vinculum

est,&quasi parens, specimenque virtutum . illeque

non immerito, & loqui victorias,S omnes persee ionis religiosae numeros expleuisse censetur, qui se vere obedientem ad omnia, cum ratione, & virtute coim iuncta praestiterit, hoc videamus sane hoc loco, quam se ea parte ad omnem exactam perniste obedientis formam evexeris. Hoc primum,noc perpetuuna, hoc antiquum

168쪽

Francisiae Romanae. antiquuiriliabuit, ut sapientem, Ac probum vita .gistrum nancisceretur,cui in omnibus tanquam Christo pareret, quem suorum certaminum Agonotheta, quem suae nauigationis quasi nauicularium, quem viae A mae ducem, quem sacrae militiae antesignanum in om- Mibus, per omnia, stiper omnia sequeretur.Nihil resi-giebat, nihil excusabatomperare, multo magis obedi- re nouerat; praeerat, suberat aequa semper, & la ta; ni

hil alijs praecipiebat, uod non prius ipsa faceret: atq; ecce Abrahami fidem obtemperandi studio, filio im

molando, l5gissimo interuall'temporum reuocata. Sub annum reparati orbis M. CCCC. vi. commota, in certum, indiciumque qua causa, aduersus Innocentium v i r Pont. Max. ciuitate,LadHao Rege Neapo

litano ad ciuiles' 'ociniunt, ut in populari rabie . a cersito perinus qui an

I adillao tum cum summa potestate prςerat,autvcriu imminebat, Paulucium B. Franciscae affinem carcere

primum, tum nisi Ioannem Baptistam Laurenth PMtiani prolem illi obsidem a s Capitoliu sist ret , capite

damnauerat. funesto nuncio mater accepto, puerum

latebris cotra iniuriam tegere, optimum id fustu fata: deliberauerat. Do moram una cum ilib foras prode- untem suus in diuinis Mahist ei offendit, qui ad illitis . solatium,fama illa permotus,accurrerat; qui insumi ni imperat, re aestimata, librataque, ut gnatum intrepide comiti ad Arar caeli aedem ubi lucera adduceret; qui vereretur 3 quin suas in experto toties numine , cs . omnes defigeret ὶ quid cunctaretii innocenti assini

169쪽

visa certum exitium,obiee o silio,auertereὶ haud dubium quin fidei experiundae causa, id iubere moderatorem Deus interius instigauerit. Atque illa nihil iussiim mo

rata,vocem tanquam a Deo emissam ex tempore hau sit. calcata naturae calcitrantis innata indole, ipsomet Vestigio, laeta, multis interea, tui rcm humanitus aesti inabant,ex aduerso dissuadentibus,ad Arae caeli,ira,atque odio inflammatum Comitem conuenit; templa ingressa ad maximum altare aduoluta Fracisca, Deum

auxiliatorem primum omnium,toto ex pector Vir ginemque Deipsam Venerata, liquido suauissim an naiserorumPatronam, etsi tunc,derisore,suo taberna culo inclusam aspexit. Inter quae a Paulucio , qui praesens aderat conimonefacita, ut se Peritio ad p des abijcere , hoc mo do eli .n sit, cupere se anti ei stipplicem vota facere, qui vellet, possetque vexatae opem afferre. Tum rabiem ex ore, atque o

culis stillans Tyrannus Baptistam parent e manibus misere lacrymantem, eiulaistemque, Mi pueri solent. per vim auulsim abripuit: in Capitolium abduxit, raptauitque: quae dum agerentur, Beata raptorein, Si natae ferocissim insta dulcissimam prolem eripientis videre sibi videbatur: ipsa interea precibus geminatis, nihil penitus animo cori mota cςrtum negoth exitu operiebatur. Non fides illam , ncc obedientia fidem,

nec cobitantia obedientiam, nec exitus conssim tiam, nec ty annus exitum,sed sita tyrannum expectatio fefellit. Haud multo p 'ist Perinus urbe abscessurus puerum ad ortandum ii poni equo mandat : at equu v.

170쪽

Franciscae 'manae. 7o

ero humanior, nulla vi, nullis aculeis, nullis te calcaribus, nullis fustibus, nullis artibus impelli potuit, ut se loco moueret: quin alij equites alijs equis, puero

retro ad dorsunt iniecto, rem aggressi infectam omittere, ipse subling s, ac immane infrendens pe delu sus comes, puero relicto, in rem mala, re insecta: abire cogitur. ita Tyr nn us a scelere, mater a metu, puera periculo, Paulucius a vinculis, in summa, uniuersa populi Romani gnatulatione, mulieris prece, & mu culo aduersus tyrannum armati, eximuntur. Quod si ill Simiam expedita viduae obedientia elusit, certe

ho muros vis eadem obtemperantissimae mςntis c-

doliavit. Res ita habet. Die veneris san toris hebdo- an .ae, iter cum sita vannotia ad S. taucis in Hierusa em proxime yrb is muros ingressura 'ua antiquiss-l

a, augustissima aede, Christi cruciatuum nosilissi ima. Quaeque insignia, atque mysteria celabrantvi J ussa fuerat una cunil'cia, tota. yia, Chrisu seruatoris poenas acerbissi mas praecipuo studio meditari: neminem

ex itinere, ea de causa, aut circumspicere , aut salutare, . ne in aliena animus distraheretur.vixad Xenodochiu, cui a Domino nonae ni ripos' 'm,appi opinqua λς' rant, quando in ferocissimos tauros incidunt, quo

ru incursit, reliqua multitudine prς mctu huc illuc, in incertam, perplcxanaque fugam praecipitantς, is praecepti haud j immemores no oculos attollere, nyn gradum festinare Ron se leuitor coni mouere, lari to, minus conturbaseausae, absit 't Aufugere, itis iace-

ptum in xxepide pros qui, spesque sim in D eum fato