Marci Aurelij Severini Synopseos chirurgiæ libri sex

91쪽

88 M Hulneribus. rituum desectum, unde motiones animi depravatae. Potest etiam delirium accidere propter Vulnerum inflammationes, & febres, delata per pamtium communicationem ad cerebrum affectione. Si propter dolorem vel nimiam sanguinis profusionem desipientia orta fuerit . mitigabitur modis omnibus dolor, dissipati spiritus r

creabuntur , caput sumptis & admotis roborabitur. Si vero ab inflammatione vel febre oriatur, Vapores cerebro, admoto myrodino repellentur , & vinculis atque frictionibuςeXtremarum partium, acribusque clysteribus ab eodem revellentur.

De Vulneris simplicis in

- parte carnosa curatione.

Cum vulnus in partibus organicis curationem non recipiat , non est quod de eo aliquid dicamus Ideo de partium similarium speciali vulnera eurandi ratione, breviter summa ca- E pita

92쪽

De Vulneribus. 89pita notabimus, sumpto ab eo quod

in carne sit exordio: hoc autem aut simplex est, aut cum substantiae deperditione conjunctiim , quod rursus conjunetiim cum aliquo exsUperius commemoratis symptomatis, aut sine ullo symptomate es .

Vulneris igitur simplicis in parte

carnosia curationis finis est unitio, quaesit naturae operi, medico tamen si Opus est: adjuvante : hoc modo sauguis ex Vulnere mediocriter fluere permittitur, ejusdem orae cruore, spongia, linteo, vel molli semento deterse, cavendo etiam ne quid extrinsecus intercidat in unum coguntur; orae ita adactis vinculo decenti conserVantur. Recentiores vulneri ita coacto , album en ovi agitatum , & levi stupa exceptum , 'ut ipsum vulnus ab inflammatione , intemperie calida, sanguinis profluvio, & dolore vindicent , admovere solent. Quod si vulnus in carne majus suerit, quam ut ejus labra vinculo committi

93쪽

so De Vulneribus. mitti possint , sutura aut fibulis

erunt educenda, & continendar non tamen prae opere glutinanda, ne Vulnus postea recrudescat. Juniores pul- Vere rubro incarnatium vocant j ex Φduabus partibus thuris, & sanguinis draconis parte una parato, cui nonnulli calcis vivae, alii boli armeniae partes tres addunt, Vulnus aspergunt, Vel pulverem hunc cum ovi albedine agitant , cujus postea partem linteo tenui exceptam, vulneri primum admo-Vent , admovent praeterea & stupas molles, eodem medicamento imbutas,& aliquando ovorum album ina stupis excepta superponunt, &ita partensui. decet vinciunt, illitis prius rosaceo vulneris vicinis partibus , huncque primum apparatum ut vocant) ante diem quartum' nisi al uod grave symptoma urgeat non immia tanto Quod si tum vulnus non coaluerit, Vino astringente calido abluunt,'& stu-pas , eodem vino imbutas, ei superponunt.. Ad

. . .

94쪽

De Mulneribus . 91 Admoveri poterit unguentUm ex pulvere rubro , & therebintina lota paratum. Ad cruenta Vulnera, &divisiones notatu . dignas , emplastro nigro utebatur Galenus, apud quem multa alia medicamen;orum genera quae idem effectum pollicentur , re peries, & multo plura apud Holle

rium.

Quod si ex vulnere propter ejus situm sanies effluere non possit, Pars ita collocanda est, ut vulneris orificium deorsum spectet, id si fieri non potest, etfluxum illi moliri oportet,

aut ora ejus cavitatis dissecta, aut insundo tantum aperta, siampta indication e , ex Vulneris magnitudine , &loci natura.

De Vulnere eum substantia

deperdita conjuncto. In vulnere cum si1bstantiae depe ditione, ut quando caro abscissa est.

duo medici proponunt, unitio, &simul

95쪽

simul substantiae in deperditae locum restitutio, quod cIiam sit si1 nihil extrinsecus impedierit naturς beneficio, ex sanguine, quantitate, & qualitate laudabili, in parte , justa & naturali

temperie praepila: hoc tamen dum natura molietur, medici auxilio etiam eget, qui & tenuius & crassius excre menta saniem, & sordem vocant)quae humida, & sordida vulnera reddunt, eXiccet, & detergat, admotis medicamentis , quae ob id sarcotica dicuntur, quod justam naturae materiam compleant, modice detergendo &exiccando, ita tamen ut non nimis calefaciant, hujusmodi aut simplicia sunt ut thus, iris, aristolochia, ervi farina, radix panacis , & similia, aut ex his & similibus compositas in quorum delectu ratio habenda est

temperamenti totius corporis, &partis assectae. Item aetatis, generis

xltae, & similium. Nam in humidioribus , & mollioribus corporibus, quae

minus exiccant . ut thus mallis conm

96쪽

i . De Hulneribus. 93 veniunt in siccioribus vero quae magis, ut aristolochia. Vulnus igitur ab omnibus symptomatis vindicatum vino calente' abluitur, linteo , mundo, & molli exsiccatur, pulvere aliquo sarcotico aspergitur, vel linamentum unguento sarcotico imbutum ipsi admovetur, deinde linteum , aut stupa sicca, Vel vino imbuta, & expressa superponi tur., & fascia decenter vincitur, quae

auxilia aestati bis in die, hyeme semel

immutantur. Plenum vulnus cicatrice obducitur, 'uae non aliter quam caro opus

est naturae adjutae, a medico, dum non selum affluentes humiditatcs, sed

. etiam humorem in carne contentum

cons imit, & aliquid cuti simile inducit medicamentis epuloticis; quae siccant, astringunt, & ita cogunt, ut callum tenuem, . cuti simulem inducant, cujusmodi sunt galla, mali Hum, acalia, &similia. Epulotica varia ratione usurpan-

97쪽

De Mulneribus. tur, alia enim in pulverem trita insperguntur : alia emplastri forma tenacius haerentes, admoventur: alia Vero Unguenti, de quibus vide Hol lerium. Inducta tamet, cicatrix deformis est, quae vel excressit, vel cava est, vel dura vel mollis , vel inaequalis excrescit, parum siccam vulnei es cava Vero fit, quia nimium exiccatur, vesquia ossis pars deest: in aequalis fit propter futuras, vel frequentiores, vel ineptas. Excrescens scarificationibus reformatur, &cathereticis ab- si imituri, cava frictione corrigitur, dura remollitur , mollior exiccatur; 'Inaequalis vero lenientibus mollientibus , discutientibus, exedentibus, &aliquando adstringentibus medic mentis emendatur.

D. Vtilnere cum contusione. Si contusio cum vulnere conjuncta suerit, prohibenda modis omnibus ade par-

98쪽

De Vulneribus. 9 spartem suxio erit venae sectione, cucurbitulis, vinculis, frictionibus, &si opus erit purgatione. Vulneri verodigustivum vulgo ex vitellis ovorum& resina therebintina paratum, imponitur. Contuis vero parteS, dolorem lenientibus, ut oleo chamae melino, vel liliorum illinendae, ambitus contusionis repellentibus, ut rosaceo oleo myrtillorum , unguento de bolo armeniae, Oxyrodino, ungetur. Deinde, quoniam quae contusa sunt ea curare oportet ut quae certissime suppurentur, ut ait Hippoc. cataplas. mala suppurantia parti admoventur. Suppuratum vulnus detergetur mel te rosato, mundificativo, ex apio, unguento Apostolorum; detersum v ro , impletur , admotis sarcoticis, linamento in dies imminuis excerptis,

Tandem ubi plenum fuerit, claudetur cicatrice.

Ecchymosis est sanguinis in spacia

quae circa vasa sunt effuno:quae ut plurimum una cum contusione, & xuptiis

99쪽

ρ 6 De VuIneribuό.ptitione incidit curatio sanguinis liblius extra vasa effusi vacuatio est, quae perficitur admotis medicamentis calefacientibus & modice siccantibus. - De Vulneribus Venarum, S

Q Arteriarum.

De unitatis solutionis curandae ratione, quae ab externo causa inanimata in carnoso genere fit diximus, sequi tur ut de divisione , quae in venis &arteriis ab eadem causa Et, atque etiam de ejusdem curatione dicamus. Venarum auterii, & arteriarum cont1nuitas solvitur ab externa causa Vulnerante cutem, incidente, contundente graVi, & dura, vel multi-sariam rumpente censionis inter

ventu.

- -LVenam autem aut arteriam divisam esse indicat profluvium sanguinis, qui si saliendo eruperit, tenuiorque sit, calidior, & magis flavus, arteriam divisam esse certum est. Si vero ni-- grior,

100쪽

Pe Vulneribus. 79grior, Vel rubicundus, crassus, & sine saltu fluat Venam. . Copiosum sanguis profluvium, d quocumque vase fluxerit periculosum est, tum potissimum quando vel convulsio , vel singultus, vel desi- pientia illi supervenerit. Qui hunc affectum curare Vult, duos sibi scopos proponat necesse est, quorum prior sanguinem sistendum, alter Vero vulnus glutinandum esse

indicat. - I

fluens 1 par

ctam flui ejus

Animi deliquio Vidius ratione refrigerante. umptoc admoto Vene sdmone. Cucurb. Frictione. III , l