장음표시 사용
71쪽
utitur certo tempore, an amisisse videntur aquam minime. quia alter per alterum aquam v Pat Se retinet.
Ex tit. I.de contrahenda emptione, os depassis inter emptorem r venditorem compositis, ιν quae res vanire possunt.
Sine pretio nasta venditio est, non autem necli nomerana, sed, eonuentia perficit sine scriptis habitam em ionem.
nne scriptis. Ex his verbis apparet necessariam esse scripturam in emptione, quod tamen Iutis regulis repugnasinam scriptura non est necessaria in contractibus. l. contrah. inf.de pigno.quae coni ungenda est cum l. 4. infra. de fide instrument. idem dicit i. pactum. quod bona fide. C. de pactis. de toto Iure ciuili nulla fit mentio scripturae ne eessariae inemptiohe. denique Paulus lib. 2. sententiarum. Ti. exempto. . in eo dontracta, ait scripturam non esse necessariam inemptione.
Resp. haee verba Descriptis addita esse a compositoribus, , quibus etiam ad dira sunt in l. . cum inter.C. de commodo de periculo rei venditae. ubi hoc quoque. recte notauit Accursius. hoc autem aballis factum est ne hqe l. i. pugnaret
cum I. I. instit. de emptio.& vendit . ubi mentio fit emptionis in scriptis,& maxime cum lege contractus. C. de fide instrumen. X qua lege tuta haec radio contractuum faciendorum inscriptis profecta est. ea autem lex multis locis vitiosa est. Hinc nascitur quaestio, an pretium conserri in arbitrium ementis,aut tertii alicuius possit. Resp. non conferri in arbitrium ementisa. quod saepe. 2 F. hoc tit. ratio est, quod non dicitur esse in potestate ementivaut Vendentis,an venditio valeat, quod fieret si pretium illi definiendum reliri queret;I.in vendentis.C. Codem. Obii eitur 3. pen te de contrahe . emptione. instit. ubi emptio ita recte contrahitur,s Stichus tibi placuerit, erit tibi cmptus tot aureis,quo Ioco nonnulli existimabant, pretii de-b o Disitiroo by Cooste
72쪽
finitionem esse eommissam arbitrio ementis. Respond. tamen id falsum esse, & eo loco emptionem
idcirco valere, quia totus Contractus permittitur arbitrio ementis adiecto Certo tempore, quod essicit ut totus contractus valeret. nam sine adiectione teporis incertus fuisset atque inutilis. iraque arbitrio ementis non potest committi pretium .potest autem committi arbitrio tertii. ita, si tertius
me definiat, valeat emptio, si verb non de finiat,sit inutilis.l.
Notandum praeterea in hac l.ν. vltimo .hocl. verba trib. ea esse Cato.Ui merce. 2 cin L locati. Obiicitur huic legi 16. f. vlt. infra. de pigno. ubi nullum pretium certum est Constitutum, neque arbitrio tertii com--ffam e tamen venditio valet. Resp. Ius singulare esse in eo g. vltimo, introductum in Ruorem debitorum, ut facilius reperirentur, qui illas pecunias crederener deindo quia emptio accedit contractui pignoris, idcirco constit uum est, ut quemadmodum contractus principalis valet,itactiam accessorius Valeat. D sim.
Obiicitur 3. penult. instir. de contrahenda emptione, ubi 'quemadmodum est conditionalis emptio, ita videtur quoq; eue eonditionalis venditio. Respond. sermulas, quae sunt utroque loco facile indi
care hic esse resolutionem emptionis, illic autem emptio nem sub conditione . nam haec est formula in institutionibus s Stichus tibi intra certum diem placuerit, erit emptus tot aureis, quae manifeste continet exemplum venditionis conditionalis, ut Iustin. quoque exposuit, formula autem quae hic proponitur, non ad contrahendam emptionem spectar, sed ad resoluendam eam quae contracta est.
73쪽
sta cissis βλη ais hominem liberum silentem se emera Haphse,nee missicamque reisssicivi alienationem non esse. wsacra Hugios. loca aut quorum commercium nonsit: τι publica qua non in pecuata popul se in publico Uu habeanIur, ut eis camp- Manlin.
Una est exceptio regulae nostrae in L modicis. inta. hoetit. ubi locus saceria religiosus vendi possunepropter aecessionem rei alterius, veluti cum fundus aliquis venditur, in quo est locus religiosus, emptio valet, quia hic locus religio sus est accessio fundi. exemplum huius rei est l.locum. C. de religio. exemplum quoque est apud Cornelium Tacitum lib. I. ann. ubi accusabatur apud Tiberium Vallanus, quod vendidisset hortos,& cum illis statuas Augusti,statuae autem principum habentur numero rerum sacrarum. rescripsit autem Tiberius nihil eum admisisse, quod poena dignum esset, cum statuae principum soleant accedere vcnditionibus horiatorum & domuum, quemadmodum & simulachra reliquorum numinum:quod tamen ita accipiendum est, nisi in ven-rundo fundo exceptus sit ille locus sacer qui accedit fundo.
l. hanc.infhoc tit. Altera exceptio est. f. sacrata de rerum diuisione. instit. nam res sacrς vendi possunt causa redemptionis captiuorum, quia potior nobis esse debet cura hominum, quam rerum, cum res omnes sint comparatae hominum gratia, & eorum usibus subserviant: denique animae maxime christianorum, reliquis omnibus vasis 6c instrumentis sacris praeferuntur. Lsancimus.C. de sacrosanct.eccle. in qua lege pro ipseram exa- ionem legendum est 18sorum actionem. iobiicitur nunc nostrae regulae l. qui officii. g. r. insta.hoc titivbi. si quis etiam ignorans loca sacra, vel religiosa emerit,
Respondeo, duobus modis intelligi teneri, εο petractam esse uno,Vt res tradatur,& acquiratur emptori. hoc priori casu,non est persecta venditio rei scilicet sacrae vcl religiosae, Mita accipienda est lex qui officii. Altero modo dicitur persecta venditio cum intercesse
74쪽
consensus, A pretium, ita ut actio ex empto competat emptori ad id quod interest,hoc posteriori casu perfecta est: venditio rei sacrae de religiosae, Sc ita intelligenda est l. 4. supra. hoc tit. N generaliter Ioca sacra&religiosa& publica, & liberi homines si venditi fuerint,non possunt acquiri emptori,' agit tamen actione ex empto ad id quod interest. l. si tibi. C.
Obiicitur Lossa.=. r. sur. de religiosis S sumptib. una. ubi religiosa re vendita non clicitur allio ex empto ut diximus, sed actio in faetium,& quasi ex empto. Respondeo I. C.ind.l.ossa .considerasse emptionem non esse perfectam,ut res acquiri possit emptori, itaque dixit tantum actionem in factum,& quasi ex empto. at in l. qui ossicii, considerauit actionem persectam esse,ut agi possit ad id quod interest.itaque dixit competere actionem ex empto. Simile est exemplum in l.8. inf& l.si sterilis. ins de actionibus empti. nam in l. 8. dicitur emptio esse nulla, si nulla ressit quae emi possit, at in I. si sterilis, nulla res subest. venditus
enim erat partus qui non erat futurus, nempe partus quin, quagenariae mulieris, & tamen datur actio exempto, ergo ubi emptio persecta non est, datur actio ex empto: quod intelligendum est ut perfecta non sie, quantum ad dominium consequendum, quantum autem ad alias res perfecta sit. Dissicultatem hic mouet quod diximus, emptionem ha rum rerum consistere,si emptor ignoret, atqui videbatur debere esse inutilis, quemadmodum stipulatio harum rerum
est inutilis, 3.r de inutilib.stipulat. Sed dicendum est, hac in re differre stipulationem ab emptione:& differentiae ratio haec est, quod in stipulatione
oporteat transferre rei dominium in stipulantem, cum autehae res non possint cuiquam acquiri,merito in stipulationem deduci non possunt:in emptione autem non est necesse do minium reletransferre, etsi dominium non transseratur, agi etamen cmptor ad id quod interest .siita detrahatur.l. vir. in
75쪽
mutari potest, sicuti etiam abiri tota emptione potest nondam implet un/, qua utrinque praestari debaerant. Difficultatem hic facit quod IC. exigit, ut nondum impleta sint, quae utrinque praestari debuerint, id est, ut neque pretium solutum sit, neque res tradita, quasi non sufficiat, ut 'recedi non possit ab emptione, alterum tantum esse factum, id est pretium sol ut v na,vel rem traditam. . Obiicitur huic loco I a. quando liceat ab emptione recedere. ubi dicitur, parte pretii soluta non licere recedere ab emptione.ergo satis est pretium esse solutum, ut discedi non possit ab emptione, ncc utrumque necesse est,& fundum traditum esse,& pretium solutum. Auget difficultatem lab emptione. su p. de pactis. ubi dicitur omnibus integris recedi posse ab emptione, quasi satis si vel pretium esse secutuin, vel rem e sic traditam ut noli possit ab emptione recedi. Respondeo, utrinque hoc loco accipiendum esse pro altera parte,& ita hic locus conueniet, cum dicta l. 2. C.&significabit satis esse alierum impletum esse,ut recedi non posist ab emptione,& ne quisquam miretur, quasi inusitata sit significatio huius dictionis utrinque. ita accipitur Lrescripto. supra. de pactis. l. ita scriptum. infra. de liberis & posth.l.vit.
3. ipsum. C.de bonis quae liberis.ratio huius F.est In l. 2. C. Eodem. l. nihil tam naturale, de regulis Iuris quam l. coniunge. . cum l.an inutilis.infra de acceptilat.
Hae venditissimi, si rationes domini computasses obserio, conditionalis est. conditionales autem venditiones tune persciuntur, cum impleta fuerit conditio: sed virum haec es venditionis conditio,
si ipse dominu putasset suo arbitrio an vero si arbitrio vira boni8nam
si arbitrium domini accipiamus : venditio nusta est quemadmodum
siquu ita vendiderit , si voluerit: velf stipulanti'stondeat si voluero decem dabo: neque enim debes in arbitrium rei conferri, an 'obstractus. placuis itaque veteribus magis in boni viri arbitrium id
costatum viriri,quam dom m ,si igitur raιiones potuis accipere, nec accepit, Dissiliaco by Cooste
76쪽
accepit,vel accepit singit autem se non accepisse, impleta coηῶιie cmptionis est,s ex empio venditor conueniripoIHI. Obiicitur g. penultimus. instit. de contrahenda emption.
ubi venditio facta sub hac conditione, si Sticbus tibi placuerit intra certum diem,crit emptus tot aureis, & apparct cmptionem esse collatam in arbitrium cmptoris: quae tamen dicitur val Cre.
Nonnulli respondent in eo s. non esse emptionem,sed rc- solutionem emptionis sub conditionc,quod ostendimus csse falsum l. 3. su p. Alii existimant pretium esse tantum collatum in arbitrium emptoris,alii formam & qualitatem rci is Usemet Cai.t- civi dicta l. 3. sed quocumque diuertas, semper penderet ex Voluntate emptoris contractus,quod hic est prohibitum. Itaque respondendum cst totum contractum esccollatum in arbitrium emptoris: sed quia arbitrio illi adiectus est certus dies, ita ut emptor i ra certum tempus cogatur arbitrari, Valet emptio. prohibetur enim emptio conserri in arbitrium contrahentis, quia obligatio semper penderet. haec igitur ratio cessat propter adiectum diem certum. Dissensus autem in qualitate aliqua homini accedente non vitiat, veluti si mulier pro virgine empta sit. l .ex empto. de actionib. Sciendum tame est, tam cis cmptio mulieris pro Virgine valeat, dari actionem ex empto ad resoluendam hanc venditionem. ergo summo quidem Iure haec venditio valet, sed ex aequo&bono dissoluitur, i. exempto. g. si quis virginem. de actiomb. empl. ita leges istae consiliandae, quae Videbantur pugnare.
In venditionibus est emptionibus consensum debere intercedere palam est. Caeterum siue in ipsa emptione dissentiunt siue in pretio, flue in quo alto emptio imperfecta est.Si igitur ego, me fundum emere Cornetianum , tu mihi te vendere Sempronianum putasti, quia in corpore dissensimus: emptio nasta s. irim estsigo me Dichum, IuPamphilum absentem vendere putast 1am cum in corpore dissentia rur,4Zναι nustam esse e Itonem.
77쪽
Huc pertinet L dom. & sequent.in qua distinguitur, an venditor & emptor simul dissenserint, & erraucrint, an vero venditor tantum,an tantum Emptor, an neutcr denique primo casu si res vendita periit, emptio nulla est, quia sine re emptio non cosistit. l. nec emptio. su p. si vero dimidia tantum pars,vel minus dimidia part Venditae rei periit, emptio reliquae partis valci, secundo casu idem Iuris cst: tertio casu cmptio valet: quarto casu nulla est, & dolus cum dolo compeniatur, haec est summa sententiae huius legis. Huic loco valde repugnat, i .si duos. supra. ubi duo serui sunt venditi, & uno mortuo, qui dimidiam partem cilicie,cmptio nulla est. Videbatur autem dicendum, quemadmodum in l. dom. vicum dimidia pars rei emptae supersit, emptio valeat. locus in hic quoque obscurus est dissicilisque. Accursitas respondet in l. si duos. cmptorem non fuisse empturum, nisi putasset se habiturum utrumquer verum eo de modo dicendu est, emptorcin no fuisse empturum do. mum vel fundum,cum putastet se habiturum intcgrum,maxime cum ex communione discordiae nascantur, l. cum pater. q. dulcissi. de legat. 2. Sed hoc mihi displicet, dicendum igitur videtur Ius singulare esse mi. si duos. quia duo serui empti sunt uno pretio, & dissicile est uno mortuo alterum aestimare, cum emptor forte unum pluris aestimet, alterum venditor,& cum hac de re inter emptorem'venditorem constare non pollit, satius visum est ut emptio nulla esset, quam ut pro parte superstite
q. y. ρ rem meam. I. Is. crsi consirium. Si rem meam mihi ignoranii vendideris, o insu meo alii tradi Hris, non putat Pomponius dominium meum transire, quoniam non hoc mihipropositum fuit, sed quasituum dominiam ad eum transire, ct ideo etiamsi donaturus mihi rem meam ussu mea Mu reuiarserim dicendum erit. Obiicitur I. eius qui . s.quo autem.si certum petat. Vbi scr-uus praepositus Calendario in prouincia manumissus est
78쪽
ignorans ex parte heres scriptus, deinde pecunias credidit. quaeritur an mutuum contractum sit, credidit cam quas seruus ignorans se esse liberum . itaque non fuit illi propositum credere illas tanquam essent sila . responsum est tamen creditas esse pro eius parte. hic quia non fuit propositi m trade. re traditio nulla est.cur ergo in d.l .eius qui .est mutuum, cum illi non fuit propositum credere. Resp. hoc non videtur dici,in l.eius qui . non fuisse propositum struo, mutuum dare, imo ex eius more & professione, quia mutuo dare solebat. dc inde in hac mutui datione nihil est periculi ut hic tradit,quia res tradita, aut alia eius loco ad
dominum non redit. in mutuo autem res mutuo data, aut
alia quae functionem in genere suo recipiat, domino redinditura
Deinde in illa lege non dubitatur an illi propos tum fuerit,mutuum dare an non,sed mutuum contractum csse fingitur eo scilicci modo quo contrahi debuit, itaque etiamsi illi non fuit propositum initio mutuum dare, tamcn ratum hoc habuit,vel alio modo confirmauit.
Sua rei emptio non valet ,siuesciens siue ignorans emisia ignorans emi,quod seuero, repetere potero, quia nutu obligatio fuit: nee tamen emptioni obstat, hirn ea re usu fructuι dumIuxaι ementissit. Haec lex pertinet ad res quae emi possunt. eadem regula traditur in t .a.de conditio.inde b. l.debitor. de pignorat. acti. l.s mandauero. f. si ii . mandat. Vna est exceptio huius regulae.in l.caetcrum . d.l. I. ubi dicitur quis,rem emere posse suam sub condatione . idem dici- Iur in l. existimo. hoc tit . quae est coniungenda,cum l. isti
a. Exceptio est in l. si emptio . . rei suae.hoc tir. 3. In l.quod si uno. F. vltimo. quod si, de in diem add. ubi accessione res tua emi potest. Repetere potero. Scilicet condictione indebiti .l. 3. de con dictio .mdcb. quae coniungenda cum hac lege.
79쪽
Sisieram domini iussu in demonstrandi nibus agri venditi, vel errore, vel dolo plus demonstrauerat, id tamen demonstratum accipi oportet quod dominu senseris, s idem heou scripsit de vacua pssson reseruum trassita. In hoc g traditur seruum non posse domini conditionem .
facere deteriorem .his qui . S. vlt .de adquirend. hereditat. obserua hic contractam iam fuisse emptionem. de demonstrat. agri tantum agitur. itaque haec non pugnant cum supradictis in lege huiusmodi. l. I9.quod a radidi.
ιod vendidi non aliters accipientis , quam si aut pretiam uobis solutum sit aut satis eo nomine factam, vel etiam Adem habuerimus emptor ne vitisatisfactione. Obiicitur l. arboribus .l. 5 siquis. devsufruct . ubi dicitur. etiam ubi satisfactiam cst ab emptore dominium csse in pendenti: ergo satisfactione non transfertur dominium, ut hic dicitur. Resp.est,co loci agi de rc empta a communi seruo,&gicitur antequam pretium sit numeratum, dominium esse inpendenti, id est e non posse intelligi cui ex dominis res sit acquisita. crgo quod attinet ad dominos tantum, dominium est in pendenti. quod autem attinci ad seruum, qui emit dominium,non est in pendenti, & regula generalis ita eo locum habet v vel pretii soluuone,vel fide habita de pretio, vel satisfactione dominium rei emptae in cum transferatur. hax una cinicultys supcrerat in hac lege.
Sabinus restondit: si quam rem naba eri velimus, etiam velutis tuam .vel vas aliquod, sim vestem, ut nihil aliud quam pecuniam daremur,emptionem videri, nectose ullam locationem esse, uti cor-
80쪽
LIBER I. cIris 'μm non detor ab eo cui id fieret. aliter atque si aream darem, ubi insulam riuoniam runc a me substantia proficiscitur.
Hinc explicanda I. 2. infra. locati. & f. item quaeritur. dolocatio. 6c conducti. instit. quod enim illis locis dicitur virobique empti opem & venditionem este, nulla ratio pdfertur, sed adferenda est ex iis differentiis quas eradidi, quia scilicet
nullum corpus praestatur ab emptore,& materia quae praestatur a venditore, alienatur, quod etiam utroque loco dicitur, locationem esse rationes petendT sunt hinc, quibus id confirmetur,quia scilicet matcria praestatur a locatore, & ea materia non alienatur, sed ut locatorem redit: qui cnim locat,
Obucitur Litem. si pretium. f. cum insulam. locati. infra. ubi nullum corpus proponitur traditum a locatore,& tamen dicitur esse locatio. Resp. materiam hic praestari siue corpus a locatore: haec autem materia est solum siue area, in qua domus aedificanda est,& hoc quidem in hac lege expressum non est, satis tamen Mex ea colligitur, verbum enim locandi, quo usus cst Iurisconsultus, hanc vim habet, ut materiam praestitam este oportuerit a locatore: deinde haec verba,ut sua impensa omnia faciat, videntur hoc signiscare, ut sua impensa & suis materiis In area mea aedificium extruat. corpus aurem praestati, cum area praestatur, apparet ex l. Sabinus.in fine.
Labeo scripsit, obscuritatem pacti nocere potim debere venditori
qui id dixerit quam emptori, quia potuit re integra Venius dicere. I. Obiicitur huic regulae l. in l. locati . ubi interpretatio fit pro locatore aduersus conductorem. Responsum est , hanc legem nihil obstare, etsi Accursus se valde torqueat, quia locator & emptor comparantur, id est, quia locator cst in locatione, quod cmptor in cnaption C, cum igitur illic dicitur, interpretationcm fieri pro locatore, hoc dicitur interpretationem fieri pro emptore, & aduersus