장음표시 사용
181쪽
Veruntamen quia distinxi retrus breuiter generationem Regum, supponamus tempus quo in Franciam Christiam Reges regnare coeperunt,probantes hoc secudum chronicas Υdatiu&Gregorio Turoneniis, per annos Dominicet incarnationis. Sciendum quod lanctus Martinus Turonensis Episcopus ex hoc mundo nil grauit ad Dominum anno undecimo Arcadia imperatoris, qui est C C c C v i l .annis ab incarnatione Domini usq; ad transitum Clodouei fluxerunt anni D. X vi I i. A transitu vero Clodouei usque ad septimum annum regni Philippi Augusti fluxerunt D. CLX V ii. Restat ergo quod septimus anni Philippi Augulli sit annus Dominicae
incarnationis M. C. L X X X V I.
Item alia probatio de eodem. io
Tempore Atot iudicis Israel quarti aedificata fuit Troia & stetit C Lx xxv. annis.Tertiodecimo anno Abdon iudicis lsrael,qui duodecimus fuit a Iosue capta est Troia. Et a captiuitate Troiae usque ad natiuitatem Domini nostri Iesu Christi
suxerunt anni mille centu in septuaginta sex. Et ab incarnatione Domini usque ad transitum lancti Martim fluxerunt anni ccc C. XLV. Et a transitu sanisti Martinivsque ad transitum Clodouei fluxerunt anni centum duodecim. Et a captiuitate Troiae usque ad initium regni Clodouei fluxerunt anni M. D. CL x. Et nota Ruod Marcomirus coepit in Gallia regnare anno Domini CCC. LXX vi. Ergo ab eo tempore fluxerunt anni Dominicae incarnationis octingenti & decem usque ad seκtum annum regni PhilippiAugusti Francorum Regis. Hςc sine aliorum prςiudicio huic t historiae nostrae inserenda censuimus ; quia ab hac antiqua radice omnes Reges Francorum credimus descendisse
cestis ii anni regni Philippi Truncorum Regis.' Nuo Dominicae incarnationis millesimo centesimo octogesimo quinto re- gni Philippi Augusti anno sexto,aetatis ipsius anno vigesimo primo, media existente quadragesinia factus est terrae motus in Gothia in ciuitate quae vceri cum dicitur. Et in sequenti mense Aprilis, Nonus No Jeiusdem mensiis fuit eclipsis lunae particularis in vigilia Dominicae passionis. Et in sequenti Pascha Girardus praepositus de Pixiaco undecim millia marcas argeti de proprio suo in thesauris regis accreuit, de sica curia recessit. Loco cuiua Galteriis Camerarius est substitutus. Eo igitur tempore Guillermus natione Vapicensis Ecclesiam beati Dionysii tepide regebat. Quod Christianissimus rex grauiter serens,alium rectorem illi E clesiae prouidere satagebat. Quadam autem die dum pro negotiis regni agendis rex per villam beati Dionysia transitum faceret, in abbatiam beati Dionysij, sicut in propriam cameram suam descendit. Audiens enim praedictus Abbas regis aditentum
nimio timore percussus. petebat enim tunc rex ab eo mille marcas argenti conuocatis omnibus fratribus in capitulum siexto idus Mah sabbato poli non a seipsum deponens,abbatiam dimisit. Quo facto, monachis cum Hugone venerabili Prioro ibidem residentibus, quidam de ii atribus a communi capitulo delegati, nuntiau 'runt Domino regi quae facta fuerant,l iberam ab eo petentes electionem. RcX vcro de consueta benignitate sine mora liberam licentiam eligendi eis concestit, rogans illos & benignissime deprecans, quatenus intuitu Dei & honore ipsus regis linediisensione Ndiicordia utilem personam & honestam & bonis moribus approba
tam in tam celebri Ecclesia,quae corona regni Francorum est & Regum seu Imperatorum sepultura cligant. Reversis autem in capitulo fratribus regis mandatar portantibus, statim Domino procurante ita factum est,quod unanimiter ab omnibus fratribus Hugo venerabilis Prior eiusdem Ecclesiae,in Abbarem est cicetus. Et statim a Christianissimo rege in ipso capitulo, astante clero de populo, electio illius est confirmata. Tali tamen conditione regiaque prohibitione adiecta, quod nulla ν'
novitate seu promotione sua, alicui de parentela regis clerico sculaico, vel alicui alij de curia sua munus aliquod nec daret, nec promitteret.
Porro venerabilis Hugo Ecclesiae beati Diony sit electus,considerans promotionem suam a solo Deo faetam esse, S non ab homine, dignitatem a mi quam E elesiae beatissimi Dionysh integerrime seruate cupiens, ad benedici oncm tuam in
182쪽
ipsa reclesia celebrandam venerabiles duos Episcopos, Meldensem scilicet A: Syl-
nectentem benignissime conuocauit. Isti duo de antiqua Ecclesiae Romana in stitutione tenentur Ecclesiae beati Dionysii 3 in consecratione altariorum seu in o
dinatione monachorum vicissim subuenire,&praecipue Episcopus Meldensis. Celebrata est autem benedictio illa a praediistis Episcopis beati Dionys),astantibus te. ptem Abbatibus cum maxima multitudine cleri & populi decutioquinto Kalentias Iuliij die Dominico. Sed dum haec in Francia gerebantur, missi sunt nuncij a Bele regs Hungi rim. Pannoniae Cromaciae, Anatiae, Dalmatiae, Ran ad Philippum Augustum Chii illato misinum rege Francorum. Audierat enim rex Hungar Henricum minorem regem Angliae filium Henrici jub quo gloriosus martyr Thomas Cantuariorum Episcopia, palsis est, Domino vocante, de medio fuisse iii blatum. v xorem eius nomine Margaritam videliceis rorem regis Franciae Philippi, tum pro antiqua dignitate regum Francoru,tum prosapia lar apsentiat e religione ipsius reginae,quae finia multorii refer edidicerat, sibi in inatrinio niti coniungi ais diuosissime cupiebat. Interea nuch regis Hungariae Parisios venientes petitione tuam humiliterregi Philippo proposuerunt. Quoru petitiones benigne susci prens, couocauit Archiepiscopos, Episcopos & Principes regni maiores, quotu consilio & sapietia in negotiis suis
perir.ictandis, De alientius utico siue uerat. Et habito cum illis consilio Margarii a diis 2 o lectissma serorem suam quondam Angliae regina,cum Epic opis N Abbatibus te rae suae nuntiis tradens Bele regi Hungariae in lcgitimam uxorem concellit,nec non ipsis nuntiis dona regalia sussicienter largitus est. Et accepta a rege licentia, nuntibcum regina gaudentes in Hungariam redierunt.
Facturn est eodem tempore quo supra quod Gauseidus illustris Comes Britante, filius Henrici regis Anglic Parisios veniens incidit in lectum ςgritudinis. Quod
audiens rex Philippus,qui nimis tenere cum diligebat, conuocauit omnes medicos
qui eo tempore Parisiis morabamur, praecipiens illis, quod curam de diligentiam quantamcunq; possent, circa ipsum Comitem ad biberem. Sed postea paucis euolutis diebus, medicis incassum laborantibus, quartodecimo Kalendas Septembrisso viam uniuers, carnis ingreisus est. Cives autem Parisienses&milites custodierunt corpus eius cum honore re reuerentia in Eccles.i beatae Mariae usque ad aduentum regis; interim Canonicis N clericis ipsius Ecclesiae deuotissime cxequias debili su neris celebrantibus. Sequenti die Rex cum Comite Thibaldo Franciae Senescat lo Parisios veniens corpus illius conditum aromatibus, & in sarcophago plumbeo repositum in eadem Ecclesia ante maius altare fecit sepeliri a reuerendii limo Maii. ritio Parisiensi Episcopo , conuocatas Abbatibus & viris religiosis ta clericis imtius ciuitalis.
Peracto autem solenniter ossicio sepulturae, Christianisl mus rex philippus
' eum Comite Thibaldo Ad Comite Henricod matre ipsius Comitissa Campaniae, o ct resina quondam Angliae Margarita iam dicti regis sorore snonduenim ab Hian satis fuerat traducta in palatium reuersus est. Graviter enim Rex casum tanti Principis ferebat; & ut consolarentur Regem Principes iam ducti & quam plures alueum secuti fuerant. Recepta vero amicorum consolatione, noui isma sua sepius reducens ad memoriam,ad opera pietatis & misericordiae, secundum consuetam p tris sui benignitatem animuin rcflectens, luatuor sacci dotes in Ecclesia beatς Mariae pri dicta,in qua Comes sepultus fuerat, pro seipso & proanima piissimi patris sui Ludovici,& pro animi dilecti sui Comitis Britanniae perpetuo instituit. De propriis reditibus suis sufficientes reditus duobus assignans lac crdotibus, tertio Comitissa Campaniae,quarto Capitulum beatae Mariae reditus assignandos promisit. o Inuintia. Anno Dominicaeancarnationis millesimo, centcsimo, octogesimo septimo incepto,resin Philippi anno sexto , octauo Kalendas Aprilis, nocte si quenti hora undecimatuit eclipiis lunae pene univcrulis, luna existente in undecimo gradu librae, sole vcro in undecimo gradu arietis, capite draconis in quarto gradu arietis. Pars vero lunae obscurata fuit aliquantulum rubet coloris de deformis. Et durauit eclipsis illa per duas horas.
183쪽
De multis bonis operibus Christianissimi regis Philippi Augii sti,hic quaedam
sitis digna memoriae scribere dignum duximus. Quadam autem die dum Philippus rex Parisiis mora faceret, perlatum est ad aures eius verbu de coemiterio, quod in Campellis est iuxta Ecclesiam S. Innocenti; reparando. Coemiterium enim illud antiquitus fuerat platea grandis omnibus transeuntibus peruia, de vendendis me cibus exposita , ubi ciues Pari lien ses mortuos suos sepelire consueuerant. Sed quia corpora defunctorum minus boneste poterant ibi sepeliri propter concursus pluuiarum & luti foetentis nimiam abundantiam: ideo Philippus rex Christianis stinus bonis operibus semper intentus, considerans hoc opiis cile honestum 5 valde ne- Cessarium, praecepit ut totum coemiterium circumquaque muro lapideo claudete- ibtur, de portae suffidentes ipsi muro aptarentur, quae in nocte propter insidias superuenientium semper clauderentur. Considerauit equidem celebri consideratione&pia, quod coemiterium in quo tot millia virorum sepulta iacebant aposteris suis Deum timentibus mundis sine custodirent. .
Cum in Curiis Regum seu aliorum Principum frequens turba histrionum
conuenire soleat, ut ab eis aurum, argentum, equos seu vestes quas persaepe mutare consueuerunt Principes ab eis extorqueant, verba ioculatoria varus adulationibus
Proferre nituntur: & ut magis placeant quicquid de ipsis Principibus probabiliter fingi potest, videlicet omnes delicias de lepores & risu dignas urbanitates de ceteras
ineptias trucinati tibiis buccis in medium eructare non erubescunt. Vidimus quon 1 odam quosdam Principes qui vestes diu excogitatas de variis florum picturationibns artificiosissime elaboratas, pro quibus forsan viginti vel triginta marc has argenti consumpserant, vix reuolutis septem diebus, histrionibus, ministris scilicet diaboli ad primam vocem dedit te. Proh pudor. Certe depretio illarum vestium viginti vel triginta pauperes per totum annum victui neccilaria percipere potuissent. ScaChristianissimus Rex Philippus Augustus videns omnia ista esse vana S saluti animae contraria , instinctu Spiritus sancti reduccns ad memoriam quod a sanctis de r ligiosis viris quandoque didicerati quod histrionibus dare. laemoniblis est immol re; mente promptissima Domino Deo promisit, quod omnes vestes suas quandiu
Viueret intuitu Dei pauperibus erogaret: quoniam eleemosyna ab omni peccato li- Pberat,& magnam fiduciam praestat coram Deo omnibus facientibus. Et nudus fui, dicit Dominus de cooperuistis me. Melius cst enim nudum Christum vcllirc,qua adulatoribus vestes dando peccatum incurrere. Si.ista quotidie Principes considorarent, non tot peccatores permundum discurrerent. Videant ergo minores Primcipes Regem misericordem de pium, Se opera ipsius contemplantes, dis eant ab eo
pietatem de misericordiam: quoniam pro certo sciant quod iudicium fiet sine misiericordia qui non fecit misericordiam.
De ventosis L Urologorum prophetia. EODEM anno Astrologi Orientales, Iudaei videlicet & Sarraceni, Ze etia Chri-
stiani miserunt literas per uniuersas mundi partes: praedicentes de sine dubio alia
serentes in Septembri suturam validorum ventorum tempestatem, dc terrae motu.&mortalitatem hominum 5 seditiones S discordias, regnoru murationes, multa alia comminantes, in hunc modum. Sed postea subsequens rerum euentus aliter
quam diuinando praedixerant, satis manifeste probauit. Tenor literarum illarum
Nouit Deus & ostendit ratio numeri, quod anno Domini millesimo,centesimo,octogesimo sexto, Arabu vero anno quingentesimo, sexagesimo secundo, Planetς tam superiores qua inferiores conuenient in libra mense Septembri. Pr cedet aute in eodem anno coniunctione illam eclipsis solis particularis igneique coloris, Nin prima videlicet hora viginti primi dies mensis Aprilis: quam quidem praecedet eclipsis lunae totalis ciusdem mensis Aprilis die quinta, prima videlicet hora noctis, quae praecedet horam Mercuri). Anno igitur praedicto Planctis in libra concurrentibus in signo scilicet aerio de ventoso cum cauda draconis ibidem existente, terrae motus accidet mirabilis, in regionibus prccipue in quibus fieri consueuit,destruet- . quo
184쪽
que loca terrae motibus assueta, Jc aeru innis perditionis obnoxia. Nam a partibus Occidentis orietur ventus vehemens de validus denigrans acrem de loetore com rumpens venenoso. Inde mortalitas de infirmitas plures occupabunt; de audient fragores α voces in aere, corda hominum terrificantes audientium. Et elevabit ventus arenam 5 puluerem a superficie terrae, orerietque ciuitates in planicie sitas de in arenosis maxime regionibus in quinto scilicet climate. Dcstructur quoque penitus Metha, Balsara,Baldach Babylonia, nec aliqua relinquet ut quin i cr-ra operiatur, de destruentur arcnis&puluere, ut vere stant inhabitabiles regiones. AEgypti de AEthiopiae. Et ab Occidente pertinget haec calamitas vique in partes is Orientis. In parcibus vero Occidentalibus orietur discordia, fientque scdmones in populo. Et erit unus ex eis qui infinitos congregabit exercitus, facietque bellum siccus ripas aquarum, in quo tanta strages cssicietur, quod impetus es fuit unguinis undis excre entibus adaequabitur. Pco cato autem sciatur, quod futura coniunctio mutationes regnorum , excellentiam Francorum, dubietatem dc ignorat tiam inter Iudaeos, Sarracenae gentis destructionem, & Christi legis pictatum in iorem, de exaltationem, dc eorum qui postmodum nastemurprolixiorem vitam signiticat si Deus voluetit.
Item alii literae de eodem. A MENTEs AEgypti praedixerunt signa quae sutura sunt tempore conuenti
Onis omnium Planetarum dc caudae draconis cum eis in signo Mora iam, naenicia Eilui vicesima nona die ei uidem mensis secundum Hebrio,,anno ab initio Domini iti I. D. x L v s. die Dominica nocte sequenti circa mediam noctu, incipiet signa sequentia,&durabunt usq; ad quartum die sequentem,in meridiciorietur enim demata magno ventus validi stimus concuticias corda hominum,& eleuabit arenam ocpuluerem a superficie terrae, in dantum quod operiet arbores de turres; & hoc ideo quia corii unctio illa Planetarum crit in libra, in s gno stilicet aerio de ventoso. Et la- cundum quod ipsis pient iudicant, coniuncti O ista significat ventum fortissimuconfringentem montes & rupes,& tragore, de tonitrua, & voces in aere audientur.3o ierrorem in cordibus hominum incutientes, & operientur omnes ciuitates arenis
de puluere in quinto stilicet climate. Nam ventus iste incipiet ab angulo Occidentis, & pertinget usque iii angulum Orientas, Occupans omnes ciuitates AEgypti de Ethiopiae icilicet Mecham, Balsara, de Habet, & Sennaar, & terras Arabum, bc omnem terram Heliam, Roma n Carmen de Segestim, de Calla. & Noro, & Asa tan, de Chebit, & Tanabrasten, de Barach; quia Omnes illae ciuitates siue regiones continentur sub signo librae e etiam terrae Romanorum. Et poli tantam concussionem ventorum lubsi quentur quinque miracula. Primo surget ab Oriente quidam homo sapienti illinus in sapientia forinseca, id est, in sapientia quae est supra hominem, de ambulabit in iustitiis, oc docebit legem veritatis, & ad rectos
o mores reuocabit plurimos de tenebris ignorantiae, Ec de incredulitate ad viam veritatis, & docebit peccatores semitas i uilitiae, & non extolletur cx eo quod inter Prophetas connumerabitur. Secundo,exiit homo quidam de Helam. congregabit multos & fortes exercitus, de stragem faciet magnam in gentibus, & non diu vivet. Tertio, surget quidam alius homo, dicens se cile Prophetam,tenens librum in manu sua,& dicens se cile missum a Deo & per Prophetas tuos: & per praedicationem multos degentibus errare faciet, α seducet plurimos, de quod gentibus prophetauerit, super semetipsum conuertetur: de ille idem diu non vivet. Quarto, videbitur in coelo cometes, stella sellicet crinita siue caudata. Et haec apporitio segregabit consummationes de tumultus de proelia dura, de rctentiones illi D, uiarum,&sccitatcs terrarum,&pugnas fortes,&cffusiones la 'guini&ii erra Orientis, de per transuersium Hebili fluminis pertinget usque ad fines occidentis: Min tantu opprimentur seu persecutiones patientur iusti de viri religiosi, quod disti, babuntur domus orationis. Quinto eri t eclipsis solis ignei coloris lata quod totum corpus illius obscurabitur, de tanta erit obiciaritas super terram tempore eclipsis quanta fieri solet circa mediam noctem, quando lunanon lucet tempore pluuioso.
185쪽
Et haec de huiusmodi literis ad praesens lassiciant quae dicta sunt.N unc ad gesta sexti
anni regni Philippi Atigusti redeamus. Porro eodem anno quo supra orta est dissensio inter Christianissimum regem Philippum, de regem Angliae Henricum. Petebat enim rex Philippus prima frontea Ricardo lilio suo Comite Pictavensi, hominium pro toto comitatu Paclauenti: d hoc Ricardus a patre mitructus de d: e in diem facere distimulabar. Secundo idem rex Philippus petebat a rege Angliae castrum quod dicitur Gi sortium &alia castra
adiacentia, quae tradita fuerant a patre suo rege Ludovico pro dote Margaritae suae sorori, quando cana illustri Henrico regi filio maioris Henrici in matrimonio computauit. Tali tamen conditionedos ista concessa fuit regi Henrico,quod si prolem ibex ea susciperet, quandiu viveret, possideret: &post mortem eius ad ipsam prolem deuolueretur. Si vero sobolem ex prς dicta Margarita non susciperet,mortuo Hemrico rege ad regem Franciae sine aliqua contradictione, dos iam dicta reuerteretur.
Super his autem quaestionibus f equenter rex Angliae citatus fuerat a rege Phili inpo, sed semper fictas proponendo dilationes, stare iudicio regi ς Curiae in dies protelabat. Videns autem Christianis sinus rex Philippus astutiasWcalliditates Angli ci regis, & satis acute prospiciens moram sibi & sui: in fiat urum esse damno iam,te
ram regis Angliae cum multitudine armatorum intrare decreuit.
Factii inest autem in anno via. regni Plii lippi, de aetatis ipsius anno xx G. ipse est annus Dominicae incarnationis millesimus,centesimus, octoge simus septa in , pq Philippus rex infinitum collegit exercitum in pago Bituricens,&in manu valida Aquitaniae fines ingressius est, de depopulavit terram illam ,&cepit caltrum quod dicitur Et soldunum & Cragracum,& adias quamplures munitiones&terrasci cum politas vastauit usque ad castellum Radulfi. Quo audito rex Angliae Henricus& Ricardus Comes Pictauentis, magnum collegerunt exercitum, de ad castellula Radulfi contra regem dominum siuum adducere praesumpserunt. Volcbant enim
s pollent, ipsum regem Philippum ab obsidione castelli Radulfi & exercitum eius
omnem violenter fugare. Sed videntes Francorum constantiam & magnanimit rem, castra metati sunt contra eos. Indignatus autem rex Philippus, & omnCs viri bellatores, acies pugnatorum contra cos ordinari secit. Timentes autem illi ma- Pgnanimitatem regis Philippi & Francorum solitam audaciam, miserunt viros industrios&religiosos cum legatis Romanae Ecclesae, qui eo temporc pro pace retin manda a latere summi Ponti scis ad partes Franciae in iis iuerant, ad regem Philippum: Qui ex parte regis Angliae de Ricardi filii sui praestita cautione firmauerunt, quod ipsi de tota querela secundum iudicium Curiae regis Franciae in omnibus plene satisfacerent. Quo peracto datis induciis unusquisque ad propria remeauit. De imagie arae virginis quam percussu Cesare ADU M autem circa idem castrum Radulfi rex in obsidione moram facere accidit quiddam satis dignum relatu . Quadam die Ricardus Comes Pictauensis Fmultitudinem Cotaret lorum ad castellum Radulfi pro succursu transmiserat Cum autem ibi moram facerent, congregati ante Ecclesiam beatae virginis Mariae in platea quadam ad aleam cum tessaris ludere coeperunt. Inter quos unus de filiis iniquitatis plenus daemone, quia denarios quos male adquisierat male perdebat, prorupit in verba blasphemiae in beatam virgincm & Deum. Deinde ira furibundus,eleuatis sursum oculis,vidit in porticu Ecclesiae imaginem beatissimae virginis Mariae puersi Iesum in manibus tenentem, ut solet in Ecclesis fieri, pro excitanda memoria seu
deuotione Iaicorum in lapide sculptam : Quam oculis fulgurantibus toruisquer spiciens& verba blasphemiae in ipsam dominam nostram de Deum ausu temerario congeminans,proh dolor, ille infelicior Iuda, lapidem coram omnibus in ipsami IN cit imaginem, & brachium imaginis pueri Iesu villissime fregit & in terram deiecit. De qua tactura, ut a multis qui in obsidione fuerant audiuimus, sanguis abundanter fluxit in terram ,& multi de illo colligentes a variis morbis curari aeruerunti Brachium autem illius imaginis ita sanguinolentum, Ioannes qui dictus est sinc te ra filius regis Angliae iunior, qui milius a patre forte ibi venerat, pro reliquiis cum
186쪽
honore de reuerentia secum portauit. Infelix autem Cotaretius qui imaginem beatae virginis tam ignominiose percusserat, eade die a daemone, quo prius agitabatur, arreptus,miserrime vitam finiuit. Ath autem Cotaret lividentes quae facta fuerant,
timore perculsi, laudantes Dominum, qui nullum scelus impunitum relinquit, debeati is mam virginem Mariam Dei genitricem immensis laudibus extolletes a castello Radulfi recesserunt. Monachi autem illius loci, videtes m iracula quae Domino operate ibi de die in diem fiebant, imaginem iam dictam infra ipsam Ecclesiam cum hymnis &laudibus transtulerunt.Vbi ad honorem Domini nostri IesuChristi. de beatae virginis Mariae multa fiunt miracula usque in hodiernum diem.
omninutis Hieroselymitanis ad Regem mi . IN T E R et M autem dum haec agerentur, superuenerunt nunciis de transmarinis partibus ad regem Philippum: qui cum gemitu de suspiriis nuntiauerunt ei quod peccatis Christianoru exigentibus,saladinus rex Syriς dea ypti terrasChristianoru transinarinas inuaserat, & multa millia Christianoru miserabiliter trucidauerat, de multis de fratribus templi de hospitalis, episcopis ipsius terrae de Baronibus crudeliter gladio peremerat, de cu paucis reuolutis diebus crescente iniquitate sancta ciuitate Hierusalem,& omne terra promissionis sibi subiugauerat prriter Tyru,Tripolim de A ntiochiam,de quaedam castra sortissima,quae nunquam habere potuit.
Λ N N o Dominicae incarnationis M. CL xxxvii. quarta die Septemb.hora te
'μ tia, suit eclipsis solis particularis, in x v iii. gradu virginis, de durauit per duas horas. Sequenti die, videlicet quinta die Septemb. natus fuit Ludovicus filius Phlia lippi Augusti incliti Francorum regis,seria secunda,liora indecima diei usualis. In CuiuS natiuitate ciuitas Parisj, in qua natus est, tanto gaudio fuit repleta, quod per septem dies singulis noctibus cum faculis cereis accesis populus totius ciuitatis lau- cies debitas soluentes creatori suo, ducedo choreas canere non cessauit. Eade hora qua natus est, cursiores missi sunt per uniuersas prouincias, gaudia tanti regis exterisso nuntiantes. Qui nimio exhilarati gaudio, laudantes benedixerunt Deum, qui t Iem ac tantum haeredem regno Francorum suscitare dignatus est. Destequens inrosita Mnmorum Pontificum. EODEM anno in sesto sancti Lucae, mense Octobri urbanus Papa quartus migrauit ad Dominum, qui sedit anno Be dimidio. Cui successit Gregorius octauus, qui sedit mense de dimidio. Cui eodem anno successit Clemens tertius nati ne Romanus. Et nota quod tam frequens mutatio summorum Pontificum nulla - ratione fieri potuit nisi ex culpa ipsorum, de inobedientia subditorum per gratiam Dei redire nolentium de Babylone,id est, de confusione peccatorum nemo suis vu o ribus aut scientia reuertitur,nisi exeundi gratia desuper ei largiatur. Senescit enim
ipse mundus senescit S omnis regiminis usus,de declinat in senium,ic tanquam iterato relabiturin puerum vi essiuat in omne volutatis suae profluuium. Et nota quod ab eodem anno Domini, quando crux Dominica in transmarinis partibus ab e dem Salassino capta fuit, infantes qui ab eo tempore nati sunt non habent nisi viginti duos dentes, aut tantum viginti, cum antea triginta, aut triginta duos hab
LInuarin celubratur, factum est colloquium interregem Franciae Philippum de Henricum regem Angliae inter Triam de Gisortium. Vbi praeter omnium hominii opinionem, Domino miraculose operante, factum est, quod per inspirationem
Spiritus sancti coelitus missi, illi duo reges in eodem loco, pro liberatione sancti se- Pulchri Domini id sanctae ciuitatis Hierusalem, signum sanctae crucis assumpserunt, in
187쪽
& mulci Archiepiscopi, Episcopi&Comites, Duces & Barones cum eis: scilicet Galterus Rotomagiu; Archiepiscopus; Balduinus Cantuariensis Archiepiscopus: Episcopus Beluacensis, Episcopus Carnotensis: Dux Burgundim Comes Pictauiae; Philippus Comes Flandriae;Tibaldus Comes Ble sensis: Rotroutus ComesPe licensis , Gui sermus de Bartis Comes de Rupe sorti; Henricus Comes Campaniae: Robertus Comes Drocarum; Comes Clari montis; Comes Suessionensis; Comes Barensis: Bernardus de S. Galerico; lacobus de Auennis; Comes Nive mensis G de Merloto, Droco de Melloto,de plures alij Zelo Dei accensi, quorum nomina longa esset hic ponere. Et in eodem loco in monumentum huius facti, isti duo reges deuote erexerunt crucem ligneam fundantes ibi Ecclesiam, Sc inter 1 e foedus perpe- io tuo percutientes, de vocantes ipsum locum Sanctum agrum, eo quod ibi lacris crucibus sunt i gniti. G sa octaui anni regni Philippi Traneorum Regis. Λ NNO Domini millesimo, centesimo, octogesimo octavo, mense Martio m -- dia quadragesima Parisiis celebratum est generale Concilium a Philippo regu conuocatis omnibus Archiep scopis, Episcopis, Abbatibus, & totius regni Barom-bus; in quo innumerabilis militum multitudo seu peditum, sacratissima cruce ins-gniti sunt. Et Propter hanc instantem necessitatem oppido enim i ter Hierosolymi ianum rex airectabaecum assensu cleri depopuli, quasdam decimas ab omnibus es rose accipiendas eo tantum anno decreuit, quae dictae sanctae decimae Sala lini quas in praesenti libro posuimus. In utio Decimarum.
IN nomine sanctae&indiuiduae Trinitatis, Amen. Constitii tum est a Domino
Philippo Francorum rege, consilio Archiepiscoporum, Episcoporum & Baio num terrae suae, quod Episcopi de Praelati Λ clerici conuentusium Ecclesiarum, de milites qui signum crucis assumpserunt de debitis suis reddendis, quae debebant irtam Iudaeis quam Christianis, antequa crucem rex assumpsisset, respectunt habebunt a proximo festo omni u Sanctorum post diem motionis Domini regis in duos i annos: ita videlicet, quod primo festo omnium sanctoru creditores habebunt tertium debiti, de sequenti sesio omnium sanctorum alium tertium debiti, de tertio sesto omni u Sanctorum,ultim uni tertiu debiti. Vsura autem currit super aliquem a die qua ipse crucem assumpsit de debitis prius cos actis. Si miles il habens qui si lingitimus haeres,silius vel gener militis se no habentis, vel alicuius viduae, & sit de marnu pastu patris,uel matris suae, pater eius vel mater respectum de debito suo habebiti uxta facta ordinationem. Si autem filius eoru vel gener habens haeres legitimus cxtra familiatus fuerit,uel & si miles non fuerit deri no habeat, pro eo respc tu non habebit. Debitores autem qui terras & reditus habebunt, infra quindena proximi scisti S. Ioannis Baptistae creditoribus suis terra de reditus, ex quibus creditores sua ε' recipient debita, ad praefatos terminos iuxta formam praedictam assignabunt per dominos, in quorum dominio fuerint terrae debentium. Domini vero assignamenta illa contradicere non poterunt, nisi ipsi creditori de pecu ilia sua pacem fecerint qui terras seu reditus non habuerint, unde facere possint sussiciens assignamcntum debiti sui, faciant creditoribus per sdeiussores, vel pervadia, creantum suum luendi debita ad praedictos terminos. Et nisi insta quindenam proximi fessi sancti Ioannis Baptistae, per assignamentum terrae vel per fideiussores, vel per vadia, si te
ram non habuerint, creantum fecerit, sicut dispositum est, non habebunt respectum qui aliis concessus est. Si quis clericorum vel militum se habentium, debet clerico vel militi se habenti, respectum habebit de debito illo usque ad proxi- mum festum omnium Sanctorum, praestita quidem bona securitate de pace inde
Si quis illorum qui Fassumpserunt octo diebus ante purificatione beatς Mariae, vel deinceps auria vel argentum, vel bladii, vel aliud mobile vadium alicui assignauerit,creditor super hoc dare respectum non cupelletur. Si quis emit ab aliquo
188쪽
PHILIPPI AUGUSTI FRANC. R. ips
se non habente fiuctus terrae unius anni certo pretio stabile est. Si quis miles vel clea , ricus terram suam vel reditus alicui Burgensii, etiam habenti vel clerico vel militi se non habenti inuadiauerit, vel ad annos assignauit, debitor hoc anno fructus
terrae vel reditus percipiet , di creditor post impletionem annorum, per quos vadium vel 3il namentum tenere debebat per unu in annum pro recompensatione illius anni illud tenebit: Ita tamen quod creditor medietatem bladi habebit hoc anno pro cultura, si vel terras vel vineas inuadiatas excoluit. Omnia mercata quae facta fuerunt ab octo diebus ante Purificationem beatae virginis, vel quae deinceps sent, rata erunt. De omnibus debitis unde datur respectus oportebit ut debitor
det aeque bonam fideiussionem, vel meliorem quam antea dedissset. Et si de fideiussione oriretur discordia, ad consilium Domini sub quo erit creditor, partietur aeque bona vel melior fideiussio quam prius. Et si fideiussio per Domi-
num non emeni retur, ad consilium Principis terrae oportebit emendari. Si quis Dominorum vel Principum, in quorum iuris dii bonibus dicti creditores vel debitores fiunt, quod ordinatum est de respectu debitorum dando, vel astigii mentis faciendis tenere nolint. vel teneri non secerit, & a Metropolitano vel Episcopo suo commonitus, ad infra quadraginta dies non emendauerit, ab eodem excommunicationis sententiae iupponi poterit. 'Veruntamen quandiu Dominus vel Princeps monstrare voluerit in praesentia Metropolitani, vel Episcopi sui, se se super hoc creditori vel etiam debitori non deesse,& paratum quod inde ordinatum est tenere, Metropolitanus vel Episcopus non poterit cum excommunicare. Nullus habentium siue clericus siue miles, siue alius quilibet alicui μ-l spondebit super hoc unde tenens erat ca die qua crucem assumpsit, donec ab itine . re suscepto redierit: nisi super eo tantum, unde in causam tractus erat antequam asssumpstinet.
His imprimis constitutum est de Decimis, quod omnes illi qui non habentes quicunq; sint, decimam ad minus dabunt hoc anno de omnibus mobilibus sitis. α de omnibus reditibus, exceptis illis qui sunt Cistertiensis ordinis, & ordinis inusiensis,&ordinis Fontis Ebrardi, d excep9s leprosis,quantum ad suum pertinet D proprium. In nullas communias mittet aliquis manum, nisi ille dominus, cuius ipsa communia fuerit. Quale tamen ius in aliqua communiarum habebat prius liquis tale habebit. Qui alicuius terrae magnam iustitiam habet, eidem terrae de- cimam habebit. Et sciendum quod qui decimas sunt daturi de toto mobili suo de reditibus decimas dabunt, non exceptis inde prius debitis suis: imo post donati nem decimae, de residuo poterunt sua debita soluere. Vniuersilaici tam milites quam alij praestito iuramento sub anathemate. Clerici excommunicatione astricti suas dabunt decimas. Miles crucem non habens, Domino suo habenti e cuius
erit homo ligius, dabit de suo proprio mobili decimam, & de seudo quem ab ipso
tenebit. Si autem ab eo nullum tenebit seudum, de suo proprio mobili decimam q. domino suo ligia dabit. Singulis vero a quibus tenebit,decimam de suis seud is dabit. Et si nullum dominum ligium habebit, ei in cuius seudo manserit leuans decubans dabit decimam de suo proprio nobili. Si quis terram suam decimans, res alteriusquam illius quam debet decimare, inuenerit in terra sua, de ille cuius res fuerint, illas este suas legitime monstrare poterit, decimans non poterit eas retinere. Miles Q habens qui sit haeres legitimus, filius, vel gener militis crucem non habe tis, vel alicuius viduae, habebit decimam patris vel matris suae. In res Arc hiepiscoporum seu Episcoporum, seu Capitulorum, seu Ecclesiarum quae ab eis mouent in capite,non mittet aliquis manum: nisi Archiepiscopi, Episcopi, Capitula & Eccle-sae, luς ab eis mouent. Si Episcopi colligent inde decimas,& eas dabunt, quibusdam re debuerint. Quicunque is habens, qui dare talliam vel decimam debeat, & eas dare noluerit,ab illo capiatur, cui suam debet talliam vel decimam ut inde suam sa-ciat voluntatem. Qui cum ceperit, propter hoc non poterit excommunicari. Qui deuote 5 legitime de sine coactione decimam suam dederit, a Deo remunerationem
189쪽
Deirruption aederis . Ricardo Comite' facta. EV o L v T i s autem duobus vel tribus mensibus,ex quo haec facta sunt: delicet inter Pentecosten &festum S. Ioannis, Ricardi Comes Pilatauesis collesto exercitu intrauit terram Comitis T holosae, quam tenet a Rege Francorum, de cepit M n ficu S: alia callella ad Comite Tholosae pertinentia. Quo audito Comes Tholosae Ruymundus, misit nuntios suos ad Christianissimum Regem Philippii: significans ci omnia mala quae contra ius&foediis quae praecesserant a Comite Pictauensi ei illata fuerant. Frangebat enim Comes Ricardus pactione quae facta fuerat, & pertuli tirandum confirmata anno praecedenti inter Caluum monte &Gi fortium inter Philippii Regem Francorum de Henricii Regem Angliae de ipsum Ricardu, quae ta-iolis erat, quod terra eoru in eo statu reman Cret,in quo erat,quando cruce assumpstarunt: quousq; peracto seruitio Domini ultra mare in terra sancta unusquisq; ad pro pria cum gaudio remearet. Audiens autem Philippus Rex semper Augustus irruptionem foederis, quod duo iam dicti Reges inter te percusserant, selle commotus collecta multitudine armatorum subito terras eorum intrauit,&nobile castellam Radulfi cepit, de quartum obsedit, quod vocatur Leprosium. Vbi dum Rex inobsi dione breuem faceret morulam,accidit quiddam satis dignum memoria. Doncremento rara sitim torrentis miratu se a a. bTORRENs quidam ante castrum praedictum erat,in quo,inundatibus pluuiis, Io aqua sulficieteribiebat inveniri, sed ex nimio feruore ς statis exsiccatus fuerat. Cum aute Rex θ: totus exercitus eius penuria aquaru de siti nimia multiam a Tigeretur, aestas enim erat, subito de profundis visceribus terrae, aqua torrentis miraculose tantum excreuit de sine pluuia, quod attigit usq; ad cingulas equorum, & res cillatus est totus exerc itus,& eorum animal ia. Quod videntes populi & gaudio tanti miraculi nisi xlularati, laudauerunt Deum, qui omnia quae voluit fecit in mari& in omitibus abyssis. Et tamdiu aqua durauit, quandiu ipse Rex in obsidione fuit. Et reuolutis paueis diebus, cepit castrum, scilicet Leurosium, de Ludovico consan- guineo suo filio Comitis Tiribaldi dono dedit. Eo autem recedente , reuersae sunt aquae ad priorern locum, nec Pos ea apparuerunt. 3ο
EGRussi inde venerunt & Montem Tricardum obsederunt. Vbi Rex aliqua
tam in obfidione faciens mora, erectis in circuitu machinis cum summo lab re cepit, get otia vicum incendio flagrauit,& turrim fortissimam, in qua L. milites a mali crat, flanditus euertit. Deinde Paluellum& Monte sorium&Castelletu cepiti
de Rupem Guillebaldi & Cullencum, de Montem Luzaonis, & quicquid iuris i cx Angliae in tota Bithinia habebat. Philippus Rex sibi subiugauit. Quo viso Rex Angli ς nimis iratus reduxit exercitum suum per marchiam Normanniae versus Gisortium. Quo audito insequutus est eum Rex Franciae Philippus: & in ipso transitu c Pit Vindocinum , ecpers quutus est Regem usque ad castrum quod dicitur Troia, de quo turpiter Rege A ngliae cum filio suo Ricardo eiecit, de totum vicum inccdiocobustit. Transens vero Rex Angliae per Marchiam praedicta castrum Dro carum incendit, &in transitu suo multas villas campestres usque ad Gilbrtium destruxit. Tandem superueniente hyeme datis induciis uterque a bello quieuit. - γω d Ricardus Comes nonuens fecit Regi hominium. INT E R i rus dum haec agebantur Ricardus Comes Pictauensis petiit a patre suo mxorem, quae ei de iure debebatur', videlicet sororem Philippi Regis Francorum: qux tradita ei fuerat a bonae memoriae Rege Ludovico ad custodiendum :&cum 1a ipsa petii id regnum. Ita enim fuerat in pactis, quod quicunq; de filiis Regis Angliaecam haberet in uxorem post mortem ipsus Regis haberet de regnum. Hoc de iuro dicebat sibi copetere Ricardus, quia post Henricum fratrem suum primogenitia . Quo audito Rex Angliae, nimis sollicitus, nulla ratione facere decreuit. Qua de causa Ricardus Comes Pictauensis turbatus, a patre suo manifeste recollit. & ada Christi
190쪽
Christiani sti m um Francorum regem se transtulit,&coram patre suo hominium regi Philippo secit,& foedus sub iuramento firmauit. Incidentia. Eodem anno millesimo centesimo octogesimo octavo, secunda die Februaris seria quinta fuit eclipsis lunae uniuersalis hora noctis quarta,& durauit per tres horas. Item quarto Idus Februari, me existente apud Argentolium in plenilunio paulo ante auroram nocte serenissima, visa fuit luna, perquam designatur Ecclesia in momento usque ad terras descendere,& facta morula quasi resumptis viribus, iterum paulatim ascendere usque ad locum unde descenderat, a quibusdam fratribus religiosis R. de Gisortio eiusdem Ecclesiae Priore, & I. Carnotens, io Ecclesiae beati Dionysi; capi certo, & ab aliis multis fratribus, qui nobis eadem re-
Eodem anno versus de Philippo Rege quasi prophetice dicti a quodam re
mulus selo Lobabit lustra parentis,
Seruiet usque Deo,renovabiugaudia gentis. Seruar ei Brutus catulorum quatuor ensis, Uo Uer erit mretus cum Romulus audiet enses.
Gaviabit Bab'Anpingue pens chrismate ciues, Gaudebitque o Gasiorummunere disti. aeo Conterer iee leo totius climata mundi, Et gaudebit eo quod videris arma recondi
clericoruus, ouis renovabis moenia libus,
Metitque nouis ieiunia quinquessiebus. Gesanoni anni Philippi Truncorum Regis. ANNO Domini millesimo, centesimo, octogesimo nono, mense Maio, Philippus Rex semper Augustus,duxit exercitum apud Nogentum,& tunc cepit firmitatem Bernardi, cum aliis quatuor castellis fortissimis, & cum manu valida urbo sertissma Cenomanis cepit, de qua satis turpiter Henricum regem Anglicii DC c. D militibus armatis fugauit, & cum electis bellatoribus persecutus est usq; ad castrum quod dicitur Chinonium. Et Cenomannis reuersus, turrim fortissimam&bene munitam adductis minariis,quos semper secum ducebat de sub terra murum sumo dientes,cum multo labore cepit. Deinde paucis reuolutis diebus, versus ciuitatem Turonis duxit exercitum. Vbi super ripam Ligerim fixis ictoriis, solus rex fluuium circunspiciens tentando aquas cum lancea,quod a seculis non est auditum, vadum inuenit: Ze positis a dextris de a sinistris in flumine signis,ut totus exercitus inter illa duo signa post eum transuaderet, primus Ligerim ante omnes alios transuit. Videns autem totus exercitus diminutionem aquarum; quae miraculose in momento facta fuerat, statim euulsis paxillis & tentoriis collectis, omnes a minimo usque ad o maximum per vadum sequuti sunt regem. Omnibus cum tota supellectili sua & armamentis in simul collectis,reuersae sunt aquae fluminis in priorem statum. Quod ciues Turonenses videntes timuerunt regem. Et hoc factum accidit in vigilia Lancti Ioannis Baptistae. Veruntamen dum rex circunquaque immunita ciuitatis consideraret: Ribaldi ipsius, qui primos impetus in expugnandis munitionibus facere consueuerant,eo vidente in ipsam ciuitatem impetum fecerunt, & per muros cum se Iis ascendetes ex improuiso ceperunt. Quo audito rex & totus exercitus ciuitatem
integram recepit: positis ibi custodibus, & ibidem per aliquot dies Deo gratias sol
De obitu Henrici Regis L simia. RE v o L v τ i s autem diebus duodecim videlicet in octauis Apostolorum di trio: Pauli,obiit Henricus rex Angli apud Chinonium satis in omnibus prospero agens usque ad tempora Philippi Francorum regis, quem Dominus pro se rio in ore eius posuit pro vindicado sanguine beati Thomae martyris Cantuariensis; viper talem vexationem daret ei intellectum, de ad sinu matris Ecclesiae reduceret.