장음표시 사용
191쪽
Sepultus est autem apud Fontem Ebrardi,in quadam Abbatia monialium.Cui sue- cessit Ricardus filius eius,Comes Pictauensum. Ad cuius primum ingressum eoda anno apud Gisortium totum castrum incendio flagrauit, & in egressit ipsus castelli sequenti die pons ligneus sub pedibus eius fractus est, omnibus sociis sitis libere transeuntibus,ita quod ipse Ricardus cum equo suo in fossato cecidit. Paucis autemessiuxis diebus, pax quae interloquuta suerat inter regem Philippum de regem Angliae Henricum, eo sublato de medio, inter regem Ricardum & regem Phili ppum est perfecta & consummata. Et tunc Philippus rex pro bono pacis reddidit R i cardo regi Angliae ciuitatem Turonis&Cenomannis,&ctiam castellum Radulfi cum toto seudo tuo. Qua de causa Ricardus rex Philippo Francorum regi totum seudum to quod pertinet aa CraZZacum,de omnia seu da quς pertinent ad Eiloldunu,de totum seuduin quod habebat in Alumam,sibi & luccelloribus suis perpetuo quitauit. Desii tu Regma uxoris nil pi Francorum Regis. O D E M anno millesimo centesimo octogesimo nono, regni Philippi decimo. Idus IdibωJ Marti),obiit Elisabeth regina uxor Philippi Francoru regis,quq
pulta est in Ecclesia beatissmae virginis Mariae Parisis. Pro cuius memoria vener bilis Mauritius Parisiorum Episcopus in eade Ecclesia altare erexit,& Christianiii mus rex semper Augustus intuitu pietatis pro remedio animae illius&omni u praedecessorum suorum duos lacerdotes perpetuo ibidem instituit, unicuit X v. libras io Parisienses singulis annis pro victualibus perpetuo astignans.
AN N o Domini millesimo centesimo nonages mo, in sesto sancti Iohannis Baptistae, Philippus rex ad Ecesesiam beatis limi martyris Dionysij cum maximo
Comitatu venit, causa licentiam accipiendi. Consueuerant enim antiquitus teges
Francorum, quod quandocunq; contra hostes arma mouebant, vexillum desuperestare beati Dionysi; pro tutela seu custodia secum portabat de in prima acie pug0atorum ponebant. Q aod videntes aduertit j&cognoscentes territi,multotiens tem Iasa dederunt. Ideo Christianissimus rex anie corpora sanctorum martyrum Diony- . vj, Rustici, dc Eleutherb humiliter Liper pauimentum marmoreum in oration Prostratus Deo & beatae virgini Mariae, de sanctis martyribus, & omnibus Sancti, iccommendauit. Tandem cum lachrymis ab oratione surgens sportam Sc baculum peregri nationis de manu Gitillelmi Remensis Archiepiscopi auunculi ita Aposto- stolicae te dis legati deuotissime ibidem accepit. Deinde desuper corpora Sanctoruduo standalia decenter insignita pro memoria sanctorum martyrum de tu Cla, contra inimicos crucis Christi pugnaturus propriis manibus accepit. Dcmum orationibus fratrum se commendans accepta benedictione claui & i pineae coronae dc sancti Simeonis brachij, recessit, dc fetia quarta post octauas S. lohannis Baptista cum A rege Ansliae Ricardo apud Viaeliacum venit. Vbi accepta licentia ab omnibus Baronibus suis, Adelae charissimae matri suae, & Guillelmo Remensi A rclia episcopo a uunculo suo, pro tutela de custodia totum regnum Francoru cum iuio suo dilecticsimo Ludovico commendauit. Et paucis euolutis diebus Ianuam venit , ubi nauesed ea quae erant victui necessaria cum armamentis diligentissime parari fecit. Rica dus autem rex Angliae apud Massiliam cum omnibus suis mare intrauit. Et sic iam dicti catholici reges pro sancta Christianitate defendenda, Δ propter amorem Domini nostri Iesu Christi ventis & mari se committentes,cum multis de magni, Periculis apud Messanam venerunt, Sed antequam rex Philippus de regno Francorum exiret, Parisiis conuocatis amicis de familiaribus testamentum condidit,lcregni to- Iotius ordinationem fecit in hunc modum: In nomine sanctae de indiuiduae Trinitatis, Amen. Philippus Dei gratia Francorum rex: Oiscium regium est subiectorum commodis modis omnibus prouis dere,& suae utilitati priuatae publicam antcserre. Quoniam igitur summo desiderio votu peregrii auoius nostrae ad sanctet terrae subuentione totas vitibus amplectimur: idcirco
192쪽
PHILIPPI AUGUSTI FRANC. R. irr
idcirco consilio Altissimi ordinare decrevimus, qualiter in absentia nossea regni negotia Quae agenda erant, tra Liri debeant, & vitae nostiae, si quid in via humanitas accideret, extrema disponi. In primis igitur praecipimus, ut bail liui nostri per singulos praepositos in potestatibus nostiis ponant quatuor homines pludentes, legitimos de boni testimonii, sine quorum Vel duorum ex is ad nnnus consilio negotia villae non tractentur, excepto quod Parisii, sex homines probos delegi in os constituimus quorum nomina sunt haec C. A. E. R. G. H. Et in terris nostris, quae propriis nominibus distinctae sunt, bailli uos noli ros posuimus, qui in ballii uis suis singulis mensibus ponent unum diem, qui dicitur Astilia, in quo omnes illiro qui clamorem facient recipient ius suum per cos,de militiam sine dilatione, id nos nostia iura de nostram iustitiam de forefacta, quae proprie nostia sunt, ibi scribentur. Praeterea volumus&praecipimus, ut cliarissima mater noilia A. regina statuat cum charissimo auunculo nostio & fideli Guillelmo Remensi A rchiepiseoposingulis quatuor mensibus unum diem Parisis, in quo audiant clamores hominum regni nos ut, & ibi eos finiant ad honorem Dei de utilitatem regni. Praeciis Pimus insuper, ut eo die lint ante ipsos de singulis villis nostris de Bauli ut nos bi.
qui assisias tenebunt,ut coram eis rccitent negotia terrae nostrae.Si autem aliquis de
Bailli uis noli is deliquerit, praeter quam in murtro, raptu, vcl homicidio, vel proditione de hoe constabit Archiepiscopo te Reginae, di altis qui aderunt, ut audiant dio forefacta Bailli uorum noluorum, praecipimus eis, ut nobis lingulis annis dc hoc turin anno literis suis nobis duobus praedictis significent, quis Bailli ius deliquerit de quid fecerit, & quid acceperit, re a quo pecuniam vel munus vel seruitium, pro pter quod homines nostri ius suum amitterent, vel nos nostium. Similiter de Praepositis nostris, significent nobis Baillivi nostri. Billi uos autem nostros non poterunt amouere Regina de Archiepiscopus a Bailli uis suis, nisi pro murtro, vel raptu,vel homicidio, vel proditione: vel flailli ut praepostos, nisi pro aliquo istorum. Nos autem inconsilio Dei talem faciemus de eo vindictam, postquam praedicti viti nobis rei veritatem nuntiauerint, per quam alii non immerito pol runt deterreri. Similiter Regina & Archiepiscopus de starii regni nostri & nego-3P tiis ter in anno significent. Si forte contigerit sedem Episeopalem, vel aliquam
Abbatiam Regalem vacare, volumus ut canonici Ecclesiae, vel monachi mon stetit vacantis veniant ad Reginam & Archiepiscopum, sicut ante nos venitentita liberam electionem ab eis petant , dc nos volumus quod sine contradictione eis concedant. Nos vero tam Canonico , quam Monachos monemus, ut talcm pastorem eligant, qui Deo placeat utilius sit regno. Regina autem & Archiepis, pus tam diu Regalia in manu sua teneant, donec clectus consecutus sit, uti benedictus, de tunc Regalia sine contradictione ei reddantur. Praet praecipimus.
quod si praebenda vel beneficium aliquod Ecclesiasticum vacaverit, quando Regalia in manu nostra venient, secundum quod melius dehonesti u pol cru ..t Rc-i o gina Ac Archiepiscopus viris honestis & litteratis consilio fratris heri aid cpys
rant: salvis tamen donationibus nostris, quas per literas nostias patentes quabusdam fecimus. Prohibemus etiam uniuersis p latas Ecclesiarum de hominibus nostris, ne talliam vel tollam donent quandiu in seruitio Dei crimi .Si vero D .. minus Deus de nobis suam faceret voluntatem nos mori ζψn ingeret, prohi-.bemus diluictissime omnibus hominibus terra; nostrae, tam cle RS, quam: lai-.
cis , ne talliam vel tollam donent, donec filius 'so, qusm Deqh tertii u lgo sanum & incolumem consseruare dignetur, vovisit ad aetaten m. qua gratia i nai Spiritus possit resere regnum. Si autem aliquis filio nostro 'stist mouere me tam, & redditus sui quos liabet, ponsumserent tanc omnes azim nostri adiu so uent eum de corporibus suis deaueris, Eccles* tale fiant eue uacilium, qualla so- . Ii x Cint facere nobis. Praepostis insuper nostris S Baiij iiii psolubemus, ne aliquem hominem capiant, neque auerum suum , quandiu bonos fidei uitares date voluerit de iustitia prosequenda in curia nostr , 'is,pro homici io vel priuiro, vel
ptu, vel prodataone. Praeterea Praecipimus, quod pinnes redgitus nostis oc
193쪽
seruitia,& obuentiones alterantur Parisiis per tria tempora. Primo ad festum sancti Remigii. Secundo ad purificationem beatae virginis. Tertio ad ascensionem, Miradatur burgensibus nostris praedictis N promarescallo. Si contingeret aliquem ex eis mori, G. de Garlandia alium in loco eius substitueret. In receptionibus aueri nostri Adam clericus noster praesens erit, de eas scribet, & singuli. habeant singulas claues de singulis archis,in quibus reponetur auerum nostrum in templo, dc
templum unam. De isto alacro tamen nobis mittetur,quantum literis nostris man- 'dabimus. Si invia quam facimus nos mori contingeret, praecipimus quod regiuna de Archiepiscopus de Episcopus Parisiensis & Abbates sancti Victoris, & de Sa
demo&fratres, thesaurum nostrum in duas partes dividant: unam medietatem iopro arbitrio suo distribuant ad Ecclesias reparandas, quae per guerras nostras destructae sunt; ita quod seruitium Dei possit in eis fieri. De eadem medietate don bunt illis, qui per tallias nostras apotiati sunt; de de eadem dabunt residuum illis
quibus voluerint,& quos magis egere crediderint: ob remedium animae nostrae de genitoris nostri regis Ludovici,&antecessorum nostrorum. De altera medietate
praecipimus custodibus aueri nostri & omnibus hominibus Parisiensibus, quod eam custodiant ad opus filii nostri donec ad aetatem veniat, in qua consilio Dei de
sensi suo possi regere regnum. Si autem tam nos quam filium nostrum mori comtingeret, praecipimus, quod auerum nostrum per manum v II. praedictorum, pro
anima nostra,& filii nostri pro arbitrio suo distribuatur.Quam cito & certum io
esset de morte nostra volumus, quod auerum nostrum ubicunque foret ad dimum Episcopi Parisiensis portaretur, Sc ibi custodiretur, de postea de eodem fetquod disposuimus. Praecipimus etiam Reginae&Archiepiscopo, ut omnes h Nores, qui dum vacant, pertinent ad donationem nostram, quod honeste poterunt retinere , sicut Abbatiae nostrae & Decanatus, te aliae quaedam dignitates in manu sita teneant, donec a seruitio Dei redierimus: & quos retinere non poterunt, donent secundum Deum,&allignent consilio fratris G. de hoc faciant ad honorem Dei de utilitatem regni. Si autem in via moriemur,volumus ut honorcs& dignitates Ecclesiarum donent illis, quos magis dignos viderint. Quod ut firmum de stabile permaneat, praesentem paginam sigilli nostri auctoritate & regii so
minis charactere inserius annotato praecipimus confirmari. Actum Parisiis anno verbi incarnati millesimo centesimo nonagesimo, regni nostri anno undecimo:astantibus in palatio nostro, quorum nomina subposita sunt signa S. Comitis
Tibaldi dapiseri nostri, S.Guidonis buticulatii, S. Anthei camerarii, S.Radulfi co-
stabularii. Data vacante cancellaria.
P. R. S. P. Praecepit etiam ciuibus Parisiensibus,quod ciuitas Parisii, quam rex multum diligebat, muro optimo in Tomellis decenter aptatis de portis diligentissime clauderetur. Quod breui temporis elapso spatio completum vidimus. Et hoc idem in aliis ciuitatibus & castellis fieri mandauit per totum regnum .Nunc ad ea quae apud Messanam interiam dictos reges gesta sunt,&qualiter in transma- orinis partibus se habuerunt,reditum iaciamus. Quando rex Philippus apud Messanam venit mense Augusto , honorifice receptus est in palatio regis Tancredi, & de victualibus suis abundanter ei donauit, de infinitam aurisummam ei dedisset, si unam de filiabus suis ei aut filio suo Ludovico desponsasset:sed rex Philippus propter amicitiam, quam erga Hemicum Imper idirem liabebat, virilibet despotationi supcrsedit. stmodum contentioqilaedam, quam rex Angliae pro dotalitio sororis suae cum rege Tancredo habebat,interueniatu & labore regis Philippi hoc modo terminata est. Rex Angliae habuit a rege Tan- credo quadraginta millia uncias auri: de quibus rex Philippus habuit tertiam partem, cum medietatem habere deberet , ed pro bono pacis tertia fuit contentus. Io. Iurauerunt de ex parte regis Angliae quidam viri nobiles unam de filiabus regis Tancredi Arturo futuro Duci Britanniae. Rex vero Francorum Philippus apud . Messanam natale Domini tunc celebrauit, de militibus terrae suae pauperibus, qui res suas orta tempestate iremari perdiderant, multa dona dedit & magna. Duci Burgund=ia: mille marcas ; Comiti Niuernensi sexcentas; Guillelmo de Barris qua
194쪽
pHILIPPI AUGUSTI FRANC. R. ira
dringentas marcas; Guillelmo de Merloto quadringentas uncias auri; Episcopo
Carnoteia si trecentas: M.de monte Moretiaco treccias: Drogoni ducentas,&ix ul-ltis aliis ducentas,quorum nomina longum cluet hic ponere. 4 uaecunq; eo tempore venalia ibi inueniebantur, carissima erant i sextarius iri nacti valebat vigintinuatuor solidis Andegavensium, hordei octodecim solidis,uini x v. solidis, gallina dia de in denariis. Hac de causa Philippus rex misit ad regem & reginam Hungariae, ut sibi subuenirent in victualibus. Postmodum mist ad Imperatorem Constanti. nopolitanum, pro succursu terrae sanctae faciendo, Ac si rex Deo volente per terram Imperatoris rediret, quod et Imperator praestaret securum transitum, & rex prae-io staret ei bonam securitatem de pacifico ingressu Ac egressi a. Reuolutis aute impaucis diebus rex francorum regem Angliae compellauit, ut
ad palsagium medii Marcii paratus inueniretur, mare cum eo tran siturus. Ille veroia respondidit, quod transire non poterat donec in Augusto. Iterum autem rex Frai corum mandauit,de quasi hominem suum commonuit, ut sicut ei iurauerat, mare cum eo transiret:& si vellet filiam regis Nauarrae, quam mater regis Angliae illuc adduxerat Accii desponsaret. Si vero transire nollet sororem suam duceret in uxorem sicut de iuramento tenebatur. Rex autem Angi ae penitus negauit hoc vel illud facere. Tunc vero rex Francorum illos, qui super hoc iuramento ci tenebantur, facere hoc quod iuraueratu compellauit. G. autem de Ranchonio di viceco- O mes de Castelloduno pro omnibus respondentes, concelserunt quod iurauerant se facturos, de cum eo quandocunq; voluerit se ituros. Vnde rex Angliae vehementer iratus, eos exhaeredare iurauit: quod postea subsequens rerum euentus proba-- uit;&ex tunc cceperunt oriri discordiae, A iniuidiae, de immicitiae inter duos reges. li ex autem Francorum Philippus cum summo desiderio volens iter perlicere quod incoeperat, Martio mense mare intrauit,&reuolutis paucis diebus prosperis ventis,cum omnibus rebus tuis,vigilia Paschae Acon applicuit,de cum summo gaudio ab uniuerso exercitu, qui in oblidione Accii longo tempore sederat, cum hymnis & laudibus de effusione lachrymarum multa, receptus cst quasi Angelus Do mini; S statim ita prope muros ipsius ciuitatis domum fecit fieri, quod inimici Christi de quaretios cum balistis, de sagittas cum arcubus usque ad domum illam omitterent de saepe ultra. Pol modum vero erectis petrariis suis de mangonellis, de aliis ingemis tantum fregerat de muris ciuitatis ante aduentum rcgis Angliae, quod non deerat ad ciuitatem capiendam nisi assaltus. Nolebat enim Francorum rex ciuitatem altilire, absente rege Angliae. Sed quam cito rex venit, loquutus est ei rex Francorum, quia omnium erat una voluntas, de aisaltu faciendo: rex vero Angliae
in corde de ore loquens bene consulit ut assaltus fieret, di mitteret omnes quos lin-bere pollet.Sequeti die mane rex Philippus cum sistis voluit assalire: sed rex Angliae suos non permisit abire,& Pisanos cum qi ibus ii iratus erat prohibuit at salire,&sic defecit ali altus. Postmodum vero consilio utriusque partis, electi sunt dictator ex o utraque parte, viri sapientes de probi: quorum arbitrio dc consilio uniuerius exercitus regeretur. In quibus promiserunt duo reges&per fidem quam Deo debebant, ct peregrinationem suam iurauerunt, A quicquid dictatores dicerent, facerent. Postea dixerunt arbitri, quod rex Angliae ad a Ialtum mitteret suos de custodes mitteret ad barras, de faceret manganellos suos leuari,ae alia ingenia,quia rex Fra corum haec omnia faciebat. Quod quia renuit, rex Philippus suos a iuramento a soluit, quod fecerat de exercitu regendo. Rex Anglia Ac tui dum venirent por mare, tran situm facientes per insulam Cypri, ipsam cum Imperatore suo& filiam lmperatoris ceperunt, dc omnes thesauros suos asportauerunt. Tandem vero insula de suis bene munita, committens capbasa v iis, habuit obuiam nauem Sesadini, o miro modo munitam, quae veniebat in succursum ciuitati: in quaerant infinitae phialae vitri plenae igne Graeco,&balista ducentae&quinquaginta,&arcuum Nar- morti maxima abundatia Z tortissimi erant in ea bellatorcs, qui omnes a rege An-sliq&a suis interiecti fuerunt,&nauis confracta perint. Aliam autem naue eius lem Sala lini apud Tyrum nostri ceperunt, quia ventum habere uia poterat ii qua erat,
copia armoru & homi S pauci, si similiter veniebat ad succursum ciui cis Accii,
195쪽
Fodem anno Fredericus Romanorum de Thcutonicorum Imperator Christi nissimus cum filio suo Duce Bohemiae. 6 uniuer exercitu suo, veniens in trasmarinis partibus inter Niceam Bithiniae ciuitatem dc A ntiochiam, non minima Cluistianis relinquens moestitiam,viam uniuersae carnis ingressus est, filio suo Duci Bo- hemiae uniuersum exercitum suum relinquens; qui cum paucis de terra virorum euasit,dc cum illis apud Accium venit,ubi breuiter lege naturali finiuit vitam. Eriderico Imperatori successit filius eius Henricus, strenuus in agendis, & acer in hostes,omnibus ad eum accedentibus largus & munificus. Anno Domini millesimo centesimo nonagesimo primo,quintodecimo Kalendis Maii obiit Clemens Papa, qui ladit duobus annis de quinq; mensibus: cui suci i ocessit Celestinus natione Romanus. Eodem anno,mente Augusto, Iunio ge Iulio,tanta aeris intemperies ex nimietate pluuiarum facta est: quod segetes in campis, priusquam colligi possunt, in spi- cis x solliculis suis germinauerunt. Eodem anno,x x ii I. die Iunii, vigilia sancti Iohannis Baptistae existentibus regibus in obsidione Accii, fuit ecclipsis solis in septimo gradu cancri, luna cxistent Q in sextogradu eiusdem signi, Ac cauda draconis in duodecimo, de durauit per quatuor horas. Sequenti mense, decimo Kalendas Augusti, Ludovicus filius regis cc pit aegrotare morbo grauissimo,qui a physicis dysenteria vocatur: omnibus de vita desperantibus, factum est de communi consilio, quod sacer conuentus beati Dio- 2 ony iii ieiuniis de orationibus deuote praemissis, portans secum clauum de spinea coronam Domini, & brachium sancti senis Simeonis cum processione Cleri de populi nudis pedibus incedentes & preces cum lachrymis Domino fundentes ad Ε clesiam sancti Lagari iuxta Parisium venerunt: ubi facta oratione de populi sub si quentis oblatione,uniuersi conuentus religiosoru Parisienses, de venerabilis Ma inritius Parisiensis Episeopus cum canonicis suis Sc clericis & infinita scholarium repopuli concurrente multitudine corpora sanctorum de reliquias secum portantes nudis plantis flentes delachrγmantes eis obuiam venerunt;&coniungentes le illis, cantantes cum fletu multot suspiriis, ad palatium regis ubi puer aegrotabat venerunt, de facto ibi sermone ad populum, dc cum multa lachrγmarum effusione, oratione populi fusa, pro eo ad Dominum, ad tactum claui Zc spineae coronae, de brachium sancti Simeonis per totum ventrem pueri in modum crucis, eodem die ab imminenti periculo est liberatus, d pater suus Philippus rex intransmarinis parti bus existens, eodem die de eadem hora a consimili morbo curatus. Deinde puer Ludovicus osculatis reliquiis d benedictione accepta, omnes processiones ad E clesiam beatae Mariae venerunt: ubi laudes cum oblationibus Domino soluentes, processio beatae Mariae cum aliis multis processionibus, conuentum beati Dionysii cum hymnis 5e laudibus de multa Domino gratiarum actione, usque ad exitum vitulae perduxerunt: de ibi sese mutuo cum reliquiis benedicentes, unusquisque ad propria remeauit: canonici vero beatae Mariae cum populo reuertebantur gaudentes; qoquia tempore suo reliquiae beati Dionysi praedictae Parisios fuerat deportatae. Non enim legitur in aliqua Scriptura,quod usque ad tempus illud, pro aliquo imminenti periculo extra villam beati Dionysii portarentur. Nec est silentio praetereundu m,quod eadem die per orationes Cleri de populi serenitas aeris de temperies restituta est uniuersis tertis. Pluerat enim Dominus, peccatis hominum exigentibus,
Eodem anno Episcopus L dicensis a facie Henrici Imperatoris fugiens, Romis aliquantulum fecit moram, a Guillelmo Remensi reuerendo Archiepiscopo honorifice receptus, de in propria domo paratis suffcienter necessariis collocatus sed reuolutis paucis diebus, instigante diabolo, missi sunt ab Imperatore quidam so milites imo condicti sathana satellites ad praedictum Leodicensem Episcopum .Epiucopus autem sicut vir mansuetus dc pius, eos honorifice recepit, de in mensa sua quasi amicos de domesticos collocauit. dicebat enim sese ab Imperatore iniuste ex heredatos, callide de dolose in corde de ore loquetes. Conceperunt enim dolorem
dc in proximo perpetrati sunt iniquitatem: nam esluxis aliquot diebus causa sp tiandi
196쪽
ti abdi educentes Episcopum extra ciuitatem evaginatis gladiis Christum Dol nitri
vilissime interfecerunt, quia canonicὰ electus & consecratus fuerat cotra volunt a. te Imperatoris, & fuga adi i lentes cursu rapidissimo ad imperatorem reuersi sunt. Eodem anno Comes Tibaldus pius & misericors regis Francorum Sene callus, Comes Clari montis,Comes Perticensis, Dux Burgi di &Philippus Conres Flandriae in obsidione Accii Domino vocante,viam uniuersae carnis ingressae sunt.Terra vero Comitis Flandriae quae alium non habebat liaeredem, ad Balduinum neporem suum filium Comitis Henoensis est deuoluta, qui postea iactias est imperator Constantinopolis. io Eodem anno octauo Kalendas Septembris consilio Domini G. Remensis A chiepiscopi,ic Adelae reginae &omnium Episcoporum, corpora beatissimorum martyrum Dionysii, Rumci,& Eleutherii,cum purissimis vasis argenteis,in quibus ae diligentissi ne sigillata continebantur,sunt extracta,&super altare posita, adiunctis ibi aliis corpo tibus Sanctorum in eadem Ecclesia quiescentium, ut ibi omnes fide les ad tam lanctum spectaculum comi enientes, cum gemitu & suspitiis pro sancta
terra liberanda, & pro rege Francorum Δ uniuersse comitatu suo, puras manus cum M. yse leuantes ad Dominum preces funderent,quia non in armoris potentia, sed in Christi virtute & miseratione Christiani co fidun t: nec in se, id in Deo virtutem faciunt, superante ς populos infideles,&adi lilii tu redigentes inimicos crucis Chri-αo sti. Sequenti vero festo beati Dionysii, aperto vas cargenteo,in quo corpus lacrai issimi martyris Dionysi continebatur, allistentibus venerabilibus Episcopis sylva- nectesi & Meldensi & Ala Francorum regina & multis abbatibus & viris teligiosis,
i totum corpus ipsus cum capite, ut praedi ximus est inuentum,& uniuersis Dei fide libas , qtii de longinquis partibus oratidicausa conuenerant, deuotiis me demonstratum. Et ad remouendum ei torem Parisiensium,retento capite hieromartyris Dionysii,& in vase argenteo decenter collocato, corpora Sanctoiu cu vass i uis cubaltare incripta marmorea,vnde cxtracta fuerat,ilint deuot illime reposita:cai,ut vero pro excitanda deuotione fidelium,per locuti, anni mri omnibus peregrinis esto-
stensim, in s uenti festo beati Dionysii cum corpore in vase suo repositum. N Curi, ii e caute in Francia gerebatur, Philippus rex Franciae coadiuuantibus Dei fidelibus λchon impugnauit costa his muris ipsius ciuitatis, cum petrariis &man- sanellis suis; quod inimicos crucis Christi, scilicet custodes Sala line, qui ibi eranti
videlicet Limatholiu&Caracholium satrapas ipsi is curia ingeti armatorum copia, shb certa pactione ad dedition coegit. Priami serum enim legis tu rai mi Gastricti, tantum corporibus suis saluis dimissis, veram crucem Domini,quam Sala dinus lx bebat, & omnes captiuos Chri stiano , quos in tota terra sita inuenire possent, regi Francorum & regi Angliae antequam ab ipsi, regibus dimitterentur, in integrum restituere. in quo conflictu Aloeticus vir magnai timui regis Francor6inares callus, in armis strenuuς, infra porta ipsus ciuitatis interceptus a paganis oecisis est. Tur- o iis autem,quae Male licta dicebatur, quae longo tempore nostris multa mala intule-- ratia minariis reg:s tuerat susibila, &lignis ibi positis appodiata: ita quod ad ipsius ruinam non rei abat, nisi quod ignis supponeretur. vidente, vero pagani quod regibus & principibuς &aliis Chri itianis resistere non possent habito cum regibuς α principibus colloquio fatuis corporibus,& pactione ia dicta apposita, ciuitatem Achon cum vni uetiis armis, & munitionibus, re copia lusiicienti victu alium, mensa
Iulio reg bus nostris & principibus rediiderunt. Intrates populi Christiani ciuitatem, flentes prae gaudio & laclirymantes,& manus utrasq; ad coelum leuantes, clara voce dicebat; Benedictus sit Dominus Deus noster. qiii respexit labores & sudoresno: uos,& tui amicos crucis sanctae de sua virtute & virtutibus praesumetes sub pedi-so:bus nostris humiliavit. Victualia vero quae ibi inuentassent,Christiani inter se diuiserunt, pluribus maiorem, pauciorib. minorem parte tradentes. R eges aute omnes captiuos in soric acceperiit,ςqua lance inter se diuidetes. Sed rex Francoru partem sua Duci Burgundiae, cu multa summa auli &argenti & infinita copia victu aliude- legauit, conrassiseide Ommb.exerci tibus suis: grauabatur enim rex tuc morbo gra-
. uissimo; α ex alia parte rege Angliae valde suspectu habebat: ga rege celato frequ
197쪽
tes nuntios ad Saladinum mittebat,&mutua dona ab eo accipiebat. Qua de cau-Hi .lto cum Principibus suis familiari consilio, ordinato suo exercitu, acceptaq; a suis licentia. cum fletu & lachrymis ventis Ac mari se committens, cum tribus t men trantum galeis, quas Rufus de Volta lanuensis ei parauerat, ad partes Apuliae Deo volente transuectus est:via recuperata quantulacunque sanitate, satis debilis, cum paucis iter arripuit: de transitum faciens per Romanam ciuitatem, visitatis Α- pol tolorum limini bus,& accepta benedictione a Romano Pontifice Celestino, inrranciam rediit circa natiuitatem Domini. ἡ Rex Iero Angliae in transmarinis partibus remanens, captiuos quos habebat,lcilicet Limathosum de Carachosium,de alios quos alii Principes habebant, ad id roquod promiserant compellauit; ut crucem Dominicam, quam Sesadinus habebat, Se omnes captiuos Christianos, sicut de proximo iuramento legis suae tenebantur, sine dilatione sanctae Christianitati restituerent. Quod quia facere iurau rant, ad enectum perducere non potuerunt, rex Angliae veDementer iratus, captiuos paganos extra ciuitatem educens,quinque millia de eo amplius decollari feciti retentis maioribus & ditioribus, a quibus innumeram pecuniae summam pro redemptione accepit. Insulam vero Cypri, quam ipse in transitu suo ceperat, Templariis pro viginti quinque millibus marcharum argenti vendidit. Postmodum v ro ab ipsis ablatam Guidoni quondam Hierosolymitano regi perpetuo habendam secundo vendidit. Ciuitatem Aschalonem multo auri pretio, paganis peten- acitibus funditus euertit. Ducis Austriae vexillum, circa Achon, cuidam Principi a itulit,&incIoacam profundam,in opprobrium Ducis & dedecus vilissime constactum deiecit. Sed quia historiam regis Angliae seu gesta ipsius scribere non propisuimus,ad ea quae de rege nostro Philippo intendimus, stylum vertamus. Reverso igitur in Franciam Philippo Francorum rege Natale Domini apud fontem Eblaudi celebrauit:de reuolutis paucis diebus ad Ecclesa beatissimi Ma
Uris Dionysii, causa orationis quantocius properauit: ubi sacer conuentus cum
Hugone Abbate suo facta processione, cum hymnis & laudibus in Ecclesiam incucunt. Finita oratione prostratus ante corpora Sanctorum Deo de beatis Martv- ribus gratias referens, quia de tot dctantis periculis eum liberauerat, in pignus a- amoris&chacitatis pallium sericum optimum super altare humiliter possit. Et reuolutis aliquot mensibus eiusdem anni, decimoquinto Kalendas Aprilis, Philippus rex exmens apud sanctum Germanum de Laia, audita cuiusdam Christiam morte ignominiosa a Iudaeis perpetrata, sdei de religioni Christianae compatiens, lubito nescientibus suis familiaribus quo pergebat, iterarripuit, &gressu velocista mo ad castrum, quod Braiam vocant, velociter venit, positis in portis ipsius castri custodibus.&comprehensis udaei octoginta&eo amplius fecit comburi.Comitilla ipuus castri magnis Iudaeorum muneribus corrupta, tradiderat eis quendam titillianum, cui falso imponebant surtum de homicidium ι quem Iudaei antiquo odio commoti, manibus a tergo ligatis, spinis coronatum, per totam villam fiasti- 4ogantes duxerunt, Ac postea patibulo suspenderunt: cum ipsi tempore Dominicae passionis dicerenti,Nobis non licet interficere quenquam.
Eodem anno pridie idus M ii in Pertico apud Nogentum, visae sunt acies militum de aere in terram descendentium, de ibi facta inter se mirabili pugna, subito
uanuerunt; quod videntes incolae illius terrae,nimio terrore perculsi,tundentes pectorati reuertebantur. VAnno Domini millesimo centesimo nonagesimo secundo,uicesima die mensis Nouemb. fuit eclipsis lunae particularis, post media nocte in sexto gradu gemin rum, Ac durauit per duas horas. Maio vero sequenti, sexto Idus ipsius menss, tempore Rogationum apud Pontisaram, sacerdos quidam Anglicus natione, Guillel- somus nomine, sanctitate vitae de moribus pollens migrauit ad Dominum.Ad cuius epulchrum,tempore mortis ipsus, Domino operante, multa sancta miracula, cae- Ciuluminati, claudi curati,alii vero a variis morbis pristinae sospitati plene restituti.
198쪽
rodem anno crescente inter Christianos iniquitate, allatae sunt Philippo testi a pud Ponti ram literae de transmarinis partibus, quod ad suggestioncm e manda
rum regis Richardi Angliae mittebatur Arsacida ad Philippum regem interficie dum. Intersecerunt enim eo tempore Machisium regis cons inguitu fit in trans inarinis partibus, virum in armis strenuum,qui viribus tuis e potentia,tcrram Sanidiam, antequam reges illi illuc venirent, mira strenuitate tegebat. Rex vero P it pus auditis ii teris, ira inflari Latiis, statim ab eodem castro recellit, id plui in inris olli citus multis diebus perma sit. Et quia animus ipsus regi is huiusmodi rumori bus muli u turbabatur ,εc sollicitudo magis ac magis cresccb. it in dies, habito cumio familiaribus consilio misit nullos suos ad vetulit Arsacidarum regem, ut per ipsum rei veritate diligentius de plenius cognosceret. Interim tame instauit rex ad maiore cautela custodes corporis sui, clauas aereas semper in manib. potiates, de per totam nocte alternatim circa ipsum vigilantes. Reversis nutiis ad rege petiiteras vetuli rumores falsos esse cognouit, Si per relatione nuntior ii sito ab ipsis diligetius inquisita veritate 5 cognita, animus eius abiecto falso tumore a falsa suspicione quieuit, Rex vero Angliae ad terram suam redire disponens, Comiti Henrico nepoti luo excellentissimoni ueni totam terram transmarinam quam Christiani eo tepore tenebant dii nisit, de exercitum suu eidem tradidit. Et mare ingressus orea tempestate accidit, ut ventus rapta naui in qua ipse erat, duceret eam versus partes Histriae, adao locum qui est inter Aquileiam ' venetio. Vbi idem rex Dei permissione passus
naufragium,cum paucis euasit. Quida autem Comes Mam ardus de quoirc, dc po Pulus regionis illius, audito quod in terra crat, de considerato dilige0tius, qualem nominatus rex in terra promissionis seditionem iis perditionis suae cumulum excr-cuerat: insecuti fiunt eum intendentes ipsum captiuare, contra morem omnis per si norum per quascunque terras Christianorum secure transeuntium. Ipso au-
rem rege iis iugam verso, ceperunt de suis octo milites. Postmodum rex fecit transitu: n ad Burgum qui est in Archiepiscopatu Saleburgensi, qui vocatur ptisacum, v-bi Fredericus de sancta Sobbe,rege cum tribus tamc stantum luelsus Austriam n stuproperante sex milites de suis cepit. Limpoldus autem Dux Austriae Imperato so riscon inguineus, obseruatas irata, Ec positis ubici; custodibus, rite dictum regem
iuxta Viennam in villa viciniori in domo despecta inuentum captiuauit, ε omnibbus bonis suis exspoliauit. Sequenti vero mense Decemb. Henrico imperatori tradidit, a quo iniuste sere per annum de dimidium carcere detentus, de inultis e pensis de variis exactionibus grauatus, tandem datis ducentis millibus marcatum argenti pro redemptione Ity peratori, per mare traiectus est in Angliam: timebat nim ne iterum a rege Francorum caperetur , quem valde otiensium habebat, si per
terram suam transitum faceret.
Videns autem Henricus bonae indolis tuis is Comes Campasiae, vir illustiis v.
. triusq; ex parte sororis nepos terram transmarinam pro reditu duorum regum ni- o mis desolatam,intuitu Dei oc paterna pietate commotus, precibusq; multorum inseruitio Dei remanentium deuictus, maluit ibi cum sui; remanere, & cum multo labore de sudore id summa rerum inopia, onus letia Christi portare, de animam suam si locus se obtulerit, pro ipso ponere, quam ad terram suam sine visitatione Do- i inici Septi lchri cum rubore redire. Hoc autem videntes milites sacri templi, de .
hospitalis Hierosolymitam, de alii peregrini quam plures, qui illuc pro liberanda
terra sancta conuenerant,considerantes ipsius Comitis magnanimitate, de firmam in Domino constantia ipsum in regem ciuitatis Dei sium mi unanimiter elegerunt, ε filia regis Hieros blyniitani in uxorem dederunt, laudates de Deia b neduectis, et de sanguine reguin Francorii saluatorem de liberatore Sanctae terrae sui citauer .at. Anno Domini inillesimo celestino nonagesimo tertio pridie idus Aprilis, Philippus rex collecto exercitu cepit Gisortium re breui temporis elapso lisatio totum Vuleas linum Norma' icunt,quod rex Angliae iniuste pollidebat, in suam redegit oleila em. Nubaelo sertiψ, ct tota marchia Notin anni. x in sua impotestatem re ducta Philippus rex relli sui beato Dionysio nouum castellum , quod rex Angliae
Henricus initi alon o iei bri: detinuerat, deinde Richardus Eliusciis
199쪽
sio tempore Saladinus rex Syriae δ: AEgypti apud Damascum obiit: cui succes rutri duo filii eius; unus nomine AAdinus super Syriam: alius vero nomine Merali tuas super AEgyptum. Eodem anno, in festo beati Dionysii quidam puerulus subito mortuus, a parentibus suis ad Ecclesiam beatissimi martyris Dionysi deuotissime deportatus est;
quem sirpet alia eante corpora Sanctorum ponentes, di cum lachrymis&sus 'misbancte Dionys adiuuanos clamates, meritis Sanctinam martyrum S inter uici tribus a Domino coram uniuerso populo resuscitatus est. iisdem temporibus Philippus rex mist Stephanum Nouiomensem Episcopuli, virum venerabilem ad Κanutium regem Danorum, rogas eum de deprecans quod in unam de sororibus suis quam ipse legitimam h beret, uxorcin ei m ttere dignar tur. Quo audito rex Danorum Lanutius gratanter accepit, de Ingeburgem ior rem suam pulcherrimam , puellam sanctam, de bonis moribus Ornatam . nui tiis regis Francorum tradidit, & muneribus suis honorauit: & accepta licentia ventis de mari se committentes apud Atrebatum venerunt; ubi rex Francorum Philippus cum Epis opis de regni proceribus cum maximo accurrens gaudio, Ingeburgem diu desideratam in legitimam duxit uxorem, dein reginam Francorum coronati fecit. Sed mirum eadem die instigante diabolo, ipse rex quibus saui, ut dicitur, maleficiis per sortiarias impeditus, uxorem tam logo tempore cupitam, exosam habere coepit: & paucis reuolutis diebus, linea consangui nitatis per Laro acitum Comitem Flandrensium ab Episcopis de Baronibus computata, per censuram ccclesiastichin huiusinodi matrimonium est separatum. Regina tamen ingebat gis ad Danos redire nolens, in partibus Galliarum in locis religiosis manere decreuit,
inridens continentiam coniugalem cum orationibus toto tempore vitae suae seru
re, quam alteri iuncta, prima matrimoniis seedera maculare: sed quia Iuliusmodi matrimonium iniuste dicebatur fuisse dissolutum, Romanus Pontifex Celestinus. ad conquestionem Danorum, misit legatos suos in Franciam, Meliorem scilicet presbyterum Cardinalem , N Censium subdiaconum ; qui Parisios veniente .
conuocauertit Concilium omnium Archiepiscoporum Ac Episcoporum, necnon abbatum totius regni, in quo tractauerunt de retarmando matrimonio inter Philippum regem dc uxorem eius Inget, urgem: sed quia iacti suist canes muti non talentes latrare, timentes pelli tuae nihil ad perfectum deduxerunt Eodem anno,quarto Idus Novembris suit eclipsis Lunae uniuersalis, i rimatio noctis,&durauit per duas horas.. Eodem anno, quidam Arreptilius in Ecclesia beatissimi martyris Dionysii inruraculose curatus est. Superueniente vero mense Februario, Philippus rex collecto exercitu, iterum intrauit Normarimam,&ciuitatem Ebro: cum cepit, & nouum burgum, & vallem
R uolit,Ac multas munitiones alias iartissimas tibi subiecit, & qua plures destruxit. de multos milites cepit, ec Rotomagum obsedit: sed considerata loci munitione, Α α damno sitorum videns quod nihil ibi proficeret, nimio furore succcnsas , combustis petrariis de manganellis suis, de alias ingeniis recessi.Tandem sacro tena pota a quadragesimae uaperueniente a bello quieuit:& tunc loannes frater regis Atali taqui linc terra cognominatur, regi Francorum Philippo consaederatus cst in dolo, quod rei exitus manifestius postea declarauit. Anno Domini M. C. XClli I. Michael decanus Parises, electus cst in Putimarcha Hierosolymitansi: sed Domino aliter ordinate, reuolutis quindecim diobus, item a Ciero Senonensi electus est in Archiepiscopii assensu regis Philippi de totius populi ei aciem ciuitatis octauo Kalendas Maii sequentis in Archiepiscoput' consecratus. Qualis de quantus in regendis scholis Pariliis,&in largi ediscleeniosynis de Dahis plurib. bonis ante Archiepiscoparsi floruerit, no est nostrae facultatis euoluere. Fodem anno, puerulus trium annorum de Curte noua,forte in aquila extinctus,
per procos de merita beati stimi martyris Dionysii resuscitatus est. Reuolutis autem tribus mens bus, sexto Idus Maii Philippus rex iterum colleas exercitu Normanniam intrauit,de verno u obsedit, de reuolutis tribus hebdo-
200쪽
madibus parte murorum destructa, peruenit nuntius dieens,quod ciuitas Ebrottica,quam ipse rex munitam tenebat, a Normamus capta fuerat, & milites regis ibi. dein capti, de plures quam turpiter decapitati. Quo audito turbatus rex, nimioque furore succensus,ab obsidio recessit,defugatis Normannis ipsam funditus euertit: necnon de ipsas Ecclesias Dei in spiritu vehementi contrivit. Videns autem exercitus, qui in obsidio remanserat regis absentiam, & inimicorum instantiam, subito collestis papilionibus & tentoriis, relictis ibidem in maxima parte victualibus Tecesserunt,& sequuti sunt regem. Obsessi autem exeuntes de victualibus Francorum & spoliis ex festinantia dimissis, litati sunt.1o Eodem anno septimodecimo Kalendas Iulii Guillelmus Comes Lecestriae , vir fortis & magnanimus a rege Philippo captus est, S: Stampis in carcere potitus. lnterim rex Angliae cum exercitu suo Lochas cepit. 5c canonicos Sancti Martim Turonensis eiecit, id res eorum violenter abstulit,& multa mala in partibus illis Ecclesiis Dei intulit. Eodem anno in pago Beluacens inter Clarum molem & Compennium, tantae pluuiς cum tonitruis de fulminibus de tempestatibus factae sunt,quiuas nulla homitinci antiquitas memorat: lapides enim ad quantitate ovorum quadranguli vel triai grati,mixtim cu pluuia de coelo cadentes,arbores fructiferas vineas dc segetes peni- tua destruxerunt. Villae etiam in plerisque locis destructae sunt a fulminibus de com- O bustae. Cotui de quamplures cum huiusmodi tempestate visi sunt in aere,de loco ad
locum volantes, de cum rostris suis vivos carbones portantes, Se domos incendentes. Vtriusque sexus homines ictu fulminum interierunt, quod ingens miraculum cornentibus praebuit, dc multa alia horrenda ea die mostrata sunt. I rodigiosa equi-dcm res multum terrere debet, de homines a vitiis coercere. Eadem die in episcopatu Laudunensi castrum scilicet Caluum montem a fulminibus destructum audiuimus. Eodem anno Ecclesia beatae Mariae Carnotens s incendio conflagrauit.
Eodem anno quidam homo Milionensis per preces beati Dionysii de carcere libberatus est apud Rotomagum.
Rex autem Francorum Philippus audito quod rex Angliae clericos de Ecesesias: sancti Martini Turonensis eiecerat, di rebus exspoliauerat, versa vice cepit omnes Ecclesias, quae erant in terra sua pertinentes ad episcopatus vel ad abbatias, quae erant sub potestate regis Angliae, & instinctu quorundam priuatorum hominu m nachos vel clericos ibidem Deo famulantes eiecit, de reditus eorum ad usus propriis os transtulit, nec non proprias Ecclesias in regno suo existentes, grauibus exactio. nibus vehementer opprellit,&insolitis; thesauros etiam multos in diuersis locis conge illi,expensa modica contentus dicens, quod praedeces res sui Francorum reges pauperes existentes, tempore necellitatis stipendiariis militibus nihil ministrantes ingruentibus bellis regni diminutionem pastituerant no modicam. Principat: s tamen intentio ipsius regis erat in thesaurorum congregatione, Sanctae ter- Hierosolymitanae a paganis liberatio, de Christianorum restitutio,ic regni Fra corum ab inimicis strenua defensio Licet quidam minus discreti regis ignorantes propositum & voluntatem ambitionem de nimia et auaritiam obiicerent.Sed quia tempu s colligendi, de tempus spargendi quod collectum est, a sapientibus didicerat, nacta opportunitate multum collegit, ut tempore necessitatis pluribus pluri- mum spargeret. Quod in munitionibus ciuitatum,& murorum reparationibus, de castellocum aedilicationibus innumeris manifestissime declaratur. Postmodum rex Philippus transitum cum exercitu faciens per terram Comitis Ludovici rex Angliae ex improuiso de nemoribus egressus, militum caterua armatorum stipatus non modica, saginarios regis Philippi cum denariis, & argento o multo,de varia supellectile potenter abduxit. Sed dum haec agebantur in terra Comitis Biesensis Ludovici, i ohannes sine terra dc Comes de Arundello cum exerci, tu Cio Ce ciuibus Rotho magensibus obsederunt vallem Ruolii, quam rex Philippus munitam tenebat.Sed reuolutis vi i. diebus Philippus rex cum paucis balitariis nocte supcrueniens, illucescente aurora diei castra eorum irrupit. Normannivcrotastinatain arripientes sugam, in nemoribus se receperunt, relictis petrariis