장음표시 사용
441쪽
Pontifices, SI Abbato,barones quoque de comites affuere. Et tunc ad praefati legati prςdicationem,& Christianissimi Franci et regis Ludovici exhortationem Iubelbius Remorum Archiepiscopus, Philippus Bituricensis Archiepiscopus, Robertus Beluacensis, Garn erus Laudunensis , Guillermus Aurelianensis Episcopi: Dominus Robertus frater regis Franciae comes Atrebat ensis, vir clarissimus, Hugo de stellione comes sancti Pauli N Blesensis, Galcherus nepos eius, Iohannes de B tris vir nobilis, Petrus comes Britanniae, lohannes filius cius, Hugo con cs Ma Ichiae, lohannes Montis fortis, Radulphus de Couciaco,& multi alu tam clerici qua laici, & si non omnes simul, processu tamen temporis signum crucis Dominice Gsumpserunt.Tunc quoquecirca fines Hanoniae vel Alemanniae praedicabatur cruxi . hominibus auctoritate domini Papae, ut irent contra Conradum Frederici filium, in auxilium Lan degraui j Thuringiae Ducis, qui de nouo cum assensu α fauore summi Pontificis electus erat in regem Alemannia. Hoc etiam tempore missi fuerunt quidam fratres de ordine Minorum de Pr dicatorum ex parte domini P pae cum literis Apostolicis ad exercitum Tartarocili in quibus hortabatur cos Papa ut ab hominum strage desisterent,de fidei veritatem reciperent. Qui fratres praea
cti situm terrae Tartarorum, gesta, actusta mores ipsorum scripserunt, quorum nimis longum esset hic historiam recitare. uomodo Ludovicus Rex tuis apud Lugdunum visitare Papam Innocentium, o de coniugis Carali pratris sius cimitis L --
To diebus illis reuoluto modici temporis interuallo, vir Deo amantissimus Rex a Franciae Ludovicus flagrans desiderio videndi summum Pontificem,conuocata multitudine non modica mili tiae regni sui, fiatribusque suis cum regina Blancha matre eorundem iter aggressus est, de ut suum huiusmodi propositum adimpleret, Lusdunum properauit. Sed quam nobiliter & gloriose fuerit circumuallatus gente sua in itinere praedicto,non puto sub silentio praetereundum. Videns igitur viros industrios in armis strenuos de expertos, magnifico de decenti armorum de virium apparatu per diuersas phalanges antecedere regem suum in manu sortitudinis, si ut consueuerunt incedere castrorum acies ordinatae. Trifarie enim procedent similitudinem exercitus praetendebat. Centum siquidem praeibant cumbalistis, in equis decentissime phaleratis, de centum cum testudinibus siue largis in armi, luci dis,de in equis loricali tunica coopertis sequebantur. Veniebat postmodum tertius centenarius munitus armis omnibus,habens in manibus gladios fulgurantcs. ipse autem rex nobilissimus cum incredibili & gloriosa multitudine militum regni sui quarto agmine procedens, Lugdunum sic introivit. Ad quem locum vniuersalis Ecclesiς Pontifex summus accessierat, ut ibidem cum dicto rege dc negotiis sanctet matris Ecclesiae loqueretum liabitoque inter eos secreto de latente consilio, idem rex serentissimus benedictione a summo Pontifice percepta, eique humiliter vale dicto,in Franciam rcmeauit. Scd dum vellet regredi,misit partem militiae suae copiosam, quae Beatricem sororem iuniorem reginae Franciae Margaretae quam orbatam patre, scilicet comite Prouinciae, rex Aragonia armato circumuenerat exercitu, de obsederat impudenter,ut eam suo, sicut dicebatur, filio traderet in uxorem, domanu ipsius in gladu fortitudine liberaret. Redeunte interea illustii rege Franciae ad propria, negotio pro quo milites praedicti desti nati fuerant, contra regem Ar
goniae potenter de celeriter consum malo, idem excellentissimus rex Francorum
consilio hinc inde habito,inquisita prius praedictae filic comitis Prouinciae volunt te , misit Carolum fratrem suum cum innumerabilis militiae venustate, ut eidem puellae nobili coram ipsius famosissimis auunculis, comite scilicet sabaudiae, de Thoma quondam Flandrensi comite, nec non Archiepiscopo Lugdunensi, alia leius inclyta parentela in eiusdem matris praesentia solemni matrimonio iungeretur. Quantus honor quantave laetitia quantaque festiuitas illic sit habita, non est meae postibilitatis euoluere vel rescire. His taliter expletis, anno sequenti, scilicet anno Domini M. CC xxv I. in die sanctae Pentecostes accersita baronum Sc no-
442쪽
bilium non pauca multitudine apud castrum Meled unum Ludovicus rex Francorum illustrissimus anno regni sui vicesimo Carolum fratrem suum iuniorem militem nouum feci in eidem comitatus Cenomanensis de Andegauiae largitus est. Eodem tempore Turci&Armeni j secerunt confoederationem cum Tartaris, spopondentes eisdem annuatim reddere magnam summam pecuniae cum ingenti copia pannorum sericorum pro tributo. Anno Domini M. CCXL via. mense
Iunio accidit miraculum quoddam apud Yconium Turquiae ciuitatem, in loco communi ubi crux crat sculpta in quodam palatio. Quidam enim ioculatoribidem stabat, Scin facie omnium astantium cum viso ludebat. Vrsus autem leuatoro crure super crucem prope ipsum existentem, minxit, statimque omnibus videntibus ibidem expirauit. Cumque Christiani astantes super id quod acciderat Dominum benedicerent atque laudarent,quidam Sarracenus indignatus est valde quod ib: super miraculo facto Christum attollebant. Ideoque accedens in impetu, tanquam in contemptum ipsius crucis&Christianorum, cum manu crucem percnssit, statimque brachium eius cum tota manu qua illam percusserat, totaliter exaruit. Iterumque Sarraccnus quidam alius ebrietati vacans, illamque Christianorum admirationem & laudem vilipendens, continuo quasi amens a potatione surrexit, de in contemptum Christianitatis super crucem mingere volens,morte subitanea percussus interiit. Sicque Christianorum multitudine Dominum magnifixo cante super tribus miraculis iam ibidem ostensis, quidam Graecus inspiratione diuina inflammatus, accessit ad baiulum ciuitatis, rogans ut illum locum ubi crux praedicta erat insculpta, venderet, in quo ad honorem Dei & sanctae crucis ecclesiam promit teret aedificare, pro quo etiam, si id sibi facere concederet, promisit quod viginti duo millia soldanorum Solitano daret.Quod Episcopus Turquorum audiens fieri omnibus modis quibus potuit, impedivit. Eodem anno mortuus est Landegravius Thuringiae Dux, qui electus fuerat in regem Alemanniae: ac subsequenter post ipsum electus est in regem Guillelmus
comes Holandiae. Sanctus etiam Ethmundus Cantuariensis Archiepiscopus,emius lacri corporis gleba in Ponteigniacensi monasterio requieuerat, de terra est et Io uatus: qui nimirum anno praecedenti auctoritate Apostolica fuerat canonizatus, de in catalogo Sanctorum deputatus. Durima profectione Luriuuiis transmarinispanibus. ΛNNO Domini M. ccxxviii. Rex Franciae Ludovicus iter transmarinum arripuit. Ab illo enim tempore nunquam indutus est squaleto vel panno viridi seu bonneta, nec pellibus variis; sed velle nigri coloris vel camelini seu persei. Et quia vestes huiusmodi minoris valoris esse videbantur ad dandum pauperibus, quam aliae pretiosiores quibus uti solebat, prout reges Franciae consueuerunt, 46 instituit quod ad recompensationem huiusmodi vestium, eleemosynarius suus erogaret quandam summam pecuniae aequi pollentem pretio vestium preciosarum
vitta id quod crogare solebat. Nolebat enim pius Rex quod propter humiliationem suam exteriorem, aliquid pauperibus deperiret. Similiter ex tunc nunquam uti voluit calcaribus vel fraenis, nisi omnino albis & serreis absque aliqua auratura, nec sellis ad equitandum, nisi albis sine omni pictura. Recessit igitur de Parisiis in sexta seria post Pentecosten, multis eiusdem urbis processionibliseum usque ad sanctum Anthonium comitantibus. Iueruntque cum eo venera
bilis Odo Tusculanus Episcopus Apostolicae sedis legatus, de duo fratres elucdem regis, videlicet Robertu, comes Attrebat ensis, re Carolus comes Andegaso uiae, cum uxoribus suis, multique regni Franciae barones & Episcopi. Alphonsus quoque dicti regis frater comes Pictauentis crucem assumpserat transmarinam, sed illo anno cum domina Blancha regina matre sua remansit ad regni custodiam. Transiens ergo Christianissimus Rex Ludovicus per Burgundiam usque ad Lugdunum , Dominum Papam Innocentium ibidem commorantem iucundo visitauit. Indeque recedens benedictione eius recepta, venitadrochani
443쪽
quae dicitur mugiat, ubi erat castrum fortissimum super Rodanum. Quia igitur
clominus castri illius a transeuntibus per Rodanum exactiones illicitas extorquebat, de cos bonis suis indebite spoliabat,rex illud obsedit, de in deditionem accepit. Illud autem in parte destruens, postea domino dicti loci cautione sibi facta, quod
de cetero ab iniuriis de exactionibus illicitis abstineret, illud restituit. Tandem rex ad portum aquarum mortuarum perueniens die martis in crastino beati Ba tholomaei Apostoli nauem cum suis intrauit, de duobus diebus sequentibus inibi moram faciens, ventum prosperum expectauit. Porro sequenti die veneris a portu recedens de duce Deo nauigans die Iouis ante fiastum lancti Matthaei Apostolide nocte in Cypro Nimothium applicuit. At comiti illa Attrebat ensis cum esset io Praegnan9 de portu Aquarum mortuarum in Franciam rediit, ibique usque ad Comitis Pictauensis transitum expectauit. Rex autem Ludovicus in Cypro te ram capiens, de consilio baronum suorum, ac baronum de terrarum Cypri, quia naues & galeae suae cum balistariis ac gentibus suis nondum aduenerant in Cypro diutius expectauit, de propter instantiam hyemis id propter alias causas concurrcntes, usque ad tempus Paschale iter suum aduersus Sarracenos distulit. Rex quoquc Cypri ic omnes fere nobiles illius regni atque praelati crucis signaculum assumpserunt,seq; cum rege Franciae super Sarracenos, aducitiente pranxo termino, Proi
cturos, quo eos vel et ducere,iurauerunt.
Eo tempore Sol danus Babyloniae,qui versus partes Damasci per terram Chri- Lostianorum venire parauerat, auditis de aduentu regis Francorum rumoribus, iter
Propositum reuocauit. Erantque inimicitiae inter pra dictum Soldanum, ec illum qui tuit Sol danus Damasci, de etiam Halapinos. His temporibus obierunt de P regrinis Robertus Episcopus Beluacensis, de Comes Montis fortis Iohannes, C mos quoque Vindocinensis, Guillermus de Merloto,b Guillermus de Barris,dominus etiam Archem baldus de Borbonio, de Comes Drocensis, dc ali; quam plures milites, quorum numerus usque ad ducentos de quadraginta aestimatur. Sed dc C me, Andegauiae, Carolus frater tegis Franciae, quartana in Cypro laborauit. Cum autem inter Archiepiscopum Nicor siensem dc milites regionis Cypriae esset controuersia, propter quam omnes sere milites illi erant excommunicati,praedictus O- Wdo Apostolicae sedis legatus inter partes mediatorem se faciens, pacem reformauit, dictolque milites ablolui faciendo. Archiepilcopus quoque Graecorum in Cy-Pro , qui tanquam schisinaticus de inobediens Archiepiscopo suo Latino iamdiu ab Eccleua sua exulauerat, tunc temporis est reuerius , dc tam ipse quam a-II Graeci qui excommunicati fuerant, ad obedientiam redierunt;& absoluit eos legitus, qui de coram ipso quasdam haereses abiurauerunt. Multi etiam Sarraceni qui detinebantur in Cypro captiui, Baptismum instanter petentes, insgniti sunt charactere baptismali. De nunciis Tartarorum mi Ludovico Regi in C pro.
te Tartarorum , qui ei apud Nichostiam commoranti literas eiusdem magnatispra senta uermit. Ibidem praesens aderat frater Andreas de Louciumet de ordine fratrum piae dicatorum, qui maiorem ex illis nunciis nomine David, nouerar, utpote qui viderat eum in exercitu Tartarorum, quando ipse de alij quidam fratres milii fuerunt ex parte domini Papae, sicut superius dictum est . ad Tari ros Ricx autem literas sibi praesentatas in lingua Persica de literis Arabicis in La inum per eundem fratrem transferri fecit , earumque transcriptum sub I. contra igillo suo clausum matri suae Reginae Blanchae in Franciam misit. Nun-ciauerunt itaque praedicti nuncij, quod Rex magnus Tartarorum, qui diccbatur Cliam , circa tres annos completos a die Epiphaniae proximo praeteri-ra , factus erat per Dei gratiam Christianus , de tam ipse quam alij magnates Plurimi , de maxima pars populi exercitus eorundem Tartarorum sacrum, Baptismum
444쪽
Baptismum susceperant, fidem catholicam profitentes. Dictus etiam Erealthayiam antea per annos aliquot similiter fidem Christianam do baptismum susceperat; de nunc veniebat misi iis a dicto rege Cham, cum maxima multitudine bella torum. Erat enim ipsius intentio fidem Christianam promouere dc mborare, de omnium crucem adorantium utilitatem dc liberationem procurare , omnesque aduersarios eiusdem crucis expugnare. Multum vero desiderabat se regis Franco
rum esse beneuolum dc amicum. Audierat enim de ipso quod applicare deberet in Cyprum. Dicebant enim idem nuncij se credere, quod dictus Ercalthay circa proximum Pascha ciuitatem Baldam obsidere deberet, in qua Calyphus habita bat, a quo Soldanus Babyloniae pluries ac specialiter olim in obsidione Damietae succursum magnum do auxilium habuerat. His de aliis tam per nuncios quam perliteras intellectis, rex gauisus nuncios honorifice susceptos perendinarc fecit, eis que liberaliter necessaria ministrari. In die Natalis Domini cum rege fuerunt ad Missam in Ecclesia, de ad prandium in curia. Similiter in Epiphania cum eo ad Missam erant, de sicut videbatur, bene se habebant, ac more Christianorum se
gerebant. Exemplar epistolae eluerarum Regis Tartarorum ad Regem Frantiae Lud
αo UER potentiam Dei excelsi missi a Rege terrae Cham verba Ercalthay Regima I gno prouinciarum multarum strenuo propugbatori orbis gladio Chri hiani tatis, victoriae religionis A postolis defensoris, legis Euangelicae filio Regi Franciae.
Augeat dictus dominium suum, de conseruet ei regnum suum annis plurimis, de impleat voluntates suas in lege de in mundo, nune dc in futurum per veritatem di uinae conductricis hominum dc hominum Prophetarum Ec Apostolorum, Amen. Centum millia benedictionum de salutum. Ex hoc rogo quod recipiat salutes siue salutationes istas, ut sint grandes apud ipsum. Faciat autem Deus ut videam hune Regem magnificum qui applicuit. Creatorautem excelsus sic occursum nostrum in charitate fieri faciat, ut congregemur in unum. Post hanc autem salutationem, O nouerit quod in hac epiliola non est intentio nostra nisi utilitas Christianitatis.&corroboratio manus regum Christianorum, Domino concedente. Et peto a Deo, vi det victoriam exercitibus regum Christianitatis, dc triumphet eos de aduersariis suis contemnentibus crucem. Ex parte autem regis sublimis sublimet eum Deus, videlicet de praesentia Κyocay augeat Deus magnificentiam suam. volumus cum potestate a mandato,ut omnes Christiani sint Iiberia seruitute, de tributo,dcande gariale pedagiis de consimilibus, de sint in honore dc reuerentia, di nullus tanstat possessiones eorum, de Ecclesiae destructae reaedificcntur, dc pulsentur tabulae, de non audeat aliquis prohibere ut orent corde quieto dc libenti pro regno nostro. Ista autem hora adhuc venimus pro utilitate Christianorum lc custodia , dante4o Deo excelso. Misimus autem haec per fidelem nostrum virum venerabilem Sa beldim Moustath David, de per Marchum, ut annuncient istos bonos rumores de quae sunt circa nos dicent ore ad eos. Filius autem recipiat verba eorum, Sccredat eis & literis suis. Rex terrae augeatur magnificentia sua, ita praecepit quod in lege Dei non sit differentia inter Latinum dc Graecum, Armenium, Ne storium, lacobinum, d omnes qui adorant crucem: Omnes enim sunt unum apud nos. Et sic petimus ut Rex magnificus non diuidat inter ipsos, sed sit eius pietas sua per omnes Christianos. Duret eius pietas occlementia. Datum in Fouemerchatiram. Et erit bonum concedente Domino.
Huic Epistolae consonabant de aliae quaedam literae, quae paulo ante Regi Lu-1o douico a Rege Cypri id Comite Ioppens fuerant praesentatae, quarum etiam tran scriptum una cum transcripto literarum dc Calthay transmisit Odo venera. bilis Apostoli sedis legatus domino Papae innocentio quarto. Harum literatum exemplar talia continebat.
445쪽
E cc ELLENT 1 & potenti viro Henrico Dei gratia regi Cypri, & charissima
sorori suae Emelinae reginae, nobili viro lohanni de Ybelim tratri suo Conestobularius Armeniae lalutem & dilectionem. Noueritis,quod sicut ad iter agendum pro Deo & utilitate Christianitatis me exposui; sic ipse Christus vi a te ad villam quae vocatur Muluaut me conduxit. Multas quippe terras videntes, indiam retronos dimisimus, & transiuimus Bandath totan . que terram eius duobus arrepti iunetis mensibus.Ciuitates plurimas vidi quas vastaveruntTartari, quia nemo posset opulentiam vel amplitudinem aestimare. Vidimus enim aliquas magnas villas itinere trium dierum ,& plusquam centum millia aggeres magnos di mirabiles OL iosum a Tartaris intersectorum, nobisque videtur, quod si Deo disponente, Tarta, ri qui paganos sc dcitruxerunt, non aduenissent, ad totam terram cismarinam implendam &acquirendam cassicerent. Transuimus unum de Paradysi fluminibus maximum Geon appellatum , iuxta Scripturam, cuius arena durat undecunqu per unam magnam dieram. De Tartaris vero sciatis quod innumerabiles sunt,nec aestimati ab homine possunt. Optimi sunt archeru, terribiles forma, pluriumque facierum. Nec vobis possemus describere literaliter mus eorum. Nunc quidem octo sunt menses quod de die ac nocte ambulamus, & nunc dicitur nobis quod ad medium terrae nostrae & terrae Cham maioris domini Tartarorum non peruenimus.Intelleximus pro certo, odia ex quo mortuus estClaam pater huius Cham, ioqui nunc est, quinque anni transerunt, ante cuius tempus barones & nulites Ta talorum ita se per terras & regiones effuderant, quod insta dictos quinque annos, vi di ctum, Cham iuniorem in thronizarent vix in unum locum congregari potu runt. Quidam enim eorum erant in India, esu vero in terra de Chata, alij in Rucsia,& alii in terra de Chastat & de Tangath. Haec est terra, te qua tres reges in Bethlehem venerunt Christum adorare, & Christiani sunt homines illius terrae. Fgos, quidem fiat in Ecclesiis eorum. Je vidi Iesum Christum depictum ; tres quoque Reges, Vnum aurum, alium thus, &alium myrrham offerentes. Per illos itaque tres reges habuerunt illi fidem Christi, ac per illos Cham di omnes sui modo facti sunt Christiani. Vnde & ante portas suas habent Ecclesias, pulsant campanas, ac percu- 'tiunt tabulas: ita quod euntes ad dominum suum Cham primo quidem opori ire ad Ecclesiam & salutare Dominum Iesum Christum, postea vero ire salutare Cham. Inuenimus etiam multos Christianos effusios per terram Orientis, & mulutas Ecclesias pulchras, altas,de antiquas,quae vastatae fuerant a Tartaris. Vnde Christiani terrς illius venerunt in praesentia Cham istius qui modo regnat,quos ille cum honore magno suscepit, de libertati donauit,& ne quis verbo vel facto contrist ret eos, prohiberi fecit. Et quia peccatis exi sentibus non habebat Christias qui ii men suum praedicaret in illis regionibus,tps cmet pro seipso praedicauit, & praedicat sanctissimis suis virtutibus , ita quod gentes illarum rinionum credunt in Chrissium: In terra vero l ndiae quam beatus Apostolus Thomas conuertit, est quidam εο Christianus rex, qui inter alios reges, utpote Sarracenos, erat in anxietate magna positus: nam undique faciebant ei violentiam, donec Tartari venerunt in terram illam, de ipse factus est homo illorum, acceptoque exercitu suo& Tartarorum Sa racenos inuasit, tantumque in terra Indiae acquisiuit, quod tota Orientis terra plena sit scianis Indicis. Horum enim plusquam quingenta millia Indi, quos rex dictus ceperat de mandauerat venundari. Sciatis etiam dominum Papam misisse nuncium praedicto Cham, & mandauit ei dici utrum Christianus esset, & cur gemrem suam ad orbis conculcationem ac necem misisset. Cui respondi i Cham: Quod Deus auis suis & sibi mandasset, quod gentem suam ad intersciendas gentes pellimas mitteret. Super hoc autem quod mandauerat, utrum esset Christianus, re- 'spondit, quod hoc sciebat Deus, & si Papa scire vellet, veniret & videret, α sciret. Hucusque exemplar epistolae Conne stabul ru Armenia.
446쪽
De quibusdam interrogationibus qu.u fecit Ludoiuein Rex nuncia Tartaro. ru ibi mi u. Rtibri OV AE s i V I T autem rex Franciae Ludovicus a praedictis nunciis Ercalthay deips o, a quo tempore baptismum suscepisset,& ubi esset modo. Qu siuit citam de statu Tartarorum, de quae fuerit causa motiua adiremus eorum, & qua occasione suunt. id est,ipsius regis Francorum cognouissent aduentum. Ad quς sic rosponderunt. A Soldano,inquiunt, Mussulae, quae scilicet olim vocabatur Ninive, missae fuerunt literae quaedani ad magnum regem Cham, quas receperat a Sol sano Babyloniae : in quibus Babyloniae Sol lanus mentionem de applicatione regis Fran- Io corum faciebat; mendaciter assercndo, quod sexaginta regis Francorum naues per violentiam ceperat,de in AEgyptum deduxerat. Per id ostendere volens, quod ide in Mussulae Sol danus i n aduentu regis Francorum confidere non debebat. Hacipitur occasione dictus Ercalthay audito regis Francorum aduentu, nuncios mi sit ad eum, qui denunciarent ei in hoc omne propositum Tartarorum, ut in aest te proxima obsiderent Calyphum Badath, rogabantque regem ut AEgyptum aDgredies impugnaret,ne dictus Calyphus ab AEgyptiis in aliquo adiuuari post ei. Dixerunt etiam iidem nuncij, quoὸ isti qui nunc appellentur Tartari, exierunt de terra tua transtistis quadraginta annis, quae no habet ciuitates aut oppida seu villas, sed abundat in pascuis, de ob hoc incolae sunt intenti tantum in pecoribus alen- ψ dis. Distatque per quadraginta dietas a terra quam nunc inhabitat ille rex magnus Cham , 5c in qua posuit sedem suam. Quae scilicet terra Tartat vocatur, unde de nunc Tartari nominantur. Dicebant quoque quod iidem Tartari primo debellauerunt filium Iohannis presbyteri regis indiae, ipsumque cum exercitu suo peremerunt in ore gladij. Dicebant etiam quod ille Cham habet seeum fere omnes capitaneos populorum cum innumerabili multitudine .equitum M hominum Ad animalium, & sunt in tentoriis semper, quia nulla ciuitas eos cap re posset. Equi vero illorum de alia semper commorantur in pascuis, quia non
possunt hordeum de paleam inuenire , quod sufficere posset equis suis. Capita. nei sui praemittunt homines qui sibi regiones subiiciant, de ipsi cum rege m
3. gno remanent. In cuius potestate de voluntate est, ut quando moritur quis, regem instituat aliquem de filiis vel nepotibus suis. Dixerunt etiam quod ista qui nunc agit in sceptris, habuit matrem nomine Qui othay Christianam, regis indiae, qui presbyter Iohannes vocabatur, filia. Ad cuius exhortatione, de cuiusdam Episcopi iusti istini, qui Malassias vocabatur, suscepit sacram ctum Baptismi,& cum ea deceni Ad octo si ij regum, de plures ali) maximi capitanei. Multi tamen adhuc inter illos sunt, qui nondum sacram ei tum fidei susceperunt. Ercalthay vero qui nuncios miserat, Christianus erat iam ex pluribus annis, Se non erat de semine regio ; sed tamen magnus de potens agebat in finibus Persidis a parte Deientis. Requisti vero nuncij de Bachon Duce, cur sic male recepisset do- o mini Patae nuncios: Responderunt, quia homo paganus erat,de Sarracenos habebat consiliarios. Sed iam potestatem tanta ut prius non habebat quia modo sub Erchathay potestate constitutus erat. Praeterea requisti de Soldano Moysiae s. ue Mussulae, quae quondam Ninive dicta est, an Christianus esset, dixerunt eum
fuisse cuiusdam Christianae filium, de quod ex corde Christianos diligeret, ac sena illorum obseruaret, nec in aliquo legi Machometi obediret, de credebatur quod si tempus & oportunitatem haberet, libenter Christianus fieret. Dicebant etiam quod summi Pontificio nomen apud Tartaros celebre iam esset. de quod EG calthay domini sui propositum erat, ut in aestate proxima Calypham impugnaret,&iniuriam Domino Iesu Christo illatam vindicaret. ODe legatione nunciorum Regis Tranciaead naros.
TANDEM habuit Rex Francorum consilium ut ad ipsum Regem Ac ad Erachalthay nuncios suos cum literis de localibus mitteret, ita quod aliquis eoarum ab Erchalthay ad ipsum Regem Ludovicum directe redirem, de alia ad RO
447쪽
gem Cliam directe procederent. Significantibus autem Tartarorum nunci ita quod rex Cham valde charuro &gratum haberet de scarleta tentorium siue capella, fecit eam rex Ludovicus praeparari ac fieri speciosam , dc quosdam pannellos habentes leuem atque subtilem brodaturam: in qua scilicet brodatura tentorio alli-xa,ea quae Dominus noster Iesus Christus pro nobis in corpore suo gessit, erant solis honestissime exarata. Haec igitur dc alia ad ornamentum capellae de cultum diuinum pertinentia misit rex Ludovicus regi Cham, ad deuotionem fidei Christi nae in eo excitandam. Insuper etiam de ligno sanctae crucis misit eidem de Ercal thay pce nuncios suos cum literis ad utrumque directis, hortantibus ut eum qui per gratiam suam ad cognitionem nominis sui eos vocaverat, debita veneratione in colerent, & in eius amore iugiter permanerent. Sed di dominus Odo A postolicae sedis legatus eidem magno regi Cham & matri suae & Ercalthay ac praelatis eorundem deliinauit epistolam; denuncians eis, quod sacrosancta Ecclesia Romana libenter ut filios charissimos reciperet , audiens gratulabundam conuersionem eorum ad fidem catholicam , dummodo fidem orthodoxam vellent st-miter tenere, &cam confiteri matrem omnium Ecclesiarum, eique praeside tem Iesu Christi vicarium ei se, de quod eidem vicario cuncti qui Christiana pro fessione censentur, merito debeant. obedire. Praelatos etiam illorum admonuit specialiter, ut idipsum omnes saperent,&in eis schismata non essent; sed in veritate fidei ,scilicet in quatuor primis generalibus Conciliis editae, Z a sede Α- τοpostolica approbatae inuiolabiliter permanerent. Fuerunt autem huius legationis nunci, videlicet a Rege Francorum ad principes Tartarorum destinaci praedictus frater Andreas cum duobus aliis nativibus eiusdem ordinis, & duobus cleri. is, ac duobus seruientibus Regis. Qui par ii & instrudi paulo ante purificationem profecti sunt una cum praedictis Tati rorum nunciis. Octauo Kalendas Februari: a Rege licentiam acceperunt, ac te tia die Nichociam exierunt. Super autem omnes frater Andreas caritaneus Mmasi ster a Rege Ludovico constitutus, non multo post ad eundem Regem literas misit, quarum traiis riptum Dominus Rex matri suae Planci reginae in Franciam Vna cum transcripto literarum Ercalthay transmisit. 4Ded cordia rua erat inter Somnos Pa Muniae ct Ra iae. INτEREA Soldanus Babyloniae intellecto quod Rex Franciae hyemaret iri
Cypro, statim iter arripuit veniendi versus partes Damasci , per ciuitatem Hierusalem transitum faciendo, ad hoc intendens modis omnibus & aspirans ut Halapiae Sol danum x alios eidem adhaerentes sibi pacificos & confoeder tos attraheret , eosque secum in auxilium suum contra Christianos adduceret. Ad hoc etiam nuncios suos Calyphas Balda censis & senex de monte dominus Arsacidarum destinauerant, ut illos ad concordiam reuocarent. At Sol lanus ΑφHalapiae cognoscens versutiam Sc malitiam Soldani Babyloniae , non est ausus in ipse confidere, nec pacem aut compositionem cum co voluit inire. Pr
pter quod idem Soldanus Babylonicus in iram motus , urbem Camele, quae pertinet ad Soldanum Halapiae, per gentem suam obsidere fecit, de ipse Damascum rediit. In qua scilicet obsidione, idem Sol danus Babylonicus propter hyemem ac pluuias te Beduinorum incursus fertur in hominibus ac rebus & antia malibus suis multa dispendia sustinuisse. Dum itaque Babylonicus exercitus iri
obsidione di ita permaneret, Sol danus Halapiae praeparato exercitu suo venit ut eos ab obsidione remoueret. Ad quem accedens nuncius Calyphae, monuit eum ut cum Soldano Babyloniae pacem firmaret, proponens ei pericula multa, quae s Sarracenis imminebant hoc tempore, eo quod exercitus Cliristianus ad perdendum gentes ad legem Mahometi pertinentes conuenit ent. Et si itaque ipsi Sarraceni taliter in semetipses bella conuerterent, haec illis ad incommodum de confusionem, de Chri itianis eorum aduellariis ad prosectum cede-
448쪽
iles cum eodem Soldano H.ilapiae tractasset, ille nullat unus verbum pacis ad . mittere voluit, dicens quod quandiu in eius dominio Babylonii morarentur spec
hoc aliquatenus non tractaret,& nisi recederent die crastina, proculdubio cum eis proelium&coissi tum iniret. . videns itaque dictus nuntius quod nihil in tractatu pacis proficeret, recessit, ac festinans ad exercitum Babylonicum imminentis eis belli periculum nuntiauit, & sic eos ab obsidione recedere secit: qui cum maxima confulione in Damascum receperunt se,ubi tunc morabatur SoIdanus Babyloniae graui detentus infirmitate. inter lx xc autem magister militum templi &mares callus Hospitalis scripserunt Ludovico regi Eranciae, quod Sol lanus Babyloniae eumio exercitu suo venerat in partes Gazae ad conciliandum sibi Sol danum Halapiaeta Damasci,timebantque ne serte Ioppem vel Cae saream intenderet obsidere. Postea
quoque scripsit idem magister regi Franciae,quod Admiraldus quidam Soldani
Babyloniae ad ipsi ina venerat, ut ciui scin regis Francorum voluntatem inquirc-ret, eo quod dominus suus libenter pacem cuin ipso haberet. Quod regi omnibus.
que baronibus displicuit valde, praesertim cum a quibusdam diceretur 1 oldanus ad requisitionem eiusdem magiis 1 praedictum Admirat dum ad ipsum misisse. Itaque
rex incontinenti praefuo magi illo per literas luas inhibuit, ne de catero talus nuntios absque mandato suo speciali reciperet, aut cum cis colloquium habere praesit trieret. Dicebatur enim ab omnibus qui factum Syriae nouerant, quod quantum- ψ cunque oppressi essent Syri, nunquam primi faciebant vel bum de treosis, ted tunc primo quando cum instantia magna requisiti super hoc erant a Turci,. Ideo tuo quod dictus magister, ut diccbatur, prior inde mouerat verbum, ex hoc Christianorum conditio deterior facta fuerat, praeserti in quia Turci ex hoc ipso poterant credere,quo i se rex viribus inferiorem exilii mans quacunque causi vel occasione inuenta talinaret ad propria remeare.
Incidentia, dum Rex Tramia essit in C. pro. DUM rex Franciae Ludovicus esset in Cypro cum regina Margaret avxore si ai notam traheret. Armeniae rex intellecto eius adueritu, in isti eidem nuntios 3o solemnes, quendam scilicet Armenium Episcopum, &asos doniellicos suos cum literis suis de xeniis, se offerens eius voluntati: quos ille prout dςcuit honorabilitet recepit. Cum autem intellexisset esse discordiam inter ipsum regem Armeniae, Mosaia Principem Antiochiae g. auem plurimum atque damnosam, quae iam longo dura- DCrat tempore: propter hac Scalia ou rdam misit nuntios proprios ad utrumque. Postea vero procedente tempore accedentibus ad eum utriusque nuntiis inita es hinter ipsbs coram illo treuga, ab instanti Natiuitate sancti Iohannis per duos annos duratura. Quia vero Tarcomagini paulo ante terram Antiochiae depopulati sue rant, Patriarcha Ic Princeps Antiochenus a rege Francorum auxilium petierunt.
eisque a rege sexcenti balisiarii missi sunt. Eodem tempore accidit in Cypro, quoa o oriretur discordia inter Vicecomitem striduniae marinarios suos instigante diabolo,&ex parte Ianuentium a balis artis Vicecomitis interfecti sunt duo, quorum unus crat magnus & nobilis homo. Idem quoque Vi cccomes nescio quo spiritu ductus habito tractatu cum Comite Montis sortis, voluit ad partes Aconensium transfretare cum militibus multis. Quod ubi rex Franciae agnouit, ipsi cunctisquamilitibus ne hoc facerent,inhibuit ; quoniam hac occasione totus polici exercitus dissolui, de Christianitatis negotium impediri.Cumque Vicecomes quoquomodo id quod irroposuerat implere vellet rex galeas suas armari feciq&dominis nauium
ne vicecomitem aut complices suos aliquatenus attentarent, serre proli l uit. Tunc idem Vicecomes ad aliud se conuertit,& nauem unam cum omnibus quae iaso ea erant suiluit, asserens quod secundum conuentioncs inter ipsos er dominos nouis habitas, tam nauis, quam ea quae ibi erant, ipsius esse debebant. Porro mediante tege tr. ictatum fuit, ut in duos bonos viros utraque pars compromitteret, dc rex tertium poneret. Sed quia consensum pretium obtinere non va
luit, ideo dicta discordia tunc sedari non potuit. Tandem ad instantiam regis de legati Vicecomes post Pascha nauem , quam fusierat, Ianuensibus rellitura
449쪽
qui & promiserunt sub poena duorum millium libratum,quod iuri starent in Curia
regis Franciae, super querelis, quae vertebantur inter ipsos Sc vicecomitem ante dictum. Interea vero miserat rex Franciae Ludovicus apud Acon & alia loca maritima ad marinarios de naues atque vaffella conducenda. Cumque nuntii hac de caum
si in Acon Dominica die in quadragesima ventilent, nullatenus Ianuenses ac Vmnetos ad hoc flectere potuerunt, quod rationabile pretium in vasis suis ponere vellent. Hisque diebus instigante diabolo inter Ianuenses ex una parte, & Pilanos ex altera seditio grandis exorta fuit, ita quod unus Consul Ianuensis telo percussus imteriit. Sed & paulo ante seditio fuerat exortainibi inter venetos de Baillivum regni Cypri. Itaque rex Francorum secundo misit Patriarcham Hierosolymitanum ac io Suessionentem Episcopum suumque Connestabularium, cum aliis quibusdam in Αcon pro vasis de marinariis conducendis, de pro sedandis sed itionibus antedictis. In Cypro quoque fabricari fecit parua quaedam nasella,ad terram hostium capiendam necessaria. His autem diebus capti sunt quidam in Cypro, qui consessi sunt. quod ipsi de quidam alii a Soldano Babyloniae missi fuerant, ut regem Franciae, de
maiores sui exercitus veneno maleficiose necarent.
Pranodo Christianin exercitus de C prorerest, ct cepit portum Tumius.
ANNO itaque Domini M. CC. xi ix. dum rex Ludo ilicus esset in Cypro, inerunt ad ipsum circa Ascensionem Domini naves vasaque conducta. Vc -
runt etiam de insulis naues quamplurimae, &multi barones ac milites, aliique peregrini,qui moram in insulis secerant in hyeme iam transacta. Itaque die sabbathipoli Ascensionem Domini, cu m iam in naui suacsset rex congregans ibidem ma tores exercitus, de ipsorum costio publicatum fuit per exercitum , quod apud Damietam uniuersi cum Dei adiutorio dirigerent iter suum. Die si quidem Ascensionis, prout ordinatum fuerat, ascenderunt naues, sed usque ad diem Mercurii se
quentem adhuc inportu remanserunt, quia tempus oportii num nauigandi non habebant, nec adhuc gentes illorum paratae tota iter erant. Eadem itaque die velo facto recessit rex a portu Nimocii, cum nauium M valles lorum copiosa multitudine : at postea per aliquot dies cum dissicultate ac ventorum contrarietate proce- ῆ dentes,venerunt prope Paphum ciuitatem Cypri, tantaque fucrat temporis contrarietas, ut oporteret illos prope Nimocium bis reuerti. Venitque ad eos tunc
princeps Achaiae cum gentibus 5 vagellis quampluribus in subsidium illorum ac terrae lanctae. & cum eo similiter Dux Bursundiae,qui in partibus Romanis moram secerat i ii hyeme. Expectauerunt igitur pcregrini apud Nimocium, & congregauerunt ibidem exercitum suum, per incommoditatem temporis dispersum. Tandem in festo sanctae Trinitatis vela ventis dare fecerunt, & habito fatis congruo tempore nauigaucrunt. Ita quod in sequenti die Veneris apparuit eis terra AEgypti,&post paullulum ciuitas Damieta. Appropinquantes itaque iuxta ciuitatem raportu steterunt,3e naues suas anchorauerunt. Eadem die cum viderent portum magna Turquorum equitum ac peditum multitudine munitum, de os fluuii Nyli, quod de prope eminebat,ex abundantia galearum armatum, consilium habuit rex cum maioribus de exercitu, ut in crastino summo mane exirent in insulam ad te .ram capiendam,in parte illa videlicet, ubi terram similiter illi ceperant, qui in alia obsidione Damietae cum Iohanne rege Hierusalem fuerant, ita quod fluuius esset inter ipsos de ciuitatem. In ipso igitur crastino peregrinis intrantibus galeas caeter que vaffella parua,quotquot intrare potuerunt, accinctis ad proeliadum, ut decuit,& armatis; rex cum legato sacrosanctam crucem Domini triumphalem nudam Sc iapetiam in quodam nassello erat, praecedente quoque iuxta ipsos in alio nassiello beati Dionysii martyris vexillo, fratribusque regis cum caeteris baronibus & bali- F stariis ac militibus circum quaque comitantibus. Deinde viriliter in nomine Domini versus terram, de Dei miscricordia de virtute sanctae crucis non modicam habentes fiduciam,insultus plurimos tam sagittarum emissionibus,quam aliis facientes contra hostium ferociam processierunt. Cumque naisella ipsa in quibus crant, Propter nimiam maris planitiem,usquc ad siccum attingere non possent, Christi
450쪽
nus exercitus in nomine Domini relictis nasellis in mare saliendo se misit, et usque
ad siccam terram cum armis suis pedes venit. Sarraceni vero qui littus occupauerant nitentes defendere terram,nostris appropinquantibus x exeuntibus dena sellis suisiuiti s dc tela sortiter iaciebant, & cu in gladiis seriebant. Sed nostri praeualentes, intrauerunt δύ occupauerunt terram hostibus repulsis, paucis & quas nullis nostrorum vulneratis aut laesis, multis vero Sarracenorum & equis eorum pluribus lethaliter vulti eratis de interfectis. Inter quos etiam de maioribus ipsorum ceciderunt aliqui, videlicet unus qui erat villae capitaneus & duo admirati. Soldanus au tem ibi praesensnon erat, quia de nouo e Damasci partibus veniens, stabatan quo- dam loco qui per unam leutam a ciuitate Damietae ditabat, ubi etiam quadam sta- firmitate languebat. In ipsa vero die occupauerunt os fluuii galeae nostrorum, fugi lentibus galeis Sarracenorum ac Luuium ascendentibus. Fixisautem ac Franciae ac peregrini tentoriis suis super littus pernoctauerunt ibidem, & in crastino videli cet die Dominico ibidem commorantes ordinauerunt, ut gentes ipsorum de equi, qui adhuc in nauibus erant, illa die descendere ac venire in exercitum possent. Dc bur rex Aranciae Ludoricus cepit Damiuam.
TI Vic autem Delici principis Deliciora Dominus Iesus adiecit populi, suoc ,
I I tholicornam Sarracenis qui erant in ciuitate Damicta diuina virtute perter o ritis subito illa nocte populus, de in crastino die Dominico magnates Ze omnes alii ex dicta ut exierunt, & in fugam conuersi eam circumquaque posito igne penitus reliquerunt. Quo statim a nostris percepto, multi de exercitu com moti, sim ulcurrentes intrauerunt urbem per quendam pontem nauium, quem dimiserant Sarraceni satis integrum,nisi quod in ipso erat interruptio una, tui; statim suit a nostiis gentibus reparata. Rex insuper habita certitudine de praemissis aliquos de suis quos ad hoc duxit eligendos illuc misit, ac per totam ciuitatem garnisionem suam ponere secit. Postea recedens a littore inquo erat eadem die versus pontem ciuitatis se traxit, ibique ante pontem ipsum tentoria sua posuit,vi,si necesse esse illis qui erant in urbe tempestiue succurrere poster. De victualibus autem garnisionis Sar- Q race norum, quaecrant in ciuitate, licet multa per ignem quem circumquaque ciuintatem iniecerant deperierint, multaque amota fuerint de subtracta, plurimum ta- men adhuc remansit ex eisdem, quoniam ad longum tempus ciuitas a Sarracenis munita fuerat, abundaram. Eratque ciuitas ipsa tam ob fluminis Nyli interposi tionem,quam murorum & turrium fortium circuitum fortissima, multu molposta quam alias capta fuerat in rciata. Vnde vidcbatur multis quod partiri expudinari vel capi nullatenus potuisset, nisi Deus miraculose per virtutem suam id fieti pes misisset.Nam quandiu intus aliqui essent victualia siuiscienter habentes, tenere ciuitatem 5e ibidem morari quantum vellent potuissent. Mundata igitur ciuitate alquorundam mortuorum ac bestiarum cadaueribus & cxtincto igne, letatus unaclo cum Patriarcha Hierosolymitano, necnon Archiepiscopis de Episcopis, qui praesentes aderant & magna parte clericorum ac religioibrum, Ludovicus rex Franaciae cum pluribus aliis processionaliter nudis pedibus praesentibus de rege Cypri pluribusque baronibus & aliis hominibus ciuitatem Danaietae intrauerunt. Et imprimis locu in quo erat Mahomeria legatus coepit reconciliare; quia dudu in altera eiusdem urbis captione beatae Mariae virginis Ecclesiae deputatus fuerat &appropriatus. Deinde redditis inibi de impensis beneficiis gratiam actionibus Altis limo, celebrata fuit mi ilia solemniter in honore beatae Mariae virginis matris Dominia legato. Proposuit etiam ibidem rex Franciae Domino constituere praelatum de canonicos debitum assidue famulatum Domino reddituros. Capta est autem ciuitas o Damicta anno supra notato in octava die post sestu sanctae Trinitatis. Illic ergo si
inrex Franciae Ludovicus per tota aestatem cu exercitu Christiano. Non volebant inde recedere usq; ad decrescentiam Nyli fluminis,quod tunc, sicut dicebatur, te ram occupare debebat i quoniam alias tempore Iohannis regis Hierusalem illis in partibus per cius decrescentiam damnum incurrerat exercitus Christianus .:E
dem anno circa sestum Iohannis Baptistae Alphonius Comes Pictaueaci ualet