장음표시 사용
231쪽
uaricatore, inquit, Resi esse ostendimus. qui colludit cureo, & transtat ille munere accusandi defungitur. sic enim scribe dum est: in aliis quoq; Digestor u locis h non trassatiue ut ille existimat. in quo verbo tranatatio sumpta est ab edictis Praetor u transi alitiis. in qu 1b. nullam curam adhibebat. Hoc perfusorie dicitur. - & lusorie d& dicis causa. ' Hoc quide extremum alio loco de Lae- iij nostri sententia explicauimus, squod optime vim Graeci sermonis exprimit. Non minus erratum est in si mili dice digenere. cap. II. de Excusationi b. S in σεως χαρον, de quo Ill Ic agemus. Hic itaq. dicitur, matrem legitima filij haereditate carituram , si tutorem ei non petierit,aut leuiter pe titione functa sit. Deinde ait,
Liberti vero apud Praesidem ob hanc causam accusati grauiter puniuntur, si id negligentia aut vitio omisisse videantur.
Malitiam alij pro vitio scribunt. Sed Cicero lib. 3. de
Finib.& 4. Tusculanar. quaestionum ait, es:uo vitium, λ non malitiam significare.
Quae de matrescripta sunt, Seueri Epinula co- stant, cuius verba insta scripsimus: Dimis Seuerus Cusipio Rusino. Omnem me ratione adhiberestib- veniendis pupillis, cum ad curam publicam pertineat, liquere omnibus volo. Et ideo qus mater vel non petierit tutores idoneos siti s suis, vel priorib. excusatis,reiectisve, non cofenim aliorum nomina dederit, ius no babeat vindicandorum sibi bonorum intenatorum filiorum.
Hoc rescriptum Latine scriptum est. cuiuς bona pars ab Ulpiano refertur ,' ut antea scriptimus. Quod verollic additur, in multis libris, sed & apud Paulum libr. 7. ita resiponsum est. Florentiae non est, sumptumque esse videtur ex alia huius capatis parte . quae etiam Latine serippa est.Deinde Modestinus scribit.
b l. j. de iure pati. l. si patroni. g. sed
nec. ad S.C. Treb.c l. aut qui .aliter. in pro
quod vi aut clam. l. qui libertatis s.
232쪽
petant tus .e l. vix certi S. de iud. l. grege. I.& in superficiariis.
13o AD MODESTINUM non ipse petet ei tutore, sed eos rogabit qui peter possunt, vi petant , aut i ipsi petitione tardabunt, adito tu Praside, rem totam explicabit, ut conisii- tuto legitimo tutore, lis cum pupillo habeatur.
Inepte antea foenerator pro creditore scriptum est quoniam uterque a Graecis δε ισής appelletur.' Contentionem vero ama ν Modellinus vocat, quod Verbum expressum es se videtur Antonini constitutione, hculus verba sunt haeae. Imp. Antoninus A. Cht y Canthar. Admone adulescentem, aduersus quem vis colistere, ut curatores sibi dari postulet, cum quibus secundu iuras formulam consistas: qui si in petendis his cestabit, potes tu competentem audicem adire, ut in dandis cura tori b. officio suo fungatur. In eadem significatione alij quoque eodem verbo usii sunt.
Et haec quidem de tutoribus. Cura Iores vero
Haec verba ad huius capitis initium reserenda sunt, quo dicitur. 11 minores defensio b. an digeant, S postea de tutor ab . pupillis petendis tractatum est, nunc de curatoribuς adulescentium dicendum . qua In re miror Accurtium labi. Deinde.
Petent inquit si adsunt, perse in autem quis
absit, per procuratorem. Sed an alius petere cAratorem posi ii, quaeritur optiuntis Vlpianas ita
scribit, quasi necessest ipsum mi peter e, neque alius possiit.
Hoc est quod illa Antonini constitutione cuius ver ba modo retulimus, dicebatur. Nam quod a Modestino dis ina erat, ut qui litem inchoare cum pupillo vellet,cum his qui petere postent, ageret ut peteret: id Antoninu; cum ipso adulescete ut ii stetur. Habet. Honos vero Ulpiano a Modestino h ibetur. al; quor enim locis κρους se , hoc est Optimus, aut pra stantissimuς appellatur , d cu Paulo & scaevola ruri lcosutror hi princepς. 'Sed nusquaria re Che sic raptat est : si in t enim qui nobilem, suint qui nobilissimum , de qxia egregium scribant, pro
233쪽
L I B. SINGULARIS. 23Ieptimo: & verticem. aut veterem .pro principe, aut coryphaeo. Alexander Imperator Domitium Vlpianum Praefectum Pictorio patentem'; vocat a Iustinianu. disertissimum h & summi ingen j virum, ς Diocletianus prudentis limum.' Et sane nihil non Vlpiano deserendum est : nihil enim dioi potest eurri uaterpretati Umb. edicti aut elegatius, aut prudelius. Curus studiosius Modestinus fuit.' quamobrem mirandum non est . si eius auctoritatem magnam esse putat. Postea Latine ait,
Et apud Paulum libro 9. R. pinorum ita resa
tum est: Curatorem ignorante, uec mandante pu- ip illa non recte ei a tutore petitum vi deri,pericu citumq; eor. quae curator non iure dat ingestri non sine ratione eum qui pelli, cogein dum agnoscere. UIdem Latine. a l. ex Diui.
d l. Diuo Marco. C.d quaestio. e l. si quis V xori . si quis asinu.de tar.
Et illa parse eiu dem libri ita respondit Si
matris iudicium princeps secut vi Aurator es filiae . o erus dedit, periculum adminis raIionis eor. eam. respicere debere.
Haec arbitror a Triboniano addita su isse . neque enim edendum eli, Modeliinum dum glaece sc taberet,latine quaedam scripsisse. Quae pollea d cuntur, ab Haloandro non recte in aliud caput separantur, ut ex Modest 1-ni libro I. Excusationum sumpta. Sed Florentiae cona uncta sunt. Quor. sententia haec est:
rii quomodocumque per excusationem tute, tu liberati sunt, non habent necessie tutorem pupillis petere,ut Seueri Antonini cons it utime
continet r. Haec sunt quae libro 26. Digestorum reseruntur. NVnc ad initium Modestini librorum reuertamur, quod est libro 1 7. sub titulo de Excusatio m b. ih l j de excus,
MODEST IN Vs lib. I. Excusationum. He
234쪽
x3α AD MODESTINUM De tutela O curae excusatione, idq; ad te misi. in quo quantum potui, aperte eum tractatu explicavi,docent Graecὸ nostra iura qus quam diffculter vertantur,non ignoro.
Liberius haec vertenda esse duximuς, ut eas tenebras vitaremus, in qui b. Accursiani,interpretis vitio, versantur. Sed illud male factum est, quod ignorare videntur, Graece haec Modestinum scripsisse qua lingua no facile tractari ius ciuile poterat. Sunt enim verba quaedam a nostris usurpata, quae ne Latini quidem homines satis nouerantavi dominium,legatarius, mandatarius,donatarius, suus heres, & eiusmodi artis vocabula. quibus Graeci nonnunquam utuntur pro suis. His plenae sunt Iustiniani constitutiones, Theophili, & Constantini, aliorumq; Graecorum libri.Nam ut Latini consulti hypotheca, chirographo, emphyleusi, si tonia. heremo di
cio,atq; aliis Graecis nomina b. utuntur,sic Graeci κουρνα το- e , & κουρητορ ειν dicunt, πατρονα, ληγα' FIR
sexcenta similia. Hoc est, quod Modestinus ait dissicut ἡtatem ei secisse. Deinde scribit:
Dumq; ea explico, addo sicubi opus est na legum verba, ut is qui dicendi oe legendi Dum habent, hoc desiderantibus, perfectum auxilium
Ipsa legum verba, Leges a Modestino relatas nullas scio, sed constitutiones Graecas atq; latinas, item ex Vlpia. ac Pauli libris quaedam. Quamobrem arbitror huiusmodi leges appellare ut nonnunquam ab Iustiniano iatq; aliis appellantur. a
Principio igitur dicendum est, quos creari non oporteat. Libertinis pupillis magistratus inge
nuos tutores aut curatorci no dent, praeterquam
se maxima inopia sit eo loci libertorum. Iubet enim Diui Marci oratio, ut libertinis, qui in eodem oppido sint liberti dentur.
Libertini sunt, qui ex iusta seruitute manumisia sint.' est au-
235쪽
est aute hoc nomen eiuς conditionis hominu ut ingenuor. liberti illi ipsi homines sui, sed ad patronos resertur haec appellatio Estq; inter haec similis disses etia illi, quae inter filium & fili uiam . est, item patrem matre,&Patremfami l. mari eq; familias. nam cum familiam patri aut matri addimus,eum eam ue significamus, qui sui iuris est cu simpliciter patre dicimus, aut matrem ad filios id verbum reserimu q. Sic filium d Icente S non conditione eius ostendimus qui in alterius potestate sit, ut cum filium iam . dicimus, sed alicuius filium esse significamus. Quamobrem no recte Politian. Λίπιλο τέροιι pro et mλ τεροκοδε quod Florent. est, bis scripsit: unde error ad Heruagianos libros manavit. Postea ait,
Sed si detur ingenuin, D. Seuerus Zmnorib. con sulens rescripsit, obnoxium fore tutela, nisi intra connitu tum tempus allegauerit excusationem.
Huius rescripti verba in constitutionu Codice V reseruntur haec.Impp. Seuerus de Antoninus A A. Crispino. Excusatio reas qui de tuae si ingenuus libertino tutor datus es certa causa est. Sed ibi te praeses prouinciae audie-du non putauerit propter praescriptionem, quasi tardius adires, nec a decreto prouocaueris, intelligis parendum esse sententiq. Ex qua constitutione agnoscere licet, A . cursiano ru opiniones de rationi b. reddendis, & excusatione non accipi eda, ob inepta interpretarionem Graecor. Verb r. creatas esse. Si enim sibi constare voluisset interpres, excusationem aut allegationem appellasset, ut Cap. q. & IJ. hκ-NFine quoq; non iu- iste vertisset, sed constituto tempore, ut eodem tertio decimo capite crebro . pro quo eleganter Severu S pra scriptione usus est. Denique ait,
licet sponso sponse curatorem eqse, ut Senaturi censuit,creatus autem hic remouendus es.
Quae verba nullam habent difficultatem. CAput alterum ita vertimus:
Idem libro secundo excusationum. Og tu tela ct cura excusantur, qui septuagista annis excesserunt.
excus tutae I. diximuς. l. scire oportet. f. aliud.
236쪽
Iclem Iustinianus scribit lib. I. Institutionum .' Maior, inquit, septuaginta annis, a tutela & cura se potes
excusare. & nnpp. Seuerus & Antoninus Seuero rescripserunt: b Pater tuus si maior est annis 7 D. ad tutela vecuram deuocatus excusare se sole niter potest. Q h. lo cis cum excusis ionis verbum viderim, nolui , οἱ - li. beratur, aut soluuntur vertere: sed excusantur, ut vetu interpres. Quamquam is saepe remittendi verbum huic substituit, & αφερον remissionem appellat, quam nos is benter vacationem appellamus.
Excessissse autem eos opori et tum, cum crean tur, aut cum hereditis adita est , aut cum condi
tio testamento scripto impleta es, non intra ex cusationis tempora eam aetatem implere,qus pro 'batur aut natalis diei scriptura, aut aliis legiti Mis probationib.
Aditam hereditatem etiam a necessario heresse , intelligendum est: quod unmiscere se malunt nostri dice
Liberorum quoq; multitudo a tutela ct cura excusant. Omnes tamen liberos legit imos esse oportet, si in potestate non sint, atq; tum vitie
re, cum paἷres eorum tutores dantur. 7 im qui antea mortui sunt, non num frantur inter liberos: neq. etiam nocent, qui po Rea morirentur. quod D. Seueri connitutione cauetur: quae quamuιs de eo
tutore loqui videatur , qui tes amento datus cs, tamen aptari ad quemcumque aliuta potest.
Non haec illa constitutio est, quae sub titulo. Qui numero liberor .sse excusant, extat. S Ea enim soluin d; citur eum qui ad tutelam ves curam vocatur, si Romae tres liberos, aut in Italia quattuor. in prCuincla umque habeat, excusari. quod etiam Iustinianus in Institu-t Ioni b. scribit. '
Qui in xtero est, ct si in multis iuris partib. sequiparatur Iam natis, tamen neque in bac quae
237쪽
L Ι B. S I N G V L A R I S. stione, neq. in ceteris ciuilib. munerib. prodest pa-t ri, quod etia Diui Seueri constitutione cavetur.
Est hoc satis cognitum, eum qui nasci speratur, pro superstite esse, cum de ipsius iure quaeritur: aliis non prodesse. a
Lon solum autem filis, ct filiae vacationem
tutelae adferret, sed σ nepotes , nepte; exsiliis
, marib M. Iuuant vero bi, cum eor pater m0rtuus
est, ct ipsi eius locum supplent auo: qui licet plπ-
res sint ex uno illo, pro uno numerantur. Colligere licet haec ex constitutionib. quib. de liberis tra ctat ur eq. enim facile constitutionem reperies , quae desiliis, non de liberis scripta sit. Liberorum autem appellatio adnepotes extenditur.
Liberi a Graecis et , να-mune appellantur . filij, tiri: quod Modhstinum obseruare animaduerti. Eria ultautem noster interpres sub titulo De verbor. lignificatione. V cum eadem haec verba in natas locum habere putauit, cum hoc loco redie scripsisset liberos. Sed &hic locum de filiorum multitudine scribit, S laberorum sic tabendum erat. sed paulo post, item I . capite ' recte ue παῖδα e Lberos appellat, quod etiam Theophilus se-l cuiuς est. e Ita q. cum ex hoc loco ille sub titulo de verbos . significatione sumptus sit viroq. loco liberor. ap pellationem ad nepote ς extendi intell)gendum est. RC- , stituit eum locum Alciatus noster: f sed cum his Grae cis Modestini verbis careret, non cognouit hinc esse sumptum, quod & & verba & inscriptio ostendunt.
Sed numerum liberorum constitutionibus de cretum iam tum esse oportet, cum creat Hr, non e-
tiam si post creationem nati sunt antὸ quam cau fas ea cusationis allegauerit. 2 am qui posite a na ti sunt, nihil iuuant, ut Seueri Antonini consitatione scriptum est.
238쪽
Haec verba vulgo manca circumseruntur, quam ob Iem Accursius, eius'. discipuli mirandum in modun inutilia scribunt: nostra interpretatio nullam habet difficultatem. Vt ne his quidem, qui Graece norint, Mode. hini verba. Deinde ait,
Praeterea qui tres tutelas aut tres curas habent, aut tria onera mixtarum tutelarum, cura
curis, hae non simi aetate minorum sinitae, habeι excusationem,si ad quartam tutelam, aut curam
vocentur. Mixtarum inquit tutelarum,hoc est tutelaς duas cu. Tam Vnam , aut duas curas tutelam unam . quamuis siquis ad verba adhς resceret, quod vetus interpres facit, sed onera existimaret. Sed illud Modestino, Ulpiano, Seuero,& Iustiniano probari videtur. Qupd vero ait; si ad quartam , in Florentino libro scriptum fuerat ει ιν - ναρσην, sine Vllis accentus notis, ut omnia quae scripta sunt Graece: item syllabae omnes & verba coniuncta sunt. Sed recens emendator notis verba separauit ita vidi s γ ita quod in Politiam libro & eo exemplo quod ad Alciatum nostrum missum est, unde FIeruastius habuit, scriptum vidimus.Recte autem ab Heruagio scri pium est cle mlhτ- , quod uniuς litterae mutatione fieri in Florentini libri antiqua scriptura potuit: id tamen antiquum interpretem sesellit.Sed liaec sane optima emendatio est , cui conuenire videtur , quod capi te tertio Modestinus scribit, dixisse se tres tutelaς ha bentes ad quarta non esse vocandos. Sed & Seueri constitutio , cuiuς hic mentio sit, ita scripta est. a Si treς tuta telaς, vel curas eodem tempore non defunctorie susceptas administraς . onere quartae tutelae seu curationis pupillor. seu adulescentium non grauaberis. Additur id quod a Modestino quoq. relatum est: Finito autem onficio pubertate pupillor. vel aetate adules centrum, aliae substitui possunt, licet nondum ratio tutelae , siue curae administratae reddita sit. Rationis a Modestino mentio facta non est : sed cum aetate minorum, adulescentium scilicet aut pupillorum finiri tutelam,aut curam dicat,
id satis esse videbitur. QDd vero Seuerus non desun- choris
239쪽
ctorie ait, Iustinianus apertius, minus tamen eleganter: a item tria onera, inquit, tutelae non assectatae praestant vacationem , quamdiu administrantur. ut tamen plurium pupillorum tutela, vel cura eorundem bonor. Veluti fratrum pro una computentur. Sed hac de re VI-piani verba adferentur. Ad modestinum redeamus.
Sed oes quos inquit 9 non minoris,sedfuriosi
curator sit, huius quoque curae ratio habenda est, ut innumero curarum computetur. Quae ita se habere, Seueri oe Antonini constitutio docet.
Ea quidem pars, qua de suriosi cura dicitur, hodie
non extat: cetera scripsimus. Quod vero minoris hie curam, non impuberis,ut vulgo nimis inepte, ne dicam imperite circumsertur,intelligere debeamus, Graecum verbum facit: quo Modestinus 2 . annis mi nores appellat, non impuberes, ut multis locis barbarus interpres putat: quod Accursianos omnes vehementer torquet. Nam bonus ille interpres Cap. I. et ἄν ἀφηλίκων ε γειοὐ PM , impuberum curam habens, de Octauo, ἀφ ικος κουράτωρ ΟΘη,εetas, militi impuberi curator dabitur , Vertit. & Cap. Io. ἐὰν μελευθε ροe δοθῆ υ πο πάτρωοι ἐπιτροποe, Si libertus impubes dabitur a patrono curator, sic enim scripsit: cum minor,& tutor fuisset scribendum. Sed & in eodem verbo postea bis errat. Qups errores ut nostri tueantvrs quantas dij bonit tragoedias excitant idem addunt hoc loco prodigi curam , cuius a Modestino menti non fit.Postea ait,
Et optimus VlpianM de tribin tutelis sic ait,
Vlpiani Latina verba in aliud caput reiecta sunt, in hunc modum:
V ianws libro singulari De officio Praet oris
tutelaris:Tria onera thletarum dant excu'sationem. tria autem onera sic sunt accipienda, Nino numerus pupillorum plures tutela faciat, sed patrimoniorum separatio. Et ideo qui tributa
fratribus intor datus est, qui indiuisum patrimo-
240쪽
a Ins .eo. f. i temtria. I. diximus.
138 AD MODESTINUM initim haberent, vel quibusdam tutor, quibus Δηcurator, unam tutelam suscepisse creditur.
Paulo ante Iustiniam verba retulimus, ῆ quae cunVlpiano facerCnt.
V xxo capite dicitur. Modeninia libro secu lo Excusationum: Di ximus tres tu telo habentes, ad quartam non ess vocados Quaesitum igitur est,si quis duatis tutela habeat, tertia oneratus appellauerit pedet eq. adhuc iudicio appellationis quarta tutela onere' tur,an in allegatiυne excusationum quartae, men tionem tertiae facietZ aut eam omnino omittet 8
Ambiguum est,de tertia, an de quarta omittenda loquatur.Sed mihi videtur de tertia loqui vi si ea omasia, quae litigiosa ut ita dica est quartam accipere compellatur .Quod his quae sequuntur, conuenire videtur.
Et inuenio inquit a Diuis Seuero antonia
no conalitatum esse, non oportere ad quartam tu telam creari eum qui ὰ tertia provoca Herit. Sed
dum pendet, allegationum terιia iudicium exspectare cuius sinis sine quartae excusationib. faciet. Renta sane inquit ratione. amsi quis eam qus quarta est, quasi tertiam fusceperit, ct iniusta appellatio de tertia appareat,quattvor onerib. 0ntra leges onerabitur.
Non multam habent baec verba dissicultate. Iubent principes, si ei qui de tertiae tutelae data one appellaue rat alia deseratur eam dum lis esst suscipere non debere. Nam si susceperit & aduersiis tu tot em iudicatu sit, quattuor onera inuitus habebit. Praviat igitur sententiam expectare : quae si secundum tutorem lata iit; aquarta non excusabitur : si aduersu S eum, cum tres habeat , admittenda excusatio est. Barbarus interpres nimia religione effecit, ut varie b c verba scribantur. Nos nostrum onus esse non putamus, minutatim singula