Orationes duae de pace Jacobus Perizonius

41쪽

At Gloriosum tamen illud 'egium plane putatis,

peragrasi victoriis orbem, atque ita mimum condidi Cae reliquisie posteris Imperium. Ego vero quid

vos Gloriam vocetis , aut quibus eam artibus censea tis comparari, decernere fatis nequeo sed haud dubie tam os erae ignoratis rationem, quam Falsae en re modum nesciebat Ille Nam quis caeteroquin est, qui, ubi animum attenderit, pulchrum bona fide laude dignum pronunciare queat, Hominibus nulla prorsus injuria cognitis eripuisse sua, resistentes patriam ac penates tueri tantum ausos internecione dolevisis, gentes saevitia armorum sustulisse integras , subjecisse Urbibus faces, induxisse iis aratra, Regiones in tristem rodegisse solitudinem, jus denique dedisse sceleribus gratisandi in miseros, quos proterva ac tetra amb1tio sibi ultrosumsitvel secit hostes: Haeccine, o Boni Magnifica vobis sunt, haec decora cillustria e Sic enimvero laudantur Busirides, sic Neronem: Sic immo Attilae m- claruerunt, sic emissanesci ac Via Turcae , acu teres Normanni, quorum etiam in publicas deprec tiones relatus est Furor o grassat sunt ad gloriam Nam quid aliud generi praestitit humano 'elter ille Heros, quam quod Hi multarum quoque exscidio gemitum nobiles Populi ac Reges 8 Vel quod gravior quaesiam Inundatio , quae aliquot millia exstinguit mortalium, aut majora illa Incendia, quae integias hauriunt Vrbes , in cineres Vertunt Quapropter, si vera vultis rerum vocabula , si ferre potestis , quam ipse tulit in Scythis, simplicitatem antiquam Victor ille, ille Do .mitor Orbis, maximus fuit omnium Seculorum Latro sui Pestis QPernicies teterrima , eorum ira exitio generis Humani tunc natus, innocentium delibutus almesuine terribile omnibus humana facie Monstrum,

42쪽

quod virus suum aeque, ac ignavissima quaedam serpentium genera , in obvios quosque, Amicos haud minusquam Hostes, Cives quam Alienigenas, sine discrimine tandem sparsit. Et tameti ad hujus exempla etiam hodie Reges suos vocare sustinent quidam Majores domus Regiae Ministri mi illi latrociniis imbuunt eorum pueritiam: Hae facinora in ipsis Aulae parietibus repraesentant, ne scilicet unquam praeceptae iniquitatis memoria ex eorum deleatur animis. Quod quid, obsecro, est aliud, quam vanissimae praetextu Gloriae acuere illorum indo lem in promiscuas Hominum caedes,, strages Vrbium, instruere eos in omnem saevitiam , atque excitare illis spectaculis quasi rerum optime gestarum in quaevis mala publica, in violentiam injuriam, cupiditatem infinitam ρQuanto illi rectius ab hisce speciosis Principum vitiis

mentem Suorum cogitationemque procul prohiberent, ad Numae potius Pompilii aut Antoninorum, seu Pii, seu Marci, certas converterent laudes, qui non tutos tantum , tranquillos, beatos , praestiterunt se suosquese cives aequales , sedi virtutis suae tamam, colendis Pacis Artibus , consecrarunt aeternitati viae enim sunt

Artes , in quibus solis solida demum integra versi, tu Gloria , nullis illa flagitiis parta, nullius cum malo conjuncto aut clade, nihil ambitionis, nihil avaritiae, nullam similis vitii facem, ostentans , nulla etiam alae-rius cujuscunque cietate praeflorata vel imminuta quum, quicquid veri decoris ex laureis decerpitur bellorum, oriatur id demum ex necessitate se suaque tuendi, vel sic cum roboreis fortitudine militum, saepe etiam cum Fortuna, praecipua illa rerum Humanarum Arbitra,communicati debeat, certe vix quidquam habeat

43쪽

proprii, nihil pene, tuo non ex parte magna sibi 1ndicent alii spectate mihi ipsum hunc Alexandrum, de quo egimus , Hominem sane strenuum , suoque semper animo inanes istius Gloriae species figurantem. Nihil ille magnae rei suae Parmenione , cui tamen post tot victorias caedem pro gratia retulit, coepisse, nihil sine eo egisse traditur Spectate Caesares Augustos, eos maxime, qui plurimarum habent Gentium nomina suis subjecta maginibus Legati utique corum

fuerunt, expeditionum Comites , qui praecipuam rebus tam feliciter gestis navarunt operam, dum ipsi illi Caesarem, qui alieno partam consilio, labore , virtutes, gloriam in suos transtulerunt titulos, pauxillum de Bellis delibaverunt plerique , nonnulli etiam domi

sedentes suis tantum per Alios pugnarunt auspicisS.

Quid illustrius ustiniano , qui Francicum se perli1b bati Alemannicum , qui deletis Vandalis Africam, Italiam expulsis Gothis, imperio restituit Romano: Athostes ille nunquam vidit, in nullius venit periculi communionem, laureas tantum suo excepit capite, sed elisarii, marsetis manibus deportatas. Quamobrem ut jam ad os me convertam , erenissimi Reges ac Principes , qui mutuum adstuc armati estis exitium , ne , quaeso , ne praestriogat diutius vestram oculorum aciem cruentus ille inhumanae

prorsus gloriae fulgor, neu faciat ullam vobis amplius votorum partem immane illud longius latiusque Regnaim di studium, quo minus tandem aliquando Europae e stris iam fatigatae Bellis securam cum maXime fla- itantis pacem, exaudiatis preces. Habent etenim in Rula plerumque Regna suam Veluti mensuram , quam ubi excesserunt, nimia mox obruuntur mole. Nec temere est duod Romani olim primum Euphratem

44쪽

dein Tigrim, Fatis crediderunt datum suo Imperio temminum, quem violare aut transscendere esset nefas. Viadebant scilicet ipsam rerum Naturam, modo Montibus, modo Fluminibus , Gentes distinxisse Nationesque, quana vis non semper his quidem limitibus coerceatur victrix populorum Fortuna, accepisse tamen eam ce tos sibi sines , quos ultra consistere diu, aut confirmari vix queat ii vero Z Inania haec putatis ignavorum hominum somnia , aut inepta anilis cujusdam supers i-tionis deliramenta' Perlustrate ergo, si hibet, omnium gentium, sicculorum omnium Annales. Nullum istic r perietis Regnum , quod quidem ad praecipuum pervenerit potentiae culinen diu stetisse paucissima etiam perpetuo victoriarum tenore ad illud escendisssi fasti. gium pleraque quo altius evect a fallaci quadam fortunae blandientis aura, tanto mox foedius corruisse. Sed quid Ego os ad interior Historiarum revoco ρ Cogitate mihi Assyrios tantum Babylonios cogitate Medos Persas , eorumque fata , quae , vix quisquam est rerum adeo imperitus, qui nesciat. Quid ergo illi Nonne, quum primum alteri alteros quasi vicibus factis de pos essione amplissimae ditionis multis laboribus troeliis partae dejecissent, nonne, inquam, omnes dem pariter unius Pellae juvenis jugo subdere debuerunt colla Hujus porro ipsius ut mi in ipso occidit aetatis flore, nonne sic Imperium post ejus ino tem in Varios quasi Haeredes distractum dilaceratumque , mox universum in Romani concessit Populi leges Warbitrium ' Sed Illum tantis rerum successibus elatum Populum nonne sua quoque deprehendit tandem fatorum vicissitudo: Quid enim' quum eo jam crevisiet magnitudinis, ut neque ante, ne 'ue post,parem habuerit tibi quemquam, nonne tunc suis se primum viribus&

45쪽

intestinis assiixit discordiis' nonne mox Barbarorum etiam undique incurrentium patuit injuriis, immo in praedam denique cessit Gothis, Vandalis, Francis, Longobardis, Saracenis, qui ejus spoliis hinc inde detractis, quasi partitis manubiis se locupletarunt omnem Tantum aberat, ut Roma , quae se olim actabat Aeternam, semper steterit incolumis resque suas habuerit salvas , ipsa quippe expugnata tunc saepius, direpta atque incensa ab ignotis antea Gentibus. Quod si propiora vultis, repetite igitur exproXI-mis superioribus seculis, quam nullo tunc negoti Galliam occupaverint Angli, at quam cito rursus amiserint , quum pene totam sibi jam cepisse viderentur, gradum sistere coacti ab Rustica primum Virgine,&dem

penitus ex ea ejecti. Repraesentate item animis vestris, quoi aestu torrente Fortunae, Galli avorum memoria Neapolim tentantes, Italiam omnem saepius

quasi inundaverint&oppresserint, at mox simili stabilis illius Deae impetu exciderint vicissim ea expulsi Mori ferme cum cladei ignominia , quam Italis ipsi tulerant. Dies me deficeret, si percensere singulos vellam , qui incerta casuum non reputantes, nec pristinU,

quos ipsa iis dederat rerum Natura , acquiescentes sinibus, incursu quidem primo validi prostraverint facile cuncta, sed ad eritremum omnia quaesita jam decora, pariter in discrimen imis a unius horae momento perdiderint, vel certe sensim per taedia horas bellorum , fortunam experti minus sibi jam adspirantem, vixerint suae tandem famae superstites fine prorsus ingloris i Sed quid in hisce potissimum commemorandis longas adeo moras necto , quasi eadem hujus etiam csiet seculi, quae fuit priorum ratio , aut eadem nunc dare-

46쪽

JAC PERIZONII

tur, in hac certe Europa , quae olim grassandi facultas ad summa rerum, longum latumque sibi per

Varias terrarum oras constituendi imperium 8 Non eo nunc loco, si verum audire vultis, Reges, non eo sitae sunt res opesque vestrae Amentis immo foret, is ne plusquam vesani, stolidas adeo & fluxas animo concipere nunc spes , quando omnes ferme Populi, e petuo quodam , continuis culto legationibus, commercio inter se junisti, conspirant identidem, concurrunt extemplo veluti ad extinguendum commune aliquod incendium, si quis nus supra caeteros emergat altius, ac immodica spirans dominationem in alios affectet. Dum enim finitimis ille infert arma, stentare creditur omnibus, quos ideo terror iste,

contagio periculi in arctissimam continuo adigit seciet

rem tuendae contra illum num salutis omnium publicae, ne domitis jam proximis, ea virium accessione validiori, confidentius m ad reliquos etiam transeat opprimendos. Sic accepimus a majoribus nostris

quum Austriaci stiperiore seculo suspectas omnibus, formidolosas variis artibus acquisivissent opes, quum

Carolus ille Quintus Franciscum Galliae Regem vicis. set ad Ticinum cepissetque, quum dein Protestantium quoque, ut Vocabantur, Principum partes in Germania oppressasht, quum in Itas insuper late dominaretur, Hispaniam, Belgicam teneret omnem , atque Vnus jam supra caeteros emineret adeo , ut insultare,

si quidem vellet, Et quid tandem ille nollet, qui semper cogitabat Vlteriora 9 singulorum capitibus posci

Videretur, tunc, inquam, plerosque subinde Principes coiisse in foedus, quo junctis fideliter viribus obviam irent invalhscenti nimium potentiae immo ipsum etiam Papam Romanum , Paulum III ultro tunc auctorem

fuisse

47쪽

fuisse Gallis, non modo, ut amictam Protestantium

Germanorum causiam erigerent denuo firmarentque, sed &, Turcarum ut Imperatorem, Solymannum, in auxilium contra Neapolim , quam Carolus tenebat, palam evocarent Meminerat scilicet, jam antea Alexandrum

VI illum suae sibi dignitatis architectum, simili motum ratione, cum B agethe Solymanni istius Avo adrersus

Gallos, Italiae tunc victores, intimam statui amicitiam&mutuam foederis iniisse pactionem Adeo omnia sine exceptione arripiunt,&subsidio sibi comparant, qui periculum ab alio imminere arbitrantur i quin adeo etiam maxime contraria facile tamen societatem contrahunt, quando pariter una tenentur formidin t Et quid hodie foederatos ita consociavit an mutuus quidam Amor

an Necessitudinis cujusdam ratio: Immo vero communis eos junxit Metus, &Junget, quamdiu Gallia, tantis succincta exercitibus, singulorum libertat insidias struere, aut injusta opum suarum incrementa undocunque rapere perget Nam quis aequo tandem animo Princeps ferre possit Alium, plus quam paria semper agitantem, &imperium molientem in Reliquos8Quis non accurrat lubens ad communem ejusmodi hostem a cervicibus aliorum suis quoque depellendum copiis Ouapropter desinas licet, Gallia, tollere animos, dessenas inanes illas tibi fingere spes potiundae nunc Euro-oae in tuam cogendae ditionem. Neque vero re-

icias prisca tempora, sive ista Magni quondam Caroli tui, sive illa Romanorum , quando singulae pene Civitates sua sibi separatim habebant, nec curabant maenopere, quid alibi rerum gereretur parareturve: uuando Populi diversarum Gentium vi unquam, aut communis causae studio, aut periculi praesagio

48쪽

excitati, ad arma pariter concurrebant immo quum Una haud tacilemtio consurgeret simul integra,ad asserendam publure libertatem, imminentes ei hostes alieni Gnas finibus suis submovendos sed pugnarent plerumque singuli, ita debellarentur aula isti omne

Quid quod unius tunc Victoriae praemium a pe erat amplissima quamvis regio maximum pros icto operae ac laboris bellici pretium t quod item hisee temporibus frustra spectes aut speres Quum Persae ad Graiticum in fugam essentacti, totam conuusAsam e diderunt ei Taurum quum dein adIssum liciae, ne . quam latissime patet,Syriam,&adjacentia terrarum quum denique ad Arbela, quicquid stipererat iniit imperii Alexanum &baracenis an acrius postea aut diutius si erunt Cluistia si&ii quidem Roma munia edi Nonne n mini, quum Africae longitudinem quas cursu emens, totam subjugavissent, amque H soa niam mvaderent, Roderico istic Rege caesb universi

quanta quanta est, abstulerunt oti: stim M a si h

fructum nonne ipsam insuper eadem sibi opera aneruerunt Galliam Tace tot alias Barbaroru zetita: nes, qui, quum novas sibi sedes variis in regionibu: duat

runt conte tamque. At iunc, non de Africa aut sune de Hispania omni, sed de singulis semper onDidis

acri licet impetu coepta, mox tamen per taedia moras Obsidionum necessario consenes uni, a que tinguuntur tandem penitus Rationem si quae tis

m plurimum factae munitiones, quibus temere iri

rem arcerent hostem, saepe etia sibii Til ii

49쪽

tuebantur, saltibus , saepe immo suis unice sidebant viribus atque armis. Vt adeo, si quis istoc tempore, vel praesidium qualecunque oppressisset in finibus posiatum, vel viam sibi in interiora terrarum vi pugnam do fecistet, continuo rerum illic potiretur, cuncta suis acciperet submissa legibus. Contra ea obseptinunc sunt ubique validissimis arcibus omnes Regionum aditus, sparsae sunt passim per flumina montesque ipsos Vrbes naturali situ vix expugnabiles, o tamen arte instipe maxima munitae. Ecquid inde consequitur jam aliud quam trahendum itaque nunc bellum multis lentisque obsidionibus , per singula circumserendum munimenta , quae plura numero oportunis sunt Iocis si ructa se nova identidem succedunt expugnatis prioribus, quas Hydrae alicujusLernaeae capita. Quod si jam insuper armatae sint utrimque partes, & paribus pene copiis instructae, tunc enim vero frustra est, qui postulet magnum aliquod inter tot arces hostium castra

operae ferre pretium, nedum brevi aut facili negotio debellare. Nam quid tandem ad summam rei contulit capta quidem nuper a Gallis, at mox a Nostris recepta,

Namurcum quid Hria: quid aguntiacum ' Num

minus ideo circa eadem haeremus utrique flumina Num minus sedendo etiam nunc rem gerimus, sp culando tantum alter alterius consilia Z Adde jam usu

etiam ipso compertum, nihil plerumque in belli exitum ne acerrimis quidem profligari nunc proeliis, quippe quibus multum utrimque hauritur semper latur sanguinis, nec longe a victis absunt ipsi victores quo fit, ut facile , qui terga Vertere sunt coacti, reparent mox colligant ex tot Vrbium praesidiis novas sibi vires, quibuscum sua saltem tueri satis queant adversus ho

stes ipsa duoque victoria debilitatos.

50쪽

Quapropter, quum , s unquam abas, hoc certe tenuant, phalanges paribus praeditae animis quum

deant finibus, quum hostiles terras ae ual i ,

quasi occludant, validissimarum Vrbium o iaquae expugnare singula dissicillimum, longissimae tantum aleae, sed certae pene cladis est opus otium denique, quicquid ars disciplina militaris praeestat

quicquid prudentia, rei bellicae peritia no aes

comminisse potest , provisa sint ab utrisque omnia, instructa, quae ergo spes, o Bellatores Priticio plius vos tenet , alter alterum brevi ad mestum di triumphandique ρ quod prolubium te cepit,

si , movendi hac rerum facie retinendique ac diu: ... mi 'M'd0βlψ'g'Imperii limites, aut quocoer Vim' in)uriam nuper statuisti, tibi vindieana Non hu)us illud est belli, non huius temo sprompti paratique pariter omnes, ' et ad T iii θάcum maXime intenti, facile jam suis quisque eo s

Phorum, solitum hoc illi ut m Kk

iesia mercede Pervulgatum est utique, multo con