장음표시 사용
91쪽
DE PLAENTIS EXOTICIS. De Solan omnifero antiquorum. Cap. XXXIII, E um Solanum somniserum antiquorii nascitur in
Creta uasula, vicubitalis &ex amplioris etia altitudinis, producit q. ab una radice gradi, non multu crat-
aut quatuor,aut plures etiam caules, crasbos, mi undos, rectos,
fractu difficiles, albicantes, a quibus surculi alij exeunt, albquando vero unus italu mmodo stipes Oritur ex. radice qai in multos caules diuiditur,qui longi sunt recti rotundi albicantes,solijs Vestiuntur non utrinq.hinis simul sed singulis alter, natim circum ramulos a suis peduculis longis s ursum pende- tibus, mali cytonei folia magnitudine & figura, aemulat:bus, in quibus, ct in ramis quaedam humiditas resudat, quae manui adhaeret, In cauliculis vero ruxta foliorum sinus interfOlia flores multi, parui, rubri, leucoij figura racematim circum caulem congesti cernuntur,a quibus miliculi parui rotundi in acutum terminantes, quadan tenus striati succedunt,primo virides, ' mox ad maturitatem perducti, rubii apparetes, figura plane imitantes solani vesicari j vescas, sed multo tameni nores,intus habentes granum rotundum fructui halica cabi simile, nus tamen, ct cum maturuerit rubri coloris euam dit. Quibus profecto notis constare videtur hanc plantam a. nobis descriptam esse solanum somniferum legitimum antiquorum,niillis hactenus cognitum,neq. delineatum,qu quem ruas cuique nostrum facile innotescet, si quae Dioscorides de In lib.
huiusmodi solano scripsit, prius animaduerierint, quj de or T.
isthac planta ita inquit, solanum somniferum fruticat, niti it sq*Pyti, ramis densias, ligno sis, fractu contumacibui, pinguium ibi lo-ru, cotone aeq. mali similium plenis, flore grandi rubro, si u- ct u in solliculis crocato, radice toga, subrubro cortice vestita, quae notae cum in nostra planta omnes eluceant, quis quaeSoerit, qui audebit negare hanc plantam esse recipiendam pro solano somnifero Dioscoridis . Accedit etiam quod haec nostra planta profert vesicas similes solani vesica Vo, minores tamen, istuc una rotundum, rubrum, quem DiolcCrides cro.
92쪽
ontrare, quoq. idest halicacabum voca
tum est Q aa nota singulari intelligitur plantam a Matheolo, prinio pro solano somnifico propoli tam, atque a Clutio confirmatam , quod vesicas non ferat vesicis solum halicacabi similes, ncia esse solanum somniseriam antiquorum, Omnes enim antiqui ob id solanum som inserum vesicarium, idest halicacabunt vocari dixerui: Theophrastus inquit solanum som
solanis scribens, quin Salterum genus , quod halicacabitinvocant; Dioscorides vero di it quod&halicacabum vocant, quia halicacabum idest vesicarium, primo secundum genus solani esse statuerat utpote quod Vesticas majoreS granum rubrum continentes producat, unde somnificum,quod facit veneas paruas, coccineum, Hue Crocatum colore granu na itide continentes; secundum halicacabum merito a ppellavit. Quibus liquido cuiq, nostrum constabit, nostram hanc plantam, vel etiam ob hanc notam singularem, quod sit vesicaria, pro legitimo Solano somnifero esse recipienda,Dioscorides hanc vim somnificam habere,opio mitiorem statuit. Radici sq. corticem Drachmae podere ex vino in potu dari ad somnum inducendum,quod& Galenus assirmauit,affirmans tertio gradu solummodo frigidum esse, Fretistus ad mouedam urinam maxime commendantur, at si plus quam duodecim exhisbeantur inducant insaniam. Dorycnium
93쪽
DE PLANTIS EXOTICIS. Dorycnium,
94쪽
De Do cnio . Cap. X X X I V. Lanta nascitur in Cretae insulae locis maritimis cubitalis de amplioris etiam longitudinis, fruticosa
surculis mi jsq. niaxime dcula, tota argenteo lore in ea na, pulcherrima, Vjiuiq. amqnsiima quam indigenae Dorycnium appellant ex vario l. in floribu S colore, quod dam rubrum, ex rubro illare,atq. quodda album,ex albo nominant. taq. haec stirps dense fruticat, ab unica rad: ce multis caulibus longis rotu dis, tenuibus, si stim recte actiS,quoruq ilibet in ali cisa uiduia tu e cauliculos, tenui ili mos anceos, colore q. argeteos, sol ijs longis, oleae & figura & colore similibus, in qui bii ldam locis, multis simul ab eodem ex Ortu, Vt quinis, vel septennis prodeuntibus, sine caulibu S, absq. pedi-.culo inhaerentibus, Ac in qu ibo idam ramulis rariora apparet, quodam tamen ordine in ramulis diandioribus utrinque ita posita sunt, ut fere hin per tria aut plura, uti dristum est, conspiciantur, cataliculi veco sita in mi, sub tales, ecti aut VniS, aut binjs soliolis, quo ram vinum matu S, alie a am. longe. minus. vis tur,eircum positas certo litteruallo vesti untur. Q i i cauli-Quli in scammitatibusu lores liabent freque ter trino Saul qui-Hos, aut longe plures oblongos, carnpa uiarum uastas a paruis oblongisq. veluti suis calyc bis di imit una bellae fere in ino Pr deuntes, quorum quidam rubri sunt, & quidam albicant. Verum alba m do cycnium a rubro videtur in quibus, dam differens, quale vero a floribus semen si accedat, nos qui Plantam caVnsoribus sola innaodo mistum vidi inus , neuti II in cognoscere potuimus, Radix longa, dc crassa cernitur, cortice nigro, dura, dilignosci,& inodora de insipida. Haec est Planda pro Dorycnio nobis missa , cuius quidem notae si a currarius cossiderentur, & cura illis quas Dio scorides de Dorycni ,expressit,comparentur,proculdubio hanc plantam a Doryeia in Dioscood is hiud plane abhorrere coprehendemus. NOS prosecto non latet plures antiquorum per Dorycnium intellexis e succum quendi in venenatum, quo in pra j ij S cuspides hastarum, atq. tellorum, illinentes venenabant, quo
95쪽
etiam venatores ad seras interimendas in venatione utebantur, quod genus dorycnij ceruarium Plinius appellauit, credidisseq. vis is est solanu ni maniacum esse huiusmodi Dory nium,at Dioscorides longe diuersam plantam pro Dorycnio cognouit, sopori feram radicemhabente, quo solanum Iomniferum Dorycnium vocari dixit. At dorycnita ab iis diuersum cum quo haec nostra planta conuenire videtur, hisice notis ex pressit , dicens. Dolycnion Ciat etiaS halicacabum , aut caleam vocat.Frutex oleae nuper prodeunti simili S. Nasceur in petris non procul a mari ramiS cubito minoribus, soliis oleae similibus colore, minusculis, firmioribus, praeterm Ccuscabris, flore candido,n liquis in cacumine,ccu ciceri S,densiS, rotundis quinis, intus aut senis seminibus exigui erui magnitudine,leuibus,sirmis versicoloribus. Radix ad digiti crassitu.dinem &cubiti longitudinem adoleaeit. Atq. a Dioscoride expressa fuit hisce notis: Dorycnij planta, a qua haud dissimilis nobis visa est nostra haec planta, Etenim fiatexest,oleae rec ter prodeunti similis, quod ramulos rectos soliis, & figura , ct colore oleas similibus, sed minoribus, vestitos habeat, quod in suinmitate caulium, ' flores albos& siliquas semina continentes, ferat, atq. radici nitatur longa,digiti crassatie, quam creditur somniseram esse. Adde Graecos omnes in ea insula hanc plantam Dorycnion appellare, quibus constabit hanc plantam ad Dorycnion Dioicoridis veritis,quam quaevis alia stirps ab aliis pro Dorycnio inuenta,atq. proposi ta,accedere.
96쪽
97쪽
DE PLANTIS EXOTICIS. De Chamaepeuce. Cap. X X X Vil T TR i Hamaepeuce Cretica itidem planta est finiticosa ab
una radice produces multos caules logos tenties N rectos qui circa summi ue in breues et ja m sto cauliculos lenta es, diuidiatur qui flores produciat. Caules vero foliis longis tenuissimis candicantibias dense circumquaq; vestiuntur piceae similibus, a quibus Chamaepetice dicta est. Mirum est cur Plinius Chamaepe iacelaricis solio similem secerit, crediderit q. exinde nomen inuerique cum picea macra Graecis dicatur , unde Cnam TFUuce qua sit picea humilis vocata est, si solia laricis ut apud Plinium legitur habuisset, Chamaelaricem, & non Cham epeucen a Grecis vocatam sui ste, credendum est, quare dicamus hancylantam folia piceae similia habere non autem laricis, ut cum errore apud Plinium illud legatur. Perperam etiam nonnulli Graeci codices apud Dioscoridem Chamaeleucena legunt: uhaec planta Plinio auctore farfugium, siue tussi lago quaedam sit. Itaq. caules nostrae plantae foliis piceae similibus vestititur. In cauliculorum vero cacumine flores multi producuntur cyano similes a crassiori calyce squam malo proueniente S, colore in vinosum albicantes, quibus semina succedunt cyani haud dissimilia. Tota plata radice nititur tingulari oblique in
terram acta, tenui atq. lignosa,colore albicante, ijsq. notis hae nostram plantam a chamaepectae non abhorrere quisq. CO
gnoscet. Radix subadstringente atq. excalefaciente qualitate gustum inficit. Quo primo ordine calidam siccaq. este, potatebit.Quo com minuet & extenuabit crastos humores atq. ab infarini viscera liberabit, flatus . digeret, hinc Dioscorides dixit concisam seu tritam en aqua epotam doloreS lumborum tollere. De Chamaepeuce vero ex versione Marcelli Virgilij
ita habet, Chamaepeuce Latini pariter chamσpeucem dicunt facit ad lumborum dolores,in quem Vsum cocisa in aqua bibitur, sunt qui herbam colore undiq. herbaceo describant soliolis ramis . inflexis,& roseo flore.
98쪽
i8 PROSPERI A L P INITrvorigatam Tragori
99쪽
De Tragorigano . Cap. X X X p I. Ragoriganum duplicis differetiae prouenit in Creta unum folio&ramo majori crassiorique si ijs
asperioribus,at q. alterii minus & tenuius, yti v q. multis ramus ab unaerassice fruticat, duris, lignosis, subasperi tenuibus,qui hinc inde fel ut plures ramuloS paruoS, rectos, rotundos, gracileS, vix inque in ramis q u ibu so a i ii ter sti t i is ieruatis,positos, qui solioli, ita uiri, ibymi latioribus, nigricantibus,utrinq. pleruq binis positis,quo rum Vrium maius,alterum q. minus, dense vestiuntur, ramos ver in quibus flores sunt,vestiunt utrinq. trina & plura inui, Cena oppostata folia, maioris tragorigani maiora , & asphriora, circum,pilos asperos duriusculosq. habentia, in extremmis caulibus,flores circum posui ac simul congesti, ut in marrubio,caerulei, parui, siuauiterq. olentes, cernuntur a quibus semen minutum producitur.Tota planta nititur radice parua, tenui, lignosa, in alias radiculas tenuiores,divisa. Vniuersa plata spirat odorem suavem, gustui q. non leuem acrimoniam inducens, & excalfacthonem . Honorius Bellus credidit hanc Plania esse thymbram, de qua re in sequenti capite nos accuratius:Vnde calida sicca facultate q. e si supra secundum excelsum. Cum talia tum flores calorem so machi prae languesce-iem restituunt roborantq. cum etiam leui adstrictione no ca reant. Morbis frigidis valenter remedio sunt,flores ad Dra mana,&mlia,ex vino,aut ex alio liquore, epota Meses inmulieribus emcaciter mouent uterumque refrigeratum calefaciunt flaiusq. digerunt,& ex vino epota planta, tam eius dem coctum epotum. Obstructo lieni atq. indurato dant ut folia ex aceto decocta plures dies magno cum iota amento. Deco, tum ex cymis istiusce plantae paratum, pister eas utilitateSquas diximus afferre id etiam habet,quod purgat, cui auctorqyoq; est Dioscorides per ventrem bilem flavam.