장음표시 사용
21쪽
CAPUT QUARTUM . . suid de Usuris, oe Contractibus in S)nori decerni possio ubi
specialiteν de mutuo. OPtabat Fagnanus in saepius eis. Cap. Sicut olim, num. 82. de accusat. nihil a Synodis Provincialibus quoad usuras decerni: & tamen vixerit Concilium Provinciale invenire , a quo non fuerint usurae expresse damnatae , easque exercentes severissimis poenis subjecti . Hunc eundem morem imitatae Dioecesianae Synodi , praesertim recentiores, ab anno scilicet I 698. usque ad hanc diem habitae , quas summo studio collectas attente perlegimus, specialem de usuris sermonem instituerunt, easque ite rum iterumque improbarunt. Nec proinde aut hae auctoritati Fagnani refragantur , aut Fagnanus communi Synodorum usui, & praxi adversatur: quod enim Fagnanus voluit, hoc unum est, ne a particularibus Synodis quaestiones dirimantur in easbus usurarum , o aliorum vitiorum , quibus timoratae conscientiae irretiri possunt ' quales sunt quaestiones circa contractus, inter graves Theologos controversae , & nondum ab Ecclesia definitae: non vero prohibuit, ne usura vere & proprie talis, aut contractus certo sceneralitii proscribantur , atque e qualibet dioecesi exterminentur. Quae autem nominatim prioris, aut posterioris generis sint, per summa
capita innuemuS. II. Omne lucrum ex mutuo , praecise ratione mutui , uti loquuntur
Theologi, hoc est lucri cessantis, damni emergentis , aliove extrinseco titulo remoto, usurarium , atque omni jure , naturali scilicet , Divino,& Ecclesiastico , illicitum e , perpetua fuit, & est Catholicae Ecclesiae doctrina, omnium Conciliorum, Patrum, & Theologorum unanimi consensione firmata . Huic contradixere Graeci schismatici , qui , teste Gui-
done Carmelita in Catalogo haereticorum, quodcumque lucrum ex mutuo permittunt. Graecis ex parie consensit Calvinus, qui ad cap. 18. Erechielis , licere docuit aliquod moderatum lucrum , non . quidem a paupere, sed a di vite, praecise ratione mutui, exigere. Errorem a Calvino obiter insinuatum, ex professo propugnavit Carolus Molinaeus in suo Tra L AUMνis, ubi num. Io. audacter affirmat, usuram non esse prohibitam , ni in quantum es contra charitatem. Distinguit deinde num. 8s. tres hominum gradus. Primus complectitur pauperes, emendicata stipe viventes, quibus , non mutuo , sed eleemosyna succurrendum, ait : alter indigentes, qui pro tempore indigent ,- quamvis pares sint mutuo postea restituendo I atque his quoque mutuum gratuito dandum asserit : tertius, gradus complectitur divites, & mercatores, qui nihil indigent, sed rem suam negotiatione amplificare student' & ab his usuram moderatam, ratione mutui , juste , ac sancte exigi posse , tradit Molinaeus . Eamdem
22쪽
pravam opinionem amplexatus, alia ratione defendit Claudius Salmasius in duplici Tractatu, altero inscripto De usuris, altero De trapeoitico faenore, quibus in locis usuram, nisi charitatem laedat, ab omni culpa absolvit , eo quod sit merces locatae pecuniae. Verum , quamquam plurimi heterodoxi, Calvini, Molinaei, & Salmasii systemati stabiliendo allabo. raverint, inter quos Petrus Hel nigius lib. 2. quo es. I. Gerardus Noodi defaenore, O usuris lib. I. Gmnovius , & Barbeyrac in notis ad Hugonem
G, otium lib. 2. cap. I 2. Boehmerus Jur. Eccles Protes. tom. s. lib. S. tit. Ist. rationem tamen, qua eam Salmasus tutatus est , fere omnes refellerunt, recte arbitrantes, mutuatae pecuniae dominium transferri in mutuatarium , ac propterea non posse mutuum locationi ullo pacto comparari scuti testatur Gottfridus Maseovius in notis ad P endo lib. s. c. . s. III. Impiae Calvini, & Molinaei opinioni non veriti sunt subscribere pauci quidam Doctores Catholici . Distinguunt & isti duplex genus mutui : unum, quo pecunia, aliave res datur ad consumptionem , quod plerumque fit cum indigentibus , pecuniam mutuam accipientibus , ut se, suamque familiam sustentent, debita solvant , filiam nuptui tradant &c. alterum, quo datur ad negotiationem, ut cum mercatoribus fieri solet, qui acceptam mutuo pecuniam negotiatione augent, ingensque ex ea lucrum reportant. In primo casu uturam esse fatentur , quidquid exigitur ultra sortem. At a foenoris labe excusant lucrum, quod in secundo e su ex mutuo percipitur, dummodo sit moderatum , modumque servet a patriae legibus definitum. IV. Novam hanc distinctionem , ab haereticis primum excoθitatam , praeverterant Ecclesiae Patres, qui uno ore , absolute , atque Indefinite faeneralitium pronunciaverant quidquid ex mutuo ultra sortem exigitur. Tertullianus lib. q. contra Marcionem cap. 17. ita explicat Ezechielis loricum e Pecuniam, inquit , suam faenori non dedit, oe quod abundaverit , non sumet , faenoris scilicer redundantiam , quod es usura . S. Basilius in Psalm. Iq. tom. I. Operi pag. IOT. allegato pariter Ezechielis loco, ait: E eebiel id in maximis malis recenset, si faenus, o quidpiam ultra sortem
accipiatur. S. Ambrosus lib. unita de Tobra cap. Iq. num. q. s. tom. I. Omper. col. 6O7. Et esca usura es, m vestis ubura es, oe quodcumque sertiaecedit, usura es. S. Hieronymus in Egechrelem lib. 6. cap. I 8. tom. s. Operi col. 2Io. Iii pro pecunia faenerata solent munuscula accipere dimersi
generis , non intelligunt, usuram appellari oe superabundantiam, quid. quid illud est , s ab eo , quod dederint, plus acceperint. S. Augustinus in Psalm. 36. serm. 3. num. 6. rom. q. Oper. col. 283. Si faeneraveris homini, id es mutuam pecuniam tuam dederis, a quo aliquid, plusquam derisei, em pectes accipere , non pecuniam solam , sed aliquid , plusquam derisei, sυe illud triticum si, sis vinum, βυe oleum, sue quodlibet aliud, s, plusquam dedisi , expectas accipere, faenerator es . Concilium Agathense relatum a Burchardo lib. a. cap. I 26. ab Ιvone part. 5. cap. 2Oo. & a Gratiano Tom. II. C caus
23쪽
caris I 4. quaesi. 3. Can. q. Usura est, ubι amplius requiratur, datur,
gr. si dederis solidos decem , m amplius quaesieris. Ex quibus Gratianus ibidem concludit: evidenter ostenditur , pod, quidquid ultra sortem exigitur, usura est . Patribus adhaesere veteres Theologi , qui , duce D.
Thoma 2. 2. quaest. 78. art. 2. adeo districte omne lucrum ex mutuo, jure naturali, & Divino vetitum asseruere, ut ne munus quidem ab obsequio, aut a lingua, quod certe quid minimum est, nullique onerosum, a mutuatario, solius mutui causa, exigi posse docuerint. V. Neque vero Calvini, & Molinaei asseclis suffragantur aut loca sacrae Scripturae speciatim prohibentia , ne pauperes usuris opprimantur, inti Exodi 22. vers. 2s. & Levitici et s. vers 3 s. aut sententiae Patrum,
usuras dumtaxat redarguentium immoderatas, aut canones Conciliorum,
puta 35. ex Apostolicis, II. Nicaenus, & Iet. Concilii Arelatensis primi , 1 olos Clericos sceneratores severis poenis subjicientes . Etenim antiqui Testamenti pagina in ipsismet in contrarium adductis locis , & adhuc clarius Deuteronomia et s. vers I9. Ezechielis 18. oe PDIm. I 4. omnem omnino usuram, absque ullo personarum, a quibus exigatur, dis crimine, prohibet, & detestatur; pauperes autem alicubi expresse nominat Vel tantum exempli causa, quia plerumque continpit, ut illi magis egeant opis alienae , & necessitate adacti mutuum accipiant , etiam lubobligatione immoderatum foenus solvendi, quemadmodum ad praedictum Exodi caput adnotavit etiam Hugo Grotius; vel quia usurae, quae a pa peribus extorquentur , praeter propriam pravitatem , quamdam redolent saevitiam, & Immanitatem, speciali nota, & reprehenuone dignam, si uti ratiocinatur Gibalinus de usuris lib. I. cap. 7. an. 2.
VI. In novo autem Testamento Lucae 6. illis Christi Domini verbis rMutuum dato, nihil inde sperantes: praeceptum tradi , seu verius natur lem legem iterum inculcari, nihil prorsus lucri ex mutuo ab ullo sive paupere, sue divite, exigendi, non solum docet D. Thomas 2.2. quaest. 78. an. I. - 4. sed concors stit Conciliorum , Patrum , summorumque Pontificum sententia, praecipue Urbani III. in Cap. Consuluit, de usuris, qui praelati textus auctoritate omnem , quantumvis minimam , uinsuram universim vetitam pronunciavit I explicans enim praelata Christi Domini verba, iis prohiberi, ait , omnem usuram, oe superabundantiam. Dicere autem, summos Pontifices , di Concilia praedicti textus verum , & genuinum sensum non esse assequuta, quod aliquos mussitare non puduit, & temerarium, & sere haereticum est: quidquid enim si, an Eωclesia non solum insallibili polleat auctoritate in definiendis quaestionibus Fidem, aut mores respicientibus, quod nullus Catholicorum negat , sed etiam in delectu rationum , quae ad suas definitiones stabiliendas inte dum adducit, de quo nonnulli Catholici dubitarunt; certum, & indubitatum est, eam errare non posse in interpretanda Divina Scriptura, eiusque genuino sensu Fidelibus aperiendo. VII.
24쪽
L I E. X. C A P. I V. I st VII. Haud absimilia reponimus ad testimonia Patrum . Hi siquidem,
licet vehementius invehantur in usuras immoderatas, atque a pauperibus extortas, veluti culmen sceleris, ad quod homines pertrahit sordida, atque insatiabilis avaritia I non idcirco tamen approbant moderatas a diis vitibus exigendas: quin immo etiam istas aliis in locis expresse condemnant. Enimvero Ambrosius cit. lib. de Tobia cap. 6. tom. I. Oper. col.
397. de iis agens, qui pecuniam suam scenerantur , non indigenti , sed
diviti, sed negotiatori, cui uberes proventus pariat, eos in hunc modum increpat.' Nihil nequius seneratoribus, qui aliena damna lucra sua arbitrantur , m dispendio suo deputant, quidquid ab aliis possidetur . . cupantur ba redes novos, adolescentulos ditates explorant per suos, alungunt se , smulantes paternam, oe avitam amicitiam , volunt domesticas eorum cognoscere necessitates . . . . Sin vero nullos laqueos alicujus necessitatis offenderint, intexunt tabulas, sunt, nobile praedium esse venale, amplam domum .' accumulant proventus fructuum, annuos reditus exaggerant , hortantur, ut coemant . Similiter faciunt, pretiosas vesti , o monilia nobilia praedicantes. Neganti se habere pecuniam , ingerunt suam, dicentes e utere ut tua ' de fructibus emptae possessionis pretium multiplicabis, debitam reddes : & cap. 14. col. 6 7. Et putas, se pie facere, quia a negstiatore velut munus sum seipis λ Inde ille fraudem facit in mercium pretio , unde tibi solυit usuram . Fraudis illius tu auctor, tu particeps, tibi princit quidquid ille frauda-rit. Et esca usura est, oe vinis usura es , oe quodcumque sorti accedit, usura es. suod velis, ei nomen imponas: usura es . Similiter Hieronymus in cir. cap. Ezechielis tom. s. Oper. col. 2Io. perinde ac si cum illis ipsis congrederetur, contra quos pugnamus , scenus reprobat , etiam ex re percipiendum, quae ingentem fructum mutuatario attulit , inquiens: Solent argumentari, ac dicerer dedi unum modium , qui satus fecit decem modios: nonne iussum es , ut medium modium de meo plus accipiam ' cum ἱlis mea liberalitate noυem, oe semis de meo habeat λ Nolite errare, inquit postolus, Deus non irridetur . Respondeat enim nobis breviter faenerator misericors, utrum habenti dederit, an non habenti. Si habenti, utique dare
non debuerat. Sed dedit quas non habenti . Ergo quare plus exigit quais ab habente p VIII. Ad canones quod attinet, si argumentum, quod ex illis instaurant, quidquam haberet roboris , & emcacitatis, probaret etiam , fornicationes, & adulteria esse laicis permissa, quia plerique canones in solos Clericos fornicarios, & adulteros, nulla facta laicorum mentione , animadvertunt; quae sane argumentatio inepta, & ridicula seret .' novum quippe non est, Ecclesiam severius in Clericis punire delicta, quae etiam in laicis execratur; sicuti opportune, & ad rem apposite monuit Concilium Carthaginiense I. ean. I 3. suod in laicis reprehenditur , id multo magis in Clericis oportet raedamnari . Ceterum non desunt alii innumericanones, Clericos aeque , ac laicos usurarios redarguentes; atque, . ut alios
25쪽
praetereamus, antiquissima Synodus Eliberitana ean. χα tom. I. Collecti nis Harduini col. 232. haec habet: Si quis Clericorum detectus fuerit usu.ras accipere, placuit , eum degradari, oe absineri . Si quis etiam laicus accepisse probatur usuras , promiserit correctus , jam se cessaturum, nec Miserius exacturum , placuit, ei veniam tribui. Si vero in ea iniquitate duraverit , ab Ecclesia esse projiciendum. Ac Leo Magnus eps. 3. ad Episscopos per Campaniam, Picenum, Tusciam , universas Provincias conseia
puros, cap. 3. relat. Can. 7. Iq. quaes. q. exagitans usum peccatum, ait:
nos, non rn eos, sunt in Clericali incis consiluit, sed di in laicos cadere, qui Chrisianos se dici cupiunt, condolemus. IX. Iure itaque ac merito Auctores permittentes, moderatum lucrum ex mutuo a divite, & negotiatore exigere, veluti adversanres communi,& perpetuae Catholicae Ecclesiae doctrinae , inclamarunt , & validissimis
argumentis confutarunt Navarrus Comment. de usuris num. 8. ρο seq. Gi-
balinus, & Leotardus, in suo quilibet de usuris Tractatu, Cardinalis de Lugo de just. oe juri tom. a. diis. 23. Iacobus Gaytte egregio opere, quod concinnavit adversus Molinaeum, Salmasium , Auctoremque libelli
Gallici is Traiie de la pratique des Billeis, Satnteheu ve in resolui. casuum conscientiae tom. Σ. ultim. edit. Paris anni I TUO. cas. 2IO. pag. ψ22. ω seq.Αloysius Bulleau, seu Bultellus , in Apologia pro Lactantio in materia usurarum , edita Parisis anno I 577. Pouget in suis Catholis. Insit. tom. I. pag. 75o. Natalis Alexander Theolog. dogmat. oe morat. tom. 2. tib. 3. cap. 7. Geneti. Theolo . morai. tom. I. tract. q. de mutuo, oe usum qitaes. o. seq. Pontas in Dictionari eas conscient. rom. 3. veta. Usura , Continuator Praelectionum Theologicarum Honorati Tournely tract. de contract. partia. cap. 3. aliique plurimi. X. Verum, quoniam tot Doctoru* auctoritate , & argumentis minime perterriti, praedictam exoticam opinionem nonnulli iterum refricardinon dubitarunt, propterea nos ad Petri Cathedram evecti , ne Catholicae doctrinae puritas, cujus depositum nobis est a Christo concreditum , hac erroris labe foedaretur , datis ad Italiae Episcopos encyclicia litteris sub die prima Navembris II S. haec inter cetera declaravimus : primo, omne lucrum ex mutuo, ratione mutui , usurarium , & illicitum effersecundo , ad usurae labem purgandam , nullum arcessiri posse subsidium vel ex eo quod id lucrum, non excessivum, & nimium , sed moder tum, non magnum, sed exiguum sit, vel ex eo quod is , a quo id lucrum , solius causa mutui , deposcitur , non pauper, sed dives existat, nee datam sibi mutuo summam relicturus otiosam, sed ad fortunas suas amplificandas, vel novis coemendis praediis, vel quaestuosis agitandis nego itis, utilissime sit impensurus: tertio, quamquam una cum mutui contractu possint quandoque alii tituli, ut ajunt, sorte concurrere , ipsi mutuo extrinseci, e quibus justa oriatur causa, aliquid , ultra sortem ex mutuo
debitam , exigendi, attamen salso, & temere assirmari diximus, ejusmodi
26쪽
L I B. X. C P. IV. 2Ititulos semper reperiri , ac ubique praesto esse , ita ut illorum ratione, quotiescumque pecunia, frumentum, aliudve id generis, alteri cuicumque
creditur, toties semper liceat auctarium moderatum, ultra sortem integram, salvamque, recipere. Alia praeterea ediximus, atque in contractibus servanda commendavimus, quae in Episcopales Synodos utiliter inseri poterunt, ne usurae macula inficiantur I sicuti videre est in prae satis nostris litteris, quae sunt in ordine I 43. Bullarii nutri tom. I. quasque nuperrime theologico Commentario illustravit Daniel Concina ordinis Praedicatorum Theologi S. .
XI. Quamobrem , si jam pridem aliquot Episcopi, inter quos Cardinalis de Camus Episcopus Gratianopolitanus, Cardinalis de Bisis tunc Episse pus Tullensis, Jacobus Benignus Bollaei Episcopus Meldensis, & Braga-dinus Episcopus Veronenss, in suis Edictis, & Pastoralibus Instructionibus Praefatam proscripserant erroneam opinionem , utpote quam noverant
jam a Conciliis, summorumque Pontificum Constitutionibus praedamnatam I multo magis integrum nunc erit Episcopis illam, postquam iterum nominatim, & expresse est ab Apostolica Sede reprobata, novis, si opus
scierit, Constitutionibus e ua dioecesi exturbare, eamque temere disseminantes, aut usu ipso approbantes, severis poenis coercere. XII. Post eliminatum haereticorum errorem, qui , paucorum iraudulentia, etiam in Catholicam rempublicam irrepere coeperat, abs re non erit obiter detegere falsam doctrinam, qua sunt imbuti Iudaei inter Christianos degentes. Ex illis Deuteronomii verbis cap. 23. .' Non seneraberis fratri tuo ad usuram pecuniam , nec frugem , nec quacumque aliam rem,
sed alieno: inserunt Hebraei, sibi licere foenerari Christianis, quos, licet
inter eos versentur, pro alienis habent, & extraneis. Facile quidem esset hanc Iudaeorum fallaciam retundere , aut dicendo cum Ambroso est. lib. de Tobia cap. I s. in allegato textu permissum dumtaxat fuisse Iudaeis usi ras exigere ab Amorrhaeis, Amalecitis , aliisque vicinioribus populis, a quibus Deus dominium abstulerat rerum omnium , quas possidebant, &Judaeis contulerat ; aut dicendo cum D. Thoma 2. 2. cit. quies. 78. art. I. - a. non suisse permissum Hebraeis usuras exigere ab extraneis, sed toleratum, tamquam 'minus malum , eo pacto , quo , propter duritiam cordis eorum , fuit in illis toleratum uxorum repudium e quod etiam ante Divum Thomam senserat Alexander de Hales pari. 3. quaest. 85. au.
a. ubi ait : Nunquam Dit Judaeis licitum senerari alieno, sed permissum fuit illis, secut dare Iibellum repudii , propter duripiam cordis sui. Peccabant tamen mortaliter senerando alieno I sed permittebatur eis duplici de causa, scilicet ne facerent pejus, id est ne Mnerarentur fratribus suis, quia duri erant , m paulatim trahendi ad perfectionem. At, quoniam res est cum Hebraeis, qui Theologorum, & SS. Patrum auctoritatem irrident , nec ullus nobis suppetit modus evellendi pravam illam opinionem , quae in eorumdem mentibus altas egit radices , unum iaciendum superest y nimia
27쪽
rum ut salsae illius opinionis usum, qui in detrimentum cedit , & oppressionem pauperum Christianorum, pro viribus impediamus.' neque aliter id praestari potest , quam opportunis constitutionibus Episcoporum , & Christianorum Principum edictis , quibus severe prohibeantur Iudaei Christianorum loca incolentes, ne ratione mutui quidquam a Christianis extorqueant, & certa simul praescribatur quantitas lucri, ultra quam nihil impune exiὐere possint ex aliis contractibus, cum Christianis initis. XIII. Primum statutum suit in Concilio Albiensi anni Ias 4. edito a
Luca Dacherio tom. I. Spicilegii, in cujus cap. Ist. pag. 724. habetur: Si tuimus, m mandamus, in his , quae deinceps murmamrint Iudaei Chrisianis ,
Chrisianorum ipsorum fletur smplici iuramento, an quidquam usurarium sit
in eis ' in eo, quod usurarium elle dixerint, sc iurati absolvantur: quod decretum renovatum legimus in Concilio Montis Pessulani, anni I 238. cap. s. eod. rom. I. Dicilegii pag. 72s. Alterum edixit Innocentius III. in Concilio Generali Lateranens cap. 67. relato in Cap. Quanto magis, de usuris , ubi districte vetuit, ne Iudaei, obtentu cujuslibet contrasus, quem ceteroquin licite cuni Christianis inire queunt, graves , & immoderatas usuras exigant: isnodali decreto statuimus, ut , s de cetero, quo cumque praetextu , Juaeri a Chrisianis graυes, oe immoderatas usuras extor serint, Christianorum eis participium subtrabatur, donec de immoderato gravamine satisfecerint competenter . Utrumque vero ad compescendos foenera
tores Iudaeos, in temporali ditione Ecclesiae commorantes , iterum decernendum consuluit Marcellus Severolus , sacri Consistorii Advocatus, nobis, dum viveret, singularis amicitiae nexu conjunctus, in suo elaborato suffragio , edito apud Passerinum in Cap. suamquam, 2. post num. 84. de usuris , in s. Et, ne a Synodis recedamus , ita nuperrime statum Episcopus Pisaurensis in sua Dioecesiana Synodo habita anno I 742. tit. num. 17. cujus exemplum poterunt alii Episcopi imitari.
, m quando usurae suspicione vacent quidam speciatis contractus de quibus interdum es in Smodo agendum: ubi de lucro quod ultra somtem recipitur in Montibus Pietatis, de eensibus, cir de cambiis. HActenus de usuris generatim acceptis . Descendendum nunc est ad speciales contractus, de quibus dubitari potest , an occulta usurae tabe sordelcant . Diu multumque inter Theologos, & Canoni stas olim disceptatum fuit, an usurarii essent Montes Pietatis, Perusiae anno I 4s . primum erecti, in quibus, recepto pignore , pecunia , aut frumentum mutuo datur pauperibus ea lege , ut, si praefixo tempore debitum non solvant, vendantur pignora , & ex eorum pretio, Mons Pietatis sortem creditam, & modicum quid ultra sortem recipiat , residuum vero redda
28쪽
LIB. X. C A P. V. ur debitori . Ejusmodi Montes prae ceteris impugnarunt Cajet. in covi. inent. de Mont. Piet. cap. I. & Dominicus Soto lib. 6. de just. quaes. I. art. s. quibus videbatur modieum illud querum, ultra sortem receptum, uiuoram sapere. Acriter pariter in illos invehitur cum aliis Acatholicis Car pzovius Pras. crim. quaest. Pa. num. q. seq. Verum Leo X. in Concilio Lateranensi U. sesb. Io. sacro approbante Concilio, Montes praedictos licitos , atque ab omni usurae labe immunes pronunciavit , liquidem,
quod ultra sortem a mutuatariis exigitur ,' Non causa mutui, sed alio no. mine exigitur, praecipue ut sine Montis detrimento Tongrua merces assignetur ministris, qui non sine magno labore pignora custodiunt , excutiunt , expendunt, & alia ejusdem generis multa praestant in gratiam mutuatariorum. Sicut enim, si amicus, unius diei intervallo a me distans, mutuum a me petat , quod ad eum mittere cogar per hominem a me
conductum, & mutuum, & mercedem, quam dedi nomini , per quem mutuum misi, jure repetere possum ς ita Montis Praesecti aliquid ultra
sortem creditam exigere valent, erogandum in Montis ministrorum salarium: quemadmodum ratiocinatur Sylvius in a. a. D. Nomae ques. 78. art. 4. quaest. I. ubi alia plurima adducit argumenta ad vindicandam justitiam Montium Pietatis II. Quoniam vero periculum est, ne, quod a Montis Praesectis ultra mutuatam pecuniae summam exigitur , expensas superet in ministrorum sustentationem erogandas I ideo sacra Congregatio Concilii, ut omnis usuis
rae suspicio quam longe abesset a Montibus Pietatis, quos Tridentinum sus 22. cap. 8. de reform. inter loca pia enumeravit, & Episcoporum vusitationi subjecit , die 7. Februarii I 637. rescribens ad Archiepiscopum Neapolitanum, nihil ultra sortem exigendum statuit, nisi prius consulta Apostolica Sede o Loca pia s verba sunt sacrae Congregationis , quae reperimus adnotata lib. II. decretor. pag. 486. ) , ω Dcras aedes, quae deposita retinent, dum mutuant indigentibus pecunias, accepto pignore, non posse quidquam n mutuatariis , nis ex Sedis postolicae dispensatione aeripere.
Idemque responsum datum legimus ad Episcopum Adriensem die I
Martii ejusdem anni, eod. lib. I s. decretor. pag. IOI. a rergo . Multo minus, absque Apostolicae Sedis placito, erit plus exigendum, quam antea consueverit, etiamsi Mons Pietatis eo auctario indigeat ad solvenda deis bita, quae in mutuatariorum commodum contraxit: quod probe scientes Praefecti Montis Pietatis civitatis Casalensis, dum nos sacrae Congregatio. nis Concilii Secretarium agebamus, ab eadem sacra Congregatione facultatem sibi fieri petierunt , & Montem , cujus reditus Impares erant
sublevandis pauperum indigentiis, aere alieno fravandi , & smul exigendi quinque ex singulis centenis nummis ab iis , qui in posterum, dato
pignore, pecuniam a Monte reciperent, ut tali pacto possent & consueta sustinere onera , & aes alienum paulatim solvere : quemadmodum videri potest in Thesauri Resolui. rom. I. pag. 2 8.
29쪽
III. Quod si contra Episcopus animadverteret, plus a mutuarariis solo vi, quam necessarium sit ad Montem servandum indemnem a necessariis impensis, & posset, & deberet usuram moderari , & redigere ad aequalitatem cum quotidianis sumptibus, aliisque oneribus , quibus Mons prae-sravatur: quamvis etiam in hoc eventu tutius sit, ut , priusquam Episcopus moderationem decernat , sacram Congregationem Concilii conῖ
IU. Non solum de Montium Pietatis, sed etiam de emptionis censualium redituum justitia plerique dubitarunt: omnem squidem censum esse larvatam usuram , putarunt Henrie. quodlib. I. quaest. 39. m quodlib. 8.quaest. 24. & Salicet. in . Gib. Ea lege , Cod. de usuris , quibus adhaestΗottomannus lib. 2. Observat. cap. IS. quamvis hic non tam indagandae,& stabiliendae veritatis studio , quam Apostolica decreta , statim: alleganda , insectandi pruritu, ductus videatur. Sed distinguendum est inter cenissum realem, & personalem. Censum realem, qui jus est percipiendi a nuam pensionem ex praedio, aliove lando fructi sero , absque ulla usurae labe constitui, vendi, & emi pose , declararunt Martinus V. tu Extra--g. I. de enipi. υendit. inter commvn. Callistus III. in Extravet. 2.eod. tit. & S. Pius V. in sua Constitutione incipiente Ctim onus , edit 14. Kalendas Februarii Is 68. modo eae serventur conditiones in praefatis Constitutionibus praetcriptae, quas singulatim enumerat, & explicat N, varrus in Comment. de usuris num. 4s. γ βq. Sicuti enim potest quis emere rei alicujus usum fructum, remanente dominio directo penes venis ditorem, ita potest emere jus percipiendi partem fructuum ex alieno sum do, eorumque loco , potest venditor se obligare ad solvendam emptori singulis annis certam pecuniae summam , illorum fructuum testimationi respondentem . Hoc autem, & non aliud , fieri per contractum census realis, in quo omnia impleantur, quae fieri voluit S. Pius V. illum pedispendenti evidenter apparet . Controversa tamen adhuc hodie. remane an licitus , vel potius sceneratilius sit census personalis. Constituitur hic census , non super ret aliqWa fructifera, sed super persona venditoris, qui obligationem sibi, vel suis etiam haeredibus imponit certam pensionem solvendi emptori, ex industria. arte, & labore suo; qui quidem census non transit in realem, quamviis pro ejus securitate quandoque detur hy.pothecat quoniam, pereunte, re hypothecata non perit census, sicuti contingit, cum perit fundus , in quo est constitutus census realis, sed adhuc remanet obligata persona . Jam Vero ejusmodi censum , solo spe. ctato jure naturae , ab usurae reatu absolvunt Sotus lib. 5. de jusi. quaesi.
s. . an. I. conclus. q. COVarruvias lib. 3. variar. cap. 7. num. S. vers. Ego
sane , AZorius Insit. pari. 3. lib. IO. cap. s. quaest. I. Lessus lib. a. de just. eat. 22. num. I 8. Reiffenstuet ad tit. de usur. num. 157. Continuator Praelectionum Honorati Tournely pari. a. de contract. cap. 6. aliique non pauci. Illum exadverso merum esse mutuum , census veste obtectum ad
30쪽
oeeultandam usuram , contendunt Navarrus cit. Comment. de usur. num.
8 r. Molina de j t. trafi. 2. disp. 387. num. 7. Gulier et lib. 2. practi. eaν. quas. I77. num. T. Cardinalis de Lugo de j t. iuri disput. et
se I. Σ.-2s. Fachin. I b. 2. controv. cap. 64. aliique magni nominis
Doctores : quoniam s inquiunt ) ejusmodi censu personali non emitu ejus ad percipiendam annuam pensionem, sicuti in reali, sed venditur ipsa
pensio : quemadmodum enim is , qui accepto pretio se obligat ad danis dum equum, re ipsa Vendit equum, & non merum jus ad equum ita qui , accepta certa pecuniae summa , se , suamque personam obligat ad solvendam quotannis certam pensionem , dicitur vendere ipsam pens nem . Quamobrem censum personalem ementi, aurum ex auro per se, & immediate nasceretur , in quo tota consistit usurarii contractus nequiistia sicuti dicitur in Can. Sicut , 8. vers. Interdum , di t. 47. Magis a tem praedictis Auctoribus usurae labe foedatus videtur census personalis uis trinque redimi bilis, qui , ablato verborum cortice , aliud esse non deis prehenditur, quam purum putum mutuum. Et profecto, si, teste Fagnano in Cap. In eivitate, num. Io. de censuris, fere omnes Canon istae meislioris notae periculosam fatentur emptionem census realis ad certum temispus , & idcirco Innocentius omnibus Fidelibus consulendum ait, ut ab huiusmodi contractu abstineam p additque praeterea Conradus , hortandos esse Magistratus, ut illum prohibeant : eo magis deterrendi erunt Fide. Ies a contrahendis censibus personalibus utrinque redimi bilibus , qui eis. te majorem praeseserunt usurae speciem , quam census reales ad certum
V. Sed superfluum est censum personalem novis argumentis insectari , quem iam proscripsit S. Pius V. in laudata Constitutione Cum onus, ubi ad census honestatem , inter ceteras conditiones , hane quoque requirit, ut census constituatur in re fructifera, non qualicumque , sed immobili, certa, ac nominatim des8nata. Quapropter etiam Auctores, qui censum personalem , eius natura injecta , ab usurae suspicione vindicant , ingenue tamen fatentur, eum licite fieri non posse, ubi praefata Pii V. Constitutio est recepta et quod tamen in Gallia , Belgio , & Germania non
contigisse , affirmant Lessius cit. cap. 22. num. ΣΟ. Haunoldus de ius. tra L Io. num. 3I6. Pirhing ad rit, de usuri num. 83. Wiestner ibid. num. Er. Verum, quamquam nos sciamus, eumdem summum Pontificem, supplicante Catholico Rege Philippo II. indulsisse Hispanis, ne ad suae Comstitutionis, quoad eas conditiones , quae juris naturalis , aut Divini non sunt, exactam observationem adstringerentur, scuti narrant Gutierrez eis. quaest. I . in M. & Felicianus de Solis lib. I. de cen . eap. 7. num. 2. nec dubitemus, ab eadem obligatione potuisse, contrario usu , seu legitum e praescripta consuetudine , ceteras eximi nationes οῦ vehementer tamen
suspicamur, in censu mere personali , praesertim utrinque redimibili, eas desiderari conditiones, quas non solum Pontificia Constitutio , verum e Tom. II. D iam