Acutissimi clarissimique viri M. Iacobj Almain, ... Moralia, que vocant, cum ipsius authoris et Dauid Cranston additionibus, nunc denum & nitidissime impressa, & a pristinis mendis spurcissimis vindicata quibus ad finem, preter elegantissimam vesperi

발행: 1525년

분량: 381페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

281쪽

atiet talis excusat omnino a peccato.Si igitur dicar in in sorte est oerrecta deliberatio de illo motu reprimendo i nomittit reprimeret illa omissio est perrecte ubera: qi potes rit tunc ire cie libere incere notitione habendi illa mutum:et illa omissio est tZ perrecto libera Φ precte liber est actus per que poterat ille motus reprimi .et ideo talio omissio est pectatu mortale. Dicunt aliqui docti vi ocham inouodlidetist ut no runt ponem actus rubreptilii pira preceptum deis nec odisi subreptilisi:et π in volutate nullusest motus venialis circa materi1 mortale. Sed hoc est nimio dura: ideo respondetur incudum alia opinione que eoma munior et mmor esti quado queritur an babeat uuid iudia

iniimico in non habet: vel si hoeti h3 multum formidolossum sis iid mmcit ad mortaliter pecclidu. vel dico etia in nullo modo habet iacti quado dicitur postea:vr tenetur hahere vel noni dico π tenetur habere:0 non sub pena peccati mortalisis, sola venialis.vnde quado sortes mouexur ad illecebra vel ad aliud illo motu primo: est sibi multum dissicile se reflectere ruper illa motu i et aduertere pericula:licet p t se reflectere.et m est ita nimis dimcilei deiis no obligat eum nee Minia nostrum ad ilia renexionei R

eieno iub pena peccati mortalis: qr nemine ita vult obii Tre a nimis dicite. correlarie sequitur . talis more insido primus non est immediate peccatu :sed sola rati ' ne omissionis qua omittit illa reprimere:et qr non tenetur reorimere nisi sub pena peccati venialisl ideo non est mataratu veniale.et ideo qn querunt doc.in secundo utrariri in sensualitate sit peccata:dico'non nisi denominatioeta inseca:qi em null'actus est in se liber ipsi' sensualitas' tisadeo nullus est in se peccatu:sed solu denominatae.et

in nem de peccato venialit Opter imperfectione deliber di ''- ρ tionis: viso est circamateria mortale:et dicit veniale vesci so deliberatio contra qu1 fitii.iudiciu est valde formi: dolami ita in habet plus de larmidine Φ de iudicio: vel, or non est alia odiudiciu veru seu aduertena ad malitia

malitia omimonios et non gressionis Ratio motus sola sunt malia ter negligentia ipsius volu minreprimendo. in negligentia importat onussiones et noomisgressione.ergo illi motus sola sunt mali malitia omis' sonios et non trassumonis.et hoc videtur satis apparens ex prius dictis:cu illi motus non sint in se liberi immo pure naturaliter causis e3 cognitionς et

282쪽

i sedlata simi liberi interpretari sim est:quia 'viviistas ria reprimit:et tame tenetur reprimere: ergo illi mo habetit sola malitiS omissionis. Sollita est mus disticulatas de illa ignoratia an esset inuincibilis vel ndisiilivit sua dissi ultas.Picis . prim' more qui est secuin pum' uis sit ad rem illicita mortaliteri nihilominus est venialis a plerimperfectione deliberatiois:ergo ex hoc infero. motus primo primus ad peccatu veniales opter imperiectione Gliberationis nullo modo erit peccatum.unde sicut contingit moueri ad materia que prohibetur sub pena peccati mortalisl vi ad adulterius ad homicidia etcita contingit moueri ad materia prohibitam solium rub penas eccati venialis: ut habere motu alliciente ad metienda Deccati venialis: ut habere motu alliciente ad metienda iocose.emo sequit . talis motus nullo modo esset peccastum.patet consequetia:et arguit sic.3sta imperfectio dea liberaridis infinite diminuit de motu qui est ad materia mortale:qr facit illum esse venialem: qui tame laret mors talis si esset pfecta deliberatio:ergo etiS infinite diminua et de veniatas, no pol de veniali infinite dintinueret nisi psum faciat penit' no peccatu: erso illa imperfectio dea liberationis taliter lactet . talis motus nullo modo erit peccatu. LAlia difficultas de istis motibri mouear alio inuit duobus motibus secudo pinis ad diuersa mortaliaet puta ad fornicatione et ad homicidium:sic up ad perlacte deliberandu circa quodliber eorsi seorsum requireretur dimidia hora:ita . nullus seorsu efficeretur mortalis nisian nne dimidie hore: tue nota est . requiritur maius testus ad perfecte deliberadu circa illa duo Φ circa vnst mai: adeomquctibet seorsu posset repmeret dimidia hora deliberatide plecta:et noe possibile . ofecte deliberet in dimidia hora circa utrum: qmolibet iii * u casum re quirit diniidia dorj ad perlacte deliberam ut reprimae. tunc omittat deliberare et reprimere. an in instati termisitate illa medietate hore peccauerit duα' peccatis na. secunda Iurissiodorem mot' illecebre est primo mortalis in instanti terminante tota tempus in quo tenetur illum remulieresed quilibet istorsi motuum in instati termina,

m v β in1ortales vel alter mortales et alter

n .non est dicenda . vlercs: quia acasum in dimidia tora non est possibilenem tener circa utrum deliberare ub pena peccati niortalis 1qr non potest:cum quilibet iis torsi seouum requirat totam mediam horam ad perfecte deiiderandnni: ergo non potest in tali ine ita deliberare rosecte circa illa duo:erso li non obligeturl no est pereessu nrortabo;ergo non peccat omittendo. Nec est dIceda

283쪽

o vinis illossi est peccatum etaeter noti: ndi turma .. Gratio de unodi de alios cu crubepssseorsu esset et omin. .

teret deliberare etremunererin instati terminatem ea horanis esset mortale.et equaliter se habet omittendo ι

scepta non nientiaris iocose i non solii obligatur m non intentienda: sed etiam ad aliquod pontiinim habedu pro aliquo tepore.snolle inentiri s tempore quo mouetur na mentiendus sicut aliquis obligatur aliquando circa pcea, pta negativa ad habendu actu positiuum putan mera atur acl occidendii mon solum tenetur iid velle occideret , n eiij nabere nolle occidedi.dico ergo π primi mos iis Q secundo primus ad mentienda iocoses cst venialeiotra. . deliberatio iperfecta mutat id qo de se est mortale ilia 63

niale: m illa sunt de se nior Alia:χdveniali Eris operantis ergo a fortiori mutabit ideto eli veniale im-

tio peccam: quia certum est in pi'. do remittit a mortali inveniale libaveniali in n- cuisvico . veru est:sed non nrutabit veniale in no peccatu. nTmetiri iocose deliberate 3 moueri ad medacia iocoset tiereprimendi:sed altera habet nautiani transgresudim , ideo ille due malitie differunt nabiliter exceditumnus ab altero.CBd Miud ubi est maiorapparentia admitto tota casuliuet uco ut peccat taliter utroin istorsi duora motuu in inst1ti terminate M.

iam dinudia horaius quia illi Mid:ergo peccat viroae. Dico secudo in illi duo momsimulaucti in instati terniinate illli dilatidia dor no fam mi maiore grauitatest faceret ume'seorim. Est et in via dimidia hora deliberaret

nisi et reprimeret:no peccaret nimi terinicidii. Similiter si deliberaret circa fota perfecte deliberet de domicidios et

mortaliter ud reprimedo fornicatione: pos psenium v relativus in ino tale sufficit ad peccam mortaliteris et a te avidetur dicendo in tenetur reprimere Dra

284쪽

' mirus totaliteri non in peccatiqr facitqo in se est Sedrae est questio quomodo peccat utranae repressione omittendo.videturn non peccet:qr non otest viruius simul . timere omnino:et ad boc tenebat. dico F eode modo . , ei et dictasi sicut dicit auctor * utroco modo peccaret o grauitate viii' peccati.J Simile in argumeta sicut denis Q. videt duos in extrema necessitate' cuilibet seorsit subuenire pot:sed no ambob' sim ul:si nyxigat et omittat inbuenire:dris que omissio est peccatus vel illa qua omitarit subuenire isti puta platoni:Willa qua omittit subuenis re alteri sputa sorti noviracv:m non pol utrunael et nφi est maior ratio de unal de altera. Dico in est noniicida :utrius N:et utram omissio est peccata:0 domicidiit itiobarduora pauperum no est sorti grauius unum solum seoo nim.et sic ille due omisnoes non faciat maiorem frauit te o unica. Similiter diceda est inuponto. contra. lim additis. est domicida alicuius illorii omissiue:quia non tenebatur utrina subuenire. Pico in tenebar virus subuenire sub disiunctione:et hoc sufficit. Contra.no ma; occidit platone iudedissiri panes .sed sι dedisset pane sortis non pec cassetiisitur.3 .

diuisi peccati actualis in omissione et e5s

missionenti cap., π.3sum est de diuisione pereati actualis in veniale et mortale. Consequeter ponitur alia diuisio peccati actualis in peccatu omissiois et 'commonis originale non dicitur nemoniis: ito nem conlisio) et ista diuisio no datur soli - mortali:quia est aliqua comissio venialis et aliuomimo venialis. prima patet de mendacio iocos mecundu pateti nam in isto pcepto de non metiri i no is in a=hibetur actus mendacii: s, etiani precipitur aci positruus contrari' per regula seneralem: omne precep negativa includit amrmativum.et sic aliquo tepore odii satur domo nolle mentiri iocose: qn scilicet habet inclarati ni vehemens ad mentiendum tenetur illud repromere rub pena peccati venialis. et in no reprimat: tuc eriton snovenialis. Sut dic alid difficultates prima:virum dee transgrespo sine omissione. Similiter an det omissio. sine trairemone. et est apparentia be utrina. P non des turnasgressio line omissione pu:qrbene sequit: iste tras freditur:g dabet actu que tenet vitare.et vitra. h3actaque tener 'itaret et novitat:s omittit vitare: et sic peccat pctoomisnois, si pro soluti aduertedue spiras, esto Crasser

285쪽

quid sit.

n e Vaaiieuius circusi1tisque pro tue vetrios actui piinpali: vi cu quis dicit

o ii quo hoc more

dus Dioxim'.' I quolibex instati homo tene d: initate illiuodietaminis:ergo me peccar onilim aedes nefando consequennii saltem ut peccet omissius.no

286쪽

additiis malitiaiqetula ontimo necetario sequis ad con ssionenuet sic nulla talis babet nouam malitiam. Opterea trudi videsspositio opposita veras in num coringit pecacare comissi quin pecceretia omisnue.J Secundu purahaturi videlicet up potest dari peccata omissionis sine peccato trairemonis.sit sortes qui nunΦptius transgrei nisest mandatu i et nuc dabeat iudicia veru practicum N pro nune sit hoc faciendu ab eo. certum est Φ no necesntatur ab illo iudicio ad eliciedu actunt ergo stat π sortes nulla actu eliciat circa illam materia.quo facto peccat omissioneiqr pro tunc tenetur elicere.erso est caretia actus principalisv tunc debiti:et in ine no peccat peccato traine

Mis.ergo stat . alid i ore sit omissio:et in nec ν tuo nec ante fuit trairesno. CEx quo sequit . est possibile prima peccata primi angeli etyrimiparetis fuisse peccas

rum omissionis: ius oppositu videt dicere. S.Bonaue.

qr nat . habuerint iudicium veru practica up pro aliquot bore deus erat diligendus: et in ante confirmatione noeticuisse talem acrums nullum oppositum eliciendo.isit. zernu dicta probaturi sit sortes qui pro hoc tepore resnetur subuenire corporaliter platoni. est in sua potestate nolle subuenirem odire.iam peccat peccato transfrem Nio:qr elicit actum quem tener no elicere. amiιiter omiis tu:qr in ipso est carentia acre debiti M tuc. ergo ista sinumna .speccatu rejiremouisi et peccatu omissionis in eodem. EDifficultast an omissio stivaddat inalitia ad immtransgressionem scum iosa naturaliter sequatur ad ipsanieransgressione.a ictu est ad hanc difficultate in prima te ctione dui' credationis.sidua difficultas. Quado Amis littit:vtra detur sema prinisi instans in quo omittit lucerta tenipus in quo ouiutit. rvro solutione dicit up bu seniis plex est genus actuuaauidani runt actus factibiles in im elusi est stanti:ur oes actus interiorest apud opinione comunime duplex. si mi actus non factibiles in inimii:vi sunt ac re qxte*riores ivt dicere dormi ire ad ecclesta et B acturam redrit una certa tis .et e prinussaliquisiit luiperasciui actust no factibilia in instatis ut volitio si imper/x discere horas.cino vero no sunt imperativi alteri' actus: . 'sed sui circa aliqo obiecta absolute nihil ini rador i disiectio dei.nam illa no hab3 altera acino obiecto.ve istis actibus punii gener .i.qui sunt factibiles in instantis noest dimcultas quin macula pure on imonis contrahat in instati.Difficultas ergo remanet de opationib'non factio,ilibus in instatis sed in tae:ut est opatio dicedi horas: et suppono fratia nepti up requiratur dimidia hora ad pice

est illastita se inussiepus no rusticeret ad diceοβ eo ni

287쪽

ebItiuo habere velle dicedi formaliter imperatiuu et eis Eeaxri tu e Rhoc babeati necessario necessitate eo&quentie Acipiet dicere hoeas. contra.n imediateps iIlud insans inchoativa incipiat dicere horassiuas dicet in taudiniidia hora: g no oniisit in illo instanti inc Otiuo: nec pol omittere ut videst Or post illud instansnt Ict finire ante ultima instans dimidie dore.mior difricultas esset sI dares minima tepus in quo no posset talis operatio fieri 1 puta in isto n6 poti et in quolibet maiori poster. sit sortes ad imaginatione.ante meridie tenet dicere diarao: et dimidia hora non susticit.quocum tepore dato ante instans inchoativsi ultime dimidie horesno peccat peccaeo omissionis:m post illud tepus pes inc res et te meridieim post illud instans sequiritatis rQn sumci sita Φ quodlibet mai'sumceret:tsie est in est in culpa omisnoniaedleo in qu talis certa iboan in sillii inchoativo talionis o uctit:sed lenia post hoc omitterim O quali x parte teriri obligas ad uaparte illius

ad sine dimidie nore in qua tot iter terniinae omiseno reta euus est dicere in dat mininiuaeputincere horas:qr dado marinisi eo nos letve ou1te grauitatis Met omimo sortio si diceret de horis

sit v si ebus istud succcsiue aer redrit austo res ad istud proferedu.et ultra: ergo alterv ndfuit ma nu in pus in quo no potuit dicere doruo: qa in potuinet propterea relincimeda est mnio Bltim ore Croesmitate omissionis. cap.-

288쪽

Veritur peneo quid attendit malitia omimo nisiEt videt inno pol dici nisi penes bonita . rem acre cuius illa omissio cst priuatio: ita Pomissio melioris actus est peior iminoris sqr est pilatio melioris:et ominio minoris boni est minus malaibaliaete .ESed contra hoc est rete argumerunt. quitur u esset aliqua omissioque noesset alicuius deterininate malitic si omissio capiat Manimalitia .pportionaliter ad bonitate actus cuius est priuatio. os cosequetia: sorti datu est preceptu in diligeret desimeer ola:nibilonii nus no est de aliquo certo gradu ei Mevini putau)euciat intἀto gradus v in certo gradu ta ina. Psospitia vi quattuor aut qRinsv.nota est aute ust dilectio, Dei super inal est vita qualitas diis partes no exiesiuas: . Utenuas:et qlibet pars illi' est dilectio dei sup oia:et pars. Miuncius reniissa si esset sola in voluntate pissa parte. mo adimpleret preceptu.Tuc argute sic.iit plato cui deepta est . diligat dilectioe interi ut Qttuor:et onuitatusta

viuinio est peior in duplo Φ si esset ei pceptu scisi in diligeret ut duolqr est priuati uelioris boni in duplo.et ii ee t ei Precepta Υ diligeret ut utilior omissio illi' cet in quadruplo maior i ii esset ei bceptu solu ut diligeret dilectioentvnulqr priuatio actus in quadruplo melioris:et est in octuplo peior O si eet ei solu pceptuut diligeret dilectioe viii 'dimidii Mad' intesa: et sic cosqueter in infinitu Icededo. supenes hoc attendas malitia onilinonisi illa onusso in platone erit iii stilite malitiel et in sorte in infinitii minoris malitie. 13 piis est falsunt. nec valet dicere qo coiter ori Ῥilla omisio e alicui' determinate malitie: sue hoc nobis ira stati ne Rosium' signare:sed deus scit:qr doc penit' nis, i obliger determinate:et inomiit, scorio

tra bac xpositione arguis sic:iste due regule topice:mat' malumaiori bono oppotur:et ouatio est ri mala Φ bon'est habit'antelligunt de inato pilativo in ordine ad bona puuatum: l in qua .pportioe se lint bona puatas in tali Iporanone se hiit mala privsstia.et vltra: erso Mpo uina falsa.forte dices *vtram regula d3 sic intelligi maius malu maso nobligatioi ad bona opponit: et simpuatio est ij mala vim nator obligatio ad bonustiatimetita credo virstin reo

289쪽

De grauitate

Scis Is erSeda oppositio.Grauitas peccati omissionis hebetata suis. χpenes latitudinem obligationis qua obligatur a laesuad actu.Sicut dictu esti omissio est eontra precepta assim mariussisura dico. 6 duob preceptis assumatiuisi uno obligamur maiori obligaride in alterozt mati obligamia diligere dea di xximunis et no sos pro uinum.maiora obligatione obligamur ad unaoad alteras n5 in isto Iem.

ne obligationis:ita et in obligatioe est imaginada intino et reminio et latitudos sicut in albedine. Doc stippinuoldis co* malitia omissionis est attededa penes obligationa quibus oblig1tur omittetes ad acq - - ita * tales omissiones non runt proportionade in mali in penes xportionem bonitatu ipsoru actuum omisso sed penes sportione Aligationum quae' oblisant omittetea ad acre omissos: t sortes dupliciter obligat .cdiligere fel diligere pronma:omittat:dico . iste due omissiones non

comitiadoro quo supponit peccatu in ino: voc ea ν quo omponit peccata omimonio.Dicut nominales π , domine vel anima: mdicat termina priuatiuum stipponere o subiecto quod potest habere dabitu priorum:et sic coces ditur π peccatu omissionis beatificabis. i dirat aliter . nihil λ:sed est pura priuationia . omisio/nullo sum nit: sed est pura nihil. Et ne patet de diuisione in missi comissiois et omissionis: et penes qd attedit minias omissiuislqr no penes bonitate acre que quis est obligatus: sed est attedev penes latitudine obligationis qua quis Aligaturiideo stat alique maius bona omittere: et minus peccare:m stat illum minus ese ob

290쪽

unius erit peior O alterius. et iste modus dicedi est multa racilis.si consequeter circa dJe diuisione querit an possiit esse peccatu qua uis illud non sit omisio actus debitii nec actus positiuus a bibituo:ita in nec sit peccatu omisitionisi nec comissionis.et loquor de actuali peccatot seclua dedo originale. pares oe sic:sicut dictu est supra de meritomeonatu volutatio. vi conatus voluntatio distingulatur ab ipso actu volutatis: sti expresse tenet Dio. in secunado:qractus voluntatis est a conatu et ex conatu limino conatus est natura prior*actust et ipse actus natura post rior xsic arguit sic.Si actus distinguitur a conatu libero voluntarios et actus ipse sit natura posterior conatu:ergo contingit conatu esse et no esse actum:seu contigit voras ate conaris et actum n6 Oducere:quo facto si sit conatus id acta malum et sit liberierit peccatum: quSuis non sesquatur actus:et tame non erit omissio actus debiti m inpupono tunc non teneatur ad alique actu nec erit acre positiuus voluntatis:ergo cdtingit dare peccarii actuale quod non erit omissio nec trasgressio.et boc videtur dabeare apparentia: buis non sit ita de facto:vel saltem raro videtur hoc possibile: so voluntatem peccare nec eliciedonctus nec omittedo. ij contingit illam conari et non eliscere actum: qr ipsa conante ad eliciendu actui stat deunt cocursum suu suspedere ad productione actus: quo tacto volutas non minus peccabiti vel saltem peccabit:qr si lii vere conatur ad acrum malus peccatioso. mia apparentia i tenedo precipue in vortitas patitur resistentia in suis actibiisset potest necessitari:tunc volo . patiatur resistentianis non rame tantam qu1tam dabet activitatem: visit activitatis precise ut octoi et patiatur resistentia ut tria: tunc volutas ex sua libertate potest conari ad actu olici da ut duos respectu cuius patitur resistentia ut tria. iij tota latitudo activitatisvolutatis est in potestate ipsi metvoluntatio:ideo stat π coner viduo precisinquo racto vortunias conabitur ad actu mala liberet et patitur resisteta respectu acre qui esset malus si elicereturi et no eliciet:qrminus conatur quando patitur resistentia. ergo no agit: qr a oportione minoris inequalitatis non sit actio.diatur analogia: sortes qui est activitatis ut octo ad leuanda laupide qui est resistentie ut se et potest minus conari ad le- dum lapide Φ requiratur: puta potest conari hcise ut duo vel trias et inc no leuabit: ergo pariformiter a sortes patiatur resistentili ad elicitionem actus eiij interioris nd tamen tanta quin possit illa superare:est in sua potestate tapara de activitate apponere . illud iid sufficiet: ideo noeliciet actu.erso stat in peccabit non elisiedo actuini nec

SEARCH

MENU NAVIGATION