장음표시 사용
141쪽
lis est ad solvendum , cogit sermonem paulo longius progredi. Etenim cum a deponcnti verbo tria participia venire non dubitetur , est verbum deponens ex quo quattuor participia trahi videntur, ut orior ; ex quo est Oriens , Oriturus , ortus oriundus. Quaeritur itaque qualiter hac ratione uti debeamus , cum Verbum PassivUm non sit, ex quo trahatur. Oriundus videtur quibusdam non esse participium , sed nomen participii temporis suturi simile , ut furibundus , lactabundus , gaudibundus , natabundus. Sed haec opinio non mihi videtur esse conveniens : nam Participium oriundus nemo ambigit. Sed super hoc Calbungum intexrogavi si inuique Aeneam , ab eisque uniter audivi , quia hoc participium , sicut et ortus , praeteriti temporis sit ; unde et in annumeratione participiorum interposita coniunctione distinctiva , sic dicimus , oriens , Oriturus , Ortus , et oriundus : ex quo ostendimus , haec duo participia unius esse temporis : et ideo recte scribimus
11. Sed hac soluta quaestione , alia in eodem participio suppetit quaestio, quare non scribamus oriendus , cum sit oriens. Qui prudenter verba noverint scribere , distinctionem in omnibus servant , in modis et personis. Sic enim declinatur , Orior oriris oritur orimur orimini oriuntur. Sic et in omni verbo tertiae coniugationis sive producta c
142쪽
sive etia in correptae , -U- in tertia perSona pluralis numeri semper adsumitur, ut audiunt, legunt, metiuntur. Hoc ideo , nam si sa e- scribatur , suturum tempus aestimatur. Iidetur tamun mihi mirum esse , quare non Sic scribatur oriendus pero. : sorte ne passivum putetur esse Verbum , Ut legendus. Ilursus quaero, cum oriundus scribatur, quare otiam in participio temporis praesentis non ita scribitur, oriens oriuntis. Hoc non est Consue
tudinare b , nisi in participiis verborum quartae
coniugationis, ubi per -i- et e, in nominativo casu in reliquis casibus, dempta ,e- , per . I Ponuntur, ut est iens euntis, Sic quiens queuntis , transiens
II. Alia nobis quaestio imminet solutionis salis indiga , quare saepe invenimus scribi standum , sedendum , audendum , loquendum , cum neutrali verbo nonnisi duo participia venire Consuescant; et a deponenti tria tantum trahantur : hoc autem videtur participium passivi verbi imitari, cum dicis gaudendum sive meditandum. Sed hoc ad impersonalia Verba reserendum , quorum participia sunt baec quae praediximus . Sunt et participia quae deficere putantur temporibus , quod valde mirum est, cum ipsa verba non deficiant. Crede
re itaque non debemus quod participia , verbis adhuc ex integro positantibus sej , deficere pos-
143쪽
sint. Ρarticipia autem talia sunt et Studens , nam
participium hic teinpdris suturi a Plerisque negatur haberi, ut studiturus non dicatur; quod ignoro quam bene putetur e nisi sorte cum praeteritum tempus indicativo modo verbi huius non accidere credatur ; quod penitus non convenit , quia Saepe legimus studui. Est etiam aliud participium temporis suturi, quod solummodo ceteris abdicatis inveniri posse aestimatur , Ut urgendus, quasi tib .urgens legi non possit; quod quam frequentissime legimus , et exemplis non indiget. Sic etiam urgiturus, et urgitus. Dicunt etiam quod coeptus desectivum participium sit : eompellimur ut nos in hoc assentiri eis , quia incipio neutrale verbum est. Si sorte dicas quia capio acti Vum est, ex quo
coeptus; non ita est : nam ex illo secundum passivam significationem non coeptus Sed captus venit . I 3. Mirans autem quomodo passivi verbi participium a Deutrali verbo venire possit, super hoc Aeneam interrogasse memini, ot taliter mihi respondit : hoc non esse participium , sed nomen
adiectivum participio simile. IIoc Aeneae de isto participio iudicium est. Cum itaque audissem eum desinite dicentem quod a desecti, is verbis desectiva participia seInper esse debeant , inici rogavi eum dicens: quomodo ergo , mi domine , ab illo verbo , quod in personis defecit , invenimus participium nasci , ut est ducens a
144쪽
hέ EPISTOLA V. decet Tunc ad me subridens ait: moneo te , fili, ne similitudine aliqua seducaris : multi etenim non intellegentes vim latinae orationis, ducti similitudine , partes pro partibus ponunt ; sicut et illud , quod saepe legere solemus .inpre3entiarum. confundunt , nescientes quid sit , demunt extremam Syllabam , ut ponant -in Praesentia. , facientes ablativum casum cum praepositi ne , quod omnino conveniens non est. Nam .inpraesentiarum. unum adverbium facit temporale, ut sit
quasi praesentim simile sa): et in hoc modo seducuntur, quia putant gratis b decens- participium
esse. Nam haec versa , quae Secundum personas deficiunt , ut decet, oportet , taedet, et cetera , participia nulla habent. Superest ergo ut deceus intellegas nomen esse adiectivum , participii quidem simile , sicut et condecens , indecens, et perdocens. Haec Aeneas. Verum quoniam de participio et in hoc et in supra memorato Saepe Opusculo sufficienter edisseruisse me arbitror , Orportunum huic epistolae sinem dabo.
Expiaci T QUINTA DE PARTICIPIO.
145쪽
i. Vidolor mihi , fili carissime , haec pars
orationis, quae coniunctio vocatur, similis esse in- castraturis quibusdam et nexuris, quibus vincienda quaecumque colligantur molimina a , maximeque tabulatorum. Tali etenim modo haec particula coniungit et conglutinat dictiones ac semientias : cuius potestatem in quinque species divisam veteres connumerant; quarum prima est c
putativa , quae prope dicta coniungiti In copulati
vis coniunctionibus, quae numero Sex sunt .et. Cet. at- atque. ast. cc- graeca adsumitur: extremo enim
aput Graecos pro .et. semper ponitur. Et haec copulativa subiunctivi ordinis fieri solet aput nos dumtaxat : ceterum in sua propria lingua saepe praeponitur. A nobis autem pronomini demonstrativo vel revelativo , quae monosyllaba sunt , fu, iunctim applicatur, per syllabae illius ut puto adiectionem , ut si dicas hi ce haecce. hocce .is e. ea Ce. ideo. Sed et omnibus pronominum casibus pra dictorum subiungi potest. Sed si sorte dicas , qilia pronomen relativum generis seminini .ca. non unius syllabae , sed duarum est; verum est quidem quod duae syllabae sint .ea.; sed cum id fiat, quando novissimam consonans quaelibet consequetur , ut eam , eas, eos , et cetera , ut una longa littera
146쪽
contra duas in ves componderata , utraque sylla ham faciat; duae solae vocales in unam syllabam redigi possunt: unde quia -ea- una syllaba est, adicimus .ce. u. Non vero necesse fuerit sal ut .et. duae sint litterae , ,e. et .i., sed in copulatione uno stilo charaxantur, et sub una dictura dicuntur. Sed in verbo tertiae personae non sed .et, scribi debet. ut .vacet. sulcet. Errant etiam qui in copulativa a c. et aspirativam .h- seribunt, quae in solo habenda pronomine est , quod per omnes casus hanc eandem receptat , ut haec huius huic lianc ab hac. Sciendum sane est, quod in coniunctionibus potestas saepe mutetur , pro qualitate sententiarum
ac ratione sensuum. Nam ast et at. Saepe non QO
pulativae coniunctiones sed expletivae , sive ut melius dicimus , discretivae dicuntur : non tam enim sententias coniungunt , quam discernunt :nescio enim quomodo expletiVas Vocemus , quae et sensum et personas mutant ac discrepare sa-ciunt. Sunt autem hae coniunctiones quae copulant sententias , quaeque licet pro causalibus et rationalibus accipi dicantur , si veritas nominis iuxta qualitatem sensus inquiratur rectius Oxpletivae dicendae sunt. Quae autem sunt completivae cum, dum, nam. namque quia quoniam.
3. Mirandum autem , immo dessendum est lo-
147쪽
toque lugendum assectu , quod cum ceterae ora tionis partes , tum maxime Coniunctiones , con&sae et circumiectae sint, in tantum in inter causales nulla paene distantia sit. Donato meo parcam, qui hanc orationis partem maxime confundit, quod frater eius Don , rectissime reprehendit , quia rectissime iteravit. Sunt coniunctiones iterativao
quae Bumdem Sensum eamdemque sententiam ite rant; quae sunt item, itemque itidem. identidem. tantumdem. rursum. denuo iterum. Sunt tamen
inter Afros scriptores qui haec adverbia potius affirmant esse iterandi. 4. Causales autem cotiiunctiones sunt qua retractandi et quodammodo destruendi sententiam
habent causam ; quae sunt .si. ne S, nisi, tamen. ve rum. saltim ne .sed, donec- usquequo quoadusque
usquedum- quatenuS- quaind tu quamvis, quamqua m. quamlibet siquidem- et certe. Rationales autem sunt quae ex praecedente sententia rationem sequentis requirunt; quae sunt .ergo .ideo, idcirco. itaque.
propterea- epita ain igitur, ceros- b quamobrem proinde per hoc quaproptem propterea quod ἔet cetera. Sunt etiam quaedam coniunctionesqruie adsimilativae dicuntur eo quod a verbis similitudinis respondent , ut ,s o. ita- proinde. Sunt etiam pariter quae et adverbia et . coniunc-liones communi modo dicuntur , ut .paulatim, utique. etiam, equidem, interea, propterea. Dicimus e-
148쪽
nim interea, coniunctionem rationalem pro ergo. Dicimus etiam .interea. adverbium temporis pro tunc. Dicimus etiam loci adverbium , ut .ubi. Τunc etiam ipso dictionis breviatur accentu. Sunt etiam coniunctiones revelativae, quae sensum reVelant,ut .scilicet. videlicet. ilicet. 5. Scire et hoc debemus quod coniunctiones
omnes aut praepositivae , aut subiunctivae . aut communes sunt. Sunt etiam quae nullius ordinis. Sunt praepositivae -et- at, si, quoniam. RC- atque. porro. ceterum, ceros. Subiunetivae .autem. Vero. -que Scilicet, et ceterae. Communes ergo. itaque..ideo, idcirco, per host. quod, proinde, epita, igitur,.que. Nullius ordinis sunt .iterum, paulatim. saltim: non enim ad ordinem dictionis, sed ad qualitatem
6. Possim quidem de coniunctione paulo latius tractare , sed quia et a nobis et a multis saepe scriptum est, idcirco posita una dictione , quae utilis fore legentibus censenda est, cetera relinquemus intacta. Duae coniunctiones si simul indictione positae fuerint, id est completiva et rationalis , a sese solventur , et nullius alterius sententiae ratio poscetUr : ut, quoniam ergo , quia igitur, ideo quia, unde quoniam, quoniam id ei co , Et ceterae. His dictis finis epistolao impo
EXPI ICIT SEXTA DE CONIUNCTIONE.
149쪽
i. Septima mihi epistola de praepositione Ordienda est. Sed quia de usitatis praepositionibus
usitatus sermo paene pueris philosophorum est , idcirco et inusitatas praepositiones ex quarto philosophicae latinitatis genere sumamus. HOC pri- νInitus scientes quod monosyllabae praepositiones nullum aliud praeter usitatum genus habeant .
.sub. cum . iam. Hae fa in nulla expolita ibi qua
utimur latinitale habentur. Da ergo praeposiliones easus φc sativi: -con pro aput; salion pro ante; cyron pro adversus et contra; trasso pro contra; matyrion pro circa; reclim pro erga; Sta
tuim pro pone; relas pro prope; sarax pro secundum ; longeon pro ultra ; sarium pro praeter; de-Pelum pro supra ; gabit pro usque ; eaom pro P nes; livim pro iuxta; levim pro secus. Nunc ablativi praepositiones e respon pro coram ; aspori pro
palam, pro ipsa sci , pro sine ; absit pro absque ;
aram pro tenus. Item ad utrumque communes ,
padon pro super ; lindon pro subter ; madus pro
a. Nunc nisi molestum est , ut haec luceant quae paululum obscura sunt , maiorum demus exempla. Loquitur ecce Andrianus quidam , vir in
150쪽
solvendis problesmatibus sa admodum pruditus V con I tecta numande iubetos soni et laetitiae Hoc est dicere , aput habitatores tectorum. Glen-gus quoque ille nostri Maximiani pater in expositione de diis facta ita exorsus est: salion solem, , dii erant se id est ante solem. Idem bj etiamsi in latinitate opimus erat, alio intulit in loco D so-- pclum peroneum vissere montem se id est supra montem. Galbiangus quoque in quadam epistola ad asianum seripta Gargilium V altitudo , inquit , se eloquentiae tuae gabit pervenit aethera se id est usque ad aethera. Ego quoque olim bellatis ,
, inquam , cyron me se hoc est Contra me. Harum pracpOSitionum accentus non lem Eubtiles sunt in versu quam necessarii propter tegenda mysteria , ut propter experimentum docendao huius latinitalis. Haec de inusitatis praepositionibus dicta sufficiant; nunc ad nostras redeamus
3. Nulla pracpositio debuit in D. sinire , nisi
quod nos nocessitas cogit discernendorum utiques Sonorum , maiorum scita transgredi. Nam quia adverbium in .T. exire certissimum est, et coniun tionem. ut nil cogimur in praepositione adscribere per .D. Nam at, aliqNoties adverbium temporis