장음표시 사용
121쪽
6 Itypus , quattuor tantum vocales litteras , subtracta V. , principaliter Summaverunt. Vel certe ob hoc quidam N. litteram inter VOCales non receptarunt, quia non tam vocalem Veteres , quam ambiguam, appellari debere credebant, quia aliquoties pro Vocali , aliquoties pro muta accipitur. Sed hoc silentio praetermittamus. 3o. Illa autem ratio , ob quam quattuor vocales litteras , quasi praeiudicatoria auctoritate annumerabant , liace est, quod iste in tu ibilis mundus quattuor constat elementis , terra scilicet, igne , aqua , atque aure. Quod Plastus elegantissimo carmine disseruit dicens r
Limo solubili , Lympha meabili, Igne ardibili
Iura mutabili, Mundus visibilis
Cuius terribile Pendet exitium ibin .
Secundum hanc itaque rationem , quam praedictus Chronaas intulerit, in hac quoque annumeratio
ne nOStra , qua verbum totum annumeramUS , lem
pus et personam excipimus, ne si hiis acceptis, octo et viginti species , ut est necesse , fuerint repe tae , numerus typo Vacet. Quamquam si tempus in quinque species dividatur , adiunctis tribus pera
122쪽
62nis , octo species inveniantur; quas cum viginti duabus adiunxerimus , iuxta lunarem rationem .XXX.
31. Nunc de immutatione pauca nobis edicenda sunt ; quae inusitata quidem est , sed his qui novis adinventionibus dilatantur saὶ utilis ac nece
saria esse videtur. Immutantur autem verba simpliciter per litteras , per εOI OS , Per SenεUS , per figuras , per tempora. Immutantur quidem per litteras secundum duas efficientias, lioc est sive per vitium sed decorosum , sive per necessitatem consuetudinariam. Per vitium quidem decorosum, Cum in versu Horatii iij legerimus aggο pro ago. Hic adiectio . G. sequentis vitiosa est. Sed cum agitur laetitia et se tivitas , sic consuerunt dicere aggo. Sic enim in praedicto versu habet laetaque aggunt in moepibus sesta, , . Ornatius enim ut sirinalius rentur , si quamdam componderationean linguae per Ilabassaeiunt. Unde et idem poeta commodius ratus est addere .G. in priori Ullaba , quam semigravato litterarum numero unam contra quattuor ponderare. Hae de causa in plerisque litterae duplicantur cotisonantes , ut caelium pro Caelum, et vulti in pro velim , et ollim pro olit n. lninutantur aut rin , ut diximus , per necessitatem consuetudinariam , cum in usu habeamus scribere Sperno et Cerno; cum apud
123쪽
DE VERBO. 63 veteres romanae eloquentiae doctores , et eos praecipue quos probabilitas Suarum claros apud omnes effecerat doctrinarum , spero et cero poni debere censeretur a , rosulantes ibὶ Ret N. absque ullius vocalis interiectione scribi pariter posse. Sed quia cero et spero alium habent offectum ; nain Spero a spe nomen accepit , et coro hunc sensum habui cum quis aceram componit; idcirco .N- necessarie addita
est ad spretionem scὶ signiscandum et ad certam vi
32. Inmutantur etiam per Sonos , quia duo quaelibet verba liisdein litteris ac syllabis scribuntur , sed non eundem habent essectum , ut lego lego ; quae nisi sono discreta suerint , confusibiliter dicentur. Propterea lego ex lectione in prima ullaba corripietur. Mutantur etiam per SensUS, nee sono nec syllaba nec littera distantia , ut credo credo. Nam credo de credulitate dicitur , quod omnibus clarum atque propatulum est. Est etiam credo iuris iurandi, cuius exempla squia fortassis aliis inusitatum est proseremus. Virgilius troianae scholae doctor contra Romanos scribens , eosque salsitatis coarguens ita insit; o Romani , cur vestrae inanemorus veritatis , quae credidistis, transgredi voluistis Θ ,, Lloc est dicere quae iurastis . Cato quoque si quis, ait discredat, merito dampnetur, , . Hoc est periuret. Sic etiam lucror duplicem sensum habet , pecunias scilicet adquirendi ,
124쪽
periculum nihilo minus mortemve evadendi. Si e cohibeo ad continentiam , sive ad alicuius rei indulgentiam concessionemque pertinebit. Μutantur quoque per figuras , quod omnibus apparere legentibus potest e verumtamen uno hoc probabimus exemplo. Dicimus enim construo et adstruo ;aliud enim aedificandi , taliud adfirmandi. Μutantur nihilo minus per tempora , cum in lectionis consuetudine habeamus Praesens tempus pro praeterito persecto scribore. Ut Cato: U Cum venissent,
inquit, viri qui primi alloquuntur Romani Hoc
est allocuti sunt. Sed qua ratione istud usurpatum sit , paucis perdocendum est , nempe quia multi latinorum a veteribus sibi traditum putant , pracsens tempus ad utrumque pertinere , sive quod id temporis agitur , sive quod certissimo tempore quasi praesens in actum praeteriVit..33. Nunc ad indagationem Verbi VeniamuS. . Indagatio verbi tribus modis intellegitur , in coniugatione , in declinatione , in metro. In coniugatione quidem per tres litteras principales indagatur , quae Sunt a e i- , quibus quasi quadam indagine a secunda persona modi indicativi omnis coniugatio per singulos modos dinoscitur , ut lucidas, fulges , sepis. Indagatur autem in declinatione per quinque tempora , quae manifesta sunt : via quippe verbi declinandi tempus est. Saepe etiam indagatur
in metro per pedes , qui sunt Syllabae: crescente et enim syllabarum numero metra verbi componuntur
125쪽
in versus , quod planius in declinatione pro- . babimus. 34. Amrmalio uno inodo secundum nOStrOS, cum duo verba pro affirmarida sententia uni dic
tioni praesident sal secundum illud Aeneae di
centis r Reges romanos aequa et vora Sententia
credimus et fidimus, , . Sufficeret dici credimus , nisi quia sententiam adfirmare voluit. Assii matur etiam hoc distendi statu bὶ verbi cum dicimus venit inquit vir , , . Hoc pro affirmatione tantum e ratio enim sic haberet vetiit inquieus vir. , , Sed quia si modus indicativus in una dictione duplicatur, putant se sortiorem sacere sententiam , idcirco verbum .inquit, participali modo ponunt; sed tamen ut supponatur prius , loquitur : nam praeposterato licet ordine scribendi sic dicis , inquit
35. Inchoatio in una tantum verbi forma habetur , quae serina ob hoc inchoativa dicitur , quia praeteritum tempus non habeat , ut calesco. Quamquam multi latinorum amrment nullum verbum fieri debere, quod praeteritum tempus non habeat si . Quibus nec ego rennuerem , cum multu eiusmodi verba , quae videntur inchoativa , praeteritum
126쪽
tempus habere cernuntur ; nisi quia persectae sormae verba prohibent in eorum conVenire sententiam , quae praeteritum tempus sibi reclius vindi cent. Sed cuin tioc illis obiecerimus , responderunt praeteritum tempus geminae ordinationis ve his commune esse solere , floreo floresco , et utrique convenire florui. Sed hoc quia scholarum nostrarum auctoreS numquam in usu habuere , in ambiguo relinquentes , doctorum nostrorum Sententiam proseremus , quod verba inchoativa praeterito semper careant , exceptis litis quae inchoativis similia , quia verba ex quibus nasci debeant non pertendunt se habere : ideo praeteritum tempus habebunt , ut compisco compi Scui , cognosco cognovi , erubesco erubui. 36. Nunc praelatio suo Ordine ponenda est. Quid est autem practatio , et quomodo sine Post-
latione dicetur al P Ρraelatio ergo in solis modis
constat , quibus modus indicativus omnibus supereminet et ordine et virtute.37. Hiis nunc poractis, solum quod restat explicemus , declinationem scilicet quae omnibus
scholaribus etiam pueris praesumpta est ac trila. Verum secundum poetas per metra, et non Secundum grammaticos per prosam , declinandum est. Et ut syllabas crescere Videatur , Verbum monosyllabum , secundum promissum in indagatione , dilatatum declinemus. Verbum neutrale , monosyl-
127쪽
Iabatim indicativo dicto modo, fio, samus, stas, natis , flabam , nabamus , stant, sate, sia, fletis , flemus , statote , stem, nato, flet a , flabo b , flavere,
flare. Et ut spatiosius et ad alia verba reddatur ex emplum squia quae subrelicta sunt de hoc verbo pateant unicuique c , ae versi dici mensurare valebunt j etiam ad dissyllabata, quae sic mensUrantur: laudo , laudamus , laudatis , laudas , laudabamus, lauda , laudavi , laudasti , laudaveramus , lauda , laudemus, laudate, laudes, laudare, laudabimus, laudabitis, laudatum iri, laudans, laudantis, laudanti, laudaveritis. Scire debemus trisyllabata vcr-ba per liosce versus non tam facile posse, nisi per Scissuram pensari: et ideo quia sinis epistolae in proximo est , ad quadrisyllabata transeamus, quae sic declinantur. Intellego, intellegis, intellegit, intellegunt , intelleguntur. Scire et annotare debet unusquisque versi dicorum , quod Unumquodque phonum procul dubio longum, brevibus in versus
metro annumeretur. Nunc, ut promisimus, epist larem sermonem finiamus.
128쪽
i. Omnis urbs munita et cincta cives hostibus non tradet: ita historica expositio si recte aeratabundo fuerit perord ita , nulli US reprohensi nis locum ultorius habebit. Unde nos doctores monent iit omnes artes non solum principales , verum etiam mediocres atque officiales , recte ii, praece intis sa statuantur. Propter quod ci ego , quia tibi de nomine ac pronomine breviarias expositiones per epistolas intimaverim , inferioreS quoque partes brovioribus quidem sed spissis bὶ epistolis e planaho. Praesertim cum in epitomis de . III. pamtibus unum seci opusculum , quae residuae Sunt ,
adverbio scilicet, participio , coniunctione. Ab his , si proprias habeant epistolas , paulo latius aliquid
legentibus conseretur ad senSUIn. u. Λdverbium ergo cst quarta orationis particul4 , quae quia verbo adhaeroi, adverbium nuncupatur ; Sicut pronomen Ox nominis communione vocatur. Sed huc quaestio adcurrit. Forte enim aliquis inquirat , quod non dubito Gyenturum , si propterea adverbium vocatur , quia Verbo Semper adiungitur , quo nomine voeabuntur adverbia comparandi et qualitatis ci quantitatis , quae nonnumquam non verbo tantum sed aliis partibus adiun-
cod. in prosis. lj Pro sed spissis. eat in eod. eompendἱum haud valdu absimile quod voti satis ea pli . vel die r sed γε pictias.
129쪽
guntur. Dicimus enim , magna valde venIt turba. Numquidnam poteris ita componere, venit valde palioquin, quomodo sententia intellegetur Dicimus etiam , tam docti et tam veloces. Unde et hii, qui
non octo sed plures orationis parteS annumerare volunt, adverbium in duas partes dividunt , unam prisco Domine adverbium Vocantes , alteram ex pressorium. Ecco enim adverbia , quae nominibus et aliis adverbis applicamus , non tam adiuncti nem solitam, quam sensuum expressionem signiscant. Adverbium adverbio adhaerens Sine comparatione aliqua, ad affirmationem tantum pertinebit , ut tam digne , et valde viriliter , et satis pulcre. Unde non parvUS error eorum qui .et. coniunctionem copulativam interponunt, ut εit, satis et pulere. 3. Adverbiorum significatio multimoda est. Sed multi existimant nulla adverbia ex sese nasci posse: nam cum dicis adverbium separandi .seo Sum. , habeS nomen ex quo nascitur , ut est .securus- , hoc est qui se ipsum ab humano separat
consortio: sicut et adorus sa , qui se ipsum ad omnium ora Ostendit r iuxta illud Ciceronis si perstus bὶ suero, adorum me faciam omnibus; sin
alias, securus efficiar , timens me conventibus tradere peritorum. , , Simul , adverbium congregan
di , ex se similitudine nascitur. 4. Multi obtendunt nobis quaestionem , quo
130쪽
modo adiecta nomina ex adverbiis venire videantur , ut heri ex quo hesternus , hodie unde hodiernus , cras unde crastinus I debuerant enim magis adverbia ex nominibus nasci. Super hoc Aeneam consulere me memini , qui mihi respondit, quod nisi usitata consuetudo haec temporis adverbia esse tradidisset , temporalia magis nomina et monoptota credenda serent , Unde haec derivativa nascerentur. Et ne sui ipsius sententiam promere Videretur , a quodam se sene Iulio sit doctore didicisse asserebat , addente hoc , quia haec nomina declinationem non habent. Inde ab insciis adverbia putantur; sicut et .nequam, et .nuga S.
a quamplurimis qualitatis adverbia , propter desectum declinationis , aestimantur. Sed hoc , inquit, Romanis non placebit , quia plus solent obs-stinatae consuetudini , quam certae rationi, Con
5. Sunt etiam adverbia , quae eX qUO naScantur , ambiguum est , Ut frustra , nequicquam, nequiter. Frustra enim utrum ex originali nomino , an ex imperativo modo Verbi communis veniat , adhuc in electione pendet lectorum. Nequie- quam autem et nequiter , Si ambo ex nequam V niunt , sicut multis latinorum videtur: hoc tantum movet plurimos utrum adverbia nonnisi sex ablativo casu adiectivi nominis in .e. littera termi-
ε) Num hie est Iulius Vietor rhetor a me editus 3 Certe gallum videri Iulium . dixi in eius editionis praelatione.