Classicorum auctorum e vaticanis codicibus editorum tomus 1.10. ... curante Angelo Maio Vaticanae Bibliothecae Praefecto Tomus 5. 5

발행: 1833년

분량: 669페이지

출처: archive.org

분류: 시학

151쪽

DE PRAEPOSITIONE.

9 Iis gite ad proeliandum se id est nunc pergite. Aput autem per T. semper scribi debet : sed quia aput nomen scribitur neutrale ligni scilicet illius, quo

tundenda quaeque et terrae iniectanda seriuntur , idcirco apud per .D. scribere solemus. . Inter cis et citra hoc interest, quod cis ad proximiorem, interposito dumtaxat monte et flumine; citra vero ad longiorem pertinet locum, unde et citeriora et longiora dicuntur. Trans vero ad utrumque reserri potest, licet motabiliter , hoc esti in transitu tantum sic accipiatur. Nam quicumque scribere et etiam dicere audent aliquos habitasse trans madire , non incaute tantum sed pessime ac perversissime dicunt. Ita enim ordiri debent sententiam, ut dicatur trans mare vadunt et veniunt; habitant vero eis mare et citra. In ultra et citra non pauca distantia est: nam citra etiam montis et fluminis interiectu dici potest; ultra vero ad ultima vel romotissima loca et deserta semper refertur. Inter absque et sine hanc veteres ponebant discreti nem , quod sine semper in honam serebant pa tem , absque autem in malam , ut Sine peccato , absque sapientia. Sed hoc observamentum utrimque consusum ost. Non autem satis certum est utrumnam utrumque utroque dici possit modo , an potius scriptorum errore ordo ratioque dici rum commixta sint. Hoc sane omnibus recte legentibus datur intellegi, quod .sine. incommutabili ratione ad id reseratur quod cuiquam rei omni-

152쪽

9uno non inest absque, vero ad duplicem sensum pertinet , sive eius rei qua quis in totum caret: ut dici solet , animalia sunt absque intellectu , intellectum utique non habentia : sive eius rei , excepta qua , ceterae et obscurantur et negantur ; et etiam eius cum qua simul aliqua vindicantUr. 5. Μulta sunt huius rei exempla , iuxta illud quod et ego hesterno seceram anno , cum librum de mundi creatione commentariorum adversus paganos ediderim , cuius principium est: absqueis Deo nullus est solo , qui omnia creat Huc et obscuratio et negatio simul et elucidatio continetur: cuncti enim dii qui dicuntur, obscurantur et negantur , et solus omnium laudatur Deus. Hunc sensum habet et praeter , secundum illud nullus praeter te sapit In eo autem quod

Andreas quidam fa) scribsit de Pyrrho absquo Asiae bl , inquit, viribus , in comitatibus ha

buit .X. milia se hoc est dicoro , cum Asiae viribus. Τenus a multis subpositio , eo quod subiungitur , sic vocatur ; ut dicimus , nocte tenus. E.

composita qua coniunctionem ex Se reddit causalem , ut quatenus dicat , hoc est usquequo dicat. Anto quoque duplicem habet sensum: sive enim de anterioritate temporis dicitur , ut illud

ante saecula fuit , ,: sive etiam pro Coram aecipitur , uti illud anto tribunal sedebat hoc

153쪽

DE PRAEPOSITIONE. o

est coram tribunali. Inter circum et circa et erga a nobis pridem quid intersit ante expositum est. Itaque de praepositionibus haec breviter satis edic

ta sint. EXPLICIT SEPTIMA DE PRAEPOSITIONE.

INCIPIT OCTAVA DE INTERIECTIONE.

unc de interiectione pauca dicamus. Interiectio est quidem pars orationis , sed tam inusitata , ut nisi quia a Graecis non adnumeratur , latina esse non putetur. In Oratione autem , quae raro a nobis legitur , multae interiectiones sunt , earumque significationes copiosae . Gloriandi , ut

teriectione dicere contenti , cetera praetermittamus : nulla enim paene earum ad dicendum nobis prompta est , excepta una quam Paene prae turmiseramus , quae est lamentandi cum aspiratione dicenda , ut .vae , quae tam firma est,

154쪽

94 EPISTOLA VIII. ut a multis ambigatur utrum nomen an verbuin an Certe adverbium sit.

a. Liceat in clausula operis mei ludos tibi philosophorum exponere , licet ex pluribus paucos tres de Aeneae ponamus formone. Dixit mihi: U vide , , , siti, doceat te lapis hic nudus , quem vides aquis, , Conro Sum; Sic sapiens aquis suis conroditur, hoc

,, est Sapientiae studiis infelix in mundo habetur aj.,, I id es praetcrea solem morientem; ecce , inquit, , , equus ibὶ ex suo Silii repagulo , totum percu P-

, , renS CamPum , quoad idum equite reversurus

mulae cum pullis locum dat siliendi in campo, , Caelorum c . ,, In mula lunam , in pullis stellas , in repagulo mare significans. Tertium dixit : quis amat , nisi qui non redamat λ Galbungi ludus est uuae , inquit is , tota una transvo- , , lans hora puncta P anthropea fili mens uno sub , , tolum momento Pervolans polum. Mei quoque

, lurculi fel , et u in cunctis tibi pareant minimi, , qui plus ii in aediscent quam noceaut lectorem. , , Vastum fg personet ponticum ponto iij : cx

natum .naturo natum naturam nataturus: terni

155쪽

DE INTERIECTIONE. 95, , terna flumen lantes fronda ex una undatim datu-- ri scpna semper a tur aspir annis perennis rec- , , tis re perque tura toregmatis magna di decies , dona diisensum quam possit malos minuatur a , , atrocis aeVo seu igneo ibin nrmphae neganda gna- , ro ab ignando gnaris ab gelandis .i. ct o. lectisque , , lux oro suis solim in throno trino uno omni, , praesim potenti Deo digna regna rognaturo toni, , Per Cuncta Cunctorum aeterno aevo os andi

156쪽

MARONIS VERGILII ORDIUNTUR EPITOMAE.

i. Toto proficit in polo nostrae Connume

ratio litteraturae , quia non pecuniarum Contractu sed sapientiae quaestu ratiocinamur. Sapientia autem ex sapore Sic nominatur IJ, quia sicut in corpore sit gustus, ita et in animae motu quidam sapor est, qui artium dulcedinem gustet, qui verborum sententiarumque Vim discernat, amara quac-que refutans, suaVia Vero con Sectans. Amara qMi

dem dicimus quae sectarum fal contraeunt veritati;

i) Gainfredus grammaticus in eod. vat. p. I. sic. Ex avi-pore . Virgatio ιestante , sapientia nomina tir ; quia stetit in more gtistias si , ita et in Gnimae motu quidam avor est .vtii artium dialcedinem gustat . qtii merbortim sentent arumque discernis. iamrara quiaeque Urioliaras . stire in sero consectasas. Amorti viaidem dicimus , qtitie araturum conli eunι in cod. contrahtint) veritati a suaMia mero quae tiuitiacuiusque artis ae disciplinae stiggerunt viationem. tinee sayiontia biformia est . verserea tu est eaelestis . telieaqu id est laerrena . hoc est htimilis et aiablimis 3 humilis otiidem quiae de Atimanistraelial rebus . sublimis vero quiae ea quae suria hominem stine internas ac penetriat. su) Secta pro dogma ; uti apud lul. Paridein a me editum' lib. ll. v. u i et in fragmentis Arianorii in colluet. vat. T. II l. pari. I l. p. Tuo.

157쪽

suavia autem quae uniuscuiusque artis ac disciplinae Suggerunt rationem. Haec sapientia bisormis est, aerea tolleaque sal; hoc est humilis, et sublimis: humilis quidem quae de humanis rebus tractat; sublimis vero quae ea quae supra hominem sunt internat ac pandit. Nemo sane in hac me carpat pagina bli, quod veluti praeposteratoteli eam aereae ordine antetulerim; cum scandentium hic mos cὶ sit, ut ab inferioribus incipiant, et ad superiora scalatim tendant id . Unde et comparationum gradus hoc modo Ponimus , ut primum positivum , atque sein Celsiorem dein comparativum , exin superlativum ordiuntur. Huius itaque sapientiae per illum hominem similitudo demonstratur, qui plastum telleum , amamque ' habet aetheream. Haec ergo pars sapientiae , quae humilis est, sublimi servire debet. , Sicut et plastum assae. Unde etiam nos qui philosophiae artibus nimio studemus , quamlibet bis quaedam eorum, quae antiquioribus Hebraeorum legibus quas divinas

autumant caelitus promulgata sunt, contrariari videantur , non audemus tamen telleis gὶ celsa subicere. Hoc ergo nobis Oinnimodatim caligandum iiij est, ut nostram eloquentiam , DOStrum studium, nostrumque leporem, in illius aethereae legis construmentum ornatumque miniSiremus.

158쪽

Etenim quicumque hance , quam nos Valde emu

lein sal putamus , ita defendunt peritiam philoso

phorum , ut auctoritatem primae Hebraeorum minuant , et huicce quamvis ornatae recentiori post-serant , in cassum omne suum expendunt auda

tum ibin . Sed bis praetermissis, ad ipsius latinitatis , quamvis scὶ in illa sapidinis est minimum di,

rationem se j transeamus. a. Latinitas autem . ut quidam retur , ex Latino orta est , quasi qui ipsius linguae auctor extite

rit iij. Latinus quidam th fuit Annaeus fgὶ , quem bis centenarium fuisse serunt; sed quia hie Beli ili

cuiusdam regis temporibus fuerit, et longe ante linguarum retroacta divisio Sit, negare cogemur, latinitatem utpote antiquiorem, ex ipso Latino usu pas Se vocabulum: sed potius ut Aeneae αὶ ac maioribus visum est, ex latitudine ipsius linguae constat suisse derivatam. Denique cum hebraeam

. Id eat istium, ch) Ita eod. o eod. γε-. s) cod. minιma. e cod. oratoriam. cod. qti tuom. g Num Annius t an potius annosus h) cod h ili. Hunc Ioeum . retieens Virgilii nomen . vindieat athi Caiusrediis grammatieus in eod. vat. p. 5. A Latino rege . qtii ea inter ecteros auctores recte titebartir. latinitas, sicut quidam dicunt, nomen accepit. Sed alii rationabilius latιnitorem ex O- sitia linguae Ia/ιtudine voeabuliam sum sisse sertiner eram enim helrtietim graecamoe in intinam linguam triatisferre Doliaeris . hane Omnibus modis. loque Iis . oration thias . svlInbisqtia Iciliarem insentes. Nee minus et hoc intuendiam . qtiod haec latin las pro ter oratoriam ornatissimum leporem oratio nuncupatur runde et paries orationis intellegendae sunt paries latinitatis.

159쪽

graecainve transferre fa in latinam linguam volueris, hanc omnibus modis, loquellis ibin, orationibus, syllabisque , latiorem ossendos. Haec autem latinitas propter oratorum ornatissimum leporem c oratio nuncupatur: unde et partes orationis intellegendae sunt partes latinitatis. At vero qui partes orationum charaxare I volunt, nescio qua auctoritate animantur r nisi sorte ut Glengus tractavit, quem ASPOZius secutus est, pro sermonibus eloquenti ribus accipiendae sunt , quae in octo partes sindi

solent.

3. Latinitatis autem genera sunt XII , quorum unum usitatum scitur , quo scripturas Latini omnes atramentantur. Ut autem XII. generum experimentum habeas, unius licet nominis monstrabimus exemplo. In usitata enim latinitate Ι. iosis habetur, qui sua omnia ignit natura. II. QUO EvI-

his, qui sie declinatur; genetivo quoquevi habis ;dativo quoquevitiabi; accusativo quoquevibabin , veru din superposito ; vocativo quoquevitiabin breve ;ablativo quoquevitiabi. Et pluraliter quoquevitiabis producte; genetivo quoquevitiabium; dativo quoquevitiabibus ; accusativo quoque iliabis ; vocativo quoqueriliabis; ablativo quoquevihabibus fa . Quo-

si) Id est appellare fou sernere. α in Italia . nisi fallor . diei mus partare in gergoossia furbesco.

160쪽

quevitiabin dicimus, quod incocta coquendi liabeat ditionem. III. Annos dicitur, quod ardeat. IIII. c

Lin , calacis , ex calore. V. SPIRIDON , ex Spiramine. VI. RusiN , de rubore VII. FRAGON, ex fragore flammae fa . VIII. FuΜHos, de sumo. VIIII. usis , de

urendo. X. ViriUs, quia Paene membra mortua suo

vigore viviscat. XI. LusEus , eo quod de silice si-liat: unde et silex non recte dicitur, nisi ex qua scintilla sitit. XII. LENEON , de aeneo qui in eo si, habitat , sive a cuius scὶ elementis satus sertur. Sic per omnia paene vocabula dj latina ac summa generum subputatur. Finit.

I. rimus Aeneas aput nos Pliona scindere consuetus erat: quod cum ab eo diligentissime pedi Cunctarer , Cur hoc saceret, ait: o sit, inquit, obtres causas phona finduntur: prima est, ut Sagacitatem se discentium nostrorum in inquirendis atque inveniendis his . quae Obscura sunt, adprobemus. Secunda propter decorum aedificationemque eloquentiae. Tertia ne mystica, quae solis gnaris pandi debent, passim ab infimis ac stultis facile repperiantur; ac secundum antiquum, SueS murg ritas calcent: etenim si illi didicerint hanc sectam ,

SEARCH

MENU NAVIGATION