Nicolai Parthenii Giannettasii Neapolitani Societatis Jesu. Ver Herculanum

21쪽

Cum ego, & Balbus E eisio, quo Neapoli ad Me- ,

e Cenatem veneramus, descendissemus, humanissimum statim virum in Xysto deambulantem con venimus. qui vix aeeepta salute , in amylexus rue usi benevolentissim ε, ut semper excepit. & Fortu tratissimus, inquit, hie mihi dies . quo vestra praesentia , ac colloquio frui lie et . Mox ubi ad sontem , qui medio in Xysto nitidissimis aquis saliebat, altaeque ei Icum

cupressus eo ronabant, eonsessum est i summa me , in quit Meecenas . cupido ine essit, Parthenie , ut ex re Navigationem illam tuam,quam v I. Nause nnuis, auridi Iesu. nam, ni mea me fallit opinio, mira quaedam Meuriosa continebit. Cui ego: Faee rem libenter, ni me rito vererer, ree tibi taedium allaturus essem: adeo prolixa res est. Et ille, Imo fastidia deterges & usque ad prandium topgum in medio tempus existit. Tum ipse et Nae ergo male morigeratus , qui Ubi, cui me plurimum debere profiteor, id negem. Quaeso tamen, ut parcas, si non eam habeam in promptu verborum copiam, qua condiri sermo posset; ut tuis eruditis au in

ribus minus fastidiosus existeret. Et ille: Mitte istam euram. simplieem, ae puram ego elegantiam in familiaribus vel maxim Eeolloquiis desidero. in quibus odiosa ut plurimum emendieata illa ex sententiolis. affectatoque die endi eultu , elegantia . non secus ac in quotidiano convictu simplicem apparatum quae IO.

22쪽

cupedia, atque io tinctus in festos dies rei te amus.

Age igitur, Ordire ,. ut aiunt, celana. ego te ab G usque a 4 mal um attentissimis auribus , summaquo audiam volupta ιe. Neque id gisva futurum duco tu

isti adolescenti , cujus perspecta mibi indoles est. Tum Balbils ι imo gratissimum vel ex hoc praec 1 pu Ex inquit , quod tibi placere sentiam : cui non minusquam Parthenius sum beneficiis quam plurimis implicarissimus. Ego vero r Atque audite . ius vero Iem Penitus teneatis, alte ordiar, atque a capite , ut dicimtur . Eam ipse a natura indolem sortitus sum, ut inir angustos patriae fines contineri vix ferrem . quo citc a puero crevit mecum amor, universum, si potuissem, terrarum orbem peragrandi quem egis quotidie, e adductus ratione roborabam: quod hic sapientis Di mi, atque excelsi genius esset:& quod una hac via ab ditarum rerum scientiam , auque omnium populorum mores, ae studia consequi quam faciliter valuissem. ut enim ait Strabo, prudentissimi apud veteres beroes babiti,qui in remotissi uras regiones peregrinati suismiant. ita prudenti illinum ab Homero ulyssem de cauistatum , quem semper ἀi δρα πολυτροπον appellat. quam vero prudentiam non aliuo de hausit , quam quod, ut idem cecinit ΓIo Raut δ' ανξροπων ἴδεν α α, κου νοον ἔγνω. Hoc loco Meecen Fr ita enim vero . atque ob id Her.

xules, ae Dionysius summis laudibus commendati taprudentissimi, fortissimique habiti. nee aliter Pytha goras , ac Tales Milesius immortalitatem nominia consecuti. qui ea longa , quam in penitissimas terra inrum plagas peregrinationem susceperunt, redeuntes.secum una in Graee iam disciplinas, leges. ipsam qu humanitatem devexere . quae mox in Italiam feliciter

transvecta . Cui tum ego i Eludi ιε, tu quidem, ut is

23쪽

IL VERII HERCULAN .

Ieg. Etenim eum ex uno solo,quamvis ubere,atque ex eulto euncta plantarum genera minime proveniant; quare optime poeta ι Non omnis θνt omnἰa tellui. ita prorsus una Civitas, una Provincia rerum omnium, scientiarumq; notitiam suppeditare non satis est .atque ob id per qua utilis est peregrinatio. quae, ut opti-mε Menander ; βίον τίλπι σωφρονέτερον . Hoc lo eo Balbus , qui numquam ultra Campaniae fines pedem extulerat , At ego , inquit, istud tuum ingenium non probo: siquidem ex longa peregrinatione magna, ut plurimum fit vitiorum accessio , probitatis nullaea r& externos etiam mores , patriis posthabitis , ne ite induimus. quod & scythae Anae arsidi evenisse proditum memoriae est . quod & ei capitale fuit . quo ei rea merito AElianus , ut ait philostratus , gloriabatur ,

quod numquam extra Italiam navigasset: imo ne novisset quidem mare. atque ob id summa a suis observantia babitus, magnaq; auctoritate valuit. Cui tum ego: Verum aliter sapientissimi ourq; arbitrati sunt. nee tantum patriae nostrae tribuendum , ut non esse etiam in aliis loeis res plurimas existimemus, ex quibus non mediocre referre I uerum possimus Sed ne loge ab instituto deflectamus, illa mihi semper haesit animo tu piditas , visendi Orbem universum . cumque per aera is rem , ac parentes non liceret, pictum in tabulis munis dum , quod unum in me situm erat , assidua meditatione percurrebam. Non tamen id sitim fallebat, sed magis, magisque aecendebat : quocirca oceasiones omnes quaerebam , quo expleri tandem animus, pOLirique voto potuisset. Commorabatur Neapoli homo

quidam Britannus genere,qui eum meuS pater mercimoniorum eaussa summam familiaritatem contraxerat. atque ob id frequenter ad nos ventitabat. &quo

24쪽

niam mira eonditus urbanitate, & moribus eandidi sissimis toti familiae erat se eeptissimus. simul ae domum

in Mediebatur, obriam statim omne1 oeeurrebamus,

α salute data , atque aecepta , sessum nobiseum reei piebamus Ego sit pe illum de exteris nationibus, apud quas peregrinatus fuerat , plurima interrogabam. gaudebat ille hac mea indole , meque prae eς teris di-jigebat. Sublato mox pestilantia patre eumn niversas familia , unus ego pene miraculo superstes fui. Hoe Ioe O Meeoenas . Num , inquit , te ei iam pestis eorripuit Et ego: Ita vero. nee tantum tumore ad inguinae oato , sed etiam pustulis laboravi r ae tanta vis veneni sui ti ut etiam eorrepto cerebro, delirium move

rit. Et illet Quo pharmaeo eonvaluisti Cui ego prorsus nullo. neque enim tum erat , qui mei curam suseiperet. ille vero ἔ Suste perunt certe luperi, qui tonobis sospitem servaverunt; ut tot nimirum eruditos libello se onscriberes Credo equidem , tum ego. verum paenitet me tanti beneficii, haud parea, ut debueram, gratias reddidisse . Sed pergamus porro, ne hujus diei gaudia tristi illa reeordation. gortum Pa mus . Cum igitur pestilantia manet patus , mei jamjuris essem . acrius ad id , quo nihil antiquius habu eissam , a mum intendebam . Forte fortuna aecidit , ut longo post tempore in Britannum illum vetere in amicum offenderem: qui ut me , quem peste cum tota sa milia periisse crediderat,ex improviso, ac praeter spem vidit, illi eo in amplexus irruit, tantaque laetitia affectus est ; ut non ipse majorem percepissem, si in redivivum parentem in eidissem . tanta in extero homine charitas erat: quae saepe numero in nostratibus , imo& in pto pioquis ipsis desideratur . Postea vero quam ille de mea familia plurima, ego de sua percontatus essem , eo tandem, quo maxime voleb8m, devolutus sermo

25쪽

sermo est i se nimirum navigationi ae eing re. Tum ego ingemi erectussper Numnam , inquam, in Britannia mi Mira mὸ, illei sed in IEgyptum. Et ego: Sed qσa navi r Tribus, isquit , ille Britanni et v, quae hie stant in ane horis. quaptopter si tibi eadem mens perstat, oblata oecatio est , qua explere des derium tuum postis . ipse tibi eommearem , eae teraque ne cessaria suppeditabo. Tum ego tanto pereulsas gaudio sum e ut numquam lilias . quoei rea eum Iratias omissi tam benevolenti , quam qui maximδ-, Plurimas egissem, eonstitutaque prosectionis die , domnmhona plenos spe i me mee pio. Hic clam, ne is sub en ius tutela eram , & qui saepius a fimili consilio meretrahere eo natus fuerat , rem resciret , ad nau gan- 'dum me attingo. tora vero supellex, totum via ticum

quod mecum ferrem , pauci admodum libelli, quibus otium fallerem,& bis e entum sturei ex iis, qui vene-tim eudantur , fuere. Ubi vero dicta profectioni dies praefulsit, hospite , ut aiunt, insalutato, in portum eo avolo, constensaque ex tribus illis navibus praetoria , quae ad belli ea sus instructa erat , vela fecimus. Hie M Moenas i Audax sanὸ eon filium , & supta a tatem ita vero , tum ego , non infleior . sed danda sipsi aetati venia , Se magnanimo illi desiderio ; quo ardebam mim modo . Est etiam & illud , quod aeti me stimulo inditabat: sic scilicet fieri posse , ut veluxi em xnei parua mei eamdem iuris esse in . Sed ted eamus quo nos ventus ferebat. erat hie Aquilo, qui se- eundo in velum statu spirans , brevi nos ad ultim .s Crateris nostri fines deduxit. Hie ego illud statii re

petens Deael a baiulavit Gapreas, se margine lavo Spinois Οννώιua Mareotiea v.na Mineνva.

Vale , loquam, ehata suma mihi quoddam, Partheno

26쪽

pa, valete patrii eoi Ies t & tu tandem amoenissim terrarum sinus me. me tetrae Miae, alii eo Iles , ali inque suus voeant z; At partite mihi, quaein, si vos ego

citi tam tenera aetate relinquo: impatiens quando mrbi datus a natura animus , inter ngustos unius tertie fines contineri ., mnes lustrare terras, sinus omnes . excurreres populos omnes adire, e nctorum mores. 4egetque edoceri, unicum illius vorum est. spero ta-anea lare ut ad vos incolumis redeam , iterumque

sospites vos , ae sa,vos sospes ipse , saluusque revi iam . Imo &, illud lucri ex peregrinatione futurum, ut ex eollatione reliqua ram regionum e hattora mihi. an posterum habenda sitis. ita enun natur feompara-aum sui bsentia desiderium pariata nee nisi est amiRsione , quanta res sit . eognoseamus . Atque hie eum omnem quaquaversus Cratere niueulis complexus e L sem, fateor m e patrii soli charitatis sensu eorreptum, ut ponte laetymae pro fi l Frent. verum magna stati minductione animi. erectus, , Iaerymas de terti , maer

. emque omnem illico . excussi. . i. ij ... . 2 '

4ed iam fieri angustiis superatis pyeoexteriora re . sani sinus hibernum versus Oee identem Ohliquartio elorum sinu navigabamus. Dies, qui primus a Mar tiis Kati erat, sere ni stimus effulserat . quam serenita .etem suis ipse auris placidissimus A trita roborabari mare modicos in Buctus assiargena , interque eae ru-Ieum reeurrxnt iura undarum colorem , niveam est rumdem ad miseens spumam , pulchram oeulis spe ciena exhibebat ἀ Ego ad navis spondam sedens ,'iIlius cur sv k quo pennata quasi sagitta , pervolabar, -fluctusque dissio de bat ., mirifiee delectabar . Et iam descendente in Oee Hum,ssile, Leueo eae in eonspectum ven Ium est. nec longe Pal i nurus ν quique Bunenti sinum montes intercurrunt,c 'nspicieban uir.Hie eos

27쪽

potibus procuratis , in puppis e ubi eulum unil eumam ieci me recipio . ille statim somno eorreptus alte indormivit. ego vero , & si nullam mihi male fasti iadium creet, nihilo in mea minus , cum numquam a D ue verim in perpetua illa navis agitatione quiescere, vix claudere oculos quivi. , nisi circiter diluculum: quo propter nimiam lassitudinem , levissimo soporo perfusus sum . Ex quo brevi exestatus , inque altum navis tabulatum egressus , rogo ubinam essemus Tum amicus, qui me prior ascenderat: Inter Stronis gylon , inquit, quae una ex AEoliis est, & Calabriae itora . Tum ego laetus & alaeer omne circa pelagu1, terras omnes avidissime eo ut emplabar . Praefectus, quoniam reliquae naves Ionge aberant, inferiora vera demitti jubet , socio ne expectari . etenim eum per angustias Sieiliensis freti jam eursus celeraretur, timebat ne in Batavos ex Oriente redeuntes, quibuscum interaecinam id temporis Britanni bellum ex e eebant, ex improvi inciderent . Ubi vero reliquae duae naves praetoriam assecutae, directo inter Libono ti plagam, α meridiem e Iavo in ventum vela laxa 'imus .& quando languescere Aquilo eaeptaverat,

. Cuncta nautae suppara explicuerunt . Totum autem

diem eum navigassemus, ad Bruti in tandem promontorium pervantum est . Hie mensa , erat enim iam vesper, instructissime in puppi adornata , eae navimus di mirum sane, quot prae laetitia', Campanoque Libero exstimulante , calIces Britanni regerint. Hi e Me coenas: Quid in f Cui ego : vix tandem obtinuere,&sime precibus onerassent, ututrum exhaurirem . Ut enim te certo .non fugit, a vino semper abstinui: Et ille et Teneo equidem et atque idcirco te interrogavi. e Ium coul ense , quo caeperas ei res enim mihi accidit quam gratissima. Et ego et Attendite et filumque

28쪽

narrat Ionis retexo: Thraeio e Brutio sinu modi eis auiaris perflante, tota nocte navigatum est . ubi vero diis

lueulum illuxit, in Pelorum, quod unum ex tribus Si- et Iiae promontoriis est. devenimus At quia aestua, qui antea ε puppi descendebat,jam refluere in ei piebat, Mtenuissimus ventus erat, in ipso freti vestibulo inhaesi inmus . Hie ego amoenissimum illum prospectum intuens, miram oppido voluptatem hauriebam. Hoe Io cci Moecenas , Quaeso , inquit, ut ad mirabilem illum terrarum situm, vivis,ut soles, eo loribus depingas. Cui ego ἰ Faciam, quando sic iubes. sed vereor ne tempus non suppetat . ille vero: Abunde tempus erit. & si absolvi narratio hoe mane nequiti a prandio , quod superfuerit,oe captabis. Tum ego: Bene est. dicam igitur, quando aures mihi vestras datis intentissimas. Dextra ad oee identem Solem Neptunius mons est, Mamertina etiam juga appellant, qui sensim in mollea clivos demissus in humilem tandem Pelorum descendit. ΑPeloro ad meridiem quam longissima ora excurrit, collibusque iisdem eireu plectitur . in illius fere umbili eo, ubi educta in eam se leviter falcem eurvat, qua snihil mirabilius terrarum orbis iactat, portum que eLsieit tota Europa eeleberrimum , Messana aedifieat est ; quae in eos sensim , quibus eo ronatur e livos, a Dsurgit: & qua portus eommoditate, qua aedifieiorum magnifieentia, quae theatri in modum posita, superbita fimam venientibus scenam exhibent ; urbium quot quot in Stellia sent, faei levtiaeeps. colles adeo pectiti, de qua vineis, qua arboribus omnis generis conve niti, ut nihil lieeat videre palelirius. Larva ultimus Calabriae Apenninus consurgit : qui x ipse modi eos i colles se subii eit,inoue Seyllarum iugum exp.rrigitur. ex quo longissima pariter ora Hereuleum versus pI

montorium , quod postremum Italiae ad Occidentem B est.

29쪽

est. ipso in stς id , Messanam contra, Colmmna Rhegina , quaeque a Neptuno nomen etiam obtinuit, possista est . qu/m supra Cinnys Promotitorium , nec plo cui cognominis amnis in tet fuit . infra Rhegium Julium . uaa ex quaruor celeberrimis urbibus , quae ita, extremo italiae angulo summa Olim potentia floruere. α tantae tum magnitudinis , ut a Columna Rhegina ad promontorii usque fluxarm omnem moenibus, edi fietisque oram occupaverit . Amoenam sinibus Oram, laeti sumis distisetam hortis, nequentibus inter pictarii sedibus, ae villis, aprici, viridesque colles praeingunt.

qui & ipsi prospectu iucundissimi, altissimos alios supra se veitices, sylvas opae iuranas stertant. Plui ι malum in italo , tum Siciliensi latere Ioppida situ , aspectuque pMlcherrima visuntur . quapropter m ra spe, crantibus voluptas ; ut & oculi visu, & gaudio saturari animus abunde valeat . Dum autem avidus sio gulas contemplabat, nunciatum praesecto, ipso in aditu iuxta

portum quatuor stare in anchoras.Batavosum naves, ceas belli eo apparatu instrue sim,as . Quo ille nune iopereulsus, declinare si eulum litus , in quo Hereuleum

promontorium cursum vel irae constituit quod idc il-.Iico praestitit. nam ortus ex improviso Borrhape Doteia

in vela, piae sectiqὸ Tota secundus perflavit id mihi in- oratu primum aecidit : miro enim Messanae urbis de .. siderio, videndaeque Carybdis tenebar . at cum reco- uitatem mox , ita sietri, ut e periculosa pugna evade hiem, aequi , bonique duxi: solabarque desidem vin evase ne perieuli. At brevi in novas iteIum angustias , ac maerores delapsus sum Etenim cum Batavi nostras naves Brii anuleas esse, & num et Ono structuque impares, eductis illi eo anchoris ,ia plicatisque in ventum vel igin nos eonte Luna . Hi e Meecedas .: Huic ego navali pugnae hheas interfuissem. Credo equidpin. Ium fgoa . quippe

30쪽

LIBERI. Is quippe virilis tibi animus, ac regius est . at mihi, qui

vix e pubertate excesseram , & pugnas non nisi in tabella videram , non exiguum maerorem futurum illud ter tamen incutiebat. Quod autem quum maxime timebam, illud erat, quod nee tu certe aequra animo tulisses 3 ne scille et Britanni desperata victoria, ne in hostium , quos capitaliter oderant, manus inciderent, tormentarium in pulverem ignem inite eret: & se immani omnes ineendio eonflagraremus . Tum Meccenas: Hune ego morem tam barbarum , quam qui maxime, haud equidem ferre potuissem . At ferendus, tum ego , vel in vitis erat. Hic Balbus: Anne , inquit, ex eo elegantes illas Duas , istum adversus morem concepisti, quas tandem ire Navalibus produxisti adeo mihi plae uerunt, ut etiam versus teneam . Cui ego: Rem ipsam putasti. At Meecenas: Reeltes quaeso, Balbe . Cui hie r Geram hune tibi molem et et si id poetae vestri ingratiis fieri certo se iam sed det mihi veniam:& tibi, cui multum debet, gerat vel ipse murem . ita

timque reeitavit: . . Maio ν interdum tibi, Dux Romane, rimanda Pemietes en illa; jurens ne baνbarus ira ,

Nempe ignominias, , victi nomina farre Impatiens, uriamsubjerito fomita e ιι lam Incendaιr rituque fe=o, atque immanibus ausis Davoveaι hse Diris, o vindicet igni. Hostis ne palma victor patiatur, iniqua

Sorto amat oppetere , vivum se tradere flammis. Victorem, victumque rara comburier una, a

u aliqua , victis victoria sini furore aut qua

m manas tantum vexat dementia mentes t