장음표시 사용
141쪽
Parvi ponderis argentum, paucos servos, septem iugera aridae terrae , indigentia domi, publice impensa mi dira, inopes dotum filias; sed egregios consulatus, mimficas dictaturas, innumerabiles triumphos cernimus. Quid ergo mediam fortunam, quasi praecipuum generis humani malum, diuturnis convitiis laceramu λ quae ut non abundantibus, ita fidis uberibus Poplicolas Elios, Fabricios, Curios , Scipiones, Scauros, hisque paria robora virtutis aluit .Exurgamus potius animiS,pecuniaeque aspectu debilitatos spiritus pristini temporis memoria recreemus Namque per Romuli casam, perque vereris Capitolii humilia tecta, Sc aeternos Vestae focos, fictilibus et ianinum vasis contem os iuro ; nullas
divitias talium virorum paupertati Posse praeferri.
a C. Ciceres eandidati. . 4 L. Licinii Crassi ean- EX ternorum. diffati. I Spurinae Esν ei. s C. Pompeii Magni pνο- a LegatorῶSpartanorum.
A Qua tempestivus ad verecundiam transitus videis
tur. Haec enim justissianis viris praecepit ut priva tas facultates negligerent, publicas quam amplissimas elIe cuperem. Digna cui perinde atque caelesti numini extruantur templa araeque consecrentur : quia pa xens est cinnis holiesti consilii, tutela solennium ossici orum, magistra innocentiae, chara proximis, accepta alienis, omni loco, omni tempore favorabilem prae se
. SED ut a Iandibus ejus ad facta veniamus, Α condita Vrbe usque ad Africanum , 3c Ti. Longum coss. promiscuus senatui dc populo spectandoruin ludorum locus erat: uisuquam tamen quisquam ex plebe ante Patres conscriptos in theatro spestare sustinuit :Adeo circumspecta nostrae civitatis verecundia mir. Quae quidem certissimum sui documentum etiam illo die exhibuit, quo L. Flamininus extrema in parte thea tri constitit, Quia a Μ. Catone 3c L. Flacco censoribus senatu motus fuerat, cousulatusjam honore defunctus, frater
142쪽
a frater etiam T. Flaminini Macedoniae , Philippique vi. storis: Omnes enim eum transire in locum dignitati suae' debitum coegerunt.
3 a. CON FREGIT rempublicam Terentius Varro Cannensis pugnae temerario ingressu: idem dela- tam fibi ab iniverso senatu di populo dictaturam recipere non sustinendo, pudore culpam maximae cladis rein iii demit. Effecitque ut clades deorum irae, modestra lius moribus imputaretur: Itaque titulo imaginis ejustpeciosius non recepta dictatura, quam aliorum gestate adscribi potest.
Gi 3. NOS autem ad praeclarius verecundiae opus . . transgrediamur. Magna cum invidia sortuna Praetoriis'. comitiis Africani superioris filium Cn. Scipionem, describam Cicerejum in campiam deduxerat; utque nimis impotens sermone vulgi carpebatur, quod tanti viri sanguinem clientelamque comitiali certamine confuderat. Ceterum crimen ejus in suam Iaudem Cicere-jus convertit. Nam ut vidit omnibus se centuriis Scipioni anteferri, templo descendit, abjectaque candida toga competitoris sui suffragatorem agere coepit; ut . scilicet Praeturam melius Africani memoriae concederet,quam sibi vendicaret. Nec minimum est verecundiae pretium. Scipio tunc honorem adeptus eli z Cicerejotamen magis gratulati sunt. . A C ne protinus comitiis abeamus consulatum . petens L. Crassus, cum omnium candidatorum more circum forum supelex populo ire cogeretur , nunquam
bl adduci potuit, ut id praesente Q.scaevola gravissimo, & sapientissimo viro socero suci faceret. Itaque roga.ί bat eum ut a se dum ineptae rei deserviret ,discederet: majorem verecundiam dignitatis ejus , quam caudidae F togae sitae respectum agens.
s. P OH P E I v S autem Magnus Pharsalica aciei victus a Caesare, cum postero die Larissam intrarer, oppidique illius universus populus obviam ei processit set rite, inquit, & istud osticium praestate victoli Dicerem, i nou dignus qui vinceretur, nisi 1 Caesare superatus e Di sit: certe modestus in calamitate. Nam quia dignita
i te sua uti jam non poterat, usus est verecundia.
6. Qv A Μ praecipuam in C. quoque Caesare ia- isse δc tapen amero apparuit,& ultimus ejus dies signil ficavit. Compluribus enim parricidarum violatus mul cronibus, inter ipsum illud tempus, quo divinus simitus
mortali discernebatire a corpore , tie tribus quinem l viginti vulneribus, quin verecuudiae obsequeretur, ab
l sterreri potuit: S uidem utraque togam manu demi ii r,
143쪽
VALER. MAX. LIB. Iv. ut inferiori parte corporis tecta collaberetur. In hunc modum non homines expirant, sed dii immortales sedes
suas repetunt. x. QUOD sequitur externis aduectam, quia ante gestum est quain Etruriae civitas daretur. Exces lentis tu ea regione pulchritudinis adolescens nomine Spurina ; cum mira specie complurium feminarum illustinum solicitaret oculos, ideoque viris ac parentibus earum se suspectuin esse sentiret ; oris decorem vulneribus coi fudit; deformitateinque sanctitatis sitae fidem, quam formam irritamentum alienae libidiuis esse ina luit. a. AΤHENIS quidam ultimae senectutis, cumspectatum ludos in theatrum venisset, eumque nemo e civibus sesIum reciperet : ad Lacedaemoniorum lega tos forte pervenit. Qui hominis altare moti, canos ejus de annos assurgendi ossicio venerati sunt, sedemque ei inter ipsos honoratissimo loco dederunt. Quod ubi fieri populus aspexit, maximo plausit alienae urbis vare
cundiam comprobavit. Ferunt tunc unum e Lacedae.
moniis dixit se. Ergo Athenienses quid sit rectum, sci tuit, sed id facere uegligunt.
144쪽
: . I. Ti. Gracchus anguibus domi suae mare ae femi u. da apprehensis, certior factus ab aruspice, mare dimiruso, tuori eius: femina, ipsi celerem obitum instare r sallitarem conjugi potitu, quam sibi parrem augurii secutus, marem necari, feminain dimitti jussur sustinuitque in consipectu suo seipsum interitu serpentis occidi. Itaque corneliam nescio utrii, feliciorem dixerim. quod talem viriun habiserit, an miseriorem,quod amiserit. ote Thessaliae rex Admete crudelis, di diri facti crimine sub magno judice damnatum: qui conjugis rive fata.
at pro tuis permutari passiis es , eaque ne tu extinguereris, is voluntario obitu consumpta, lucem intueri potuisti. Eti, certe prius parentauia indulgentiam tentaveras,semineo animo impar inventus.
r. VILIOR Graccho iniquae fortimae victima , , qlianuis senatorii vir ordinis C.Plautius Numida,sed in
. . consimili amore par exemplum. Morte enim uxoris
audita, doloris impotens pectus suum gladio percunsit. Interventu deinde dometticoruin inceptum exsequi . . prohibitus, colligatiisque 3 ut primum occasio data estii scissis fasciis, dc vulnere divulso, conitanti dextera, spi- ritum luctus acerbitate perinistum ex ipsis praecordiis
di visceribus hausit. Tam violenta morte testatus .
, quantum maritalis flammae illo pectore clausum habu-
3. EIUSDEM ut nominis, ita amorisqiloque M. Plautius. Nam cum imperio senatus civilem socio-I nim sexaginta navium in Aliam reduceret, Tarentumque appustisset, atque Ibi linor ejus Orestilla, quae illuc eum prosecuta fuerat, inorbo pressa decessisset; funera ta ea, atque in rogum imposita , inter olficium ungendi, & osculandi, ltricto ferro incubuit. Quem amici, sicut erat, togatum di calceatum corpori conjugis jun erunt . ae deinde subjectis facibus , mri inque una cre- . maverimi. Quoriun ibi factum sepulchrum Tarenti. 'tiamnum conspicitiir, quod vocatur 2 ΩN QIA OTNTΩN. Nec dubito, quin, liquis modo e i tuistis sensus inest, Platilius , se Orestilla, fati coni sonione gestientes vultus tenebris intulerint et Sane. I tibi idem dc maximus de honestissimus amor est,
taliquanto praestat morte jungi, quam vita distrahi.
. CONSIMILIS assectus Ili lim C. Caesaris
filiae annotatus est. Quae cum aedilitiis comitiis Pom-prii Magni conjugis sui vestem critore respersam e cam. , po domum relatam vidit let; territa metu nequa ei vist ei et allata eraminis concidit, partuinque, quem uter
145쪽
conceptum habebat, subita animi consternatione v gravi dolore corporis ejicere Cuacta est. Atque ita ex Piravit, magno quidem cum totius terrarum orbis de trimento e cujus tranquillitas tot civilium bellorauntruculenti stimo furore perturbat a tion esset, si Caesaris& Pompeji concordia communis sanguinis vinculo constricta mansisset. s. TU OS quoque castissimor ignes Portia, M. Catonis filia, cuncta saecula debita admiratione prosciquentur : Quae cum apud Philippos victum & inter emptum virum tuum Brutum cognosceres, quia ferrum non dabatur , ardentes ore cathones harari re non dubitasti, muliebri spiritu virilem patris exitum imitata. Sed nescio an hoc fortius p quod ille usitato, tuney0genere mortis absumpta es.
tate ignorantiae non obruti , e quibus paucos artigiae satis erit. Gentis Cariae regina Artenusia vinim unim Nausolum fato absumptum quantopeie desideralit, teque est, post conquisitorum omnis generis honorum, Ino nimentique usque ad septem miracula provecti, magi sescentiam argumentari. Quid enim aut eos colligas , aut de ii Io inclyto tumulo loqllare , cum ipsa Mallio ivivum ac spirans sepiauhrum fieri concupierit, testimonio , qui illam extincti ossa potione aspersa bi
a. HIPSI CR A TE A quoque regina Nitian datem conjugem suum effusis charitatis habenis ama vit propter quem praecipuum formae suae decolent m habitum virilem. converiere voluptatis loco habuit: Τousis enim capillis equo se & armis assuefecit,quo fa cilius laboribus & periculis e)us interesser. Quinetiam victum a Cn. Pomprio per efferatas gentes fusioneis, animo pariter di corpore infatigabili secutaen: Ollii tanta sides asperarum atque diffici Ilum rerum Mulvi dati maximum solatium,& jucundissimum lana menti misit : cum domo enim di penatibus vagari se credidi s
verum quid Asiam, quid harbariae ammensas loliru asines, quid latebras Pontici sinus scriitor i cum ipsen didissimum totius Graeciae decus Lacedaemon , I IA claritum uxoriae fidei specimen , nostris ostentet oculissplurimis δή maximis patriae suae laudibus admiration
146쪽
MIN Y AE, quoriam origo ex inclyto sociorum
Iasonis numero Lemniorum in insula concepta, per ali-r quot secutoriun vices itabili ita sede mans erat,a Pelasgis, expulsi acinis, alleis opis Iudigi, excelsa Taygetolum montinin juga supplices occupaverant. Quos Spa a rana civitas recepit respectu Tyndaridarum, nanque in illo nobilis famae navigio delli natum sideribus par fra-I itum fulserat : deductosque inde, legibus commodi G ' que suis immiscuit. Sed hoc tantum beneficium in in-Juriain benemeritae urbis, rexIulm affectantes, veri runt. Igitur publicae culi diae inclusi, capitali servabantur supplicio: Quod cum vetere instituto Lacedae. Inoniorum nocturno tempore passuri elsent, conjuges , -- eorum illustris ibi sau*uinis, velut allocuturae perituros viros, impetrato a custodibus aditu , carcerem intraverunt ; commutataque velle per simulationem dciis i loris, velatis capitibus eos abire palsae sunt. Hoc loco
quid aliud adjecerim, quam dignas fuisse, quibus M,
CAPUT VII. DE AMICITIAE VINCULO
cum Ephesiione. CONTEMPLEΜVR nunc amicitiae viueu
lum, porens & praevalidum, neque ulla ex parte sanguinis viribus inferius. Hoc etiam certius Scriptaratius, quod illud nascendi sors, fortuitum opus a hoc uniuscujusque solido judicio incoacta voluntas contrahit. Itaque celerius est sine reprehensione propinquuin avertere, quam amicum e quia altera direm- Ptio iniquitatis, altera utique levitatis erimini subjecta est. Cum enim deserta lix fatura vita hominis nullius amicitiae
147쪽
s16 UALER. MAX. LIB. IV. amicitiae clucta praesidio , tam neces uiri subsidinia
temere assismi non debet; semel autem recte apprehen sunt sperni non coverit r. Silacerae vero fidei amici prae cipue in adversis rebus cognoscuntur : in quibus quicquid praestatur, torum 1 constanti benevolentia proficiscitur. Felicitatis cultus , majore ex parte adulatio ni, qua in charitati erogatus, Certe suspectus eli: pertu
de ac si Phis semper petat, quam impendat. Accedit huc, quod instaree forti mae homines,magis amico mstudia desideram, vel praesidii vel solatii gratia. Nam Iaera quidem, dc prospera negotia, utpote cum divina
suffragatione foveantur, humana minus indigent. T nacius iaItur eorum nomina posteritatis memoria arprehendit , qui adversos amIcorum casus non deseria
runt ; quam qui prosi erum vitae cursum comitati sunt. Nemo de Sardanapali familiaribus loquitur. Orestes Pylade pene amico , quam Agamemnone patre notior est. Siquidem illorum amiciriam consortione delicia xum Ac luxuriae contabuit: horum, durae atque aspera conditionis soIatium. ipsaruin miseriariam experimento
enituit. Sed quid externa attingo , cum domesticis prius liceat uti pr. INIMICUS patriae fuisse Ti. Gracchus exi stimatusest; nec immerito,quia potentiam suam saluti
ejus praetulerat. Quam constanti tamen fidei amicum etiam tu hoc tam pravo proposito C. Blosium Campanum habuerit, operae pretium est co noscere. Hostis judicatus ultimo supplicio affectus, sepiilturae honore
spoliatus, henevolentia tamen ejus uota caruit. Nam cum senatus Rupilio, dc Lanaati consilibus mandasset ut in eos qui cum Graccho consenserant, Inore majO- m animadverterent; dc ad Laelium , cujus consilio Praecipue consules utebantur , pro se Blosius depreca tum venisset, familiaritatisque excusatione uteretur,at
que is dixisIet; Quid si te Gracchus templo Iovis Opt. Nax. faces subdere jussisset; obsecurii me voluntati illius, propter istam quam iactas familiaritarem,millisi
Nunquam istiid, inquit, Gracchus impera flet.Satis, imo etiam nimium t totius nanque senariis consensu damnatos mores defendere ausus est. Uerum quod sequitur, multo audacius, ilioque pericii Iosius:comprelliis enim Perseveranti interrogatione Laelii, in eodem constantiae gradu stetit seque etiam hoc , si modo Gracchus an
nullIet, facturum respondit. Quis it Ium scelerariam putasset milis, fi tacuisset Quis noci etiam sapientem, ii pro necessitate temporis locutus et Iet At Blosius nec s- emio honesto , nec Prudenti sermone talutem suam,
148쪽
ne ea ex parte infelicis amicititiae memoriam deserem, tueri voluit. 22. IN eadem domo seque robiusta constantis ami.
titiae exempla oboriuntur. Prostratis enim iam & pe diiis C. Gracchi consiliis, rebusque, cum tota ejus conspiratio late quaereretur; desertum omni auxilio , duci tantum amici, Pomponius & Laetorius ab infestis de undique ruentibus telis, oppositu corporum suorum texerunt: iniorum Pomponius, quo is facilius evade. ret , concitatum seqnentium agmen in porta Trigemina aliquaudiu acerrima pugna inhibuit; nec vivus pelli potuit, sed multis confectus uniueribus, transitum eis si per cadaver suum credo etiam post fata invitiis dedit. Laetorins autem in ponte Sublicio constitit, dc eum,donec Gracchus transiret, ardore spiritiis sui sepsit: ae vi jam multitudinis obrutus, converso in se gladio, celeri saltu profundum Tiberis petiit: quamque in eo ponte charitatem toti patriae Horatius Cocles exhibuerat,inibus amicitiae adjecta voluntaria morte, praestitit. Qtiam bonos Gracchi, si aut patris aut materni avi sectam ubin ingredi voluissentinabere milites potuerant i Qu enim i inpetu, qua perseverantia animi Blosius, dc Pomponius, δc Laetorius trophaea ac triumphos eorum amJuvlsient, furios eonatus tam strenui comites sint stris quidem auspiciis amicitiae conditionem securi: sed qlao seriora, hoc certiora fideliter cultae nobilitatis exempla,
3. L. autem Rheginus, fi ad debitam publico ministerio fiuceritatem exigatur, posteritatis convitio lace randus , si amicitiae fido pignore aestimetur , in optim laudabilis conscientiae portu relinquendus est. Trib, enim plebis Caepionem in carcerem conjectum, quod allius enlpa exercitus noster a Cimbris &Teutonis vide
batur deletus, veteriet arctaeque amicitiae memor, Pu intea custodia liberavit: nee eatenus amicum egille CO D tenta , etiam fugae eius comes accessit. Pro ma-gdi m , 3c inexuperabile tuum numen Amicitia i eum ex hera parte respublica manum injiceret, ex altera tua i Ilum dextera traheret et & illa ut sacrosanctus es le vellet, exigeret, in exilium indiceres. Ade
blaudo uteris imperio,.quod is supplicium honori praes4. ADMIRABILE hoe opus tuum; sed quoalequitur, aliquanto laudabilius. Recognosce enim quo uique T. Volumnii constantem erga amicum suum Charitatem siue ulla reipublieae injuria evexeris ; qui ortus
equestri loco, cum M.Lucullim familiariter coluisset,
149쪽
.umque M. Antonius, quia Bruti & Cassii partes scotus fuerat, interemi iIet: in magna fugiendi licentia,ex. animi amico adhaesit; hucusque in lachrymas 3c gemitus profusus,ut nimia pietate caullam sibi mortis accet. seret. Nam propter praecipuam dc perseverantem lamentationem ad Antonium pertractus est et cujus pomquam in conspectu stetit, Iube me, inquit, Imperator, protinus ad Luculli corpus perductum occidi. Neque enim absumpto illo superesse debeo , cum ei infelicis militiae auctor extiterim. Quid hae fidelius benevolentia i mortem amici, hostis odio levavit, vitam suam conssilii crimine astrinxit: quoque i Ilum miserabiliorem redderet, se fecit invisorem. Nec dissiciles Antonii aures tribuit, ductusqtie quo voluerat, Luculli dexteram avide oscul a tus, caput, quod abscisum jacebat, subleva tum pectori suo applicavit 3 ac deincte demissam cervi. cem victoris gladio praebuit. Loquatur minc Graecia Theseum nefandis Pirithoi amoribus subscriberum, Ditis se patris regnis comini sisse. Vani est illud narrare, stulti credere. Mistlim cruorem amicorum, & Nneribias innexa vulnera, mortemqtie morti inhaeremem
videre: laaec vera Romanae amicitiae indicia; illa gea iis ad fingendum pararae monstro sintillia mendacia. s. L. quoque Petronius hujiisce Iaudis consonio nem merito vendicat: pari etenim Sc incIytae amicitiae auso par gloriae portio auferenda est. Admodum humi li loco natus ad equestrem ordinem, & splendidae militiae stipendia P. Caelii beneficio pervenerat, cui gratum
animum, quia in laeta materia exhibere non contige rat: in ea, quam iniquam furtuna else voluit, cum multa fide praestitit. Erat ab Octavio consule Placentiae praepositiis CaeIius, qua 1 Cinnano exercitu capta,& sdiuior jam, Sc gravi valetudine affectus, ue in potestatem hosti uni veniret, ad auxilium dextrae Petronii confugit. Quein is ab incepto consilio frustra conatus ab strahere, in iisdem perseverantem precibus interemit, caedique ejus suam junxit: ne eo Jacente , Per quein omnia dignitatis incrementa assecutus fuerat, superesset. Ita alterius fato magnaniavitas, alterius Pietas cau sam praebuit. 6. IVNGENDUS est Petronio Ser. rentius,
quanquam ei, scut cupierat, Pro amico suo perire non coiittgit. Incepto narique egrestio , non irrito evetitu
restrinari debet ς quia quantum in illo fuit, Sc ipse extinctus est , dc D. Biutus periculum mortis evasit .QSi Lupiens a Mutina , hic ad te interficiendum ab Amomon ilia equites advenisse cognovit, quodam in loco
150쪽
CAP. VII. DE AMICITIA. Dia debi m spiritum tenebris furari conaba. DP irruptione, Terentius fideli men. c. io obscuritar ipsa suffragante, Brutum se esse fumi
Iavat, dc corpus suum trucidandum equitibus obiecit
clima mandatum fuerat; nece sua amici supplici iun.: η don potuit; sic invitus fortuna cogente
hos horrido pertinacis amicitiae ad
Iaetum dc sereniam vultum transeamus ; atta e n in- eo, quo digitior est, felicitatis domi.
si num profectus res suas ordinaret, impetravit et l , pro ostitu ejus tyranno dare Don dubita. filia e strat periculo mortis qui modo cervicus , '. in . as habuerat; eidem caput suum subjec 1 Clu lecuro vivere licebat. Igitur omnes, dc in Pri ira/ψytyum novae atque aneipitis rei exitum specul - .'xui Approtiuquante deinde definita die , nec ill st iure ς unulqiusque stultitiae tam temerarium si Oxi 0xζm damnabat : At is nihil se de amici c-st mi yy uere Praedicabait. Eodem autem momento, dc .hox Vi 'nysio constituta, qui evin acceperat, si erΜeuix I adimi ra