장음표시 사용
41쪽
bertatem, qua voluntas divina aliquando v. g. circa rodueti nem creaturae de aectus hujus omissionem in aequilibrio fuerit posita,vel electionem,quae inchoata ac facta sit,sed quae ab aeterno, absoluta, consummata ac facta fuerit, nec Deum sub hacyocea nobis debere concipi, ut se in indivissibili aeternitatis momento ad producendam creaturam determinantem(nisi in perfectionem voci huic ob adjunctana temporis differentiam, quam simul praeter id, quod primario significat involvit, adhaeresstentem mente prolcripseris sed a se determinatum a que in placito suae voluntatis cum summa ac ineffabili tran- ouillitate acquie entem, ita ut etiam ad omissionem hujus actus ab aeterno a se ipso determinatus esse, in hoc decreto acquiescere potuisset. Nec enim aliter ratione durationis perfectionis Ter Optimus Maximus in condendis suis decretis teste habet, ac si actias missent naturales,atque edivina essentia ne- necessario fluxissent. Quae cum ita sint,mirarissiane satis nequeo, si rectae rationi repudium misisse Adrianum Heerbord, ut Deum temporum imperio subjicere non dubitarit, siccine fili esse oblitum , ut quid aeternitatis lex jubeat, simplicitatis ratio
exigat, eminentia divinae scientiae ac voluntatis postulet, Omnipotentiae majestas effagitet, non sit recordatus: Sic libidine contradicendi fuisse occaecatum, ut quam facile sit, si in hac absurda ipsius concessa tamen hypothesi pedem figere liceat,(quod meminisse horreo omnia attributa divinae essentiata befactare ipsamque naturam plane evertere, non perspeXerit. Nec etiam vana Adriani Heerbordi subtilitate lioc modo e plosas est , cur ipsius Trilemmas quo se mirifice efffert, velut caput Gorgoneum adversariis istud, bjiciens refugiam quin potius nulla deliberationis interposita mora, quod primo loco posuit membrum, potuisse nempe mundum, si ab aeterno productus esset, eo instanti, quo productetus non produci(sed tamen in sensu divise eligo omnen quam vult obtrudere contradictionem , vulgatissima ac nemini, qui a prim limine Meta- physicam salutavit, ignota distinctione necessitatis in absolutam ex iuppositione vel, quae eodem recidit, in antecedentem
42쪽
concomitatem ommode declinari posse existimam. que haec sunt praecipua ac validissima argumenta, quibus illi, qui melioris sententiae patrocinium susciperunt, contrariam opinionem pronisari, ac defensoribus ipsius confessione erroris
IT: i 2P h3buirundi persuasium; sed quantum a conati
bus absit luccessui,eos. sipes ZIfefellerit,ex ea,quam singulis subiunxi, resiponsione abunt de ut arbitro constetit bptis adbuc exiguae quaedam rationum reliquiae, sed non tanti momenti ac roboris, ut iis multum temporis sit tribuendum ac retulationem mereantur.
merem, cum 'iderem vulgarem ac usitatam viam
minas i una visor 'a impressam vestigiis neminem 'MI viriumque contentione eam secutum ad metam potuisse perducere hac relicta aliam mihi indagandam, alia ratione latentem veritatem eruendam ess eiudicavi. operi dum nunc accingor, quantum virium tenuitasse et e repugnantiam prohibentem, quo minus creatura Deo exiliere possit coaeva, investigaturus non Adrianum Heerbo . qui eam non modo a parte creaturae, sed etiam Creatoris at 'Que rettionis urat, imitabor, sed tantum a parte creaturae demonltrare conabor. Cum enim territorium omnipotentiae divinae fit mensium ac siuo ambitu omnia complactatur, ouae in se a natura citra resipectu ad Dientia tum creata tum increatam non involvant contradictionis repugnantiam, quorum autem extrema ita se lubeant, ut alterum alterum interimat atque
ireti Sogyna impossibilixa non a divina potentia oriatur.
sed ad obiecti naturam sit transferendaisi tamen exceperis olaetus, qui siummam impertaevonem, inferentes arguentes in Deum non cadunt, sed perfectionibus ipsius vel gralibus vel physicis adversentur, quilibet statim intelliget, saepius m ii ratum Auctorem, quando in eo totus est, ut non tantum reatur sed'Creatoris accreationis conditione hanc imoosimilitatem derivet, pessime munere suo functum ecth proot rea quod hoc actu nullam vim divinis perfectionibus inferente,
43쪽
si nihilominus a parte causa aliquid obiiceretur, bstaculi, ne cesse esset, ut vel De onmipotentia non fuisset aeterna, vel imilis in Deo defectus aeternae creationi velut violentus tribunus intercessisset, quorum utroque nihil absurdius potes excogitari Qua occasione etiam non possum silentio praeterire, hanc adverseriorum divisionem, si ad rigorem Plutosophicum exigatur, non omni carere vitio, sed rectius sine dubio eos acturos fui
se, si ternarium membiorum numerum ad binarium reduxissent membra priora sub appellatione Dei vel causae vel Creatoris complexi Cum enim nulla detur actio inter Deum rereaturam intermedia, sed creatio a parte causae considerata sit ipsa divina essentia, ut ab ea sine ulla siui mutatione enectus emanat, a parte effectus sit ipsa creaturae, quae a causia Masuperiori
dependet, tertium membrum consi ituentis ratio, concedere utique ebent adversarii , intermedium membrum ipsam
causam primam cum actu creationis silve Deum, ut est Creator,
nobis exhiberes prius autem alia attributa divinae essentiae, miceres quo pacto etiam non poterunt infitiari, hanc divisionem non esse immediatam, atque adeo in leges bonae di iosionis peccare Sed N diverticulo redeundum en in viam, inoua,ut eo felicius progrediar, optatamque metam tandem assequar, fundamenti loco subp ernendum erit, o apud omnes est in confessi, ac nemo lina mentis Socabit in dubium, creaturam quamlibet singulis, quibus extitit, momentis, sive sint realia, sive praeter primum reliqua imaginaria, qua de .re ne Ionstius extra limites dissertationis meae abripiar hac vice cum nemine volo contendere adeoque , si ab aeterno existere potuisset, etiam ab aeterno non tantum potuisse esse nihil in sensu tamen diviso, sed postquam creata est, ut a Deo in fieri, esses operari dependet, quolibet i nomento cauta nimirum taperiori influxum inhibente posse finiri amia adnia hilum revocari. Qui autem in re licet explorata ac minime dubia argumentorum tamen pondera expectat, potest consi lare. F. M. in qua axioma hoc Philosophorum sole clarius vid uit demonstratum. Non temere autem, sed consulto ac data opera
44쪽
opera restrinxi assertionem meam ad illa dilani
cili negotio ostendam. Ut autem duo GA . -
pit, per quandam violentiam eo trahente limi ri
verita cum conservatione par liram '
sum moneo testatuniquo apud animum dera' 'xσcei aliud luc menti offerre vocem existens, quod existentiam, quam re ver a uuti,didit atque amittit, qua existentiam sitiam perdirae primo iam per se clarum est, Ens non detriri et momento inciperein desinere 'seqqmque
mento indivisibili laxisteret Ion Liter et Unde etiam cuilibet ad oculum patebit am semperiora dependentem posse vel potuiss ab UDA AHA quia si ab aeterno an hilari potet et Harim, 'De illa ante quam annihilaretur: h. in re misi x;
ewntens non priusquam annihilaretur exstitisset
45쪽
annihilata fuisset, vel annihilari potuisset,es quod cruentum annihilationem non praecedere, ut jam demonstravi, impossi bile est non ab aeterno annihilata fuisset, vel annuallari potuisset, quoniam annihilatione aliquid fuisset prius, atque sic
creatura cum prius extitisset, non tamen prius extitisset , cum ante annihilationem fuisset, non ante annitulationem fuisset, Mannihilatio hoc modo esset aeterna Mnon alterna, essiet aeterna ex hypothesi, non esset aeterna, qUCniam praecessisset creatio. r. si creatur ab aeterno vel annihilata esset vel annihilari potuisset, totum aequaretur sua parti : cum enim nihil possit annihilari, nisi quod saltem unico momento annihilati onem possibilem secundum durationis ordinem antecedente
existentiam possedit, istud durationis spatium ex unico momento, quo creatura non potuit annihilariin reliquis, quibus soluit annihilaris conflatum non excederet ista durationis imantia, quibus annihilari potuit. Cum igitur annihilatio, quam necessario unicum existentiae Cimentiam praecedit, non possit esse aeterna , vel ab aeterno, prono hinc fluit alveo, etiam creationem Sc durationem creaturae non posse esse aeternam,(aeternitate nempe a parte ante)neque creaturam Deo existere posse coaevam, quoniam unico tantummodo instanti primum descendenti, ultimum aseendenti annitulationis possibilis instans antecedit. Si autem in hoc unico momento non potuit anni-hilari, ante hoc unicum momentum non fuit. Si non fuit ante hoc momentum,fuit ante hoc momentum nihil Si nihil aliquando fuit, non est aeterna. Omnis creatura,qUanta quanta iit eius duratio, in aliquo moment vero ac reali non o tuit vel potest annihilari s .ante istud momentum non fiuit, sed nihil fuit. E. omnis creatura non est aeterna, sive nulla creatura est aeterna, nulla creatura aeterna esse potest vel potuit q. e. id. Eadem etiam conclusio alio modo diuis praemissis potest deduci. Aternitas enim a parte ante, cujus adversi, rii creaturam fingunt capacem,est duratio a parte ante infinita,
vel quae infinita complectitur momenta, sive realia sint, sive
46쪽
imamnaria, ita ut re exasteris linc duratione nunciuam siridi
tet infinita momenta priri ad quodli mos erat orido istit, aliqliando cui nihil adeoque non est attemulet Dii, ,
incle manatellum eli, quod fieri non possiit quin ipsius duratio
olvatur duabus partibus sinitis, nempe et ib Temomentis, quibus potuit annihilari, uni , quod moment et lationis possibilis precedit, qu' non pota amir durati
Urtium utraque est finita pars enim ista, quae momentet,
creatura potuit annihilan, continet, a s t
mi enim punctum, in quo creatura non potest anni hilari omnia reliqua antevertens demonstratum ess T quod eam durationem aliquod momentum praecedit, stac si attones duratio nasor a parte ante datur ista autem pars , uuam
cum punctum, quo creatura non potest ad n lui rede
constituis est sinita, quod unicum tantur est momentum
quidem labens ac fu ens ejusdem ordini, a Tnam cuius reliqua sunt momenta subsequentia, quod e re es gnon esse potuit, quoniam creatura eisi in non diarnshilari, nihil tamen in eo esse potuit unde etiam e et liquis momentis nullo gaudere privilegio certum est
enim puto, quenquam a vesani atqu auda trocessurum ut quo vim argumenti me eludat, audeat con ei est unlam momentum caut Ullius creaturae durationen ira imitari aeternitatem summi Numinis ac quemadmodui Te
ma si s unico indivisibili momento infiniti, 2 23 post iistimenxii comistit, sic etiam creaturam ho
primo momento infinitam momentorum imagi riorum ar
47쪽
tecedentium aequare multitudinem, usque omnibus coexistere equod sit tamen quis bona mente plane ejurata praeter omnem opinionem tam absurdae sententiae susciperet patrocinitam, is sane sentiret se adversus stimulum calaitrare , o quo majori vi plagas,in Quas incidit, perrumpere niteretur, eo tirmius se um lique constiterum teneri Alias enim ut omittam rationes,quibus obruere ipsum possem in praesenti duae suffcient. I.
enim non tantummodo ex evidenti terminorum connexione patet, creaturam ab aeterno in aeternum vel quolibet momento potuisse, posse non esse sed etiam certo certius est,(quod tamen in superfluum demonstrabitur Sos. Seet. a. eam simul ac extiterit , posse annuallari. Si autem creatura quolibcimo mento potest aut potuit est nihil reliquis vero uico tantummodo e quidem primo momento excepto potest annihilari,
impossibile est, ut durationem vel duorum momentorum nedum infinitorum unico indivisibili momento possit complecti, quoniam hoc modo simul Vin eodem moment, existem.
ciam habere, non habere sed simul annihilaris imo si infinia
tam durationem a parte ante hoc aequasset momento infinities mutari, ab aeterno annihilari potuisset. q. e. absurdum a si creatura unicolae indivissibili momento plura momenta eminenter posset contineres omnia momenta , qua eminenter contineret, cum illo, quo continerentur, tantae necessitatis vinculo deberent connecti, ut simul ac unicum situm momentum occuparet, statim reliqui onmibus coexisteret, alioquin enim si nullus inter ista momenta nexus intercederet, nec unum reliqua omnia complecteretur, manifestum est, illam non posse unico isto momento pluribus coexisteres quoniam autem momentum existentiae durationis non realiter ab exustentia, duratione, nec duratio ab existentia nisi tantum ratione differt, evidens est, si ereatura plura momenta in unum posset contrahere, illi talem in existendo eminentiam conlaurendam esse, ut in momentis istis reliquis, quae unico com leueteretur momento,non mera non-repugnantia sed reali acto
48쪽
existeret, quod non tantum exinde abserdum est, quod quamlibet creaturam eodem modo , quo in primo hin reliquis momentis a Deo dependere S. s. demonstratum est, sed etiam praeterea contradictionis involvit repugnantiam , quoniam creatura hoc modo eadem necessitate naturae, necessario non existeret necessario, contingenter non contingenter 2dem contingentia existeret et sua potentia existat, sua potentia non existeret. Porro Osam creatura hoc modo pluribus momentis unico instant coexisteret, aut coexisteret infinitis, aut finitis. Si infinitis , praeter istud ablurdum, quo laborare hanc sententiam modo ostendi, etiam hoc sequeretur, eam plane esse independentem, cum in omnibus momentis infinitis existat necessario existit sua ipsius yp . nunquam Potuish essenilui,nec unquam posse annihilari. Si autem nitis coexisteret momentis, quem. admodum absurdissima hac hypothesilocum habente finitis tan.
exilieret, haec infinita momenta deberent cum aliquo connecti momento, quod ipsi complecteretur, infinito aut et nihil ad tu maius)m eodem cane ut adversarius haeret, iisdemq:nreamitur dis cultatibus , quibus ei ustra expedire conam Cum ergo ex his sole clarius sit, creatura sic pode eminenti
hoc modo existere, quo Ter Optimus Maximus gaudet. sed sim
gula ipsarum momenta est e labentia, fugientia a finita Itoti
in superioribus ain demonstratum sit, duratio : eheid
constares finito numero momentorum, quibus singulis dirituit annitidari, unico reliqua omnia antecedente momseri, quo non potuit annihilari, non iam opus esset ad probandam finitatem Ausus durationi o duabus istis partibus composita ad ferre rationes, quoniam termino a parte ante cuilibet jam in oculos incurrente neminem fore arbitror , qui durat on mereaturet non finitam agnoscat. Si enim durarit creaturae o stet ex istis, quibus annihilari potuit momentis, quorum,
merum finitum ess e evidens et quod ista duratione datur ratio maior quod habet animi lationi terminum hunim
49쪽
praeterea accedente momento finitos ultra quod creatura nihil fuit, duratio ipsius utique est finita. Interim etiam finitatem totius e partidus sinitis compositi remisiis jam quae a natura
proportionis medietatis c. desumuntur , aliisque praeterea rationibus hoc modo demonstrare ac lectoris oculis subjicere non inconveniens visum. Fingantur enim dari duae partes finitae, quarum quaelibet iterum tot contineat partes , quot quaelibet alia possit continere, atque harum altera ab
ter adjiciatur, ita ut alteruter terminus alterius partis alterintrum contingat terminum alterius partis, sic sene uterque terminus tam hujus quam illius partis sana rationem termini amita tens, si istam partem resipicis cujus respectu erat terminus,' bebit terminum sibi oppositum eundem, quem ante compositionem habebat, eademque infinita, qua ante distabat, distantia ab isto adhuc distat terminori iste autem terminus oppositus uterque, qui antea terminabat parteria, jam terminat totum, atque sic ab utraque parte totum terminatur. Eodem modores sese haberet, sim infinitum adjicerentur partes finitae, quoniam, quicunque terminus ultimam terminaret partem, terminaret totum infinitum enim non potest e partibus finitis
componi sed infinities est infinitum' quemadmodum etiam infinitum ex infinitis constans in partibus dari impossibile est. Hic autem oritur discrimen aliquod inter quantitatem
continuam, successiVam sive momentorum imaginariorum
sive realium, quod cum illa utrinque semper possit augeri, hujus vero e contrario terminum anteriorem ullis novis partibus accedentibus claudi , quemadmodum posterior claudi pot' ', cuius ratione proinde finita potestate censenda est, simpliciter repugnet, idque propterea, quod haec duratio partes suas non simul habere potest, sed singula momenta fugiunt, aliique succedenti relinquunt locum. Si ergo creaturae duratio a parte ante infinita esse non potuit, sed necessario ultimum agnoscit existentiae suae momentum, ultra quod nihil fuit, nemo nisi in sanus ac mente captus eam non posse esse ternam negabit. Atque sic possibilis creaturarum aeternitas, nisi me omnia fal-ri lant,
50쪽
latit, mole se corruit, sic duratio creaturarum intra fines apa te ante redacta limitibus suis inclusa ultimumque ascendentimornentum e suis orbibus,quibus implicabatur, tandem evolutum est. Possem adhuc duo alia argumenta in aciem producere, eorumque ope ac ministerio calapis aeternitatis ruinas accumulare&adversarios novis involvere contradictionum laqueis, quibus pariter nulla ratione se expedirent bi me ab hoc conatu excludereti magnitudo dissertationis modum excessurae, pultus 'ope metus, ne lectoris patientia abuti,aut anxietate detentionis causem dubiam facere viderer Quapropter ea alia occalioni reservans in praesenti gradum promoveo ad obvendas quasdam objectiones, quibus dissidentes uam sentemtiam commendare ad minimum imperitioribus fucumi cere conantur. Cum autem inexperientia magistra, siue ipsius naturae accurata contemplatione didicerunt,mentes hominum praesertim eorum, qui Christianis acris addicti non
tantum hanc universitatem a certo temporis piaueto exordium
duxisse fide falli nescia credunt, sedi artatem ipuus sexies mille annos non excedere probabili conje mira colligunt, naturali quodam horrore refugere ac versari possibilem aeternitatem cujuscunque creaturae,atque hinc statim ipsi litis contestatione audita a causia sua abalienari, primus labor, qui ipsos districtos occupatosque tenet, in eo versetur, ut nativam opinionis tuae aciem pigmentis adjuvent, quo, quam in se non invenit gratiam, eam speciosiissimorum exemplorum coloribus mutnetur, atque ubi his illecebris aditum sibi investirarit, animis hominum externa sipecie delinitis eo facilius illabatur. Ne avitem omen rebus gerendis desit, a Sole, quem Persiae quondam pro numine coluerunt, meditationes suas ordiuntur cuius fulgorem cum caligantes oculi siustinere nequeunt, in terram dejecti sub planta pedis inveniunt, quod obuervasse non poenitet. Ille enim, si ab aeterno misset, ab aeterno etiam ex ipsorum opinione luxissetes hic, si ab artem in pulvere stetistet,