De rerum natura, libri sex ad optimas editiones collati praemittitur notitia literaria ..

발행: 1808년

분량: 525페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

101쪽

M DE RERUM NATUR A v. Eo 8.

Ne possit, natura tenet: quia corpus inani, Et, quod inane autem est, finiri corpore cogit: Ut sic aliemis infinita omnia reddat. Aut etiam, alterutrum nisi terminet alterum eorum, Simplice natura, ut pateat tamen immoderatum: Nec mare, nec tellus, neque coeli lucida templa, Nec mortale genus, nec Divom Corpora Sancia, Exiguum possent horrui sistere tempus. Nam dispulsa suo cle coelu, matertia Copia ferretur magnum per inane, soluta Sive adeo potius nunquam concreta creasset Ullam rem, quoniam cogi disiecta nequisset. Nam certe neque consilio Primordia rerum , ordine se suo quaeque, sagaci mente, Iocarunt; Nec, quos quaeque darent motus, pepigere Prosector Sed quia multa, modis multis mutata, Per Omne, Ex infinito, nexantur percita PIagis; Loa omne genus motus et coetua experiundo, Tandem deveniunt in taleis disposituras, Qualibus haec rebus consistit Summa creatae Et multos etiam magnos servata Per annos, Ut semel in motus coniecta est convenienteis, est, ut largis avidum mare numinis undis Inlegrent amnes, et solis terra vapore in novet serus; summa quoque gens animantum moreat, et vivant labentes aetheris ignes. Quod nullo facerent pacto, nisi materiai Ex infinito suboriri copia poMet, Unde amissa solent reparare in tempore quoque. Nam velati, privata cibo, natura animantum Diffuit, amittens corpus; sic omnia debent

Dissolvi, simul ac defecit suppedita

102쪽

LIBER L V. I 4Ο. interies, aliqua regione avorsa viai. Nec plagae possunt extrinsecus undique summam

ConserVare omnem , quaecunque est conciliata: Cudere enim crebro P sunt, Partemque morari, Dum veniant aliae, ac suppleri summa queatur Iuterdum resilire tamen coguntur, et uvia

Frincipiis verum spatium, tempusque fugai Largiri, ut possint a coetu libera ferri. Quare etiam atque etiam suhoriri multa necesse mi di Et tamen, ut plagae quoque Possint suppetere ipsae Infinita opus est vis undique materias. IIud in his rebus Ionge fuge credere, Idemmi, In medium summae, quod dicunt, o nia niti Atque ideo mundi naturam stare sine ullis Ictinus externis, neque quoquam Posse resolvi Summa atque ima, quod in medium sint omnia

Ipsum si quidquam posse in se sistere credis;

Et, quae pondera Sunt sub terris, omnia sursum Nitier, in terraque retro requiescere posta Ut per aquas quae nunc rerum simulacra videmu&: Eh simili ratione animalia suppa Vagari Contendunt, neque Posse e terris in I a coeli Retadere inferiora magis, quam Cor ra nostris Sponte sua possint in coeli templa volare di Illi quom videant solem, nos sidera noctis Cernere, et alternis nobiscum tempora coeli

Dividere, et nocteis parileis agitare Metius. Sed vanus stolidis haec omnia finxerit error . Amplexi quoa habent perverse Prima via Nam medium nihiI esse potest, ubi inane Iocusque Infinitae neque omnino, si iam messium sit,

103쪽

Possit ibi quidquam hac potius consistere causa, Quam quavis alia longe regione manere. Omnis enim locus, ac spatium, quod inane Vocamus, Per medium, Per non medium, concedat oportet Aequis ponderibus, motus quacunque seruntur. Nec quisquam Iocus est, quo corpora quom venere, Ponderis amissa vi, possint stare in inanit . Nec, quod inane autem est, ulli subsistere.dehet, Quin, sua quod natura petit, concedere pergat: Haud igitur possunt tali ratione teneri Res in concilium, medii cupedine victae. Praeterea, quoniam non Omnia eorpora fingunt In medium niti, sed terrarum, atque liquores, Humorem Ponti, magnasque e montibus undas, Et quasi terreno quae corpore Contineantur: At contra tenueis exponunt aeris auras, Iota Et calidos simul a medio clifferrier igneis ;Alque ideo totum circum tremere aethera signis, Et solis flammam per coeli Caerula Pasci,

Quod calor, a medio fugiens, ibi colligat omnis:

Quippe etiam vesci e terra mortalia secta ;Nec prorsum arboribus summos Dundeseere ramos Posse, nisi a terris paullatim quoique cibatum Terra det: at supra circum tegere omnia meIum. Ne, Volucri ritu sammarum, moenia mundi Dissugiant subilo magnum per inane, Soluta ἔEt ne cetera consimiIi ratione sequantur: Neve ruant coeli tonitralia tempIa Superne, Terraque se pedibus raptim subducat, et omnes, Inter permixtas rerum Coelique ruinas, Corpora solventes, aheant Per inane prolandum: Temporis ut puncto nilial exstet reliquiarum,

104쪽

LIBER I. v. Ho3. 39 Deserium praeter spatium, et Primordia caeea. Nam, quacunque prius de parti corpora de'Me Consilium, haec rebus erit pars ianua leti: Hac se turba foras dabit omnis materiai. Haec si pernosces, Par a perfunctus opella; Namque alid ex alio clarescet; nec tibi caeca Nox iter eripiet, quin ultima naturai

Pervideas: ita res accendent Iumina rebus. Diuitigod by Cooste

105쪽

LIBER SECUNDUS.

ARGUMENTUM.Ad studium philosophiae, quae sola leniat curas, animumque metu exsolvat, postquam Memmium suum poeta v. 1 - 6O. cohorta tus est; de atomorum . seu seminum, assectionibus disputat, quarum primam in motu ponit. Moveri atomos, perpetuum inis elementum atque detrimentum rerum Erguit, V. 62 - 78. Motum autem hune atomi vel suopte ponderi debent, vel ictibus aliarum. Et moventur deorsum : quippe omnes atomi sunt graves; sed cum coneurrunt solidae, ne esse est quoquoversum ab se invieem dissiliant, v. π - 87. Quod e natura vacui demonstratur, v. 88 -93. Quaedam igitur atomi implicantur aliis rquae arctius iunguntur, res duras et densas emetunt; quae laxius , res molles et raras, aera et lumen , V. 94-2 7. Quaedam vero atomi nunquam eoalescunt, sed, uti ramenta pulveris videmus in radiis solis, eontinuo motu per inane feruntur, atque alia eo ora subinde pereutiunt et agitant, V. I Og - M. Atomorum, deorsum tendentium, summa eeleritas ita declaratur, ut solaris lucis per tanta haec spatia velocissima traiectio, tan quam argumentum a minori, inducatur, V. I4I . I 66. Deinde poeta per digressionem eos insectatus, qui ex corpusculorum sortuita concursione hune mundi puIeherrimum ornatum esse persectum, et sine divina providentia ratum et immutabilem re.

106쪽

DE RERUM NATURA LIBER II.

Turn ordinem conservari negant, π. I 67 - 183. redit ad superius argumentum, asseritque, atomos serri in locum inferitarem, V. 184 - 2II. easdem a recta linea declinare minimo intervallo ,

v. 2i6 -aar. Quod nisi declinarent, nihil unquam oriretur. quoniam adhaesio nulla et complexio loeum haberet; nihil Iiberum hominibus esset, eum ita moveretur animus, ut tom Tum motu cogeretur, v. 222 - 27 . Sed motus ille voluntarius est, distatque multum a Violento ae necessario , V. 271 - 293. Feruntur denique eodem atomi motu, quo ab aeterno ferebantur; nec, quod rerum Summa alta quiete torpescere videatur. idcirco quisquam hule opinioni debet adversari r necessum enim est motus atomorum cerni nequeat, eum atomi ipsae non percipiantur, rerumque etiam quae sub sensus eadunt, motus no stram e longinquo speetantium aciem saepe fugiat, V. 294 332.

Altera individuorum eorpuseulorum assectici in figura cernitur. V. 333- 34 r. qua quantum inter se differant, ex eo intelligitur. quod res , animatae pariter atque inanimatae, diversimode figuratae, naturaque Sua et effectu diversae sunt, V. 34Σ-42 I. Itaque quod aliae sunt hamatae et asperae atomi, aliae laeves et zotundae ete. inde explicandum , quae figurae amara, quae dulcia, quae dura, quae mollia corpora componant, V. 426 - 476. Nec vero haec figurarum varietas est infinita; eorpuscula in men eiusdem figurae infinita sunt: e quorum perpetuo concursu mundus persectus est, resque gignuntur , v. 477 - So. Sed res neque ex uno genere prineipiorum, neque ex omnibus unius figurae et similibus principiis constant; sed insunt in concretis quibusvis variarum figurarum principia: quod partim historia naturalis telluris , partim lalIegorim quadam mythi de Cybele interpretatione illustratur, v. 38I- 28. Porro, praeter pondus et figuram . elementa rerum non habent sensibiles, quas voca mus , qualitates, colorem Vidplicet, Sapollem, frigus, calorem; nec sensu praedita Sunt: quamvis . res coloratae, sapidae, stigidae. ealidae et sensibiles ex iis gignantur, v. 729 - I 2I. Denique infinitae atomi, per infinitum inane volitantes, infinitos mundos efiiciunt: qui mundi augentur aliquando ab atomis, ex infinito delapsis, aliquando etiam , avolantibus in infinitum atomis, diminuuntur ac dissoIvuntur, V. Ioa2 - II 49. uti ante cicu

107쪽

a DE RERUM NATURA

Scavg. mari magno turbantibus aequora Tentis, E. terra magnum RIterius spectare Iahorem; Non, quia vexari quemquam est iocunda voluptas, Sed, quibus ipse malis careas, quia cernere suave otia Suave etiam, Mui eertamina magna tueri, Per campos instructa, tua sine Parte Pericli. Sed nil dulcius est, bene quam munita tenere, Mita doctrina sapientum, templa fierena Despicere unde queas alios, Posimque Vider Errare, atque viam PaIanteis quaerere ritae, Certare ingenio, eontendere nobilitate, Nocteis atque dies nisi praestante Iahore 12 Ad summas emergere opes, rerumque Potiri. O miseras hominum mentelat o pectora caecat

ualibus in tenebris vitae, quantisque Periclis Degitur hoe aevi, quodcunque est i Nonne Videre est, Nil aliud sibi naturam latrare, nisi ut, quoi

Corpore seiunctus doIor absit, mente fruatur Iocundo sensu, cura semota metuque pMgo corpoream ad naturam Pauca videmus Esse opus omnino, quae demant cunque dolorem, Delicias quoque uti multas subsiernere P sint; Gratius interdum neque natura ipsa requirit. Si non aurea sunt iuvenum simulacra per aedela,

Lampadas igniferas manthus relinentia dextris, Lumina nocturnis epulis ut suppeditentur; Nec domus argento lauet, auroque renidet; Nec citharis reboant laqueata aurataque templa ἔAitamen inter se, Prostrati in gramine molli,

108쪽

Propter aquae rivum, sub ramis arboris altae, Non magnis opibus iocunde corpora curant: Praesertim quom tempestas arridet, et anni

Tempora conspergunt viridanteis floribus herbas. Nec calidae citius decedunt corpore febres, Textilibus si in picturis ostroque rubenti Iactaris, quam si plebeia in Veste cubandum est. QuaPropter, quoniam nil nostro in corpore gatae Proficiunt, neque nobilitas, nec gloria regni; Quod Superest, animo quoque nil prodesse putandum: Si non sorte tuas legiones per loca campi Fervere quom videas, belli simulacra cientela; Fervere quom videas classem, taleque Vagari; His tibi cum rebus timesaciae religiones Effugiunt animo pavidae, mortisque timores :Tum vacuum tempus linquunt, curaque SoIutum, 45 Quod si ridicula haec, Iudibriaque esse Videmus,

Re veraque melus hominum, curaeque sequaces Nee metuunt sonitus armorum, nec sera tela; Audacterque inter reges, rerumque Potenteis versantur, neque fulgorem reverentur ab auro, Nec clarum vestis splendorem purpureia:

Quid dubitas, quin omne sit haec rationi' potessas, Omnis cum in tenebris praesertim vita Iahoret ΘNam Vesuti pueri trepidant, atque omnia Caecis In tenoris metuunt: sic nos in luce timemus Interdum, nihilo quae sunt metuenda magis, quam Quae pueri in tenebris pavitant, finguntque sutura. Hunc igitur terrorem animi tenebrasque necesse est

Non radii solis, neque lurida tela dici

Discuitant, sed naturae species, ratioque. Nunc age, quo motu gentialia materiai Diuitigod by Coosli

109쪽

DE RERUM NATURA V. 62. 4.

Corpora res Varias gignant, genitamust resolvant, Et qua vi facere Id cogantur, quaeve sit ollis Reddita mobilitas magnum per inane meandi, Expediam : in te dictis praebere memento.

Nam ceris non inter se stipata cohaeret interies, quoniam minui rem quamque videmus, Et quasi longinquo Gere omnia cernimus aevo, Ex oculisque Vetustatem subducere nostris νQuom tamen incolumis videatur summa man re δPropterea, quia, quae decedunt eo ora quesque, Unde abeunt, minuunt; quo Venere, augmine donant:

olla senescere, at haec Contra Drescere e nut. Nec remorantur ibi: sic rerum summa novatur Semper, et inter se mortales mutua vivunt.

Auges uni aliae gentes, aliae minuuntur SIuque Mevi spatio mulantur secta animantum, Et, quasi cursores, vitai lampada tradunt. Si Cessare putas rerum Primordia P Se, Cessandoque novos rerum progignere motus p Avius a vera longe ratione vagaris. Nam, quoniam per inane Vagantur, cuncta necesse est Aut gravitato sua serri primordia rerum, Aut ictu larte alterius: nam conesta, Saem,

obvia quom flixere, sit, ut clivorsa repente Dissiliant: neque enim mirum, durissima quae sint, Ponderibus solidis, neque quidquam a terga inua

Et quo iactari magis omnia materiaICO ora, pervideas, reminiscere, totius imum Nil esse in summa; neque habere, ubi corpora Prima Consistant: quoniam spatium sine fine modoque est, Immensumque Patere in cunctas undique paritas ,

110쪽

Pluribus ostendit, certa et ratione Prohatum est. Uuod quoniam Constat, nimirum nulla quies est Reddita corporibus primis per inane prolandum; Sed magis, assiduo varioque exercita motu, Partim intervallis magnis conflicta result&nt, Pars etiam hrevibus spatiis nexantur ab ictu. Et quaecunque, magis condenso conciliatu, Exiguis intervallis, convecta resultant,

Indupedita suis perplexis ipsa figuris;

Haec validas saxi radices, et sera serri Corpora constituunt, et Cetera de genere horum Paucula: quae Porro magnum per inane Vagantur, Et cita dissiliunt longe, longeque recursant In magnis intervallis: haec aera rarum Suffciunt nobis, et splendida lumina solis. Io Μultaque praeterea magnum per inane Vagantur,

Conciliis rerum quae sunt reiecta, nec USquam Consociare etiam motus potuere re Pta.

Quoius, uti memoro, rei simulacrum et imago

Ante oculos semper nobis versatur, et instat.

Contemplator enim, quum solis lumina cunque Insertim fundunt radios per opaca domorum: Μulta minuta, modis multis, per inane videbis Corpora misceri, radiorum lumine in ipso; Et, velut aeterno certamine, Proelia pugnasque ere, turmatim certantia; nec dare Pausam, Conciliis et discidiis exercita crebris: Coniicere ut possis ex hoc, Primordia rerum, Quale sit, in magno iactari semper inani.

Dumtaxat rerum magnarum parva potest res

Exemplare clare, et vestigia notitiai.uoe etiam magis haec animum te advortere Par est

SEARCH

MENU NAVIGATION