De sacramento confessionis, seu paenitentiae, historia, ex ueteribus sanctis patribus collecta, per quam contra haereticos Lutheranos copiose ostenditur, sacramentalem confessionem ab ipso Christo institutam esse, et in ecclesiae catholicae usu usque

201쪽

tis faciat. At inquis , si Christus pro nobis plene, exuberanter per pagionem suam satisfecit , utquid ,

tu alteram satisfactionempraedicas nobis ' num uis contra illud quod dixeras , relicto fonte aquae Πius o Hier. 1i ad cinernas dissatas nos ducere ' non profecto: cutamnis satisfastis noLira Christisatisfactio sit.a Christo enim O recte operan s , O satisfaciendi uires decipimus , O ille meretur, Ostiis facit in nobis , et nos in illo . Verum ut tanti , O tam diuini mIster altitudinem , et praecellentia nosicas , considera quod Ecclesia, uti corpus quoddam perfectum ct absolutum , ex capite constat , O membris . Caput Chri sus est,de quo scribit aponesus: Omnia ubiecitsub Vpi pedibus eius, ipsum dedit caput super omnem Ecclesiam. me bra uero fideles illius sunt , sicutscriptum est :2 Os sumus corpus Chrini, O mem- 1.cor. bra de membro . tanta autem coniunctio est interca 'put ipsum , O membra , ut excellentius quam h mani corporis more in quo si patitur unum m brum compatiuntur etiam cetera membra dic tur capiti euenire quod membris euenit , O mem- ibris similiter eumire , quod capiti euenit. Magna unitas , diuina profecto copulatis , immo tanta, ut uxoris o uiri coniunctio , qua maior in hoc terrarum orbe aliqua non reperitur , ab hacEcclesiae cum Christo coniunctione formam O decorem acce perit . Sacramentum hoc magnum est,ait apostolust Eph. s. ego aut e dico in Christo, O in Ecclesia. hoc est ideo magnum sacramentum uiri O uxoris coniunctis ,

202쪽

i1sia Chrini et Ecclesitie coniunIctionem praese fert.

quo modo non magna coniunctio , ubi cuncta mutuo communicantur; σ ubi qui adlinet Deo unus Ipiritus fit cum eo j quo modo no magna , cum pro ea ita ad patirem Chrinus orauerit: Pon pro eis aut e r go tantuM ,sed et pro eis tui credituri funiper uer bum eorum in me, ut omnes unum sint , cui lupater in me , ct ego in te , ut O ipsi in nobis unu sint, v t credat mundus quia tu me mi Bi: O ego claritatem, quam tu dedicti mihi, dedi eis: ut sint unum, sicut et nos unum sumus; ego in eis, et tu in me, ut sint consummati in unum. Audi di de altitudine coniunctionis: au stulta innovationis m'seria. Christo confixus cnuci, clamat apostolus, uiuo ego, iam non ego, uiuit uero in me Chrinus. alibi e n experimentum eius quieritis,qui in me loquitis

Christus ψ rursum . Ut cunque in Christo baptiaetati enis, Christum induistis. et iterum: mn m

net in me, ego in eo, hic fert fructum multum . . Vis dissere quod quae capiti evenerunt, membris quoque euenisse dicuntur, et contra in si pro omnibus Christus mortuus es, inquit apostolus, ergo omnes Mortui βnt. et alio in loco, dum nos per Spiritus sancti uirtutem ad lac mas, et gemitus inter orandum excitatos exprimere uellet , ipsum Spiritu a ZIum lugere dixit. na quid oremus, ait, sicut oportet, nescimus ,sed ipse spiritus postulat pro nobis gemitibus inenarrabilibus. Audisti ne, quod nos in

christo passi fuisse dicimur ζ audi nunc quo modo

203쪽

illein nobis poeti dicatur. Loquitur ad Saulum in ost 'ait: Saule, Saule quid me perseqMeris qui dixit, quis es Domine ζ O ille,ego sum Iesus quem tu pem sepseris. Membra persequebatur Savius , non ip sim caput, O tamen sie a Sarelo perfecution pse ti caput clamabat . quemadmodum percusso pede ,

lingua proclamau, O ait, tu me percutis . hoc au tem non attritione ca'ut faciebat, aut dolore: cum

diuina natura a cunatis humanis passionibus omnino expers sit, et aliena: sed quia iniuriam suis mem 'bris illatam sibi reputabat illatam: quemadmodum in alio loco misericordia suis exhibitam, uti sibi exhibitam adscribit, cu ait: QJod uni ex minimis meis fecistis , mibi siecistis . hanc igitur diuinam , et admirabilem Ecclesiis cum Christo,et Christi cum Eccle sa conia tionem si recte perceperis, O intellexeris, profecito no miraberis quod dicis , Ecclesiam quotidie mereri, e satisfacere: quia sicut uiuit Chrinus, σ operatur quotidie in membrissuis, ita etiameretur, O satisfacit in membris, O membra se

militer in eo .non autem hoc euenit quod illi ad sati faciendum aliquid desit, cum una tantum eius sa

guinisgutta, ne dum ingens lissa profusio, satis fuerit ad totum terrarum orbem redimendum, sed quia

qui missus en iste, tanquam in capite, in membricquoque suis pati uult, O satisfacere . hoc autem f.

cit , ut conformia capiti membra sint, oe ut quemadmodum regnare, O beari in capite crepiunt membra , ita etia patiantur cum eo, sicut scriptum inrM - i

204쪽

Matth.

si autem filii, O heredes; beredes quidem Dei, t heredes autem chritii, si tamen compatimur, ut conglorificemur. Nihil ergo dein passioni, Os tisfactioni Chrini, quam uti caput in cruce pro nobis egit ,sed deeripasoni, et satisfactioni illi, quam in suis membris adimplere requirit . di e turbemis ad

haec, neque exhorreas: audi Paulum hoc ipsum eruditis mis, clarissimis uerbis dicente. Qui nunc gaudeo ,inquit , in passionibuspro uobis, et adimpleo ea quae desuntpassionum Chrini, in carne mea pro corpore eius , quod en ecclesia. . uiris quod aliqua deesse pa1sonibus Christi clamat aporiolus .sed quo modo deesse dicit ψ utique non Chrino tanquam capiti , quippe cum omnis passionum eius mensura impleta , ct con mataper crucem fuerit, quem admodum sienisicauit, cum dixit: Consummatu en. et sicut docet aporiolus cum ait: In qua uoluntate sanctificati s us per oblatione corporis Iesu Chrinsemel . et pori pauca e Vna enim oblatione con sum auit in sempiternum sanctificatos . sed deest, inquit , passionibus Christi in carne mea: hoc in in me tanqua illius mίbro: uelisti diceret: Christus qui in m ebris uis quotidie Amano loquendi modo,patitur,adhuc in meperfectepagus no est: quia ego mensuram palponum cius in me a Deopraefixam, O o dinatam nondum impleuit Et agnus ille qui ab or gine mundi in membris suis, cuiusmodi fuit Abel, occidi coepit , adhuc in me plene passus , crucifi-. xus minime est, propterea gaudeo , inquit , quod quotidie

205쪽

quotidie adimpleo ea quae desunt adprofectum , O utilitatem uestra , O ad molumentum totius Ecclesia. Si igitur C sus quotidie operatur m nobis, quemadmoduU sicriptum est: Pater meus usq; mο- Ioan. . do operatur , ct ego operor. Si in ipso quotidie su- δε- 7-

mus , uiuimus , O movemur , cur mirum uideatur

alicui,quod dicimus , Cbristum mereri et satisficerem nobis O nos in illo ἰ haec enim continua, O qualisqualis satisfactio , diuime , ct immense illisatis- fastioni, quam semel in cruce pro nobis egit , nihil detrahit , nihil praeiudicat , immo ab ea uirilite mu- . tuatur , O robur : praeter quod Christi satisfactio

haec etiam est: non enim nisi per eius opem, auxi liumque impletur: ipse enim perficit eam in membris suis. quare autem perficiat , ab apostolo a'dia ' La. .. mus . Oportet nos , inquit , per multas tribulatio nes introire in regnum Dei. quia quamuis ChriItus pro nobispassus sit, nobis tamen reliqκit Gemplum r.Petr.2.

ut equamur uestigia eius. propterea caput ipse m Q. , clamabat ad membra O dicebat: iugi uult uenire Μ post me , abneget semetipsum,tollat cruce fNam , O Lbis. sequatur me. Oper Paulum: Si complantatis diis us similitudini mortis eius simul O resurrectionis erimus: hoc fientes,quia uetus homo noster , simul crucifixus est, ut denruatur corpus peccati, ut ultra non serviamus peccato: . quI enim mortuus est, iustificatus est a peccato. Si autem mortui sumus cum Christo , credimus quia simul etiam uiue mus cum Christo. ad Hebraeos IVt nonsegnes Heb.

206쪽

efficiamini, uerum imitatores eorum qui fide, O patientia hereditabunt promissiones. O ad Cori thios : Semper mortificationem Iesu Christi in corpore nostro circuferentes, ut et uita Iesu manifeste tur in corporibus nostris. Semper enim nos qui u uimus, in morte tradimur propter Iesum, ut O u ta Iesu manifestetur in carne nostra mortali. Per tribulationem itaque oe crucem transire facit D

minus filios suos. in quem sensium dictum est a propheta David: Transiuimusper ignem, O aquam, eduxini nos in refrigerium. γ nullus a Deo e tra castigationis disiciplinam relinquitur, ut ait Paulus apostolus, nisi si urius, O adulter. Tria hactenus diximus: primo quod inter Christum, in Ecclesiam ingens ad nirabilis per irritum con-imnctio , ct unitas est. Secundo quod ex ista coniunctione, O unitate Eequitur quod in Christo recte operari, mereri, O satisfacere pro teporariapo siumus poena, quae reliqua est post dimisyumpeccatu, O aeternam una cum dimissione peccati abolitam.

Tertio quod emundatio haec atisfactio ,si sponte a nobis non suscipiatur inb ipso Deo per flagella ,

temporarios cruciatus, prout illi placuerit, siubeu dos nobis, cum ab eo diligimur, etiam nolentibus, O renuentibus implenda statuitur. O licet mo mentanea O breuis sit disiciplina, aeteream tamen et immensam beatitudinem nobis promeretur in cae sis , sicut dictum ab apostolo est, cum alta Id enim quodin praesenti est, momentaneum , leue tria bul

207쪽

v CONFEssIONI s. 187bulationis nonrae, ueternu gloriae predus operatur in nobis: non contemplantibus nobis quae uidentur, sed quae non uidentur.quae enim uidentur temporalia sunt, quae astem non uidentur ostema sunt. Vis a

tem haec tria ab ipso Dei uerbo, unico cunctapeta scere exempla r audi obsecro , quid dicat: Ego simiustis uera, ct patier meus agricola est: omnem palmitem in me non ferentem fructam, tollet eum: Oomnem qui fert fructum purgabit eum, ut firmItus plus afferat. ω po In pauca: Manete in me, ct ego in uobis: sicut palmes nonpotest ferre fructum a si

metipso, nisim fierit in uite, sic nec uos nisi in me manseritis. Egosum uitis, uos palmites: qui m net in me, O ego in eo, hic fert frustum multum,

quia sine me nihilpotestis facere: si quis in me non

manserit, mittetur foras, sicut palmes , et arset, Ο colligent eum, ct in ignem mittent, O ardebita Christi O Ecclesii e diuina, σφiritualis coniunctio exprimitur per ea uerba, quibus dicitur: uosum uitis , oe uos palmites. quas enim maior coniunctis esse potest,quam uitis, O palmitis ἰ palmes enim ita iunctus, oe unitus est uiti, ut in easiola uiuat, et ab ea uigorem capiat. Quod autem in Christo recte operemur, oe nr eius gratiam meriti ac satisfactionis fructus feramus,ostenditur ex illis, icut pa mes non potest ferrefructκm Gemetipso, nisi man ferit in uite, ita uos, nusii in me mansieritis . pr pterea siubditur i Qui manet in me, ego in eo,

hic fert fructum multum i inquias bominemper*

208쪽

lanci dumtaxat sidem in Christo manere , cum sir sit: Tu autem fides stas: audi per eundent Ioannem apostolum quid tibi hac in re re*ondeatur. mu dicit , ait , sieno se Deum, O mandasa eius non custodit, mendax est , ct in eo veritas non est . qui autem ruat uerbum eius, uere in hoc carito Dei perfecta est e in hoc ficimus quoniam in ipso sumus. qui dicit se in ipso manere , debet scut ille ambulauit , O ipsie ambulare . in quam sententiam a Chri- sto etiam dictum fuit: Ex fructibus eorum cognoscetis eas . Paulus, qualisnam in christiano requir tur fides , eleganter exprimit , duM ait: in Chrino Iesu neque circumcisio aliquid ualet,neque praepu tium in fides, quae per caritatem operatur . et ali bi e finis autem praecepti est caritat de corde puro, conficientia bona , et de non ficta. et Ioannes . ab imanet in caritate in Deo manet , O Deus in eo. Miles enim quaeper dilectionem non operatur , mortua a Iacobo apostolo dicitur; O Paulus uacuam appellat gratiam , quae sanctis operibus non expleatur , tinde ait: Videte ne in vacuumgratiam Dei recipiatis. et rursum: Gratia aute Dei sum id, quod sum :gratia eius in me uacua non fuit. cur autem non

fuerit uicua ,statim se ipsum exponendo, dicit Sedebundantius illis omnibus laboraui. et ne putares illum sine Dei gratia , aut potius gratiam absque eo operaperfecisse ,subdit: 'On autem ego,sedgratia Dei mecum. quid aute aliud est hoc , nisi illud , quod exemplo uitis a Christo didicimus cum ait quod pri

209쪽

me fructum ferre nonpotest, nisi mansierit inuite . si igitur a fide caritatem amoveas,profecto langu siet fides , arset ac morietur, quia fides ne operibus mortua est. Sed quid eueniet ho mini qui sine caritate inuenitur audiamus hoc ab ipso, oe Dei oecaritatis auctore Christo. Omnem palmite, inquit , in me non ferentem fructum tollet eum: O si quis in

me non manstrit, mittetur foras ,sicut palmes, ctarestet, O colligent eum, O in ignem mittent, oeardebit . milia bis dicit Ioannes Baptista, cum ait: Iam muris ad radicem arboris posita est. Omnis e go arbor non faciens studium bonum excidetur, et in ignem mittetur. Pid autem est,colligent eum,et in ignem mittent, ct ardebit utique quod alibi δε- xit: Luctis manibus, oe pedibus mittite illum in tenebras exteriores . et distedite a me maledincti in Cnem aeternum: quia caritatis opera erga me minime exercuistis. Quod autem si nos ipsos de mala perpetratis rebus lonte non castigemus, ab ipsio , a quo diligimur, Domino pro emendatione nolentes flagellemur ad tempus ,supra ex Paulo ostendimus ex illis uerbis Ideo inter uos multi insirmi, O imbecil

les , ct dormiunt multi. quod si nos met ipsos dijudi

ca mus, non utique iudicaremur: cum iudicamur autem a Domino,corripimur, ut non cum hoc vili

do damnemur. iat hoc satis non est: interdum enim Dominus castigatetiam bonos, illos, inquam, qui fide operibus explent , O caritate: quemadmodum

legimus euenisbe Iob homini ipsius Dei ore supercete

i Iob. I.

210쪽

ros omnes mortales laudato, de quo ita scribit Lac bus aporiolas: Suferentiam Iob audinis, O finem Domini uidinis, quod misericors Dominus est, O miserator. hoc autem Dominus facit, uel adpropa 'landam ipsius gloriam, o ut ceteris talutis , oepa tientiae inde oriatur exemplum, uel ut emundatus a peccatorum reliquiis , sitius qui deliquit, maiores et uberiores in Christo asserat fructus. unde subditur: Elim uero, quifertfructum,pμ alit, W fru.

Otus plus aferat. si igitur purgatur mi es, qui fructifer manet in uite,quo nomine fidelis in Christo manens , ct caritatis operibus exercendis intentus muscatur, unde tam mirum tibi uidetur, quod per diuersos cruciatus , uel a diuina iustitia nobis inllia 'ctos, in a nobis uoluntarie fusiceptos, hominem cramento cofessionis absolutu purgari a quibusdam peccatoram reliquiis , O a temporaria diximus puma, O ita diuinae satisfactum iri iustitiae, eo m do , quo est expositum, confirmauimus e Palmes enim qui manet in uite, fidelem in Christo mane tem nobis significat: manere aut in Chino non potest nisigratiam aut susceptam, aut recuperatam obtineat. Sed quamuis in uite solutus a peccatis maneat bomo,purgandus tamen a minimis etiam en: qaia quanto magis a peccati reliquiis emundabitur, tanto maiores, O uberiores asseretis s. nam et uit supersea quaedam, O ari sarmenta Hωρ - .ciduntur, ut uigor planta in se collectus, fortior adserendas mas egrediat . Mirum igitur non est, si