장음표시 사용
221쪽
multa coaeplecti nugni viri est, profundiqtir ingenii,quod spunctuin veritatis multiplicis uno meruis cernit, &urangit Hic Laconuimus, id elia breviloquentia iniri cium etianimi silentis, meditabundi, &sapientis, idemque illa usi sunt septem Graeciae sapientes quorum dicti
hujus libri scriptor hoc tantum egi, ut Iasonis ictima breviarem: qtiare nolui curiose scrutari veritatem singulatum rerum etiam minutissimarum ab eo conscriptarum, ied verbiatis hujus laudem tribuo Iasoni, utpote icriptori probo, vetaei , Nexacto , qui haec omnia diligenter priri invelli. gavit , nec nisi eretb comperta conscripsit. Ita modeste dela se tua, diloquitur Iudas, sed Spiritus s. qui eo quasi organo , & calamo usus esst, ita eum direxit , ut nil nisi v ruin, Pium, metumque conlcriberet, &siquid secus ius,ibnem venista illud vel omitteret, vel mutaret.
eadem modestia Iudas hie Iastatem eomparat Architecto nugnae fabricae, cui inclinabit totius fabricae dispositin, S: eonstructio; severo pictori, qui fabricam jam perlectam pictura sua exorirat; q. d. hiilorici est fabricam historiae construere, abbreviatoris vero est eam suo brevi &concin.
no stylo exornare. Ex aut M INTELL2c Tu N e L L G Ra J Intelle- v. iactum vocat argumentum , sive materiam quam histo
Dcus colligit , di lectori legendam, intelligendamque
Proponit. Ex cu Tetoia Et xx R M v TARE R EvIANTI eo x ex viti usu hsT JGrace curiosi Atemneraris omitte π U εκ 1.3 x albreviationem faetenta eo ne edendum est. q. d. Auctoris histo.
rici est euriose singula minutim investigare ,& enarrare, at abbreviatoris eit plura ex his circumcidere ,& paucis muIta complecti . G:xce enim significat opus , quod fit magiiad: ligentia, S cura; hoc est, quod curiose , exacte, plene, S perfecte pertractariar. Et hoc Nol et vocat eximit m , nichanc vociam illatinam existimes. Exequi enim significat alia uid absolvere, & perficere, idem: que accitratu illud agere, unde illud Tullii in oratorer
IDivia; ut omnia exequirin. Et illud esui dem de universitat. stiriar dabium q-- at emtatem maiaerit exequi , qua d quidae neque an vari qui tiam ρ-hrius, neque esas ad emtare pras litis: Et illud eiusdem l . de s enectit ter ex. ruiomnia regis o ιa,s mora.Rursum,ge magis ad rem propo. sitam exequi significat rem minutim, di ample exponere ac narrando prosequi . Ita Livius l. s. exequebatur nae, in. quit, ei soli is derivaris osset. Et Cicero Mario lib. 17. Habeo, inquit, multa occultiora, qua vix veriai exeguites sum. Et Plinius lib. 3 s. c. s. Num celebres is Marte Dammaxima Irevitarem peresae ram'. neque onm msistiti operis ostrauiremuti , id eli, prolixior, de plenior enarratio. Sic hic executiones opponuntur abbreviationi , quam sibi sectandam proposuit no:ter hic Auctor.
REtensetum prospe Ierosolrma Rarus silvonia poni. qum Simonis praepositi imbuto proditia tiniabavit: prodidit enim ipse Gesauros templi Seleum regi, qui ad eos expilandos misit Heliodorum rsed his ab Angelis acriter flageliatus, ct orationibus Onia s& restitutus coepit Dei poteritiam, templiaque sumsitatem Μbique cel are. t. T Gitur elim sancta civitas habitaretur m omni mee , leges etiam adhuc optime custodiremtur, propter Oniae Pontificis platatem , de animos odio liabentes mala , 1. fiebat ut de ipsi reges & principes locum summo honore dignum ducerent, & templum maximu muneribus illustrarent: Italut Seleucus Asiae rex de itibus suis praestaret omnes sumptus ad minist rium sacrificiorum pertinentes. . Simon autem de tribu Beniamin praepositus templi constitu tus, contendebat, obsistente sibi principe sacerdotum, iniquum aliquid in civitate moliri. 3. Sed eum vincere Oniam non posset, venit ad Apollonium Tharseae filium , qui eo tempore erat dux Coei'rue, & Phoenicis: o. & nuntiavit ei, pecuniis innumerabilibus plenum esse aerarium Ier s.lymis, & communes copias immensas esse, quet non pertinent ad rationem sacrificiorum: ene autem possibile sub potestate regis cadere universa. . Cumque retulisset ad regem Anollonius depecuniis et delati erant, ille accitum Heliodorum, qui erat super negotia ejus, misit cum mandatis, utp ictam pecuniam transportaret. 8. Statimque Heliodorus iter est aggreti is, specie quidem ouasi per letyriam de Phetnicem civitates esset peragraturus, revera autem regis propositum per Rcturus. p. Sed, cum venisset Ierosolymam, de benignEa summo sacerdote in civitate esset exceptus, narravit de dato indicio pecuniarum 1 6t, cujus rei gratia adesset aperuit: interrogabat autem , si ver haec ira essent . io. Tunc summus sacerdos ostendit demsita esse haec, devictualia viduarum de pupillorum : it . quaedam vero esie Hircani Tobiae viri valde eminentis , in his quae detulerat impius Simon : universa autem argenti talenta esis quadringenta , de auri ducenta: Ix decipi vero eos, qui credidissent loco de templo, quod per universu tu mundum honoratur, pro sui veneratione oc sanctitate omnino impossibile esse. 13. At ille pro his quet ira bat in mandatis a rege dicebat omni genere rini ea esse deserenda. I . Constituta autem die intrabat de his Heliodorus ordinaturus . Non modica vero per universam civitatem erat trepidatio. Is . Sacerdot autem ante altare cum stolis sacerdotalibus jamverunt se, de invocabant de coelo eum, qui de depositis legem posuit, ut his: qui deposuerant ea, salva custodiret. I 6. Iam vero qui videbat summi sacerdotis vultum, mente vulnerabatur: facies enim dc color immutatus, declarabat internum animi dolorem: II circumfusa enim erat mini litia quaedam viro, &horror corporis, Per quem manifestus aspici ntibus dolor cordis ejus ciliciebatur . 18. Alii etiam
222쪽
' Commentaria in Lib. II. I Iachabaeorum. Cap. III. 69
etiam gregatim de domibus confluebant, publica supplicatione obsecrantes, pro eo quM in contem
pium locus esset venturus. I p. Accinctaeque mulieres ciliciis pectus per plateas conquebant: sed&virgines, quae conclusae erant, procurrebant ad Oniam, ali autem ad muros, quaedam vero pecfenestras aspiciebant: ao. universae autem Protendentes manus in elum depreciantur: ΣΙ. erat
enim misera commixtae multitudinis, & magni sacerdotis in agone constituti expectatio. 22. Et hi quidem invocabant Omnipotentem Deum, ut credita sibi, his qui crediderant, cum omni integritare coii servarentur. 23. Heliodorus autem, quod decreverat, perficiebat loco ipse eum satellitibus circa aerarium praesens. M. Sed spiritus omnipotentis Dei magnam fecit suae ostensionis evidentiam, ita ut omnes, qui ausi fuerant parere ei, ruentes Dei virtute, in dissolutionem de sormi dinem converterentur. 27. Apparuit enim illis quidam equus terribilem habens sessorem, optimis operimentis adornatus: iique cum impetu Heliodoro priores calces elisit, qui autem ei sedebat, vid batur arma habere aurea. 26. Alii etiam apparuerunt duo juvenes virtuti decori, optimi gloria, speciosique amictu: qui circumsteterunt eum, & ex utraque parte flagellabant, sine internit ilione multis plagis verberantes. 27. Subito autem Heliodorus concidit in terram, eumque multa caliginς circumfusi mrapuerunt, atque in sella gestatoria positum ejecerunt. 28. Et is qui cum multis cursoribus&satellitibus praedictum ingres Ius est aerarium, portabatur nullo sibi auxilium ferente, manifesta Dei cognita virtute: 29. 6c ille quidem per divinam virtutemncebat mutus, atque Omni spe& salute privatus. 3o. Hi autem Dominum benedicebant, quia magnificabat locum suum: & templum, quod paulo ante timoreae tumultu erat plenum, apparente Oinmpotente Domino, gaudio, S laetitia impletum est . 3 i. Tunc vero ex amicis Helicuom quidam rogabant confestim Oniam, ut invocaret Altis Itinum, ut vitam donaret ei, qui in supremo spiritu erat constitutus. 32. Considerans autem summus sacerdos, ne sorte rex suspicaretur malitiam aliquam ex Judaeis circa Heliod rum consuminatam, obtulit pro salute viri holitam salutarem. Cumque summus sacerdos ex raret, iidem juvenes eisdem vestibus amicti, astantes Heliodoro dixerunt: Oniae sacerdoti gratias age: nam propter eum Dominus tibi vitam donavit. 3 . Tu autem a Deo flagellatus, nuntia omnibus magnalia Dei, Spolei latem. Et his dictis, non coinparuerunt. 3s. Heliodorus autem, hostia Deo oblata, & votis magnis promissis ei, qui vivere illi concellit, &Οniae gratias aῆens, rec Pto exercitu, repedabat ad regem. 36. Testabatur autem omnibus ea quae sub oculis suis viderat opera magni Dei. 37. Clim autem rex interrogati et Heliodorum, quis est et aptus adhuc semel Ierosolimam mitti, ait: 38. Si quem hab hostem, aut regni tui insidiatorem, mitte illuc, & flagellatum eum recipies, si tamen evaserit: eis quod in loco sit vere Dei quaedam virtus. 39. I lam ipse, qui habet in c is habitationem, vi stator &adjutor est imi illius, S: venientes ad maleta-
ciendum percutit, ac perdit. s. Igitur de Heliodoro, Saerarii custodia, ita res se habet.
ORdine temporis hoe caput, & principium sequentis A iu ei vix a Tt MOLI i J Simon hic non erat de tribu
usque ad v 7. collocandum tuet lib. I Macliab cap. I. Levi , ac pro: nde non erat lacerdos: loli autem sacerdotes ante v. 11. ut patiab: tex v.I. praeerant templo in rebiis lacris. Simon ergo hic cim via a. t. Io TUR CUM SANCTA C UITAs Ierusalem Beniamin fuit conti tutus praepositus templi in rebus
in qua vigebat sanctas Dei cultus in sancto templo per pciliticis, vestigiatia, ut praeellet templi praediis, a Stis, sanctos Pontilices sacerdotes, ta fidei:s quotidie exerci- redditibus, v. l militi diis ad templicuitodiatu deputatis.
oui α Poκ Tio Cill ν iETAT MI Oiaias hic fuit hoc luiu οὐκ ac ret mi videtur hic Simon ambivisse nomine tertius cognomento sanctus, qui immediate ante Principatum , vel Pont:ficatum Ieroiolymae, uti ambivix Mathathiam Patrem Iudae Machabaei Pontificatum sinit: pos ea eius frater Menelaus , de quo dicam iusta.
que Pontificem te conti ituit. Porro Onias hic tinctus a Dux, id est, praeses&praelectus constitutus a Seleuco re. ιtatre suo Iesu, sive Ialone apollata Pontificatu privatus te Asiae, &symae. Ialon ergo per Apollonium nunci est: nunc enim pecunia Iason emit ab Ana. Epiphane, vit, & prodidit Meuco res thesauros templi, qui prinideoque Pseudopontifex extitit, ut patebit cap 4. v. . lea t: niis adeo auferendos misit Heliodorum. Hic est Apol-justo Dei pidicii, simili prorsus modo Iason Ilantificatu Ionius, qui pollea cum Ionatha confligens ab eo supe. Marulas fuit a Menelao; α Men laus a Lysimacho; & ratus eii I. Machito. v. 69.&seq.hie ab Alcimo postquam Mathathia, paret Iudae Macha- T. Me suΜMus f AC RDos J Onias sanctus o v. ixi,
bai electus a populo Ies:time Pontificatum, & Principa- τ Mnx T DE O si Ta E s M a C J Solebant enim non tum adnt. tantum apud Iudaeos, S: Christianos, sed etiam apudV. xc t. s L ULU Ex Rs DITI Us B Ethnicos rex pretiosae, ac nominatim dotes viduarum, &'su Is PRAE TA ET OHMEs suu ντοι AD Mi ut se pupillorum deponi, &asservari imemplo quasi in dylo TE IUM 1 CR FtCIoauri P E TIM E M T E J Seleu- inviolabili; ideoque certo, & securo, teste Iosephor eus hic cognomentqImilopator fuit frater senior Antio- Ant. 3. Suetonio invita Iulii Hatis, ubi ait de eius techi Epiphanis; uterque enim suit filius Antiochi magni, stamento, Cicer. l: i. de legibus sub medium, quem a qui a Mipione Asiatico superatus cum Romanis pacem di: Sacrilego perna esto, sur Iacrum iniit. Seleucus ergo hic initio regni sumptus praebuit tem- sed etiam. ι, σκι sacro commendarum. L 'od π nunc minit plo, sed pollea audiens ingentes in eo esse thesauros vi- 'infams . Aerari rem Cιticiis deposuisse apud solamis δε-ctus avaritia misit Heliodorum, qui eos expilaret; unde Δινο peeumam dicitur: π inhemeusis Iuno vis iusto Dei iudacio ab eodem Heliodoto occasus regnum re- DUs erretius cum rebus tam 3 suu sitia iam dotes di
liquit fratri iuniori Ant. Epiphani. Ita Appianus, Iusti- do. Idem iure Canonico sancitum est cap. aυυ extra denus, Iosephus,&alii. Amili modo intemplum Iudaeo- deposito. S:c S. Ambros lib. i. ois c. 19.lcribit se suasiserum propensi, & munifici suere Cyrus, Darius, Ααν se Ticinensi ecclesiae, ut viduae depositum contra impera xerxes ines Persarum: ut patet Esdrae c. i.&ε &Nehemiae toris rescriptum conservaret, eiqiae Minatur Hzliodoric 1. Idem secit Antiochus magnus teste Iosepho LI1. I. st ellationem, & ultionem divinam. v s MON AUTEM DE T tau Baiar AMi M pa Ap Hinc pejus capta Ierolbi, ira invenit in temtio re-
Unias cto Pont ut sequitur tui et usu ALIQUID sepli. ait cap. ix. trabem auream e t cmplosvitulit.
223쪽
o Commentaria in Lib. II. Machab mm. Cap. IV.
inouis secundi qui erat pater onix Santii ν Pont. in morem duxerat , ut ait Ioseph. lib. ix. c. . qui di addu huius Tobiae filiosia Ant. Epiplianem, qui Seleuco fratri suo cessit, se transtulisse.
UADRI MG3κTAJ quae si Attica suerunt faciunt duce ta millia,ureorum ; sin Hebraea oo millia aureorum. ET A ar cauYAJ quae si Attici fuerunt miunt millionem &insuperducenta millia aureorum: sablaei, duos muliones, re o. millia aurdorum. V N. Diei νι cina id est, iniuria assici, fraudari, spoliari v sto hos et i i cx EDIDIssENT
omnino illicuum, indignum, tisacrilegum, ideoque ethice impossibile est ut tradamus, di prodamus reti cas uae viduae , pupilli , aliique deposuerunt in templo, creentes illa ibidem ob ioci Licti uenerat ionem, &sanctita tem tuta & se rasore: sit enim ipsi decipientur , suisque pecuniis fraudabuntur contra omne fas, re contra omnia iura divina, bd humana: hac enim rapina fieret gravis in. auria templo, & iniustitia depositariis, ac vilipendium mihi Pontifici, &s erdoti , , quod fidem depositariis datam non servaverimus , sed contra eam viola inrimus sane litatem templi, ius a tyli, &so:tunas viduarum, &pupillorum raviori prodiderimus. re moraliter impossibile est ut me fiat.
Plo erant conclusae, inter quas B. Virgo praesentata intemplo angelice vixit dontemipsit Iosepho: aliae domi a parentibus pudoris ,&pudicitiae cauti recludebantur, uti etiamnum Romae, &alibi a viris honoratis fit. Ego cum Serario utrasque hic accipio: utraeque enim ob tam sacri-irgam , publicanique templi profanationem a currebant ad Oniam Pont. ut ab eo confitium auxilium Pettertiri, Praelertim quia multae ex his dotem suam ex qua vivebant Latiebant in templo depostam , quam si cum ceteris avicurei at Heliodorus , victum , ει vitam eis auferebat.
ciem assumput , ut Heliodoro equiti se opponeret, ac qua si in duello eum prosterneret: Is et E Curi 1 PET N Dono P Iollas cax CE ιrs IT, J id est, illi sit, impegit: equi enim calcitrando pugnant. Grae. ce: emeust in Heliodorum mamulas: ungulae enim priores equis sunt Iaco nuum
armatarum: lias ergo iminit equus hic Heliodoro, it que eum prostravit, filixit,&-ne exanimavit. sic Α teli praeliantes apparuerunt Zachariae cap. I. specie egum sum, &equitum, &S. Ioanni Am cs v. r. vide ibi ducta. Simili modo Castor, de Pollux in candidis equis pro Romanis pugnasse scribit Livius Deinde I. de quibus mubia finxere Gemites. Porro non suit haec imaginaria visio soli Heliodoro a parens, sed realis actio, proistratio, & fiagellatio Heliodiari coram toto populo. Ait enim K dia mi Graeceωφθε, id est, visus est illis, scilicet omnibus praesentibus. Ua' sequitur δ
caclive flagella inmanibus, ait Gorionides si κε 1 -
Prior Angelus eques erat quasi Praetori hi vero duo Amseli erant quasi eius Apparitores a & sententiae execut res , qui proinde Heliodorum sacrilegum acerrime flagel. labant. Hinc patet Deum peccata, & peccatores non semper per daemones , sed subinde etiam-Angelos b. nti, castigare. Addit Iosephus filius Gorionis lib.3. cap. 1.
tra H lis/--, Si ita Deus castigavit Helicidorum deposita solum e templo auferre conantem , quomodo ea. itigabit eos qui templorum , monasteriorum & piorum locorum res proprias diripiunt , & in prophanos , laicosque usus es vertunt' Cogitent ipsi quomodo Deus calligavit Ant. Epiphanem templum expilantem , legant horaeendam
eius mortem C. s. recensitam. Meminerint quoquc vindictae sierit o Alcimoi Deo inflicti tib I. c.9. v. 1s . I iisque sit milium exemplorum plenae sunt omnes liis loriae . Porro flagellatio haec Angelorum utrole sortissimorum, di Dei sui , templique i 'furias acerrime vindicantiam longe actior, diriorque fuit omni flagellatione hominum, praesertim quia ipu in Heliodoro voluere exemplum acris indictae divinae insaoilegos luauere, quo aliti simili templi expilatione deterrerentur; unde ipse rogatus a S Ieuco resedixit: siquem Motho'- -υ QM,
O r vix paci saxo Ta visi Heliodori M sTIAM ALUTAR Ma id est , victinum pacificam, qtiae ex lege pro pace, de salute cuiuipiam ciuerebatur, iuxta legem Levit. . Ex ΟMin GRAT As acgMsJ Id enim jusserant ipsi vix is. Angeli v. 33. Addit Gorionides Heliodorum Angelorum monitu accidisse ad 'des Oniae, itaque suppliciter gra. tias egille. Huc enim eum si imulabat salus Me Oniam te. cepta , re vita donata: vitam enim tuam Heliodorus deis
bat cimae. T sTA ATUR A TE MOMMI Us. J Hinc videtur UE AISHeliodorus verum Israelis Deum agnovisse,ac relictis id lis eum lotum colitille . Idque non tantum eum, sed de om nes eius milites, d: asseclas fecisse ait Gorionides, qui ais rit eos fuisse Macedones. Hinc& iplevictimas Deo si Alit, magnaque promasit ,& Deo vovi , ut dictum est v.3s.l'orro hic Heliodo postea ambiens regnum, Sele
cum regem per insidias occidit, ac regem se fecit. Sed Ant. Epiph. Seleuci frater iunior adiutus ab Attalo , & E mene regibus uicinis eum e mulit, & regnum sibi vendicavit. Ita Appian. Iustin. Ioseph.&alii: indeque dictus est Epiphanes, id est, illustris, &nobilis: Moum usurpant si se avisa cuti rara assertW exinua Diti illinuem , ait Ar planus in Syriacis.
O las apud Miseri urgem priusea earumniis sibi a Simone objectis. M vers.7. selmeo e uncto son Oniae Tret f. praeter eo exesus Haetificat tim ab Anti Epiphane Seleuci fratre , ct finesso
re emri 36 . t uentu. Idemque Judaeos a Iudaismo ad Gentili tim tradum. Inde Iason, qui iam fragrem per datam regi pecuniam extruserat ρ Pontificatu, simili modo eodem fraudulenter extrusus fuit a Menelao fratre Simonis: Menela m vero semili ratione extrusit fratre eius I, actus . Deinde versi Onias Pontifex rogatu Menelai ct . Oovico oeciditur, sed Andronicum instote purio eodem loco occidi nitit Arit. Epiphanes. Denique vers.39. Derilegus I simachos a populo seritionem movente interficitur . planetasu vero corrupto premuis Ptolemaeo injustam. Mut is sententiam extorquet. I. Sio
224쪽
Commentaria in Lib. II. Machasaeorum. Cap. IV. I
I. C Inron autem praedictus pecuniarum & patriae delator, mala loqueritur de Onia, tanquam ipse I Heliodorum insitosset ad haec, di ipse suisset incentor malorum: z. provisomnque civita
tis , ae defensorem gentis sine, & aemulatorem legis Dei, audebat insidiatorem regni dicere. 3. Sed, cum inimicitiae in tantum procederent. ut etiam per quosdam Simonis necessarios homicidia fierent t . eoi eram Onias periculum contentionis, & Apollonium insanire, utpote dWem Coelesyriae de Plicencis, ad augemum malitiam Simonis, ad regem st contulit, non ut civium asculator, sed communem utilitatem apud se tipsum univeris multitudinis ςonsiderans. o. videiat enim sine regali providentia impossibile esse pacem rebus dari, nee Simonem posse eessare a stultitia sua. . Sed Seleuci vitae excessum, clam suscepisset regnum Antiochus, qui Nobilis appellabatur, ambiebat Iason stater Oniae summum sacerdotium: 8. adito ge, premittens ei argenti talentat tecenta sexaginta, de ex redditibus aliis talenta octoginta, p. superrum promittebat de alia eentum quinquaginta, si potestata eius concederetur gymnasium de ephebiam sibi constituere, de diri, qui in Ierosolymis erant, Antiochenos scribere. Io. Qim eum rex annuisset, fit obtinuisset principatum, statim ad gentilem ritum contribules suos trans serre coepit. ι I. Et amotis his, quae humani ratis causa Iudaeis a regibus hierant constituta, per Ioannem patrem Eupolemi, qui apud Romanos de amicitia de s ietate functus est lemtione legitima, civium jura destitu , prava instituta san-eiebat. Ιχ. Etenim ausus est sub ipsa arce gymnasum constituere, de optimos quosque epheborum in lupanaribus ponere. I 3. Erat autem hoc non initium, sed incrementum quoddam, de proiectus gentilis dc alienigenae conversationis, propter impii sit non sacerdotis Jasonis neutrium de ina ditum scelus I . ita ut sacerdotes jam non circa altaris officia dediti essent, sed ςontempto templo,
fit sacrificiis neglectis, testinarem participes fieri palaestrae, or praebitionis cus injustae, de inexe citus disti: is. de patrios quidem honores nihil habentes, Gravis plorias omisias Mitrabantur τI L quarum gratia periculosa eos contentio habebat, dc eorum instituta aemulatantur, ae per omnia his eonsimiles esse cupiebant, quos hostes de peremptores habuerant. II. In leges ςnim divina impie agere impunh non cedit: sed hoc tempus sequens declarabit. 18. Clan autem quinet malis agon Tyri ςelebraretur, de rex praesens esset, I p. misit Jason lacinorosus, ab Ierosolymis viros Peccatores, portantes arrenti didrachmas trecentas in sacrificium Hereulis: mias postulaverunt luqui asportaverant ne in sacrisiciis erogarentur, quia non oporteret, sed in alta sumptus eas deputari. in. Suhae oblatae sunt quidem ab eo, qui miserat, in sacrificium Herculis: propter praesentes autem datae sunt in fabricam navium triremium. 11. Misso autem in AEgyptum Apollonio Mnesthea filio, propter primates Ptolemaei Philometoris regis, sum cognovisitet Antiochus alienum se a negotiis regni effectum, p riis utilitatibus consulens, profectus inde vepit Ioppen, oc inde Ierosolymam. χχ. Et mariasMab Iasone occivitate susceptus, eum lacularum luminibus de laudibus ia- gressus est: de inde in Phoenicem exercitum convertit. U. Et post triennii tempus misit Iason Menelaum , supradicti Simonis fratrem, portantem pecunias regi, de de negotiis necessariis responciperlaturum: a . At ille commendatus regi, eum magnifica laciem potestatis ejus, in semetipsum retorsit summum iacerdotium, superponens Jasoni talenta argenti trecenta. 23. Acceptisque ar se mandatis, venit, nihil quidem habens vinii saςerdotio, animos vero crudes is tyranni, &krie belluae iram gerens. Q. Et Iason quidem, qui proprium s atrem captivavςrat, ipse deceptus prometus in Ammanitem expulsus est regionem. 17. Menelaus autem principatum quidem obtinuit: de pecuniis vero regi promissis, nihil agebat, eum exactionem laceret Sostratus, qui arci erat praepositus. G. nam ad hunc exactio vectigalium pertinebat quam ob causam utrique ad regem sunt evocati. 29. Et Μenelaus amotus est a sacerdotio, succedente Lysimacho fratre suo: Sostratus autem praelatus est Cypriis. Io. Et cum haec aperentur, contigit, Tharsenses de Malotas seditionem movere, eo quod Antiochidi regis concubinae dono essent dari. Festinanter iraque rex venit sedaret illos, relicto suffecto uno ex comitibus suis Andronico. I. Ratus autem Menelaus accepisse se tempus opportunum, aurea q-dam vasa e templo furatus donavit Andronico, ocalia vendiderat Tyri, & per vicinas civitates. 33. Quod cum certissime cognovisset Onias , arguebat eum, ipse in loco tuto se continens tioch secus taphnem. D. Unde Menelaus accedens ad Andronicum, rosebat ut Oniam interficeret. Qui cum venisset ad Oniam, de datis dextris cum jurejurando quamvis esset ei suspectus suasisset de asylo procedere, statim eum peremit, non vcritus justitiam. 33. Ob quam causam non solitin Iudaei, sed aliae quoque nationes indig*bantur, de moleste serebant de nece tanti viri injusta. 36. Sed regressum retem de Ciliciae locis, adierunt Iudaei apud Antiochiam simul de Graeci, conquerentes de iniqua nece Oniae. 37. Contristatus itaque animo Antiochus propter Oniam, de flexus ad misericordiam, lachrymas fudit, recordatus defuncti sobrietatem , timodestiam. 48. Accensisque animis, Andronicum purpura ex tum, per totam civitatem jubet circumduci: de in eodem loco, in quo in Oniam impietatem commi- vita privari, Domino illi e dignam retribuente poenam. 39. Multis autem ia-crilegiis in templo a Lysmacho commissis Μenelai eonsilio, de divulgata lama, congregata est multitudo adversum Lysimachum, multo iam auro exportato. s. Iurbis autem insurgentibus, ocanimis ira repletis, Lysimachus armatis sera trihus millibus iniquis manibus uti coepit, duce qu dam tyranno, aetate pariter, de dementia provecto. i. Sed, ut intellexπunt conatum Lymmachi, alii lapides, alii sus es validos arripuere: quidam vero cinerem in Lysimachum jecere. t. Et multi quidem vulnerati, quidam autem de prostrati, omnes vero in fugam eonversi sunt zIpsum etiam iacrilegum secus aerarium interiecerunt. 3. De his ergo scepit judicium adversu. Menelaum agitari. M. Et clim venisset rex Tyrum, adipium negotium detulerunt missi tres viri a senioribus, M. Et elim superaretur Menelaus, promisit Ptolemaeo multas pecunias dare ad su dendum gi. 66. Itaque Ptolemaeus in quodam atrio positum quas refrigeraia gratia regem adiit,
225쪽
mntaria in Lib. II. Machabaeorum. Cap. IV.
et desuriti sententia: . & Menelaum quidem universae maliti reum criminibus absolvit: mi seros autem . qui, etiamsi apud Scyllias causam dixissem, innocentes judicarentur , hos morte damnavit. U. Cilb ergo injustam poenam dederunt, qui pro civitate, S populo, de sacris vasis, causam prosecuti stat. Quam ob rem Tyrii quoque indignati, erga sepulturam eorum lium lissimi extiterunt. so. Menelaus autem, propter eorum, qui in Potentia erant, avaritiam, peria manebat in potestate, crescera in malitia ad insidias civium.
Rior pars avit. ad'. ordine temporis collocanda est A Postea tempore Iudae Machabaei p. n Ro. Moa os 1 postv. t ε. cap. t. lib. I. posterior vero pars a v. I. us AMICITIA, ετ socrkτATE eum Iuda , & Iudaeis
ei irrogatam per insidias ab Heliodoro co M s Uscar v a s POMERE ad insandam prae eram libidus xx x ouo in Aiax Ioc Mus, Q. I Noa IL puta nem: Ephebi lar aere vocantur puberes , adolescentes rEpi hanes apyntit a T. eratque frater Seleuci enim elt pubertas, adoleicentia, quae in maribus occisi M ills AT Iano v Hebr. vocabatur Iesur, sit anno aetatis io triui enim est juventus, unde Hebe di. sed Graecinas ethnicum nomen assumpsit, dictusquc est tia est uxor Herculis, ac Dea pubertatis, de traventutis Iasona paATlla ore In auu MUM sae sto TIU HI Prognata ex Iove, de Iunone, in Hesiodus in Theogn. scilicti Pontificarim. Grae est: in πισει- substitisins sub Vιαι. g. ADITO R Ga P o ITT I A GENTI TA' M. Petasus erat galarus latus, qui erat infisae examisi1KYA 3 o. I Q t suerit haec sinum, calcula ex eorum: aut potius petasus erat velum, de coitim tegens ςis, quae dixi cap. praeced. v. II. Iupanar, ut eo tecti impudenter pudendas, de nefarias
solymitana. Quid haec fuerint dixi l. i. e. i. is. dc de hia tas in palaestra, Iucta, cursu, stadiis, hanis certantes fuseasit Petrus faber liba. Agonist. 17. dei 3. ubi inter spectarent, quin de ipsmet iisdem retiarent, de praeoeetera ait: Ephebiam Lyran. optime exposuit prostibu- mium victori constitutum adipiscerenturi unde explicans Ium vulcherrimorum iuvenum, Ze Athen. l. r. Di Oc subdit ζ ET PRAEEt Trotiis Eius ira os Ta Ephela, ait, sunt prostituti pueri, qui . Reg. x .Hebr. id est, praemiorum , quae vin tantibus praeberi solebant, oeantur Xad. - id est, sparci, de sceleratu qualia erant aurum , argentum , emonae, vestes, ar Noster vertit effeminatos. Lyran. prostibula mascula. ma E quae vocat injusta, id est, iniqua, quia sacerdo- Iidem vocantur τετελεσμε Φ, id est, initiati, & conse- tibus ind: Ma erant, utpote laica, iuvenilia, impudem crati, scilicet Astartae, sue Veneri, aut Priapo. Syrin tia, de lasciva .rum enim Dea erat Astarte sive Venus. Iidem utebantur ET IM 1x aerrita Diaeil qualia haec su galero lato, qui inde Petasus dicebatura πετέμνεμ, id rint dixi lib. i. c. a. v. is . Graeca habent: post dim προ- est, extendo. Aut perinis erat cortura, quae Iupanari t-m: solebat enim discus per palaestram circumferri, utabatur ad tegendas earum spurcitias. Rursum idcnt ac praemium vincenti promutum dilco imponi, u Per Faber per ephebam accipit Dorus, de popinas ad comes hoc pluries ad disci certamen invitarent, di provocarent, uiuum, de compotandum: voluerunt enim imitari suum uti docet Petrus I aber lux . Axoatii. c. et regem Ant. Epiptunem, qui cum popularibus, quos in GRAECAT c coxi AsJ ita vocat ludos Graecorum , v tabernis reperisset helluari, ac compotare, &cum iuve- Olympicos, fle Isthmios, sui Corinthi relabrabantur Inibus nepotati, saltareque solebat a unde a amuis pro aliosque similes Gentilium ritus, de quibus gloriabantur Epiphane dimis est Epimanes, id est, insanus , teste C Graeci, id eit, Gentiles, praelertim qui in iis victor Athen. lib. s. Dimos p.s . Hinc lupanaria cauponis erant Palmam, &praemium tulerant. vii cis
coniunctar venter enim cibo, vinoque saturatus in V UARUM GRAT i A pax te otiosa sos CONTEM 'nerem profluiti&, ut ait s. Hier. despumat. Causam subji- Tro uallas AT, id est, periculose contendebant aemu cit Faber dicens: MSyriae M. ινε rimis fretu ratem νυν se lari ludos, ritusque Graecorum, &gentilium, ac alter alterum in iis superare conabatur, de eoque gloriabatur. --s uvisia μνώω ibus ludic-- Nota peruausa: periculum enim erat tum rixarum de oran trium tortuam sus, ex pugnarinn, ne iis se mutuo invaderent, dc conlacerent Irus unctiminu a mi: M. ur inoammare iis νον-γ' tum ne i Graecis puta Antiochis Asiae regibus quas Graecimim publiea eputarum rua εο sisis stilior, aerumpit -- plane subiugarentur; tum maxime periculum erat a Deo, nem rei vel- - μυ--n anν γε- ωαι - privara ne ipse apolitatam eorum a se de Iudaismo ad Gentili sed -- --ι-- - μα- , L . . dae V mum de mones, acriter puniret.
-leab -ltismate vino ραον in, --rant, Iocu-- a Meta tum ante sub Ptol. Philopatore , qui initer I inb--- .aeos prosecutus est, ut patet exii,3. Macti tum paulo -m L . T in p. . post sud hoc Antiocho Epiphane, idque in poenam h ET g, RMI IN I xoso raera AMT, AN rus apostasiae ipsorum: unde sequitur:
gai Syriaei quare tiocheniamplai suis regibus tinu ME NOM CEDITI Deus enim suas iniurias lente, sed V ir runt privilagia , qtata pariter habuere Alexandrini, de aeriter punit. Nam, ut ait illat Dia lanisu Aasent pede a Romini. Unde ia Paulus dierast ci- R -- fu a sed ferreaummi . de, ut ait Valar. M . l. i. c. . seu sts sagellationi jam paratae se exemit Actor. 11. s. duia vininera Didimina nu/du ira, sin v x xxx. AEMOTI Hrs patriis institutis, scilicet Iudae rum legibus, moribus,&ritibus, qυ AE RUMAMI TAT 1 CUM AUTEM QUI N QUERN AI 2 AGON c benevolentiae Causa tisonis A RE Gillua Persa- at caca a αιτο I Agon fignificat ludos millis V tum, Se Graecorum licet Ethnicorum, de idololatrarum eos jam dictos similes ludis, &uoni solympicis, Mit υτ RANT CONsTaTυTAl Hi enim reges indulserant post quartum quemli t annum celebrabantur; idemuo Iudaeis suis legibus vivere, vetuerantque eos ad Gentilium orati exinatis rem vocatur. Quare hic agon diu rius religionem,&mores erat: His inquam amotis impius 6c erat ab agone Olmpio , qui quarto quoliis avo' amitata Ialon Gentilitios rinis induxit di idque fecit νεα celebrabatur, nec in praetentem annuta cadebat, uti Io 'aerari νατλ Euνοι uti et .i Eupolemus ollandit saluaus. MU
226쪽
Commentaria in L H II. Machabaomm. Cap. IV. 73
Misi et I x ou Simoniacus Pseudopontifex vi os Α ΕΥ νo Y Tai EM MI ITER Pus in IsIT IAS MUL RI. II. PECCAToxas J utpote impietatis , & idololatriae Ias nis legatos, adminii tros ι de executores . Serarius proporatorer censet legendum precator. a: hos enim signibiicit graecum quod tamen Compl. vinum
δε---ει; de ita pro pinaram legendum censet Sali nus. De quihus Suidas, di Sigonius de Rep. Athen. erant, inquit, qui ad ijecinctata, festa, oracu. Ia, rerum aue divitiarum curationem mitte tur . Ita Diodorus biculus eos vocat, quos Dionysus tyrannus ad ludos Olma picos cum suu carminibus miserat. Hii strarodes adulator Athenis rorationem promulgavit,
ut qui ex plebiscito publice ad Antigonum , de Demetrium mitterentur, non ierati , sed theori dicerentur , sicut qui Delphis & Gympiae solemnibus G eorum conventibus victimas pro civitatisia agunt, ut inquit Plutarchus in Demetrio. Graeca addunt et ut em sistochmsi essem, id est, iure tiochensium donati ab
ai . s J id est , cum amnii, verbis exaltasset regiam Anti chi reteilatem, maiestatem, & splendorem , quod sciat et i pie per eam quidlibet in Syria efficere possct nons lumin prophanis, & politicis, sed etiam in Ecclesiasticis, & linis , i 3ue posset Ieroliam Pontificem constituere , quem vellet i adeoque Pontificat rima Iasone in je transister qua arte, & fraude Menelaus a Iasone is
xi υκ Pontificitum a s υν κνo Maias Iaso MI TALENTA A G NTI TRica NTA, J tantundem ic, licet amplius Antiocho offertari , quam Iason obtulerat . Sicut ergo Iain oblatis Ant. Epiphani 36o. t lentis emit Ilant incatum, eoque extrivit fratrem suum Oniam lanctum: sic pariter Menelaus missus a Iasonei' drachmas TR ac auras iM Ac is ictis in Hanc o lum 1asonem dolose iupplantavit ,& extrusit promittens xis J Drachma argenti est Iulius sive regalis Hispanicus I reri alia trecenta talenta praeter 3ω. a Iasone e cm pro didrachma ergo sunt duo Iulii, sive duo regales: quare mam. Unde Gra est,s 3IUMmralentis trecem strecenta didrachmae ficiunt Iulios , sive regales sexcentos hoc est, sexaginta aureos Romanos , quibus multae victi mae , puta oves , & rapti coemi poteram ad sacrificium Hercinis. Nonnulli tamen putantes hane summam nimis esse vilem, de exilem in Pontifice ad mutandam Antiochi regis benevolentiam putant has didracnmas fuisse aureas, eas tamen vocari avrοι , id est, pecuniae, q. d. misit I s argenti, id est, pecuniae didrachmas aureas rxentassruae hiciunt sexcentos aureos Romanos. Ita Sanchezirachnia enim auri est unus aureus; didrachmaereo sunt duo aures: quare trecentae didrachmae auri sunt sexcenti
IM s AC ira crure Ha c. Lis 3 qui quasi Deus sertitudinis , bellorum , ac celetaminum celebratur in Syria, & Turo, eratque proprius Tyriorum Deus , Heriue Hercules Tyrius dicebatur . vide Gyrat dum de diis gentium in Hercule, unde multi putant, Herculem non alium sitisse, quam Sampsonem , qui iux- q. d. Iason promiserat regi pro Pontificatu ῖ . talenta sat Menelaus summam hanc auxit, Be pene dupliravit: sicut enim cum res in aucti me venditur, saguli augent pretium, Ze quilummum offert pretium ruires cedit: sicia Menelaus addens trecenis, promittensque regi versen 6 . talenta Pontificatum obtinuit , herumque suum Ia nem callide exclusit.
eum quas Pontificem loco Ialonis sulciperent) va Mix,
tum quia innelaus erat e tribu Beniamin , quae inhabilis erat ad sacerdotium, cum D ι,n cisci ex tribu Levi, ideoque ad eum habiliss tum quia impius erat, ae per simoniam Ponti .catum sibi comparabat : ΛΜι-
iit onum verum, sanctumque Pont. per Andronicum crudeliter occidi.
ta Tyrum in Palaestina rarae sortitudinis tuae edidit ' coniam Pont. capri v A v x AT , I exempla, ut dixi in libro Iudicum . Hinc ibidem ce- a famulo suo Menelao νκον. Gu. IN AMMAM 1 TEM
Iebrabatur agon quinquennalis in honorem Herculis , . . - - o- -
quo athletae profitebantur se imitari Herculem ; ide
que ibidem in gymnasiis proponebantur Herculis ii, tuae. & sacella, uti ex Galeno , Pausania, Athenaeo, di alii docet Serarius. GAs νo a Tu Lava RUNT RIM. J q. d. Iasen misit trecentas didrachmas pro sacrificio Herculis, sed ejus legati licet impii , minin tamen scelerati quam Iason, eas portantes etan essent Iudaei, Deumque verum colereia, &idola detestarentur, roga t, ne in Herculis Dii gentium sistificia , sed in alios usus expenderemur. Quare Ant. Dinianes easdem expendit in labricam triremium, quas ipse adornabat pro prima sua expeditione in AEgyptum, de qua sequitur.
TORIs a Gis,3 qui a Philometore rege suo defecerant, ejusque fratrem juniorem Ptol. Euergeten , qui & Physicon distri est, sibi regem creare volebant. I MAnt. Epiph nes videns diuidium duorum fratrum silicet Philist xx Puti sus as T allo Iou M. J Iustum hoc fuit Dei iudicium , de iusta talionis prima, ut qui fratrem lupplanta. Verat , a funulo supplantaretur; & qui Pontidicatum e-rat, i majori myore exploderetur, &quit m S cium Pont. in exilium merat, exul apud Ammonitas misere viveret. Hic vide quam verum sit illud iacies. c.17. 18.
Ponti ritu ab Ant. Epiphane , eo quod 36o. talenta sibi promissa non praestaret. Quare Epiphanes loco Menelai pcuatilicem creavit erus fratrem Lysinuchum eadcm sibi, ut videtur, promittentem. Ita impius Metu laus impium Idonem exturbavit, &ab impio tratre Lysimacho pariter exturbatus es Cum enim agitur de honore , & ambitu frater satrem non agnoscit, ted odit, de supplantat.
Quisque enim disnstatem sibi optat potita, quam fratristis, &Phystonis de regno EMpti litigantium ipse quasi imo non raro fratri eandem eripit. Tanta est vis an avunculus utriusque Cleopatra enim sbror Epiphanis D bitionis , & cupidatatis in homine per pecratum cor- erat mater utriusque finxit se velle esse litis arbitrum , & rupto .
co ucu MAE DONO llax NT DAT J ab Epiphanei ut ex eorum redditibus tai vestes pretiolas, monilia, ancillas, famulos, &rridas compararet. Audi Ciceron. Ach.
tradis Plato in Alcibiade , Plutareh. in Themistocie ,ΑAthen. l. 1. Strabo l. a 4. Porro Tharsus & Mallus eram nobiales Cilicue civisates, quae proinde indisnatae sunt se data meretrici, quae ab Antiocho an o suo se vocabat An. tiochidem , ideoque tumultuatae sunt. Ouoci 'a illi. v coacis mediatorem, ac inter intres rem componere , sed reve ra intendebat regnum utrique nepoti eripere, &sbia rorare. Id sub orati prinutes resypti , & tutores resis noluerunt , ut ipse reora AEgypti se Immisceret . Ethoe est quod hic dicitur : c. M coo vovissET AN
Mari, i eum, quasi regem, imo quasi Deum quendam terrestrem talis enim volebat halari&adoran Antiochusa excepit Iason: e- faexurum ιι με, σι-ὐ s, ut sequitur. Pro Miti Mibaia Noster legit in Graeco iam Iegunt id est, fisuritiei,M ; sed eodem redit sensus. Crena. in Esdram a Cre.
227쪽
Commentaria in Lib. V ngachabaeorum. CV. V.
chaccurrit Antiochus, ut tumultum sedaret res icto Antiochiae prorege Andronico , in sequitur. oui sanctus Pontifex a a Gosa AT auM J Menelaum de sacrilegio, quod vasa aurea seratus e templo dedisset Andronico proregi , ut sibi Pontificatum restitueret. I ii et enim Onias injuste spoliatus esset Pontificatu, &exularet Antiochiae; tamen quia vere ipse erat Pontifex ex zelo Pontificio redarguit sacrilegum , esto probabiliter scuret se hac rati me necem sibi accersere: scieta enim per eam se martyrii lauream quam optabat adepturum.
xwus DA MMIM J locus hi erat quinque passuum mil. hbus distans Anti ia. Vade a Dione lib. sa. nuncupatur suburbium, ita dictus a copia laurorum, q.d. lauretum, enim est laurus: quare in eo erat fanum celebre vollinis , ideoque erat asylum omnibus tutum , & inviolanile.
Hic sepulitas fuit s. Bab. las martyr,qui Apollini silentium indixit, ideoque a Iuliano areitata exhumatus suu . Vide eius acta. Iuxta hunc locum sepultus quoque sati SIMarius Antioch. Epit copus, 3emarur; led inde translatus suit Romam. Huc ergo quasi a salitum confugit Onias Pontifex, sed per dolum ex eo eductus ab Andronico per fide ,-sceleste contra fidem ei datam, & iuratam occisus fuit. Quare Iudaei, &Gentiles indignE laneti Pont.
dem sutentes Andronicum apud Ant. Epiphanem amis runt, qui eum purpura exutum circumduci iussit per ut bem, & in eodem loco occidi, in quo ipse occideratoniam, ut sequitur. Ita occisus est onus sanctus, &χει ostu Pontifex postquam annis Iudaeorum synas amaequem Remp. magno animi robore contra impios sustentasset. Quilis autem, quantusque lacrit li luci, tum ex eo quod omnes Iudaei , α Gentiles mortem eius luxerint ;M-- pius rex Epiphanes lachrymas Ddcrit; tum ex elogio, quod es dat Scrip. c. t s. ra. ubi Iudas Machabaeus pii naturus contra Epiphanem vidit in somnis Gniam, qui fuerat summus si mos , virum bonum , S: benignum, verecundum visu, modestum mori s , & eloquio dec
rum, Squia puero in virtutibus exercitatus fuc rat, misnus protendentem, orare Pro omni populo Iudaeorum.
Erat autem illi socius Orationis Ieremias, qui ipse qumque a luis , Dei descrtoribus peremptus fuerat in AEgy
q. d. cum populus ob Lysimachi scelera , & caeriti sta tu multuaretur, Lysmachus populo opposuit tria millia x malorum Duce Tyranno, sed eopulus undique concurrens , furensque lapidibus , & nutibus eos sus vii , &Lvsimachum iuxta aerarium sive Maophylacium templi occidit. Haec est summa eorum, quae suse in seq.
ΜENELAUM AG TAη t q. d. Iudaei Alenelaum quasi omnis litiae auctorem, qui iratri suo Lysimacho Plemd pontifici tot scelera, &lacri Iegia suasisset accusarunt apud Ant. Epiphanem, qui rem litemque jussit judicialiter contra Menelaum agi.Eτ cuia su ERA E TU multitudine testium, de evidentia gravissimorum criminum reus convinceretur νηοκ si T PTOLEMAEO Dorvmenis filio, in addunt Graeca , qui auctoritate, &gratia valitat apud Ant. Eoiia
D. M a sil ut Menelaum quasi innocentem absolveret; Iudaeos verbaccusatores quasi calumniatores pinna tal, nis ad mortem damnaret , cum ipsi prorsus essent ii in e tes. Itaque fictum est, ut sequitur.
TATE J Pontilicia. q. d. Menelaus occisis a popialo se, ire tuo Lysimacho Pseudo-pontifice per aulicos Pecunia corruptos intruti se rursum in Pontificatum , eum non esset de tribu Levi , sed Beniamin, ut dictum est vers. 13. MNnelaus ergo Pontificatum sessit non legitime, sed ut in.
trusus per quatuor annos scilicet ab anno I o inae rum,
quo ipse curavit occidi Oniam sanctum Pontificem usque
ad annum 3 s. Graecorum , quo Mathathias contra eum,& regem Epiphanem insurrexit, ac a populo Dux, &I onti tex suit creatus. Licet enim Onias sanetias filium haberet Oniam, cui ure successonis hereditariae Pontificatus illo aevo de turi tamen is iam fugerat in AEgyptum, ac Heliopoli aliud timplum erexerat, ejus alte seontificem constituerat. Iason autem fiater Oniae tuane indignus erat iviti Matu, ut pote smonticus , bcapcillata , qui Iudaeos ad gentillimum traducere rata Diuit , ut audivimus initio capitis . Deficientibus ergo legitimis heredibus Ponti reatus devolutus et ad Mallinthiam, eiusque filios Iudam, Ioliatham, & Simo.
I Udaei videntes in ealo acies militum eonfligentes ex eis accipiunt omen instantium bellorum , ct eaedium
Ant. Epiphanis. Jason ex Ammonitide reversus Ierostarmam occupat , E per eaedes in cives vagatur. Mox M. Ant. Epiphanes PQ pro exclusus iram suam in emas I. Aos e mst: quare Ierosobmam capit , in eoque 8α mellia trucidas, M. millia incarcerat, ct totidem divendit et tem am violas, Dabar abusis ex eo I 8 . talentis. Inde rediens Antiochiam in Iudaea reliquit praefector, qui graviM , quam
in Desos affligunt. Quare radas Mactabam cum D:s fugit m desertum. I. T. Odem tempore Aruiochus secundam prosectionem paravit in AEgyptum. 2. Contigit autem
per universam Jerosolymorum civitarem videri diebus quadraginta per aera equites discurrentes, auratas stolas habentes , ω hastis, quasi cohortri, armatos, 3. &cursus equorum per Ordines digestos, &congressiones fieri cominus, de scutoruin motus, & galeatorum multitudinem gladiis districtis, & telorum jactus, &aureorum armorum splendorem, Omnisque generis loricarum. q. Quapropter omnes rogabant in bonum monstra converti. Sed cum salsus rumor exisset, tanqua invita excessisset Anti nus, assumptis Iason non minus mille viris, repente aggressus est civitatem:& civibus ad murum convolantibus, ad ultimum apprehensa civitate, Menelaus fugit in arcem. o. alan vero non parcebat in caede civibus suis, nec cogitabat prosperitatem adversum cognatos malum esse maximum, arbitrans hostium& non civium te trophaea capturum. 7. Et principatum quidem non obtinuit, finem vero insidiarum suarum confusionem accepit, & profugus iterum abiit in Ammanitem. 8. Ad ultimum , in exitium sui conclusus ab Areta Arabum tyranno , fugiens de civitate in civitatem, omnibus odiosus , ut resum legum & execrabilis, ut patriae te civium hostis, in AEgyptum extrusus est : p. & qui multos de patria sua expulerat, peregre periit, Incedaemonas profectus, quasi pro cognatione ibi refugium habiturus ἔν i o. & qui insepultos multos abjecerat, ipse & illamentatus,& insepultus injicitur, sepultura neque peregrina usus, neque patrio sepulchro participans. II. His itaque gestis, suspicatus est rex societatem Meriuros Iudaeos: tu ob
228쪽
Commentaria in Lib. II. Machascliorum. Cap. V. s
hoe prosectus AEgypto efferatis animis, civitatem quidem armiscerit . Iz. Iussit autem militibua interficere, nec parcere occursantibus,&pπdominascendentes trucidare. II. Fiebant ergo caedes iuvenum ac scitiorum , & mulierum & natorum eam minia, Virginumque & parvulorum neces. I . Erant autem toto triduo octo ora millia intersecti, quadraginta millia vincti, non minus autem venundati. is. Sed nec ita iussiciunt: ausus est etiam intrare templum universa terra sanctius, inanelao ductore, qui legum de patriae suit proditor: I S. &scelestis manibus sumens sancta vasa, quae ab altare usti civicitHus erant posita ad Ornatum loci, & gloriam, contrectabat indigne, &contamurabat. II. Ita alienatus mente Anti bus, non conii Gabat, quod .propter peccata habutantium civitatem, modicum Deus fuerat iratus; Promer quod &accidit circa locum despectior i8. alioquin nisi contigisset eos multis peccatis involutos, ct ut Heliodorus, qui missus est a Seleuco rege ad expoliandum aerarium, etiam hic statim adveniens flagellatus, &repulsus utique fuisset ab audacia. 19. Uerum non propita locum, gentem: sed Propter gentem, locum Deus elegit. ao. Idc dique & i in locus particeps factus est populi malorum: post ' autem fiet socius bonorum, & qui derelictus in ira Dei omnipotentis est, iterum in magni Domini reconciliatione cum summa gloria exaltabitur. xi. Igitur Antiochus LMe-Octingen Is ablatis de templo talentis, velociter Antiochiam regressus est, existinians se prae superbia terram ad navigandum, pelagus vero ad iter agendum deducturum propter mentis elationem. 22. Reliquit aurciu&praepositos ad affligendam gentem: Ier solymis quidem Philippum gens' Phrygem, moribus crudeliorem eo ipso, a quo constitutus est :13. in Gariaim autem Andronicum & Menelaum, qui gravita quam ceteri imminebant civibus. M. Cumque appostus esset contra Iudaeos, misit Odiosum principem Apollonium cum exercitu viginti& duobus millibus, praecipiens ei Omnes perfectae aetatis interficere, mulieres ac juvenes vendere. 23. Qui cum ventilat Ierosolymam, pacem simulans, quievit usque ' diem sanctum LMathi: &tune ieriatis Iudaeis, arma capere suis Praecepis. 26. Omnesque qui ad spectaculum proceiserant, trucidavit. ti civitatem cum armatis discurrens, ingentem multitudinem peremit. 27. Iudas auiatem Machabaeus, qui decimus fuerat, secesserat in desertum locum, ibique inter feras vitam ininontibus cum suis agebat: ec simi cibo vescent , demorabantur, ne participes csicnt coinquin
T T oecaput a v. ii. ad finem , aeqtie ac caput 6. Sc 7. o ALL dine temporis, quo gusta sunt collocandum est m
o M c. I. lib. I. aute imirum cap. 2.
PEGτνTUM J ut eam armis subjugaret, sed a Romanis prohibitus rediens in Iudaeam vicinam indignati nem suam effudit. Idipsum ante trecentos, de plures annos Gabriel praenunciarat inuicia cxx. v. xD &seq.
stadiis distractis, de telorum iactitas constigentes, uti verbis sequentibus valde est cacibus auctor exaggerat quae omnia fuerunt proguoltica ingemis cladis Iudaeae imminentis, ut sequitur. Porro haec portenta fuere ab Angelis jussu Dei in aere effecta per vaporum , di exhalationum certam dispoliti nem, motum, &concursum, qua speciem acierum confligentium prae se ferret, ut per ea Delis Iudaeis praesgni ficaret stragem eis mox ab Antioch. Epiphane intereaaam Bac praelia quaecum eo gellurus erat Iuta Alactabatis . Sic antequam Titus, &Romani obsiderent, de caperent Ierosolymam ii. die mensis Maji ait Ioseph. lib. r. de bello c. I t. post dira fessos sinu ν-- farei
ειο-ιcια -- . Idem accidit tempore S. Gregorii cum Longobardi invaderent Italiam. Audi eum hom. i. in D
fusuis, fanu emeor ea tor. Iulius obsequens lib. de prodigi ix ad Augiistum Caelarem cap.s. & rcfert L. OP, ni io A: Q Posthumio Cossi Conlae ararux in eoelo volare vita, &C Mario & Horci Coss. Arimini canem locutum, arma coelestia ab ortu &occasu visa pugnare, & ab occa-1υ .inci . L. Scipione &C. Norbano Cou. per Syllana tempora, inter Capuam, & Vulturnum, ingens signorum sonus , armorumque horrendo clamore auditus, ita ut viderentur duae acies concurrere per plures dies. Pansa stem, di Hirtio Coss. cum aduersus Amomum dimica. retur, armorum, telorumque species a terra et ita cumsessore ad coelum serri. Eutropias lib. 6. hi floriae , cum Gelar adversus PompQum limicaret, refert, tantum in aere armorum str.pitum fuisse, ut Antiochiae,
reant. Similia Calaris caedest praecessere signa, de quibus Appianus lib. 4. civilium . mmmvim , inquit ,
lib. decimo aurito Metamorpirose :
Similia portenta recenset Seneca in quaest. naturat. A fuit. Niphus in Meteorologicis, Com. clamma Frisius in Cosmocriticis, Conr. Lucosthenes licet iis fide heterodoxus lib. de prodigiis p. I sq. xto. & xxv. Nemini mihi in Belgio cum puer essem smilia in coelo ostenta fuisse ostensa sub initium bellorum Belgicorum, quae proinde Belgio instare ex hisce innis viri lapic tes , iam tum praenunciabant & eventus docuit , d cetque adhuc praenunciationem fuisse verissimam . Denique Astrologi, ac nominatim Ptolomaeus in Centu quio c. s. centet haec fieti naturaliter vi astreinum, ac praesertim ui astri Pres ei; se & August. Niphus lib. i. Meteor. sol. gr. pag. 4. sed verius est haec fierit1πω videntia speciali Dei per Angelos, qui tamen astris , ventis, & vaporibus ad haec spectra producenda utuntur, ut figuras cladis praesignificent. vide Christ. a
quae conflictus in Iudra fore acies praemonstrabant eo Ne a Ti J ut scilicet Iudaei in hisce eonflictibus forent superiores, neque vincerentur , sed vincerent , uti de satio Antioch. Epipha m vicerunt Iudas, eiusque irratres Machabaei.
τατε in J puta Ierosolytium. Iason hic frater Oniae sancti Pontificas data pecunia emerat Pontificatum ab Epipha. ne, itaque Ponti tuaru extruserat fratrem Oniam : led Menelao plus pecuniae offerenti Epiphanes Pontificatum
229쪽
6 Commentaria in Lib. II. Maςhabaorum. Cap. VI.
Hidii excluso Iasom. Iason ergo audiens rumorem de morte Epiphanis, cum jam et iis offensam, & potentiam
non mraiicrct, ςx Ammonitide, ubi exula tarmatis mitire viris rediens, Ierosolymam invasit, de occupavit, ut Pontificatum recuperaret. Qit circa MENELAUs, qui Iasonem extruser lex urbe νυ sit IN ARC M montis
v I. Er νη luci ν At uri sacrum, puta Pontificatum , tio M annexum D incipatuin politicum quem maxime ambierat Iason, tunc enim Pontifex simul erat Dux, & prin
fuente eivium multitudine ipse quasi hostis, & tyrannus eum suis urbe expulses fuit. Quid enim poterapi mille eius viri,&insidiae costra centena,& plura civium millia
T 1M , indeque errans, & vagus instar ini profugit in Arabiam; sed eum ibi Arethae reside proditione, vel regni ambitione esset suspectus, captus et fugiens abiit iq yptum;quia Ptolem*us rex AEgypti hostis erat Epiphanis, sed pace inter utrumque conciliata, Iason, ne Epuphanes eum a Ptolimaeo ad necem deposceret ex AEgypestprofugit ad Spartanos, quasi veteres Iudaeorum amacos,& cognatos: ibique misere in exilio vitam finivit,mortuusque immana caruit 1 pultura , sepultusque est sepultur asini in sterquilinio. V s. Ux a aν sti i. osti J Graceati cum id est, transtragor, a stata, utpote quia Iudaismo ad Gemtilismum apostatastet , &ceteros apostatare compelleret. V ἔ Suspica τυς 1sT R Epiphanes o ei ET A TEM Dhsallio Ο secum initam Iop. os.' Causae suspicandi erant, Prima, quia schbat eos sibi infensos , eo quod ipse eis ademisset Oniam tant. sancim,eique suris rogasset impios .& sacrilegos pseudin pontifices Ialonem , Menelaum, & Lysimachum , qui eos a Iudaismo ad tant, iismum traducere satagebant. Secunda, quia Antiochusa Romanis ex AEgypto cum infamia expulsus putabat se jam Iudaeis sore contemptat, illosque vicinorum AEgyptiorem & Leiorum Romanorum et stet os iugumsuui' excussaeos, uti excusserant. ymii. Tertia, quia ipse sciebat se ob avaritiam, & critalitatem Iudaeis erosum
arta , quia Iudaei Lysimachum i se Pontificem constititum lapidaram . Minta, quia ipsi sparserant salsum rum
rem de eius morte v Gorionides ipsos de ea exul asse. Venerama, inquit, er
AEgypto ierosolymitae parabant se ad ilii resiliendum,
im de mox advent lati portas occluserunt. Haec omnia reis biebat Epiphanes per tuos exploratores, de amicos, &praeterium per Menelaum, cui poli lapidatum Lysmachum elu fratrem ipse Pontificatum rei ituerat. Hic omnia Iu- Grum contra Epiphanem consilia, acta, dictaquς ipsi prodebat v. is. Atque his de causis Epiphanes portas urbis tibi occlusas vi perfringens tanta crudelitate, &barbarie in Iudaeos saeviit ut spatio trium dierum occideret 8, millia , U. venderet tot utem rapta vinciret , ut sequitur. v ITA ALi MAT Us MENT Graece elat u-ι- AM- 'τ iocus, , putabat se Iudaeos supplantasse, ut eis quasi mancipiis uteretur, eorumque templum sacrilege vini
Deus non propter locum Iudaeae gentem Iudaeorum elegit. Λ sed 'opter gentemissorum olim sub Davide, Ze salom ne fidelim di sanciam, locum Iudaeae elegit, ut in eo. biconderet domum, puta tempsinn, in quo quasi sanctissimus intolan cives, ter . , di filios sim habitaret. At iam ob peccata grandia snixorum Deus templum destruit, inudque praedae dedit Antiocho, ted ut speramus eodem rursus redivit cum Iudei poenite lites ad Deum suum eonversi fuerint, illique pie dclancte servιerant, uti ante
secerunt RνιiQUIT A. TEM 1 T PRAEPosi vos a D a νLI
GEM DAM GENTEM J qu Antiochus rediens Antiochiam quasi ad regni sui sedem regiam reliqui in Iudaea homines saevos, de feros,qui magis quam ip. e Iudaeos afixerunt, nimirum Philippum, Andronicum, α Menelavin pseudin pontificem omnis malitiae suraestorem, Sincentorem. CUM ua a pro Irus nonnulli legendum putant v sit is, unde Graeca habent
Da s. q. d. cum Antiochus cor situm apposuistet, id est, statuisset, stabilivisset, &obfirmasset contra Ilidos, ut eos perderet, de annihilaret si postri , Nisi et otii visu Nn Iud is exoIum pQxcth Μ Ανοι oui 3M c Μ
cixa J Hic est ille Apollonius, qui Antiocho Magno contra Romanos rusi ante dextrum eius cornu diacebat eum sinistrum duceret Hannibal teste Livio lib. 37. Idem paucis post anitis ab Epiphane imisus eontra Ilium Machabaeum ab eodem victus cit, di occisus . Machab. 3.
Oanda laetificia, laciaque incia stilo sabbathi a Iudaeis
uos τυ a AT ' id est, siturus erat d. eimus Pontifex computando a Gaddo qui Pontifex fuerat tempore Aldixandri Magni. Ita M, 3c Mariana, Lyran.&Dion. Simplicius alii censem Iudam vorari decimum, quia tum mordine sacerdotum erat decimus. Aut potius dierat Iuda decimus, id est, decemvir sive unus e decem primoribus, Et principibus sacerdotum , Pi populum reserim. Por-rb in Graeco simplieiter vertas: I Maasa rem decimus inur, o hoe est, Iudas ggregavit sibi novem socios paris fidei, divirtutis, quorum ipse erat decimus, eum quibus ipse in montes secessit vivens herbis inter seras. Sic S. Bruno cum sex sociis secessit in speros Carthusiae mootes, ibique Carthusianorum Oidinem instituit. Sic noster s. Imatius avsito,it sibi novem socios ovorum ipse erat decimus, cum quibus secedem Socaei. Iesu inllit uiti sta Iudas cum novem Assidaeis illius aevi religiosis, de quibus lib. r. cap 7. v. H. in montes recessit, ibique herbis uictitans austeram egit vitam. Ita Salianus &alii. Iudas erro cum suis paren tibus, fratribus, & sseclis fugiens tantam persiculorum rabiem
COIM Uria Arion I ne se contaminarent e victu,
alloquio, familiaritate Apollonii, eiusque militum Gentalium , qui acerime Iudaeos persequebantur, cogebant que eos vesci suis cibis idolo inu latis, imo idoli, fuit citare, ut patebit c. 6. &7.
A ioch. Epiphanes mittit senatorem , qui euat Judaeos ad gentili'im , ac templam re olymitarinura consecret Iovi Ot vis, Ganet saxum vero DG Hospita, . si re resistentes im mactan
t κν, praei tantur, concremantur. Inter q- vers. I 8. recoβων gloriosa mars , O mcruriam Uea--ri , qvi maluit excarnificari, quam carae porcina contra legem vesci
QEd non post multum temporis, mist rex senem quemlam Antiochenum, qui compelleret Iu-Ο -,ut se tram serrent a patriis & Dei legibua: L. contamin. are etiam quia in Ierosol, miserac
230쪽
Gmmentaria in Lib. II. Macbalaorum. Cap. VI.
templum, & cognominare Iovis Olympii: &in Garizim, prout erant hi, qui locum inhabitabant,
Iovis hospitalis. Pessima autem &universis gravis erat malorum incursio: nam templum luxuria & comessationibus Gentium erat plenum, & scortantium cum meretricibus, sacratisque aedibus mulieres se ultro ingerebant, intro strentes ea, quae non lidebat. Altare etiam plenumerat illicitis, quae legibus prohibebantur. Neque autem sabbatha custodiebantur, neque dies solemnes patrii servabantur, nec simpliciter Iudaeum se esse quisquam confitebat . 7. Ducebam tur autem cum amara necessitate in die natalis regis ad sacrificia: de , clan Liberi saera celebraren tur, cogebantur hedera coronati Libero circuire. 8. Decretum autem exiit in proximas Gentilium civitates, suggerentibus Ptolemaeis, ut pari modo & ipsi adversus Iudaeos agerent, ut sacrifica rent: p. eos autem, qui nollent transire ad instituta Gentium, interficerent: erat ergo videre mi serum. Io. Duae enim mulseres delatae sunt natos suos circumcidisse: quas, in tibus ad ubera suspensis, clun publice per civitatem circumduxissent, Per muros praecipitaverunt. II. Alii verb, ad proximas coeuntes speluncas, & latenter sabbathi diem celebrantes, clim indicati essent Philippo, flammis succens sint, eo quod verebamur, propter religio In&Observantiam, manu sibimet auxilium ferre. iE. Obsecro autem eos, qui hunc librum lecturi sunt, ne abhorrescant propter adversos casus, sis utent, ea quae acciderunt, non ad interitum, sed ad correptionem esse generis nostri. I 3. Etenim multo tempore non sinere peccatoribus ex sententia agere, sed stitim ultiones adhibere, magni beneficii est indicium. I . Non enim, sicut in aliis nationibus, Dominus patienter expediat, ut eas, cum judicii dies advenerit, in plenitudine peceatorum puniat: Is. ita S in nobis statuit, ut peccatas nostris in finem devolutis, ita demum in nos vindicet. io. Propter quod nunquam quidem a nobis misericordiam suam amovet: corripiens vero in adversis, populum suum non derelinquit. 17. sed haec nobis adcommonicionem legentium feta sint paucis. Jamautem veniendum est ad narrationem. I 8. Igitur Eleazarus unus de Primoth scribarum, vir aetate provectus, & vultu decorus, aperto hore hians compellebatur carnem porcinam manducare. I p.
At ille gloriosissimam mortem magis quam odibilem vitam complectens, voluntarie praeibat ad findi
Pilatum. m. Intuens autem, quemadmodum Oporteret accedere; patienter sustinens, destinavit non admittere illicita propter ustae amorem. xi. Hi autem qui astabant, iniqua miseratione commoti, propter antiquam viri amicitiam, tollentes eum secreto rogabant asterri carnes, quibus vesci ei licebat, ut simularetur manducasse, sicut rex imperaverat, de sacrificii carnibus, χχ. ut, hoc facto, a morte liberaretur: de propter veterem viri amicitiam, lianc in eo faciebant humanitatem. At ille comare coepit aetatis ac ,nectutis suae eminentiam dignam, & ingenitae nobilitatis eanitiem, atque a puero optimae conversationis actus: oc secundum sanctae&a conditae legis con
stituta, tapondit cito, dicens, praemitti se velle in infernum. Non enim aetati nostrae di gnum est, inquit, fingere : ut multi adolescentium, arbitrantes Eleazarum nonaginta annorum transisse ad vitam alienigenarum: χs. & ipsi propter meam simulationem, de propter modicum corruptibilis vitae tempus decipiantur; & per hoc maculam, atque execrationem meae senectuti conquiram. M. Nam, etsi in praesenti tempore suppliciis hominum eripiar, sed nianum Omni ρο- tentis nec vivus, nec defunctus effugiam. 27. Quamobrem sortiter vita excedendo, senectute quidem dignus apparebo: M. adolescentibus autem exemplum forte relinquam, si prompto animo, ac sortiter pro gravissimis ac sanctissimis legibus honesta morte perfungar. His dictis, consistim ad supplicium trahebatur. 29. Hi autem, qui eum ducebant, oc paulo ante fuerant mitiores, in
iram conversi sunt propter sermones ab dictos, quos illi Per arrcssiantiam prolatos arbitrabantur.3o. Sed, ctim plagis perimeretur, ingemuit, de dixit: Domine , sui habes sanctam scientiam, manifestὲ tu scis, quia cum a morte possem liberari , duros corporis sustineo dolores r secundum . animam verb propter timorem tuum libenter haec patior . II. Et iste quidem hoc modo vita discessit, non statim juvenibus, sed & universae genti memoriam mortis suae ad exemplum virtutis& fortitudinis derelinquem.
Αm. Epiphanes as Maia senatorem: V r. IVI senarus enim erat concilium imum: senum enim ei sapientia Sc prudentia a stya MDAM AN Troc HEMUM IGrME , Arbeniensem, forae quia Athenis erat oriundus , sed Antiochiae factus civis nabitabat raut quod nomen proprium ei ianta inbo Ma. Noster Μ mana censet illum fuisse Bacchidem , quem cogentem Iudaeos idolis sacrificare Mathathias exaelo occidit, ut di
I R . 2. M sta Iovis O vMM i J Iussit Antio tuis ergo Iovis idolum in templo collocari, & adorari, ac templum 1, lemni ritu dedicari, indeque templum Iovis nuncupari. Ecce haec est inminario Meen abominandum idolum omnia desolans, praedicta ante trecentos annos a
templum Garizitanum Samaritanorum, de quo Ioannis 4.' s. o. Antiochus iussit dedicari Iovi hospitali, eo quod incolae inruitani, & Samaritani essent hospites, &advenae . Ex Assyria enim in Samariam quasi hospites,&peregrini tr ueti erant a Salmanasari. Reg. 37. Unde&Samaritani in epist. ad Antiochum scripta, quam recensti C-ι ὰ-ia Esdram , t . Iosephus lib. a. cap. vocant se,.s,isos, id est, advena de perminos. Iupiter enim hospitatis dictus est eo quod ei, quasi Deo h itum cura, Meutela incumberet, nequis eos impune fraudaret. vel laederet. Unde eum invocat aeneas peregre in Italiam pergens. Sic enim ait
Docvs ARTOR A. T M Iudaei turmatim magno πε s. 7. numero γ Cuia a Maax re casst Tara puta vis Ienta coactione a ia nix M Tatiis a sis Ant. Epiphanis an fac κιν Icra, quae offerebamur idolis, ut iis assisterent&eooperarentur, ex iisque uianducarent quasi consentientes idolis , di idololatriae. ET Ci1M LIaxat s Baccbi a saca a CELE R
Ro CIRCuia1J q d. cum Bacetianalia, id est, festa Bacchi celebrarentui potando, saltando, ludendo, icose
tando, m. in omni carnis licentia ac concupI ς Ux ita editate cunde Bacchus vocabatur Litar qu d invicin a ais
libertatem cuilibet infestis, ac iurisiui, datata cogebantur Iudaei in honorem Liberi, sive Bacchi coronari hede ra , itaque templum, vel urbem circuire. Erat enim dim