Hygiasticon seu vera ratio valetudinis bonae et vitae una cum sensuum, judicii, et memoriae integritate ad extremam senectutem conservandae ... / [Leonardus Lessius] ; Subjungitur tractatus Ludovici Cornari ... eodem pertinans, ex italico ... transla

발행: 1615년

분량: 103페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

21쪽

Valitudinis si ferueiadae. Is

possumus hisce egulis,&obseruationibus. Prima Regula . Si tantum Ordinari sumas, ut postea palum sis aptus functionibus mentis,orationi, meditationi, studiis litterarum, perspicuum est te mensuram iustam excedere. Natura enim, ratio postulat, ut pars vegetans ita foueatur, ut facultas animalis rationalis non oti ei datur; quia illa his seruire debet, ei esse adminicu lo ad ea.

rum functiones, non impedimento. Cum ergo tantum ingeritur pro parte vegetante, ut functionibus superio tu facultatum, nempe sensuum imaginatricis, intellectus, mena Otiae, notabile detur impedimentum gnum est congruentem mensuram excedi. Prouenit hoc impedimentum ex vaporum qui potissimum e ventriculo in caput emit-tiamur, redundantiari qui modice tantum eo mitterentur, si mensura non excederetur, ut experientia constat. Nam qui sobriam virae rationem sectantur, tam sunt ad omnes anini functiones expediti post cibum quam

ante: ut Auctor noster, quem infra subiunximus, saepe testatur, ipse quotidie experiordiali plurimi in nostra Societate experiei isti docti nouerunt. Imo sancti Patres, qui solum semel per diem cibum sumebant, ita parce id faciebant, ut nullo modo in functionibus animi impedirentur quanto facilius id praestare possunt qui illam quantitatem diuidunt, regemina resectione modice

utuntur pDixi sumo istos, qui cerebri serenitatem baubilant, tussimum Praefinire e ventri-

22쪽

causa, non tamen sola . Non enim soluta et cibo recens assumpto, qui ram efferuesceret

concoqui incipit, proueniunt: sed etiam e copia sanguinis, humorvio qui sunt in Lepate, liene, venis: quis naul incalescunt Smagnam vim huiusmodi fuliginum furium mandant verum obii vita sensim hanc plet horam vel cacochymiam castigat, ad debitum modum tum in quantitate , tum in qualitate reuocat: adeo ut cibo assu-yto non amplius huiusmodi fuligines in ca-Fut emittant. Quando enim natura persecte suos hvrvores per facultates egetantes regi:; ita omnia dispestat, ut neque ulla nascantur morbi, neque unctionibus superioribus praebeatur impedimentum. Nec refert quod multi viri sobrietati deis cliti a prandio se tradant quieti, paulisper dormiant quia id ob eam causam factuint, ut vires laboribus mentis vel corporis antea satigatae, somno recreentur,in spiritus consumpti reparentur. Ad utrumque enim scr- Di somnurum. Deinde somnus ille est breuissimus innisi consuetudine vel satigatione aliqua tenerentur, facillime posient illum declinare. Nonnulli somnum hunc diutius protrahunt, sed tantumdem pollea nocturnae quieti detrahunt, in duas veluti partes totam corporis quietem partientes. Secunda Regula. Si tantum cibi vel potus assumas, ut postea sentias torporem quemdam grauitatem talassitudinem corporis,

cum antea esses agilis, excitatus signum

23쪽

a tussim cotifer ualidae. II

est mensuram congrtientem excedi: nisi ita ec ex morbo, vel morbi reliqui js, id proueniat. Obus enim .potus, naturam invires corpbris recreare debent, alacriores icit dere, non grauare, opprimere. Qias ergo ita consti uti sunt, ut grauaniensentiant shis dimensum diurnum minuendum, preuia diligenti consideratione, ut istin excesi cibis rum hoc incommodum proueniat, an potionis, an utriusque: eoque deprehenso, sensim corrigendus, donec ad eam mensuram redigatur, ex qua non amplius sentiatur incommodum.

Multi hic alluntur, qui etsi large comedant& bibant, cibisque alimentosissitan

cur, tamen semper queruntur se deliales, c putant id ira desectu ali nuntii spirituum prouenire via de cibos maioris alimenti po cunt; innaan ad leutaculum properant, ne videlicet natura deficiat alimenti inopia verum falluntur, ut dixi, miserum corpus succio nimio grauatum magis grauant.

Haec enim debilitas in huiusmodi non prouenit ex defectu; sed ex humorum copia (ve plerumq; ctiam habitus ipse corporis ventrisque tumor indicant qui musculos, &spiritarum vias ct meatus, neruos inquam,

nimi una humectant quo fit ut spiritus animalis V quo tamquam uniuersali,& proximo anim ae instrumento, omnis vigor corporis in sensu motus libete commeare,& ccrpus regere nequeat hinc illa debilitas corpor grauitas, sensuumque torpor piri

tu animali per plet horam quodammo in .

24쪽

as Vera I alio

aercepto. Docet id in plurimis pletliorichi cacochymis corporibus quotidiana experientia, quae cum tempore matutino Enclaimuid intorpeant ob nimiam una l- litatem ex pridiana coenam somno no- .cturno relictam , consumpta per inediam in apophlegmatismos humiditate, sensim sunt alacriora, magis magisque vegeta, cresti citae ille vigor usque ad vesperam , etiamsi valde parum, vel nihil sumatur me. ridie . Quod si durante ista humiditate debilitate rursus comedant, praesertim v. mida, innotabili quantitate, augetur ma-

Ium,in manent in suis miseriis. Itaque si uis agilis in ad omnem motum ac sensuum usum expeditus esse velit, minuendi

humores per diaetem, ut spiritibus toto corrore sit liber commeatus .anima illos ubique ad omnem motum, omnesque sunctiones corporis, paratos habeat. Tertia Regula . Ab inordinata vivendi ratione non est immediate transeundum ad exactam regulam, sed id sensim aciendum, an iuuendo ossicis subtractionibus consue. eam quantitatem, donec ad eam perueni tur mensuram, quinona implius animi sua. Hiones offendit, nec grauat corpus. Est communis Medicorum doctrina . Omnes enim subitae mutationes, si sint notabiles, offendunt naturam, propter consuetudinem(quq veluti est altera natura a qua violente receditur,&inducitur quod illi est contrarium. Sicut ergo id quod est contrarium naturae,

vestraenter se utitur&affligit ita quod est

25쪽

Valetudinis conseruandae. '

contrarium consuetudini, quando illa adhuc viget. Unde sensit m&exiguis momentis recedendum . Sic enim uolita consuetudo veluti per exiguas particulas gradatim tollitur, eneruatur, sicut gradatim antea creuit ac proinde modice sentitur, pa-iumque mole ita est talis mutatio. Quarta Regula. Et i non possit certa qualitas statui quae omnibus sit accommodata, propter aetatum vir iunx ue varietatem, cis borumque discriminc ad sensum taliae a vergentibus, videbilibus communiter satis esse videturi et is vel l . unciae cibi aediem , computato pane, carne, oujs, vel

aliis obsoni j quibus quisque vescitur; totidem vel paulo plures unciae potus. Ita seretiunt quidam ratione probabili, inexperientia ducti. Hoc titellige de ijs qui palum corpus exercent,in toti studias, vel alijs cnistis ossici j sunt addicti Sane D. Ludo ulcus Cornarus, cuius opusculum de vita sobria hic subiecimus, hanc mensuram probat, ea que sibi annos s. aetatis praescrip u , usque ad finem vitae tenuit. vixit tam est dilii a line, faniis me. Salicti quoque Patre iueremo, si solo pane vescerentur, aquam

biberent, hanc mensu iam non excedes ant,

sed eam passim in monasterae etiam erecta tuebant ut scribit Cassianus collat. r. abbatis Moysi cap. io ubi abbas Moyles interrogatus quasnam esset optimus temperautiae modus, ita respondet: S per hac rem- se male res nisi res frequenter nos inius habi-ium s isse tractatara. iam discutiemes Vinci

26쪽

eto Vera Is atro

nentias diuersorum, qui vel soli segminibu ,

v. oleribus tantum, vel pornis vitam iugit crexigebant, praeposuere cutis ista is refestionem fultus pantia cuius equissimum modum in duocius paximac j Lia: uerunt , quus paruulsi panes vix libri unius pondus habere certi nium . itaque in singulos dies circiter 2 vncla panis statuebant iusta imensuram, quae

omnibus passim satis esse posset libra cnim

apud veteres est et unciarum , non is ut apud nos.

idam putant singula pax imacia suis,l se unius librae inita intelligunt verba abbaris Moysis, quos paruulos panes, singulos nimirum. Sed non id de singulis, velum de uobus iunctim esse intelligendum, videtur manifestum, si res attente consideretur. Pri-hiae, quia voluit exprimere quantum tota mensura, quae duobus paxima cijs costabat, yenderet; non quantum singula pax imacia. Deinde, quia illa mensura panis censebatur satis exigua valde dissicilis seruaturi ut idem abbas Moyses docet cap. xi . Atqui si duo pax imacia erant duae librae panis per diem, non sui siet ea mensura exigua , nec difficilis ad seruandum maxime senibus . Quis enim tanta quantitate panis assumpta non habeat satis, aut dicatur modice aut parum sumpsi si pamo mirum videretur etiam

apud nos, quibus regio rigida, religiosus

aliquis una resectione duas libras panis conrederet: nec ille quod ad quantitatem attinet abstinensi sobriu censeretur, sed potius multi cibat vorax .Praeterea duo paxi

macra

27쪽

Valetudinis conserua de et I

macia adeo non explebant famem, ut undam mallet biduo ieiunare, quam quotidie cum alias resica nimirum ut duplicata pomtionem sumerent, appetitu satisfacerent: ut refert idem abbas Moyses c. et .vbi etiami improbat At quis exercitiis mentis deditus, comedat una vice a libras, siue 8 vncias sicca panis Deni a. ut idem abbas o es refert cap. o. abbas Serapion cum adhuc esset puerulus, postquam tempore rei e ctionis hora dies nona cum alias sumpsisset duo pax linacia adhuc saniebat in idcirco

iurabatur tertium, quod pollea clanculum meu ei et At quis puerorum tres libras pactas comedat Itaque certum videtur singula pax imacra ivise solum sex unciarum,

'rum iuncta pedisse circiter libram

tram talis esse iudicat uni disedecim vincias panis sicci absque ullo obsonio,icum hacu et ad extremam senectutem sani, insensibus integri peruenerum quanto marais satis se poterunt s. . . unciae panis c m Que I uncis optimorum obsoniorum, Quae

duplo plus alunt quam siccus pam His a cedit loco, tu (qua illi utebantur que per non alit, cereui si vel vinum, ure mul-

'ri Rheni denaque experientia

Et si hic potissimum de debilibus, vel ad

leni una vergentibus, sermo sit tamen valde probabile sentio, supra dictam mensuram etiam sanis, robustis, initatis fore cd sis tutis

28쪽

tutis ordinari sufficere, si multum orationi, studiis, aliisve mentis iunctionibus fiant de diti Probant hoc infinita exempla sancto iux irorum, qua etiam ab anno II. Is aut a Q. hanc mensuram vel etiam minorem lunt complexi .etiamsi solo panein aqua, vel paucis oleribus aut leguminibus uterentur de tam diutinitae, sanissime in summis laboribus metis, imaxima corpo iis filictatione vixerunt: ut videre est in plurimas, tuoruvitae extat: ex quibus aliquot referemus infra. n. 3 s. Deinde, sui in plurimis Monalle His haec mesura communiteriam quam ordinari omnibus tam iunioribus quam senioribus sufficiens. Unde Patres illi, qui maximam harum rerum experientiam habebant,&optime norant quantum natura requireret iudica iunt hanc mens iram ordinari omni etati posse susticere Ide sentit noster Auctor, suo exemplum probat nam ab anno 36. aetatas incepit. Quod vero quidam hic obiiciunt de panatella, eam facile septem, octo, vel nouena uncias continere, ac proinde tunc non nisi tres vel quatuor uncias panis&obsonior tam restare; facile soluitur. Nam seu lenta potulenta si misceantur sit in panatella

Tilibus menestris G seorsim expendenda

tast, in suum reducenda ordinem, ad constituendam debitam mensuram Liquor

enim potabilis, ad meri WV mi' ' i'

et, panis,ad mens irram edullorum. Verti in nostri instituti non est haec minuta persequi . satis e tollendisse generatim, illam mo-

29쪽

suram a ratione non abhorrere.

Quinta Regula. Quod ad qualitatem

attinet, ea non est magnopere cura la, si s a. nosis corpore,itale genus cibi vel potus naturam tuam non offendat Oinnesiae ridcibi communiter usitati nature bene consti. tutae congruunt, debita in illisi me suta sera uetur. Unde etiam solo pane cum lacte, buisyro, eas eo,& ceruis , diutissin e sanislsis quis vivere potens praesertim qui a pue ita consueuit Ab iis tam qu nocentc uendum, etiamsi palato aluo quin sint gratissima, ne magna saltem quantitate sumitur. Talia fere sunt pinguia, quae instomachum relaxant; eiusque vires in ast ictione sitas dissoluunt, concoctionem reliquorum ciboruimpediunt eosque semiconfectosi semicrudo stomacho excidere faciunt; in caput fumos copiose emittunt; unde nebulae, tu sies,as limata, alia i pulmonis mala . Denique ipsa nisi probe concoquatur ad quod opus est&stomacho bono, tempore diuturno

vertuntur in prauos humores materiamque

febrilem, dum partim in biliosos, partim in phlegmaticos succos facessunt. H: igitur studiosis viris utendum parcius , adhibitatum cienti panis quantitate. Sic enim eoruna noxa magna ex parte impeditur. Talia item sunt omnia, quae experien ilia ei Guel capiti sustusiones, nebulas, ver tigritea destillationes aut tu si s adserunt; vel ventriculo cruditates, inflationes, tormina, morsus, lancinationes faciunt vel alta ratione statum corporis, aut animi sun-

30쪽

ctiones laedunt. Absurdum emi est tantis incommodis tare vilem ac breuem nundinari stata voluptatem . Nulla re magis proh tetur qui se gulae mancipium,quam sit, ut illi satisfaciat, noxia ingerat. Cum dicitur ab his cauendum , non sic intelligas, quasi ne parce quid liceat tibiciat quidam a brassica, caepis, caseo,sabis pisis, metu humoris melacholici, bilios,viscos inflationis,scrupulos abstinent sed ne assumantur notabili copia . Exigua enim quantitate, vel rarius as umpta nocere non possunt, praesertim si grata appetitui. Imo saepe tu magna quantitate obsunt, modica daturae prolunt. Inter omnia et borum genera seniburis debilibus nihil couentutius panatella s qua sola cum vno vel alier ouo saluberrimeo uisi diutissime ruet potest bt auctor

noster teliatur. Panatellam Itali vocat pulticulam, quae ex panes aqua , aut carnium iusculo, simul cociis conitat. Ratio cui haec siit maxime conueniens, et , tum quia concoctu sac: llima, cum iam sit instari laus c Lyli quem itomachus ex cibis concoctione eii cit: tum quia qualitatibus e si temperati l ina tum quia putredini ruptioni minime obnoxia, ut multi ab cibi, qui initomacho putrescunt. Denique copiosus probus sanguis ex ea conficitur. Facile etianai liquid additur, quo vel calidior euadat, vel magis alimentosa Vnde cilio dixit a piens Ecclesiastici p. Initium vitae hominii arua rapanis stibus verbi significat vitam i

SEARCH

MENU NAVIGATION