장음표시 사용
81쪽
tandae moriis in emergendi e doloribus ,
animatus, statui me dedere vitae ordinatae.
Itaque accepto ab illis modo quem deberem tenere, intellexi me non posse comedere aut bibere nisi e cibis xvino, quae vocantur infirmorum, idque in modica quantitate. Idem mihi antea mandarunt: sed ego tunc temporis cum modo meo vivere velle, retales cibos falli direm, no acquiescebam, sed vescebar cibis palato gratis, incum sentirem internos ardores, bibebam, inagii si ui amica, id l. magna copiae nec tamen ea de re quid qua Medicis dicebam , ut passim moris est infirmorum. Sed poli quam statui sectari temperantiam, rationis ductum,&viderem non esse rem dissicilem, si proprium, debitum hominis ossicium, ita me addixi huic vivendi rationi, vis umquam a recto tramite di flectere. Quod cum facere, paucos intra dies coepi cognoscere, tali modo me plurimum iuuari,euir l. continua do, intra spatiu temporis minus anno etsi videri queat alicui incredibile fui ab Oibus meis infirmitatibus prorsus immunis , taliber.
sanus effectus, coepi co siderare vim temperantiae, talia mecum reputare Si temperantia tantas habuit vires, ut lata mea mala profligaret, insanitate adduceret; m toipiagis vim habebit xiiii hi sanitate conseruet prauam mea coplexionem iuuet sidebit ilomachii corroboret. Quapropter dili-gcti di me coepi in uestigare, qui cibi proposito meo congrueret, qui a lucr sarentur xstatui experiri, si illi qui gustui placent, mihi
82쪽
t, u llud, quo homines gulae dediti, se tueri solent, Quod api: nutrit, ct iuuat, siri veritatic6sentaneu . Hoc cum face e deprehedi es e salsum: na vina fortia, frigidissima optinae tui hi sapiebant; similiter melones, mali fructus, lactuca cruda, pisces, caro porcina, tortulae, legumina,cibi ex pasta farinae, insimiles; in ex his omnibus nocumen tu sentieba . Ita l. experientia fretus, ciborti illa genera, divina sortia, tapotione frigidam reliqui, assumpto vino quod stomacho meo esset c6.
iii Idu ea . mensura, quae facile posset coco
qui I de ieci in cibis quod ad qualitatem, &qualitate attinet; simul ita assuescens, ut uis Quam appetitu cibi potusve saturo emensa discederesi, sed possem amplius comedere, bibere secutus ea in re diei im commune: Se non satiare cibi , studium est lanitatit. Huc ratione lubmota in epe satia, me addixi vitae sobmae, iregulatai quae primo in me operata est illa dixi, nimii aevi interuallommoreri unius anni liberatus fuerim omnibus malis, tu tanto tepore me obsederant, sireddita erant quasi in curabilia deinde ut in posterum notam pira quot in is in imorbuincidere, sicut ante solitus era. si si hus, de appetitur obseeur lare . Ab l. cp ire liberatus sui, e sa d q. mihi in hac hora continuauit. luscepta sobria vit:ratione numqua D ceperam . quae sua vi admirabili essicit, ut cibus erepotus dgrua mensura sumptus, vim sua corpori relinquat, suptilia sine dith cultate exeant,irudo prauo humore in corpore generato. in hac cli et L, ab alijs quibus la nocu
83쪽
mentis mihi caui, ni mari a nimio calore, frigore, fatigatione, vigilijs, ab excellii in opere coiugali:item ci ab habitatione noxi aeris, ventis, Vsolis ardore. Et si . n. in me sura
cibi, potus ratio valetudinis potissimu dsistat tamen illa quoque quae a conamen blata , suam vim habent Seiuaui me quoq quantum potui immunem ab odio, tam elancholia, aliis a. animi perturbationibus, quae
ui agna in corpora nostra vim obtinent. Non tamen ita potui me ab omnibus illis seruare
liberum, quin subinde in qu ea inciderem: sed ea res mihi ad hoc adminiculo filii, ut cognoscere per experientia, illai magnam vim habere, nec magna posse damna inferre in corpora, sis moderatoine cibi, repotus bene sunt disposita: ita vivere possim dicere eos, qui in duobus istis, qu per os intrant,
congruam mensuram seruauerint, ab alijs excessibus parum nocumenti passuros. Confirmat id Galenus, cum ait, omnes alios excelsus, v. g. solis ardorem, frigora, ventos, lambores, tac parum ei nocuisse , coquod in duobus illis, que per os intrant, nimirum in cibo, potu, debitam moderationem seris uaret ac proinde ab illis incommodis numquam aegrotasse, nisi per unum diem. Id ita se ha)ere, per experientiam cognoui , sicut tellari possunt multi qui me nouelut . Saepe enim passus frigora, calores , alia huiussmodi corporis incommoda saepe animi noli modicas vexationes sed parum haec mihi
nocuerunt, cum tamen alijs qui temperate non vivebant, nocueriti plurimum cum
enim frater meus, mali quidam de mea sa-
84쪽
milia viderent motam mihi a viris potentibus litem maximi momenti, metuerentne causa caderem , correpti sunt humore melancholico, qui in corporibus vitae inordinata solet abundare, qui malignitate contracta ita increuit, ut eis mortem praematu ram attulerit. Ego vero,cui res maxime debebat esse cordi, nihil passus sum incommodi eo quod talis humor in me non esset superfluus quin immo ut mihi ipse anim una
adderem, conabar credere, diuina prouidentia hanc litem mihi excitatam, ut cognoscem rem quantam vim sobria vita in corporibus animi si nostris habeat, ac tandem me fore victore; sicut paulo post euenit. Nain fine victoria retuli magno meo honore, insinctu rei familiaris Unde percepi maximii tu gaudium, quod tamen corpori nocumentu inferre non potuit. Ex quibus perspicuum est,
ne l. melancholiam, ne q. alium animi affectu nocere posse corporibus vita teperatae.
ri Amplius dico, etiam contusiones, la, psus, qui alijs periculum mortis adferre solent, ingrauissime assicere, non posse nisi
modicum nocumentum, simodicum dolorem talibus corporibus adferre. Hoc ita eisse, experientia probaui cum essem septuagenarius Cum enim ille da celeriter procedcrem , accidit eam euerti, &sace uersam per aliquod spatium impetu quoium raptari. Hinc grauiter mihi laesum caput, incorpus uniuersum, insuper alterum brachium, altera tibia suis iuncturis diu visa. Domum relatus, cum a Medicis viderer adco male mulctatus concluserunt me intra tridula eb
85쪽
se mori curii. Nihilo mitis posse in omnem euentu adhiberi duo remedia, sectione venaest medicamentu evacuans ut hun)oluamu-,us,minflamatio, hi ebri si qua certissim, mox putabatur secutura impediatur. Ego
contia, cum scire vita meam ordinatam tot annis continuata,humores corporis mei itate perasse, dispensasse, ut nan possent ut, tum conturbari,aut confluxu grauem es cere, recusaui utrum l. remediti, solum iussivi tibia , mbrachii suis lucturis restitue ier, di fingulas partes congruis oleis ungerent: sic. . abs s. alio remediost dualui, nullo alio incommodo,nulla alteratione affectus quae Medicis instar miraculi visa Vnde concludo, eos qui vitam temperaram colunt, parum mali ab alij incommodas sensuros. Sed, hoc quoq. per experientia cognouisordinata vitae regulam diu obseruatam, De non sine grauissimo incdmodo violari Qua tuor iam anni sunt i accedit n. cum et 8 es
sem annot si cum Medi colu consilio, me rum importunitate assidua inductus sum, aliquid mensurae consueta ad ijcere Natta
rationes adferebant: senile aetate non posseta modico cibo, repotu sustentaris ne i so
tum danda opera ut natura vicum l. sustentetur, sed et robur, invigorem habeat: id a. nisi per cibum, potum fieri no posse. Ego
contra natura paucis esse contentatanae tot
annis modica illa mensura sanum perseuerasse hanc consuetudine mihi versam in naturam crationi consonu esse, ut crescentibu tannis biribus sensim decrescentibus, cibi Potusque mensura minuatur potius quam au
86쪽
augeatur; ut paties sit proportionatu agenti: stomachi viei sensim fieri imbecilliore. Huc pertinere duo prouerbia apud Italo; usitata. Alter u i ii in suis vult comedere, came a parum nimiru, quia parti comededo protrahit vita. Alterum tui iuuat cibus quisuperest comedendi, quam qui ab illo comestus. Vbi insinuatur,nocumentum immoderati cibi assumpti maius esse, Psit c Amodum ex moderato. Verum haeccia, illis assidue urgentibus, me tueri non poterunt. Itaq. ne uidere obstinatior, .ut amicis gratificarer, cessi tande, tapermisi me si a cibi augeri, sed duabus dumtaxat unciis. Cum . n. antea mesuro cibi diurni totius, ni miri panis, vitellii ut carnis,&mine stre esset unciarum ii exacte pensata, auxi adiectis r. unciis adri mensura potus, 'uq unciarii erat id auxi ad id . duabus similiter unciis adiectis hoc augmentu post decem dies ita in me coepit operari, ut ex Sto, alacri factus sim melancholicus,& cholericus, adeo ut omnia mihi esset molesta, nec scire quid dicerem aut facere. Duodecimo die inuasit me dolor lateris, qui et r. horis durauit deinde superuenit febris grauissima, qu 3 s. dies xtotida noctes cotinuauit et si post quin tu decimum die semper minor euaserit. Accedebatic interea teporis non posse capere somnia, vel ad unius hor quadrantem unde oes iudicabant me moriturum .
Nihilominus ego Dei gratia me curaui sola regula illa vivendi, et sibi essem annorum 8 d hiems esset auraq. rigidistima,&cor pus extrema macie cofectum. Mihiq; certuost, nihil aliud post Deutae a morte liberas r
87쪽
se, et exacta illam vit Cregulam , tot annis a
me continuata: quo tempore uniuerso nihil
mali sensi, nisi subinde aliqua indispositione
unius aut alterius diei to n. anaorutcmperantia, consumptis prauis humoribus, non permiserat alios maligno subnasci meque probos corrumpi, aut malignam qualitatem contrahere, sicut in senum corporibus, qui abs i. huiusmodi regula, ruunt, eueni solet. Nulla in humoribus corporis mei se lis malignitas, quae mortales occidere solet.Noua autem illa ex noua in ordinatione, de qua dixi, introducta, vim nom habuit crisii malum esset grauissimum nae occidendum .
Ex his care perspici potest,quanta sit vis ita
recti ordinis, minordinationis, temperan tia' inquam, intemperantiae quarum illa , id et tot annos me sanum praestitit haec etsi exiguus erit excessus , paucis diebus ita prostrauit. Si mundus ordine constat. si vita nostra corporalis pendet ab harmonia, iro .rim, portione humorum ac elementoruma mi erum non est, si ordine certa regula debeat conseruaris minordinatione laedi ac delirui Ordo disciplinas reddit faciliores . exercitum efficit victorem Dregna, cisitates Aeria milias in pace retinet, inconfirmn. Vnde cocludo, vitam ordinatam esse certissimam rationem, infundamentum vitae sanae, longaeuae ac veram, solam medicinam morborum plurimorum . Neque id quis piam negare potest, qui rem atteritius inspe cerit. Hinc Medicus cum infirmus vilitat,
hanc ei primam medicinam praescribit, ut certa
88쪽
certa mensura cibum potumque sumat et eamdem commendat iam curato, si sanitatem retinete desiderat dieque dubitandum est, quin a morbis in posterum liber foret, talem vita rationem teneret quia omnes illa morborum causas resecaret, ita nec Medicis nec medicamentis ei opus stare Imos animum ad ea quae oportet, attendere velit, seripte Medicum ei siciet, quidem
persectissimum. Nam re vera homo non potest esse alijs perfectus Medicus, sed tantu in sibi soli Cuius rei h sc est ratio. Quivis enim diuersia experientiis potes cognoscere natutae suae conditionem, suasque occultas proprietates' qualis cibus di potus,' quae mensura naturae suae congruas. Eqctammen non ita possunt cognosci alijs: quia opus oega experientia, obseruatione exactissima, d circa a Diosio facile habere pomsumus praesertim cum maior sit diuersitas reperamentorii quam vultu u. Quis credat,
vinum vetus nocere meo stomacho Pio-urim iuvare prae pipere minus incalescere ina cinnamomo p iis Medico tu has duas Uccultas proprietates mihi indicare potuit, set, si ego longa expelletia vix tande easdeprehendere potuis Ita l. alter alterindrotest ei et sectus Medicus. Vndecu homo non habeat ritiore seipso Medicum,nce mel insraedicamentum quam sobra am vitam, perspicuum est hanc omnino amplectendam.
Non in negauerim quin Medici sint ne- , D in . si aDj, ii agni pendedi ad cognoscendos' curandos morbos, m quos saepe incurru Ar, qui ita ordimetata non sta autur. St. n.
89쪽
micus,qui te visitat in morbo, insolidi verbis solatur, incompatitur, re tabi grata pie. stat quato tibi charior debet esse Medicus, qui instar amici te invisit ut iuuet, remi edia adhibet, insalute tibi promittit Velum ut quis sanu seco se rugi sentio deberi amplecti loco Medici vita regulis quae, ut experiecta constat,est medicina naturalis, innobis propria: quia etia malignite peramenti corpora conseruat sana, Messicit ut ad long tuu et I Oo anno ritu amplius, vitam pro serat, de tandem absci. doloribus, humor pecturbatione vita finiant, ac per pura humoris radicalis consumptione, instar lapadis extinguantur. Multi putarunt id posse fieri auro
potabili, lapide philosophico(que Elix ir
vocant a multis quaesito, paucis inuento: sed frustra sunt, si vita temperata absit. Vettia homines sensuales,&intemperantes (quales pleri is sunt volentes suos appe curtitus satiare, auis indulgete et videant de ab intemperantia se male subinde tractari diti re nihilominus vitam sobriam refugi sit quia, mitt
in quit, Melius est obsequi app/iliui ct de s
cemanras minus vivere , quam naturam suam priani
assiduefraenare . sed non considerant quanti, monetenti sint homini decem anni vitae, sanae vitae in aetate matura , qua maxime perficitur,&vjget prudentia,&sapientia, V omne virtutum genus, qu nisi in illa aetate
perfecte esse nequeunt. Et de ceteri tacea, nonne omnes pine eruditissimi libri quo habemus, a suis auctoribus elate matura, . illo decennio, quod illi praesui sutivolu
ri te nihili aestimant, conscriptilita ip
90쪽
i Praeterea dicunt isti sensuu erui, vita ordiri es nata rem esse adeo dissicilem, ut seruari ne- se reni queat. Ad hoc respondeo, Galanu illa ser-di sci uasse, inloco optimi medicine habuisse PlaZem tone quo l.& Isocratem: Cicerone alios . plurimos veterum: li, raritate Paul uter
lium,in Cardini iti gem, si, qui idcirco ta
dii vi arunt t&e nostris Ducibus Landum, Donatum; alios l. plurimos in seriolis co-ditionis, non solum in urbe, sed etia in vicis ac pagis. Itaq; cuia multi olim illam tenuerint, modo adhuc teneant, non est res quae non aquolibet praestari queat: praesertim cuhic non sit opus multis aut exquisitis rebus, sed a tu ut quis incipiat, sisensim adsuescat. Nec obstatui, Plato dicat, eos ti m Rempub versatur,n posse vita ordinata tenere, quia saepe opus est calores,&frigora, ventos,& imbres, inniues ac varios labores Speti, tu Sio conueniunt virq ordinat . Respondeo . n. huiusmodi inc Gmoda, esse magni
momenti ut supra ostensum est ' vita sobriam agas in cibo inpotu: d facile est ,
qui in Re p. versatur, maxime couentes: tu ut a morbis, qui unctiones publicas impe- diui seir stent immunes: tu ut mente in 1-bus, quae occurrunt, negotiis magis vagetant.
i obiiciunt aliqui: Qui una agit regulata,
comedendo semper infirmo: si cibos, me xigua quan ita te, quid fac ic in morbis quale diaeta capesset, cum ea anticiparit sanus Respondeo Prm o: Natura, luchominem nititur coli eruare citrantu potest, nos docet quomodo in morbis debeamus nos gubernare ea iubito tollitur petitum, ut non comer