Johannis Saresberiensis entheticus de dogmate philosophorum : nunc primum editus et commentariis instructus

91쪽

l8I0. Cui limor: hi servilii ingenuu que pudor. Illud sola nihili meritum non asserti esse, :. Nam bona, quae facimus, spiritus intus ulit, Istud sola doces, i quoniam, , si gratia desit, , i. l. Ad bona naturae nisus inanis ierisit 18 Ib. Istud sola docet, quod causa sit una salutis Graiiu, iquae, meritum .provebit atque paril. Arbitrium carnis esti gratia, mentis, imago, Mente caro. vivit larbitriivnque Deo In cineres caro lapsa redit, si mrilus absit, 1820. , , , Η abib in terram destituente Ros. Verulibus usea datur Relena caro mente remota, . . Hoc cibus eSι laetens vermibus absque Deo. si Quaelibet adiniuit, si desit gratia, fastum .lli . Nulla inta pine ι, - Secis, nos, haee .umeti parva ivet ampla 'οῦ. ' '

182b. Non facit, ut sapias, habitus nomenque magistri, Nec convivarum turba beare potest; Non caput attonsum, non vestis pulla , ver alba To trahit nil vitam, gratia sola trahit; Nam stulti p0ssunt in quavis veste perire, l830. Redduntur vitae praemia nulla togae. Oderunt verum, quod honestas sanxit, abhorrent, Undo sit, ut caeci praecipitesque ruant. Excipit Infernus pereuntes veste rem0ta, Nec minuit poenam tetra vel alba Suam .l835. Saepe diu multum monui, nullc accipe pauca, Benedictio visi μ0uae bene dum servas, res tibi nulla nocet:

V. 1823. Arg. Ηm addit: libera a fastu, quae verba deSunt in I.m

92쪽

i, i Flecte genu, Submitte caput, i benedictus abito, , Saepe maturis profuit ista manus. Verbat Dei fomaent animum, linguamque re-

1840..i . Sint eadem vitae is mula certa tuae; Diriget affectus, linguam compones. et actus Q alia, si tribus: his' causa sit una Deus. i cuilibet auctori debentur jure perennis ii Obsequium, cultus, ossiciosus amor. 184b. Cum tenearis, ad haec animum i lectoris amicit i Auctori studeas conciliam tuo, Et quoscunque i potes, inducere perge fideles, , ' Ut pro me Christum sollicitare velint.: Sed quid multa moror 2 properas exire; videis, 18b0. t Quid facias; coeptum perfice cautus iter; i i i tu Ut'Valeas, memor esto tui; si malus haberii Vis, cura Semper vivere lege Dei.

In Ll a/ snem adserimum est: Explicis Eiitheticus magistri Jobannis de Sarisberia de dogmate philosophorum, editus ad Thoinam Caneellarium.

93쪽

t Argumentum libri praemissuras , ut iv. sis aperte iidocet ,3 non Thomam cancellarium, sed ipsum libesium alloquitur 9: id liquod etiam in Eutheuco secit, a quo Pollicraticus incipiti Duplex est argumentum, quod primo versu indicatur: primo dogmata veterum philosophorum usque ad versum 1268 persequitur, deinde fructum studiorum exponit in moribus aulicorum perstringendis, qui ut caveantur et vitentur, hortandum censet. Videmus consilium libelli

sere idem esse atque Pollicratici, qtir etiam Rugis eurialium i. e. t aulicorum et restim a philolophorum'. litiscribilliti l quamquam inverso ordine, eadem fibs tractantur argumenta, sed quae hic ad Angliam et praecipue ad 0xoniam reseruntur, illic magis in

genere proponuntur, quasi ad plurium illa aetate terrarum conditiones pertineanL Ad Opus suscenum perficiendum . v. 3 - 6 in auxilium vocat Spiritum Sanctum, quia philosophiam minus e ratione humana, quam e gratia Divina ortam, neque a solis philosophis, sed etiam e Seriplura sacra petendam arbitratur. Hoc socio eo, magis indiget, quis Aptiuorum levitatem. et pr ithim v. 7 et 8 sibi. timendiun es e persuasum habet. icon illum i libellii, alumirepetens huno i iterum talioqui uri nono Merso i et idecimo, ii quorum, partes. 'd Verbum i ex asstiquvi poetis deprompti, Isunt i ,γpraqsi n lis lin memoriam revoeat Horat. Sat. I. 9, . 62 hue 4, iii, γ' usi Ocim usi distini utrum ad 0vidii potius, ani βd ingrualis imitationem. si ι expressus. Inducit deinde auctor iv. 11 - 28 ubi poror Ne nitriam et Phronesin ratione allegorica ψ l quam ι longius peraeqvirun, Me lilly,9. 11', - : Maeli, i 'de afferre copuis , primit partem iiDiuiti red by Cooste

94쪽

ἡEt quia raritas Prudentiae materia est, s nam in veri e-prehensione laborat 9 β erunt antiqui Φρονησιν et Ἐληθείαν esse stermanas, eo quod Prudentiae cum Veritate est quaedam Divina cognatio.' Reperis apud Martianum Capellam si a Nuptiis Mercurii et Philologiae lib. II p. 28: et, 33 ed. Lugd. Bat. 1599,8 hanc allegoriam, cuius origo repetenda est ex doctrina Gnosticorum de Aeonibus apud Tertullianum in libello is adrersus Valentinianos. μ' In harum sororum moribus describendis' poeta rursus ad libellum se convertit Optans, ut illae sibi et meditationes curas) et dictionem suppeditent, v. 19, et ipsum libellum gravibus viria commendent, v. 20, per torum denique librami perseverent et dictionem cuique rei aptam reddant, T. 21. 22. . i. .: . : :

Et procul et propius Iam Francus et Anglicus activo' Norunt, Parisiis quid fecerint oxoniae tuo. y . V ti '. Wood inst. et Anti. unio. m. 1, p. 84, ad n 'I231,

Ut veterum philosophoruni systematis adumbrandis suam e c-'ponat doctrinam, viam sibi patrat a philosophia aetatis suis depravata. nilium capit a triviis, m d grammaticen, rhetoricen et dia lecticen complectebatur, quas non singulas describit; sed conjunctas traelat, ita tamen ut prius de logiee, ordinis esseelride, dissera v. 25 - 131, deinde' ei granimatieen v. 132 164 et, quodammodo etiam rhetorisen subjungui, quamquam dei hae pos ea disium 'diserte agi , ubi sa versu 164 inde veram philosophandi rQionem tradit. . Logica quid valeat, dictarus, non ipsius vim et naturam Diuiti red by Cooste

95쪽

exponit, sed laolem philosophantis depinoi v. 25. 26. i. e. philosophorum, qui sua aetate Oxoniae praevalebant, perversami rati nem exagitat, vituperans, philosophos verba captare, non sensum

v. 27 - 40 , quem ea tantum conditione percipi et exprimi posse docet, ut grammatices lues observentur v. 33 et 34 , et vanae subtilitates vitentur v. 36 - 40 . Nimiam hano subtilitatem eum

ostendit eo unctam esse cum graminatiora veterumque scriptur unet omnis reconditioris doctrinae contemtu, huius deprava sis a ctores signifieat Adamum de Parvo i ponte v. 49, Robertum Mel dunensem v. Mi et Alberioum Remensem v. i56, ita tamen, i ut v ipsos, sed asseclas eorum, vitia potius quam νirtutem aemuliuntes, vanitatis aecuset. Illos enim, quos ipse magistros aut amicua, habuerat, magni ingenii doetrinaeque haud vulgaris suisse non negabat, quamquam ab eorum aeniniuia, eum ham acriberet, abhorrebat eq--ique' subtiliorem et minus sinueram putabat. CL M . II, 10.). Cui quidem persuasi, hoc carmen Oxoniae esse composuum, is facile coneedet, illos, quos significat, magistros non ipsos exagitari posse, quippe qui nuuquam in Anglia docuerint. Sel. ut intus hio locus omnino intelligatur, philosophiae, qualis tum oblinebat, memoria longius erit repetenda. Philosophi vel theoloei, qui non a philosophia abhorrebant, in duas potissimum sectas tuae discedebant, Platonieos et Peripateticos. mi, quos etiam mΥstinus voeaveru, eum doetrina christiana Neoplatonismum quodammodo, Angustini potissimum exemplo, miscentes, severiores et pidi umque doctiores inanem disserendi rationem respuebant, siculi Hugo eu Bemhardus a Sancto Vietore; hi omnes quidem Aristotelis au Gritatem praese serebant, sed non omnes, ut Abaelardus, verum indagandi studio ducti, etiam eruditionem magni laetebant; erant enim, qui vanae gloriae cupidine capti non nisi capti subtilitates quaererent. Musmodi; homines Parisiis Maelardi auctoritale cedere eoaeus Oxoniae fortunarum suarum sedem videntur eollineasse. Ibi etiam vel vanitate intelleeta, vel bellis civilibus dissipati, vel Roberti.Pulliani gravitate superati ' aliquamdiu evanuerant. Sed Parmis post Abaelardi mortem schola exstiterat inter utrosque medium tenem illa Adami, noberti Melidunensis et uberioi, qui non multo post

96쪽

Peleo Lombardo cesserunt. Adamus postea 'Lombardoe videtur se applicuisse, Alberieus Bononiae sententiam mntarit, i Robertus vero cum Parisiis dignitatem suam tenere non posset, Mellaunum ' se contulit. Ilorum asseelae eum Patisiis frustra opes 'captassent. 0xoniae, cum Robertus Pulleinvs Romam vocatus ot cardinalis sa tus emet. factionem sibi parasse videntur. Instar l omnium auctori nostro luit cornifieius illo pseudonimus, quem in MetaIogi aggreditur, tui potissimum libro etiam harum rerum nolitia id

bemus. io Nemo vero Johanne nostro accuratius hane rerum conditionem nosse potuit. , Ipse enim ab Abaelardo in Robertum Melidunensem et Anerleum Remensem se converterat. l Horum scholis

relictis magno cum lauetu Willelmo dei conchis tradiderat: se indiseiplinam. Postea in Adami familiaritato aliquamdiu 'vereatlis et in Angliam reversus ibique Gilberti et Roberti Pulleoni auditor laetus in

horum sententia remansit et dialecticae lallacias ' spernatus ad Hugonis et Richardi a sancto Victore exemplum i se conformabat, qualem doctrinam etiam lin nos iso earmine profitetur..' Haeo omnia' sitieut 'per se manifesto apparerent , aut ab aliis ex vetustatis tenebris i eruta essent, i ad horum' auctoritatem Wbvocassem. Sed quamquam Huber tale Eno. Univers. I, p. 97. himo Oxoniae conditionem et cum Lutetia commercium conjectura, veli mentis aeutandasseentus est, tamen litterarum illo tempore cultaruml historia meque aperte tradita, neque jam a quoquam satis acturale est pereesti gata et eomposita. 0nae eum ita sint, vix ut fides mihi habeatur,isore sp rare possum, i nisi quae brevius adumbravi; argumentis et testimoniis additis, probavero. ι si lail rin D trinam illam vana 'a' Commio nuncupatam, quam no roloeo et in Metalogi eo tim pugnat hium multo ante etiam Parisiis floruisse postquam tradidit Metal. I. c. 3 , de priore eius interitu vel intermissione o. 5 haec relari: ἡSciebat mastixior Gilebretus, lam quidem leancellarius carnotensis et postmodum fenerabilis em scopus Pietavorum, ris artem pistoriam pollieret. Sed elaιia uiri,' amatores luterarum, utpote mastister Theodoriens, artium stud ori imus investigator, itidem Wiliemus de Conchis, grammauticus post Bemaraiam Oarnotensem vulentissimus. et Peripateticus Diuiti rod by Cooste

97쪽

a coaetaneis suis, adeo, ut solus Aristotelis,ceederetur , NUS colloquio, se iOmnes . Oppomerum errori. , Sed nec . unirersi in . sanientit a: resistere potuerunt; insipientes. itaque . fuere Sunt, dum i insipientim resistebrant , ii vi erroriri ..d utius habiti, dum . OMesare nitebantur errori. : Verum tamen , fumus. ille ciιO euα-nui ι et, praedicιorum . Opexa magistrorum M. diligentia rediem runt.: artem et . quasi . Dre 'po4rliminii honor m pristinum, nactas M. et ipsti eaeilium oratiam et storiam ampliorem. Invidiιi Comnificius et ..turpe ,reputans, M. seneae mitteretur ad SehesaAE N SMεmm .purei appareret: aeneae aetate, . culpare GPpit, , γω : e πιββ insequi de perabaι' etc- , M.t ad . huius sectae 'conservatorem , Vel

instauratorem ., perventum ' est, x cuius eum ieeleberrimis . philosophis simultatem. deinde, longius presequitur. , i, cui . etsi , se, applicuisse di euntur . O. . 4o . omnes eius sectae . reliquiae, . tamen hoc cartanis nostri loco, legimus, quorum e scholis; exierinι vel quorum d trinis Vires. recolligerent isti, cornifieiani. i Albericum vero . Remenseti Roberium. Melidunensem 'eti Adamum de . Parvo ponte, qui .. nimiam hano subtilitatem Iovisse dicuntur, I Johannes ipse : interi suos habuit prae plores . iisque esserti laudibus, .ut i ipsi quidem , huic sectae ad numerari.u non , possint. . Qui ' cum omnes, post. Abael dumi Parisiis docerent, 'cornifi cius ivero: eo. tempore, ' quo Johannes haec seripsit, Oniae versaretur, priusquam 'de' horam virorum; doctrinis agam, ut temporis raxinoes , recte intelligantur, , Johannis nostri studia illustrentur oportet. DIpse de magistris et di studiis copiose et ae rate egit in Melalogico II, . o. . 10, quem locum cum liber in paucorum

manibus .Versetur, , excerptum hicit repetendRm usura L is cummum' adolescens , admodum studiorum, causa mistrassem in GaIlias anno auero, postquam . illustris reae' Anglorum soricus, i lem justitiae, . rebus eaecessiι humanis,' contuli me M. Peripaιeticum Palatinum, . . qui ιunc .in monte Sanetas: Genos se clarus, doctiori et admirabilis omnibus praesidebat. Ibii , , pedes ' eius primae artis huius rudimenta . accepi eι pro, modulo, ingeniosi. mei . quid quid eaecide ι , ob ora, eius, ' lota mentis , ariditate iezcipiebam. Deinde; post . discessum ieius, . qui mihi praeproperus . visus. est,.

98쪽

Maesi magistro Alberies, qui inter ceteros , opinatissima dia-ιeetiens enitebat et erat re sera nominalis seetae aererimus in pustuator. Sic ferme toto biennio conuersatus in, monιs artis

stulus praecept&ribus usus sum Alberieo et magistro Roberto πε- rudensi sio ut evnomine desisnetur, quod meruit in scholarum regimins; natione siquidem Anytigena est. - Dei a refersus in me et metiens eires meas bona praeeeptorum meorum gratia eminuo ms ad grammati m de conchis transluli ipsumque triennio docentem audiri. Interim Iem plura, nec me unquam poenitebis temporis eius. Postmodum sero Bornaardum csyn mento Episcopum se rus sum et quae ab' aliis Gudieram, ab eo cineta resvi rei inaudita quaedam ad quadrisium pertinentia, in quo aliquale si Tmιonteum praeaudiueram nardeivinum.' Rssem quoque rhetoricam, quam prius cum quibusdam aliis a magistro Theodorica tenviter audiιis pariturum 4ntellistebam. deam postmodum a Patro Hedia plenius aerem. Et quia nobilium liberos, qui mihi agnieorum et cognatorum auxilias, destituto, pauperiata meae, solvitanteDeo, alimota praestabant, ins ruendos su ceperam, exim essitate offleta et instantia lueenum urgebar, quod audistram, ad memoriam erebrius ovoerere. i Unda ad magis rum Adam aeviissimi virum ingenii et, quidDid alia sentiam, multarum ιitterarum, qui Aristoteli praeieeteris incumbebat, familioritatem contrari ulteriorem. - Interim milIermum Suessionensem primuιostiees docui elememta et eundem jam dicio praeceptori apposui. truaerunt me hine reii familiaris angustia, μειω- νειitio et i consilium remicorum, υι osthmum docentis i aggresereri Parui. Reversus it uatin fine triennii repperi magistrum inmerium ipsumque audiui ini Logicis et Divinis, sed nimis euo subtra eius est. Saccessit Robertus Pullus, quem vita pariter et κέ-entia, commodabant. Deinds me ereepiι Simon Peaiacensis lava ἐεetor, sed obtusior utimulas . Sed hos i duos in solis theologieis habui praecepιores. Me fere duodennium mihi elapsum, est diversis stud iis De puto. Meundum itaque risum est, ora res, quos reliqueram et quos adhue dirieetaea detinebat in monte, revisere socios. - Inventi sunt, qui , merant et alii. Diuiti rod by Cooste

99쪽

Multas movit dubitationes hio, loeus, cum aliis eomparatus, sed recte quidem intellectus, Mia aliis certior atque magis desinitus est, prae tere idebet. .uod: ivvi tot sumunt, Johamiem a. 1110 esse natum tum anno post He iei I. i mortem i. e. II 36, se admodum adoles alem Parisios venisse reserat, verum esse non leat. N que quidquam do natalibus eius in libris medii. aevi reperire potui. Chronida quidem,' quae mortis annum et diem sobiit 25 0ei. 118M et tempus, quo episeopus carnotensis sit electus mense Augustua. 1176 i: tradunt inouqust XII, p. 299. XII. p. 139. 167. 199.

319. 324. , neque quando natus sit, neque quamdiu i Vixerit, ad dunt.' Itaque putandum, eum non ante a. 1120. esse: natum. . Primmani tempus, quod in Gallia degit, totum adolescentiae Maeribit,

quare inmanis adulescentia eum eo um se suspieaudum. isi ivi

stola enim 172 rix. Bibl. Patra XXIII, p. 46D ad Henrieum comitem

clampaniae Franeicae ampla reseri, pras Oninitas coaetaneis, patre Henrici patrocinante, eum adhue αdo ι escentior, e es, in Franeia Drmasa.' . . Facilius etiam expediuntur dissicultalea a

Riveto Hlatae mst. litu. de la Fr. IX p. 67 , i quas .nullius esse momenti jam doceis studuit Pastoret. 6bida ,XIV, p. 89 quamquam

rem non satis aceurate pervestigavit. Ille enim crediderat Abaelardum non post annum 1118 in monte Selae semovesae docuisse, iri O tere igiturn Iohannem jam thoo anno in Galliam 'venisso. Eliam

post eo ilium quidem Suessionense a. i. 1 121 habitum in Abbatia quidem Selii Dionysii Abaelardus ae scholam i aperuisse ipse narras in Epistola prima ad net orsam Npp. ed. Amb. c. 9, p.. 26); neque

tamen proximis annis, quibus quid egerit, in eadem epistola 3 pe sequitar, t Parisiis docendi i munus recepitit, Abbatis enital et mona chorum simultate inde sugarus pωtquam in . agri Trecensis solit dinem sei contulerat, sti in Paraeleti oratori ο rursus ingenium diseipulorum numernm habuit. Deinde cum rursus adversariorum calumniis motus abbatiam Buissensem in Britannia minore regendam suscepisset et aliquamdiu tenuisset, iis ibi quidem a monachorum et principis cuiusdam vicini insidiis tutus, ut ipse scribit, isnustus et profugus' circumferebatur; se tamen 'intereata docuisse nusquamia hae epistola tradit. Sed ibi res suas non multum ultra annum Diuiti red by Cooste

100쪽

11 31 persequitur. ' Litterae vero; quibus, Ber ardus claraviilliensis

papam leti' ἡlericos Galliae contra Maelardum excitare: studet, γomnes ante consilium Sennotiense a. iit 140 habitum scriptae, ii eum i rursus Geuisse: aperte profitentur, et i quamquam, i tibi docuerit, non addunt, tamen in celebris quadam urbe eum , rursus i magno i cum applausuud

ouisse sumere ijubent .i, i Ini epistola 333 diu g. mi ed. J. Nabit oppar. 1719. LI, p. 3073 degimus: lik Petrias: Abari arctus id' moribus de ' minamentis, de patre-eti fllio et spiritu saneto inribit, jocet; dispuιαι. f. x Nihili est, quod impediat, quominus Jhoo: Parisus jam a. 1136 facturit esse ponamus,' id quod Johannis nostri testimonio, : se aiin, post 'Henrici I. t mortem Parisiis , intere Ahaelardi l susset discipulos

reserenus satis certunt redditur. I heologiebrum Iectionum 1 Dae ei fer mini dabantur, a.d anne mentionem non fieri noni est; quod Buremur, quod, lihio:; adolescensi Ium . noli , nisi i logidis toperam i dare poterat. Itaque jam, constat in Johannem, cuin i duodecennio: i in uvriis, studiis s. occupatum seribat, ab ambI, 1136 nsque -'annam 1 148 magiste rum clarissimorum schol a Irequentasse te ipsum alios doletuisse i Aequo magis hanc notitiam in ' usum buum traxeruntii liniversitatis: Parisiensis scriptores, immerito neglexerunt, qui de rebu, o niensi s. scripserrimi, utrique i. ni animadveriuntes, i Johannem lex suous ipsiust restimonisi duodeeenniuin i non l. totum Parisiis, , sed et magna i ex .aparte lo nam in patria studiisitribuisse. Illa : enim i erba: i, Reverisus istisque: sn fine i triennii u repperi magistrum Gilbertum et i sqq inbn. nisi I de reditu in patriam: intelligi i possunt, , quod etiam asstrinani illa rhduή, curidum i itaquM rarisum est, .l, velleres, ii quos i re liqueram l/ istmo te. :i r est rere i SOcιos 'u quod si Parisiis remansisset, , quotidie sacere potuisset. Lil Studior il igituri cursu in Anglia Aconsecto mimus in Gallias -prosectusi est. iu Sesti ait hasec ipsa auctoris' verba inon isatis aperis et ast persuadendum sumere videntis, alia, i in promptui sunt

instimonia quaerint; ocum nostrum MLIII, : 10 i iis intellipama

t , iii duri, Romani istudium toxoniam, esse translatum,' antequam ii mi phanus. l. . 1135 in r*no succederet, . Johannesi Polior. 4VIII, i 22ihis: v bis testaturi , Tempore. regis Stephani si regno: ussae 1 ut

lestes. '. manaequas, uinu 'Britaniam i domus: . renerabilis patris.