장음표시 사용
251쪽
sae temperandi.ves remittendi poenas, quas iam suo Ioco Lib. II. Cap. V. Nos diligenter fise
seque Peraequuti sumus. Porro eas probe norint neceSse est, atque Iugiter prae oculis habent qui defendendis reis vacant. cum enim Miqua ex hujusmodi caussis intercedat, Patmni partes eriint eam PromPonere , et Iudicum animos vehementer percellere, atqua ad Rei misericordiam deprecando nectere.
Antequam manum hete e tabuIa moveamus vabit nnimadvertere, Legibus faciliorem innocentiae; quam crimini probando viam aperiri, easque aec sationi parum, defensioni plurimum favere. Cur a tem ita Nacuerit, illico intelligitur. Nam accusatio cum ad necendum , poenasque Reo inserendas instituatur , multum odii conjiinctum habet. Contra defensio , quae Pro accusati innocentia tuenda suscipi tur , poenisque a Reo eliminandis, digna iure in m rito visa est auxilio atque favore Legum, quae ad INBerandum proniores, quam ad condemnandum veIsunt, vel esse debent. Icidi sotit. 17 Leg. Ao Iuro quidem Romano illud Praecipuum intero tdit discrimen Accusatorem inter atqUe Reum, quod,
illo non probante hic etiam si nihil pramiterit.
absolvatur. Auguratori eodem Jure ad accusandu duae tantum dilationes dantur, Reo ad defensionem
tres con dantur. c Πυ- ἰω- 2 fit. 12 Leg. Io AN tertiis dilationis terminus Acgusatori sane satalis est, neu post terminum ad probandum crimen admittitur. .ed Reus et post teraunum dilationis, et post cou
252쪽
252 elusionem In eausa, et post sententiam, Uno Verdo se quamlocumque admittitur ad innocentiam demonstraudam.
2. Praeterea id tribu tur Reo, Accusatori den gatur; ut sollicet hic testes producere non possit alperpetuam rei memoriam; ilia vero possit probandae innocentiae gratia. Uno teste ab aecu ais satis innocent in probatur, eum ah aceusatore nonnisi qαam pluribus , saltem duobus , testibus crimen prohari valeat. Quin dimmo es testes minus idonei admittuntur pro innocentia probanda ; V. Farinac. quaest. 7o Par. 4 sed non amust ad criminiti probationem faciendam, quae fieri ldhet per testes omni exceptione majores. Tandem leviora iudicia , et argumen ta , quae non suIficiunt ad crimon ostendendum ; P xia tamen esse existimantur ad innocentiam Probam. ..
ne Sententia , et ejus Executione. I. De Crimi is Causae disc*tatione. . .
III. Quid Sententia, et quaenam eius necessari inrequisita Z. IV. Quando sit locus' absolutruriae' sententiae Z
VI. Quae 'solemnia in seruentiae Promulgatione ε . Obseruanda VII. De Exequutiane Sentdntiae: III. Quibus ex causis condemnatoriae sententia.
exequiatio di erri possit , aut debeo
253쪽
It. Quomodo, et quando condemnatoria sententia exequenda ΤX. De Appellationibus. I. De Criminalis Causae disceptation'. Tandem conlaeto Proeessu, Reique desensionibus
proditis causa disceptatur. Ut Pl imum talia sor Pro , quam Voee crminis probationes in unum co lectae Iudicibus proponuntur examinandae , Mae nisAdvocatis seu Procuratoribus Fisci sigillatim en eleantur ; qui Reum deinde instant damnari. contra Rei Patronis quidquid ad acta evertenda construet Processus, ad obiectas delicti probationes eIimintui-das ; ad illius vel osterulendam innocentiam, vel cu, Pam saltem levandam conducere potest, in medium afferunt. Quod cum utrumque eXpletum fuerit , nihilquo quod adjiciant amphus habeant, et qui pro Fisco veniunt, ct qui Rei partes 'tuentur; tune dies potest fieri in causa conclusionem : r sic enim a Iegationibus veluti videntiar Partis renunciaro. Qua
lamen non obsLante conclusione seu Tenunciatione,
si de eausa nondum liqueat. IndeX ab utraque part Bheriores adegati es requirere poterit. V. Zaf. mLeg. χχ n. 23 Cod. dic. Quin immo integrum
H Pi isto Itidieiorann more fiebat Rorane eoiici isto qtiali loeratoris allegatis' ut vinxiiue omnibus argumentis inquiebatnt : Di- a T. Ab ureaque parte consumpta oratione, et Pnaetor pronunrtiabat Dixerunt, atque ita in consilium mittebat Ii l ces, idest rmiriebat eos ad sententiam iacendam. -ccov. in z. er 3. Pri
254쪽
erit Reo quandocumque, etiam post condemnationem novas exhibere probationes, quibus innocentia sua
demonstretur c cap. XVI. I. IX. γ. Ao quamvis iure
Romano non liceat Jadici mutare sententiam semeIdictam, Dig. lib. 12 tu. a Leg. I. nee consequenter post eius Promulgationem Rei de sensiones admitterea potest tamen, immo debet innocentiae probationes . audire, non ut Sententiam ipso suam rescindant; sed
ut illius effectu interea suspenso ad Principem reserat, . qui a poena Reum liheret.
. Postquam causa satis disceptata est, et ab utraque Parte perorata, ut ea possit recte definiri , diligentissime prius examinari, atque cognosci debet: qua quidem in re audicis officium praecipuo versat-Sive enim unus sit Causae Judex, qui x et solus, vel de consilio suorum Assessoram sententiam pro- nuneiare debeat; sive numero plures Iudices adsint, quorum suffragiis sententia serenda; quisque praecio tenetur Summa fide, sedulo studio , et Praesertim V euo affectibus animo verum quaerere, et quid justum, Statuere. Ut enim ad rem Seneca monet, De Ir- Lib. 1. , multos absolvissemus, si antea coeperbmus iudicare , quam irasci. Quam ob rem probus Cautusque Iudex omnes criminis probationes ad πω tinam reVocabit, uniuscujusque fundamentum adminae CUla V mque perpendet; tum considerabit quidquire adversus allas Phus ex perit, adductasqlie pro eo de sensioneS hahehit prae oculis , supplebit quoquo quaeris V stoli deesse; praeterea Processus acta lustrabit,
255쪽
ut si quid sorte omassum peccatumque in illis fuerit. eognoscat; tandem nulli Tarcet labori, ut facti νε-ritalem inveniat pespiciatqlie, ao Leges Legumque Sam
etiones facto ipsi appIicet, de quo agitur. V. Se n ux Ssti de J. Crim. apant prop. Quod enim gr- ius negocium, majorique studio, ac diligentia
tractandum , quam criminalium causarum disceptatio,
iudicium, definitio ; unde fortunae, libertas, sama , ipsa etiam civium vita pendent 3 ci
2. Quod si post diligens examen nondum veritas Iudici elucescat, ampliahit illo causam . neo improvidam censebit moram, quae in judicando nece sitate interponitur; mernor alterius gravissimae Senecae sententiae, scilicet is ad Poenitendum Properare eum
,, qui cito' iudicati in Ao certe quando praesertim ex moribus legibusque Civitatis locus fierit capitidi Poenae, ut sapienter cecinit ille tr.
Atilla de morte hominis cunctosio longa est-
ampliata autem causa , rursusquo deinde diseu sa ; Iudex duhius adhuc animo haerens non disseret I eum absolvero. Etenim vuIt humanatas , Sapientes jubent , Legus ipsae cultiorum Gentium praeseserunt ut in universum Iudex. pronior ad absolvendum sit. quam ad condemnandum ; potius Reo saxeat calamitoso , quam accusatori , cuius persona aeque ac
256쪽
munus plurimum duritiei, atque odii coniunctum habere solet. Quoties profecto ambigendi adest ratio , toties satius est in leviorem errorem incidere, quam amplecti graviorem. Nemo autem negabit, Iordige levius esse piaculum nocentem absolvere , qua in innoeeutem comtemnare z quippo invocenti vita erepta restitui nequit; at nocens si absolvatur, iterumque des quat, in infligenda poena Judex etiam pri Tis erroris rationem habere potest. Deinde absolutonoeente sola devotio publiea laeditur; sed si innocens conitemnet ur et Respublica laeditur , quae probi ci vis jacturam s. aeli, et ille qui iniuste condemnatur. S. Quando autem plures numero Judiops crina, natibus cognostendis, deliniendisque causis praeposuti sunt, ut nunc fere Semper accidit, constitutis labique Tribunalibus , quae vulgo Collegiata Pppellantur; si paribus corum suffragiis absolutus vcl. condemTutus sit seris, vetustissimo atque Dpud omnes cultiores Populas recepto usu iste liberatur. c V. Diatrib. nostr . de Ord. seu form. Od. Crim. I. S in In. λ. Visum quippe est humanius in tanto Iudicantium dissensu illum praevalere partem, quae reo sa et Quid vero faciendum si audices in tres diversas, aut etiam plures abeant sententias Τ Ηoe quoque easu nonnul
tiorem amplectendam eSSe Serae Diiam,. ev quae Plia Aeo prosit. Alii voluerunt, ut si inter sex, puta, Judices duo capite, duo alii exilio, reliqui tandem duo pecuniaria poena Reum multandum censuerint; nulla ex hisce diversis sententiis amplectenda , atque exequenda bit: quae quidem opinio obtine L in Foro, ubi sol dint alii Ja licea audiri a1 cri II inciletu causa
257쪽
eognoscendam definiendamqtie. Sed si ex ssptem licibus tres absolverint, duo relegaverint , caeter
poenam pecuniariam indixerint . plurium praevalebit sententia V. Cuiae. observat. Au 26 , quae Reo favet ci . III. Quid Sentenita, et quaeuam eius necessaria requisita Τ
I. causa satis abunde, et undique cognita γωdex Sententiam denique proferet, Sententia , de qua heic sermo , hene definitur a Bohemero legitima causae criminalis per Iudicem secundum leges , et acta facta decisio pel condemnans, pel absolpens. Elam. r. Crim. sera. I cv. 17 q. 254 Principio enim non aliter legitima , atque iusta erit sententia , quam si eam Judex juxta acta, ut inquiunt et probata pronunciaverit : Dig. lib. I tit. 18 Leg. 6 unde se-
quitiir nullam esse sententiam . quae actis repugnet; multoque minus valere, legitimamque existimandam sententiam, quam JudeX sine actis tulerit; atque ex
x Quid si omnes Iudices damnaverint qriidem Herim , sed
divorsas poenas decreverint 3 En casum . quem refert AuIus serulius mei. Attic. Ita. cap. 15. , vs Iseo se tem Iudiaes cognoscant , ea jue sentemtia Sit rata, quam Alures in eo numero diaereint. Cum seμtem Iudices cognOνissent, duo cenaruerunt Reum exilio multamliani , duo alii Pecunia . tres reliqui ea Hlo puniendum: Petitur ad sumIicium sae suntentia trium δε-dicum , et contra dicit , ubi Scholiastes , et bene contra disse , ιν uia quatuor eorum S ruentias Nincebant , quac non tile i
258쪽
insormata , ut aiunt, tonsetentia, notisque sibi cause sis. Reus siquidem haberi nequit illo, cujus crimen non appareat Cap. X. I. III. , et quidem ex legitimo consecto Processu; neo ullus potest inauditus , indefensusque damnari. Cap. XVI. I. II. Moomnino postulat aequitas naturalis, illud ci Vilis Ii-hertas necessario exigit, quae semper, qualibet regiminis Arma Respublica utatur, sarcia tectaque C
stodiri debet. Cap. III. O. I. γ Ubi autem absque ulla forma et ordine Iudicii, indicta caussa, non prodito crimine cives damnantur; 1 ibi Tyrannis obtinet pro iusto imperio. cap. II. I. I. Fortunae enim, sama , ipsa civium vita non a Legum auctoritate; sed ab hominum publica vi pollentium a bitrio , voluntate , libidine pendeat oportet; quo uirbit periculosius, iniquius, civilique libertati exitialius. 2. Sed sae , quaeso, ex actis liquero aliquem criminis ei objecti Reum esse ; contra tamen Iudita certo constare de ejusdem innocentia, Oculis , puta, suis Indicem sorte vidisse ab alio ignoto commissam eaedem , de qua agitur; hoc caSu tenebitur ne Judex quid ex actis apparet, an quid ipsumet scit ju-
i ὶ Hoc casu non iustae, legitimaeque damuationes appe landae hujusmodi sententiae; εed potius prosci iptiones, quibus olim Rotnae Tyranni saepe vel honestissimoruin Civium sortuitis capitique satalem pexuiciem tutulit. Proscriptiovis enim miserrimum nomen , et res ipsa atrox itii qua atque crudelissima quid aliud est , iiiiqiiit Tullius orat. pro dom. sua ad Ponti c. quin Poenam in Cixes nominatim sine judicio consi meam TDisitig Cooste
259쪽
dieando sequi; Poteritque recte, atque iusta in m serum illum damnationis sententiam serre 3 omnes pene Theologi , S. Thomas. H. a quaest. 67 art. a et Iurisconsulti, qui hujusmodi pertractarunt quae stionem, affirmant Iudicem sine piaculo posse damnationis sententiam proniinciare; quia ipse teneatur secundum acta, et probata iudicare. Ego vero fateor hanc firmissimam , et iustissimam esse Iuris regulam ; non adeo tamea universalem contendo δ it quaviloque exceptionem pati non possit eX inge, niο proficiscentem, et fine Legum, quae delinquemtium quidem damnationem coercitionemque Volunt, sed Innocentibus praesidio suut atque adiumento. Hio Porro adamussim est casus, quo exceptioni fit locus. Neque enim ulla est tanta praesumptio , quae debeat non cedere veritati. Quid ergo Iudex tunc ci aget Τ Contra acta et probata absolvet ne Reum Τ Mea quidem opinione, compereuditiabit sententiam dice- Te , Causae cognitionem rursus instituet; ut quae
sibi innotescit Bel innocentia, tu Iudicio quoque
eluceat et comprobetur. Sin haec non prosint, facti moneat Principem , Stipremumque Moderatorei Reipublicae; interea se abstineat a iudicando, quidvis denique serat potius, quam ut suo calculo insons damnetur, sanguiSque innocens Effundatur. Summum enim credat esse nefas , ut Sa risus inquit, animam praeserre Pudori.
i) Sanehea da Matrim. L . VIII. divue. 3 . n. 13. em set posse Itidicem sinere paleiates eareeres, ut Reua aufugiat , si alae alieno cinno, atque ostensione id fieri possit.
260쪽
3. Praeterea non solum aetis, prohatisque respoudere, sed etiam Legibus, quae vigent, sententia d het esse conformis. Non est enim in Iudicis pol
state Leges iudieando transgredi . vel praeserire ; aut sine aliqua ex iustis legitimisque caussis suo Ioco iam expositis Lib. II. cap. V. . indictas ab illis poenas augere, vel temperare , atque remittere. Etenim nec conditor , neque arbiter; sed custos . exequutor, Vindexque Legum constitutus est. Itaque sententia contra Leges lata Cap. a de sent. et re jud. ipso jure est nulla. IV. Quando sit locus absolutoriae sentensiae 71. Sententia autem Iudex vel absolvat Reum . vel condemnet necesse est : si primum , sententia absolutoria dicitur; sin alterum, condemnatoria BPPeI- latur. Age de utraque distinctim disseramus. 2. Quoties vel Reus Innocentiam Suam ostenil
rit , vel Aceusator, seu Fiscus in obiecto ei crimino prohiando dilacerit; toties ille absoletendus omnimo , ac penitus est Cap. XVI. ῆ. IX. γ ; Idquq J Te Romano diserte cavetur. Romanis enim Legibus moribusque, nisi ampliandae causae Judex locum esse existimaret, qisod sibi nondum res liqueret; vel absolvere vel condemnare Reum omnino debebat. Cod. lib. 2 tit. 1 leg. 4 l b. 3 fit. 1 Leg. 33 λAbsolutio autem fiebat a crimine ita, ut qui absolutus esset, nunquam posset amplius pro illo mole stiam aliquam pati, aut rursus in iudicium vozari. Sed vulgu/ Criminalium Scriptorum novam commentus ost rationem Reos absolvendi , quae Mu Tedepta ru