장음표시 사용
71쪽
sECvNDUS, VICTO-re Trincauelio in-ὲterprete. Quae in secundo de elementis lifro
-Αuimalium quaesanguiuetrassitastut,quatuor in uniuersum esse et emeta Iauguine videlicet pituitam,bilem flauam, e r bilem atram. Quatuor hosce humores exprimis quatuor corpo
ribus constitui , quae a qualitatibus sumptis nominibus, eatidum, humidum, figissum, crytecum appellata sunt. Ammalsi uno ex quatuor dictis humoribus ea- Ma ea necessam interire. a D iam opportunu fuerit, ut ad secundu libra acceda mus. Vt enim Hipp.demostrauit calidu,frigidu,humi 11 dum,& siccum esse communia reru omnium elementa: mox ad alterum transit elementorum genus,non amplius quidς primum, aut comune, sed anima
72쪽
malium sanguineorum propriu. sanguis etenim pituitaq; & bilis utraque, flava ae
atra sunt no modo generationis hominu, sed caeterorum etia animantium sanguine 1 praeditorum elemeta. Hominis verb propria sunt ipsae particulae minimet quae simit res appellantur, quanuis & in his aliqua habeat cum norinullis sanguineorum animalium,communionem,sicut cum boue, Io cane,equo,& quibuscunque aliis huiusce generis.Siquidem haec omnia venas habet& arterias,& neruos,& ligamenta, & m
quaq; humanis similia, imo quaedam etiais sunt alterius cuiusdam generis, qualia ungulae,cornua,aculei,rostra,squamς & cortices. Vnde quemadmodum communia omni elemeta erant calidum, frigidum. humidu & siccu: ita rursus propria unius.
2O cuiusq; animalis sunt particulae illae,quae seni' prim habentur,de quibus in dissectionum pertractationibus sermo habetur,inter has vero & illa medium in nobis quidem humores quatuor locu obtinente M in aliis vero animatibus quicquid unicuique illorum proxima fuerit generationis materiamam hoc sane modo id consueum runt appellare,ex quo primum fit aliquid, nulla praeterea media egens trasmutati e s
73쪽
68 GAL DE ELEMgNTIsne. At vero quod omnes sandrin eoru ani mantiu partes ex matris sanguine gigna
tur, iam satis omnibus constat. Et quum iis sit pituitae,necnon & utriusque bilis particeps non absq; ratione ex hoc capite disii- sdium ortum est,quippe qii bd Bonulli is rint,qui ex solo sanguine assereret hos esse genitos, alii vero ex succis quatiles. Nee eque est deinde it his facit g veritate mon Brasse,ac in primis elemetis: siquide utraq; roliorum sententia probabilitate non vacat. Ego vero conabor ea explicare, vfide ad ductus est Hippocrates, visentiret, humberes quatuor materiam esse generando homini,hinc tamen sumpto exordio. Similaia Isris quidem &caro est& neruus,Verum caro sanguinea & mollis est, atq; etiam calliada,at neruus in his omnibus contra he illi se habet, utpote qui exanguis sit, durus, ac frigidus. Verum enimuero nec illa omni 2ono mollis & calida est,neq; durus ac frigidus est neruus,sanguis quippe carne mollior ac calidior est,os aute neruo durius &frigidius,& ita caeterae particuis sigillatim se habent,na haec quidem altera frigidior
est' illa vero calidior, atq; haec molli or:illa durior, Ecquid ergo ex eade omnia procreata sunt substatia vel potius sagax reru ifex natura,quo primum tepore ex san
74쪽
guine ab ipsa matre in uteru delato sceluprocreabat atque efformabat, quod in eo crassius erat ad solidiora corpora costitueda attraxit, quod vero tenuius, ad mollioras & simili etiam odo, quod calidius erat, ad calidiora: 3c etia quod frigidius, ad frigi di ora. Et sane mihi videtur quidem longe
esse magis naturae cosentaneum, & statim ab ipsis initiis sormari foetu, ac subsequen-xo ti etiam tempore uniuerso unamquamque particulam suum habere alimen tu augmexul ex propria peculiariq; materia. Nam sanguis, ut lac etiam, una quaeda res videtur,ratio tamen docet 1llum non esse unu,
is sicut nec lac. Na in lacte aliquid est, quod omnino serosum ac tenue est, aliquid etiaquod penitus casei specie refert, crassum e est,& dum haec simul erant contemperata lac constituebant, quod inter easeum 1 o mediuerat, & serum. Simul aute ut disce nuntur & propria eor si forma inde osteditur,& preterea docetur lactis natura unum non esse usquequaq; ,sed ex contrariis atq; etia differetibus cocretum. Queadmodum
11 igitur in lacte & seru reperitur & caseus: sic& in sanguine liquor quida est, qui sero in lacte ex Eportione resp5det: est& id quod veluti limus uda ac *x sanguinis est,& caesto in lacte assimilatur. Sed & fibras in san
75쪽
guine deferri nemo est qui videre non possitiquae si ex eo detrabantur, iam non concrescit amplius sanguis qui deinde non parum illis exemptis,colore ac substatia differt,quippe quum ex eo pars quaeda omni- xno rubra videatur, alia vero potius flaue stat,quaeda etiam magis ad atrum vergat, nonnunquam veris & aliquid albieas se in illius superficie aperte offert interdum tame totust fere videtur liuens, saepe adeo ni Iogricat, ut, me hercle, purpuram admodum plenam referre videatur. Vnde sanguis minime unum erit. Quia si esset re vera unu:
esset nimirum ut mihi quidem videtur in omnibus cum animatibus, tu hominibus is usquequaqς similis, attamen quandoque quod crassum nigrumque est adeo alia in
eo superat: ut uniuersi corporis color nigrior videatur, cicatricesq; nigriores reddantur, atque venae in cruribus varicosa
fiant,& liuenti quodam colore suffusae. Quandoque vero quod flauum est,eo superabundat:vt 1d facile & ex capillis, & ex corporis colore, &praeterea ex vomitu, &alui deiectionibus cospicere possis.Non- snunquam etia id quod aut rubrum est aut album,quae & ipsa tu in colore totius compori tum in vomitu & alui excremetis notari possunt. Quod si ipsas etiam venas sece
76쪽
ees hominibus qui prospera adhuc seuuturvaletudine:ab his quide flavus profluet sangu1s,ab aliis ruber,ab aliquibus nigrior ab aliis albior. Sed si medicamentum insupers exhibeas,quod vim habeat corpus purga-di illud eiusmodi quidem humore euacu bit,qualem attrahendi vim insitam habet:
verum non tantudem in quacunq; corporis natura, siue sanum id sit, siue aegrotet. Nam ut a morbidis exordiar si laboranti morbo regio medicamentisi aederis,ex his inqua,quae bile eam,quae flava aut pallida appellatur,educul:plurimam ille bile deii ciet. Si vero idipsum ei dederis,qui aqua tenetur intercute,qua leucophlegmatia graiaci vocat,bilis admodum parum educes. Si rursus medicametu obtuleris,quod vim habeat soluendi pituitam, id quide exiguam
ab eo qui morbo arquato arrept' est pitui Q tam detrahet,nec sine ingenti illius noxarplurimu vero ab illo qui ea intercute aqua laborat,qua nuper nominauimus & absq; ullo incommodo.Atqui & eis qui morbo elephanti obnoxii sint,medicamentu pur gatoria quod atra bile purgat tradidimus sepissime,& subinde copiosam facileq; &cum utilitate maxima euacuationem cosequete vidimus.At Asclepiades,qui optimaquetq; huius artis propter illos admirabilestum
77쪽
PL GAL. DE ELEMENTI stumores meatust sua oratione evertere si
bi proponit :conatur nos dissuadere, quod medicamelum quod cuiaq; peculiarem Mbi humore detrahat, sed illum potius transmutat, conuertit, alterat, ac tandem in sui sipsius naturam id quod ipsum trahit qualecunq; fuerit,corrumpit: nec deinde iuvamentum, quod purgatione consequi vide mus,ait ipse euenire, propterea quod id vacuetur quod infestabat sed ex comuni po Iotius euacuationis ratione Sic igitur Asclepiadis sermo apparetibus impudenter aduersatur. Porro quod apparet,Vt Hippocrates,caeteriq; medici,qui rem hanc experietiae examine indagado didicere ita, ut nos i antea diximus, se habet. Nam si bilioso homini medicamen tu quod pituitam purg di facultatem habeat, exhibere tentaveris: sane non dubito quin sis hoc illius decretuno sine damno experturus.Praeterea si pur togatoria medicameta,ea tantum ratione iuuant quod euacuat: cur no omnibus venas
seramus hominibus, qualescunque illi sint,
graciles,aut crassit,sive regio morbo teneatur, siue bili atra vexentur Atqρ ex his plu Mrimi,qui graciles erant, expurgatione humoris, a quo infestabantur non paru pKsi dii reportarunt,a quibus si sanguinem detrahere auderes: interitum protinus inser-
78쪽
ves. Sed Asclepiades ab illis tumoribus meatibusque ac incomp actis elementis cogitur higc proferre, quippe quu hoc sequatur,
ut nulla sit qualitas nostrae naturae aliena, s adeo ut neq; etiam eorum excrementoru,
quae quotidie per aluum vacuantur:& pro inde quum aluus supprimitur, nos ratione multitudinis laedemur illiq; remedio erit, vel parce vesci, vel omnino a cibo se conti Io nere.Et plurima suis sermonibus Asclepi
des comentus est,quae cubis pugnant,quae
euidelia sunt. Et jane haec illis quide occasionem dubitandi praestant: qui ea ignorat quς apparentiat illi qui horum periti sunt,ry istius hominis imprudentiam admiratur& stupent. Caeterum nos contra Asclepia dis audaciam in aliis plura afferemus, nuc ad ea quae manifesto apparet redeutes,Hippocratis verba sequamur:qui ne vaticinarieto quide potuisset, fore unqua medicusque iam aleo imperitu es impudete 1cut fuit Asclepiades,ut vel ignoraret ea quς lant in arte ita exigua,vel si calleret ea; neget se nouisse quod ut reor in causa suit cur n o istra du Eoru impudelia insectamur,l5gior quam par sit euadat oratio. Hapyocratis ver3, breuis & concisa, utpote qui id quod euidenter apparet,absique ulla probatione scripserit, quu nec suspicatus quidem unquam
79쪽
γ GAL. DE EL E MENTI squam sit,ullum fore qui haec ignoraturus, aut etiam negaturus esset. Nam aduersus eos,qui autumant homine esse solum sanaguinem,uel quodvis aliud quod unum siti illi hoc latummodo dixisse fatis fuit,ut ni- rmirum censeret eos ostedere homine, qui nec forma mutaret, nec alioquin varietur,& tum in aliquo anni tempore, vel aliqua sui aetate videretur ipse unus solusq; fania guis.Nam cosentaneu rationi videtur ait Ioipse ut aliquo saltem tempore, id quod in ipso unu est repraesentet.At deinde,ut mota straret b1le duplicem sanguini semper esse permistam, flava inqua)& atram, & praeterea tertio loco pituita equae ex n atura in II aetatibus & teporibus videntur,explicauit. Si enim inquit homini medicina pituita purgantem exhibueris:ille tibi pituita euomet,quod si medicamentum dederis quod bilem ducat vomitu bilis reiicietur, si par oticulam quampia corporis ferias ita,ut vulnus instigatur, profluet ab eo sanguis Haec verὁ ait tibi euenient quotiescunq; iden feceris nocte, aut die, hyeme,aut aestate Deinde ostensurus his eius natura costare, hoc est,quod ex his omnibus partes ipsius& procreatae sint & alatumhaec profert.Primhim quide homo semper donec vixerit,
videtur manifesto habere in se ipso his
80쪽
omnia, sed & ex homine in quo sunt hareomnia genis est,& in homine ubi ea sunt
omnia quotquot,ego affirmo & monstro nutritus est. Haec,quotiescunque voluerit 3 quis e medio temeritate Asclepiadis auferre:satis sunt ad mostrandum id quod propositu est. Quia ui unumquodque purgantium medicamentoru humore quempiam attrahit,nec aliquo tepore illud dabis quin I. propriu humorem euacuet:liquido ia constat nullu fore tempus,quo homo expers sit humorum quatuor.Eius etiam ortus exsanguine materno fuit,non quidem puro, sed eui essent tu pituita, tum duplex interia VI mistabilis quum sit obstensum hominem quolibet tempore haec in seipso continere. Itaque si & ex his homo genitus est, atquci etiam ab his suum habet & alimetu&inci ementu : haec ipsia illius quoque naturato erunt.Porro haec sunt huius sermonis capita.Sed eorum quae particulatim in hoc li bro dicuntur nonnulla eo spectant, ut de transmutatione per aetates agant, & ani tepora alia vero fidem faciunt, nec eam extia Fguam, quod unumquodque purgantium medicamentorum humorem sibi peculiarem attrahat:atq; etiam quod homo egeat quatuor his,iam saepius dictis humoribus. Iam enim ea quae, dum purgationes mo-