장음표시 사용
91쪽
euomentes con*icati, putarunt homine quodvis illud esse, quod per purgamenta moriente elicere conspexissent. Eade nituntur ratione qui homine dicut esse sanaguinem,quonia cruorem qui sibi sub con- sipectum ex iugulatis hominibus manans subiicitur,animu in homine esse putarui: hqc sunt,quibus omnes isti utuntur in suis sermonibus,argumeta. Verii qui bilem solum per purgatione eiecerit, adhuc moria lotuus est nemo:sed sumpto pharmaco quod bili mouendae est,primu bile, mox pituitam,porro altera bilem atram & quide per vim,tum demu moribudus sanguine euomit puruna quod id e contingit his qui su- is munt potiones pituitam mouentes.Primuenim pituitam,deinde bilem flaua,ex hac atram,postremo sanguine puru euomunt, atq; e vestigio finiunt vita.Na pharmacueu corpus intrarit,primo id quod omniu tomaxime sibi secundu naturam cognatum atque simile est,agit: exinde reliqua trahit& purgat:quemadmodu stirpes:& semina terram ingressae sibi quod ex ipsaru natura est trahunt vel acre,vel amaru,vel dul- Isce,vel salsum,vel aliud quid diuersum,inprimisq; ex eo plurimu quod sibi naturali propinquitate maxime coniunc tu est,arripiendo,tum caetera deinceps attrahendo.
92쪽
DI NAT. ΗvM. 8 Talem quoq; modu pharmaca seruat,quae bilem mouet,primu meracissima purgat, deinde mista.lte pituitae pharmaca primumeraciorem pituita ciunt,pὁst confusam. 3 Iugulatis sanguis fluit,primo quide seruetissimus atq; perquam rubidus, mox ma gis pituitosus magisque biliosus. Hyeme crescit in homine pituita,quod ipsa prςcipue ex omnibus quq in corpore sunt,natu- Io ra sua ,eo tepore frigidissima,est argumeto: quia si pituita,bilem,sanguine tangere libuerit, pituita profecto facile omnium algidissima reperies:tamen de fi letissima sit,ac non nisi summa cu violetia secunda Is atram bile cietur. Quae enim per vim v niunt,ea propter violentiam feruentiora redduntur.Sed tame prae his omnibus pituita suapte natura multo frigidissima apparet. Quod aute hyems corpus pituitaxo impleat,tibi patebit cu ex sputo & muccoae pituita nasi,quae hyeme supra modum
fluentia emunguntur,tum vero ex caeteris
morbis pituitosis, praesertimq; tumoribus qui praecipue eo tempore maxime albi-2 cant.Vere aute pituita in corpore valentissima inesti sed sanguis crescit suscipitq;
in ales maius incrementu, tunc enim frigora remittuntur,& imbres relaxantur,ex
quibus & dierum quoq; tempore sanguis aug
93쪽
augetur: cuius naturae id anni lepus,quoniam humidu est & calidum. Maxime co- simile existit,indicio quod homines verno restiuoq; tempore potissimu torminibus corripiuntur,ac supra moda calescunt &rubent,atq; sanguis e naribus fluit. Aesta te vero adhuc sanguis cum viget, sed bilis effertur accrescitq; , & in autumnu pertinet.In autumno sanguinis parum est,quia illius naturae id temporis contraiiu habe tur.Bilis & ςstiuo & autumnali tepore im perium corpori' obtinet,argumeto,quod
homines & spote sua & per purgationum
potiones bilem biliosissimasque res euo munt vel excernunt:quod ite ex febribus hominues colo tibiis patet.Pituita aestiuo tempore longe infirmissima est quὁdei tempus ob calores siccitatesq; vehemeter aduersatur. Autumno, sanguinis quota pars est in hom1netquoniam ita tempus siccum est,& homine iam refrigerare ih cipit. Sed atra tunc bilis,quam plurima est S potentissima quae instante vero hyeme decrescit imminuiturq; refrigerata. Ru sus pituita vicissim augetur, tum ab im-. 2bribus numerosioribus,tua noctibus longioribus. profectὁ haec omnia semper hahet corpus humanum: quae certe noli Iam
S uerim pro teporis circunsistetis qualita
94쪽
DE NAT. HVM. Die,ac propria cuiusque natura, separatim modo maiora,modo minora fieri. Vt an nus omnis omniu 1staru reru caliditatis scilieet & frigiditatis & siccitatis & humidiatatis particeps est:neq; enim quaepia illam
vel quota teporis parte con sisteret siue reliquam omniu quae in hoc mudo sunt, eo- sertio imo si qua deficeret, omnes simul aboleretur 'quipye quae ab eade sunt costitutae necessitate inuiceq; aluntur & suste tantur. Simili modo homo,si quid eorum ipsi deficeret quae cogenita sunt, non amplius vitam degere posset. In anno, modo
do autumnus viget haud aliter in homine interdii pituita domina interdu fanguis, interdu bilis,tu flaua,tum atra, euidentio re quoq; argumeto:quia si quater in anno eidem homini unam eiusde generis potionem dederis,hyeme tibi eu*metur pitulatosissima, vere humidissima , aestate biliosissima,autumno nigerrima. Cu igitur hare ita se habeant, oportet aegrotationes quae hyeme incremtatu fascipiunt, aestate
desinere:&ςcontra quae aestate creverint,
hyeme terminari nisi intra diem ei reuntum,de quo postea loquemur, absoluatur. Vernoru morboru liberatio in autumnuexrectanda est.Autumnales autem, veristem
95쪽
tempore liberentur necesse est. Haee verδquisquis stata tepora separauerit, hunc fore annuum scire oportet. Sic medicu mo
bis mederi oportet inabita bene cuiusque, quod in corpore pro tepore & eius natura sv sabim viget ratione: in primisq; praeterea non lπον p tot ignorare debet, morbos qui ex impletio- Hippq ne proficiscuntur, exinatione curari: & eti' eger diuerso , qui euacuatione proueniunt, saliqWa ο- nari saturitate.Qui a labore, hos quiete: Io vi , qη qui ex otio,eos exercitatione euinci. In si mr- shmma, oportet medicum scire obsistere instantibus de morbis,& formis, & teporibus , & aetatibus , & contenta laxare, &laxata contendere,iali nanq; modo momis
bi vitium facilime desistere poterit.Et hoc mihi fanatio esse videtur.
R a Orbi alii a victus genere, alii a spi-1Viritu quem trahentes Viuimus, pro ueniunt.Sed de utrisque hoc modo disce piari atque diiudicari oportet. Cum una aegritudine complures eode homines te pore corripiutur,causam ad id reiicere debemus quod maxime comRne est, quoq; omnes utimur: id autem spiritus est quem accipimus reddimusq; :tunc enim victum nost
96쪽
D E N A T. Π V M. frnostrum nequaquam in causa esse mani festo constat,cum morbus omnes pariter attingit,iam iuniores quam seniores,tam foeminas quatin mares, ta temuletos quam
abstemios, tam qui ordeaceum quam qui triticeum in cibatu sumunt panem, tam qui parum quam qui mulium laborant. Ergo non victus rationi in causa ponendum est: cum homines quoquo vellicendi modo utentes in eandem incidunt qgrotati nem. Cum ver3 eodem tempore diuersi morbi gignuntur,sine dubio victus cuiusque eulpa est.Oportet iraque remedia adhibere cum morbi occasione,quemadmodum a nobis alibi dictum est, pugnando, tum etia victus genera mutando:quando-qvidem cibos,quibus homo utisolitus es': nequaquam aptos esse liquet et uniue sos vel plerosque, vel Vnum eorum quempiam:quod cum didiceris inspecta tamen& considerata,vi a me iam dudum dictum est,hominis natura aetate, forma & anni tempore, & morbi genere: debes victum
mutare & remedia facere, modo demendo, modo addendo: cum hoc ut omnem curationem tuam siue victum ad cuiusque aetatis habitum,tepora,formas morbosq; dirigas. Atqui sit morbus unus omnes promiscue & vulget infestat, clarum est non
97쪽
victum, sed quem trahimus spiritu, in eassa esse:quippe qui morbida plane quadam
excretionem habeat. Perpetuum igitur est homines per id teporis haec ad moneri, ilicet ne victum mutet qui morbi causa no rexistat prospiciant ut corpus sit qua solidis smum atq; attenuatissirmu,cibispotibusq;' quibus uti consueuerint sensim demendor quia si festinantias victus mutaretur,a mutatione pericesu foret aliquid in corpore innovandi. Quare solito victu utendii est, eum noxae caussa fit nulla hominis.Insuperit quam paucissimus spiritus corpus in grediatur,isq; ut maxime peregrinus sit prouidendum,ta loca,in quibus morbus grassatur quoad fieri potest murado,tu corpora attenuado,sic enim minimemulto ac de homines egeat spiritu. Morbi qui a corpotis membroru validissimo proficiscuntur, grauistinii sunt:atq; si ibi ubi coepti sunt,maserint,necesse est validissimo membro rum laborante totum corpus laborare. sin autem ab imbecillioribus se in validissima insinuauerit, facilius absoluuntur: quia vinesse vindicantur quae inquunt.
Enar eorporiscrassiores ad huc modu oriutur,quatuor paria sunt.Primum
98쪽
ns N AT. NUM. 93 quod ab occipite tendit per ceruicem summa perreptas latera spirue,ad clunes & cru ra:deinde per tibias & malleolos exteriores ad pedes,qua ob rem doloribus dorsi 3e coxaru de poplitibus mallessve extens sanguinem mitti solitum est.Secudum venaiarum par de capite circu aures per ceruice, iugulariae dicti sunt:intus propter spina &Iumbos ad testes & femora perfertur,atq; per poplites de tibias propter interiores malleoIos ad pedes. Quapropter dolorib'Iumboru dc testiu sanguine poplitibus aut in Momalleolis mittimus interioribus.Tertium devenumspar venaru, a temporibus per ceruicem sub partitione scapulis porrigitur ad pulmones, & altera dicuntur, de parte dextra in sinistra perges mamam Gatenus subit &ad lienem renemq; descendit: at absurgim tera de sinistra in dextram procedes a pul- ma esse asmonibus mammam subit mox iecur petit serit, e & rene utraque prostremo ad podicem petnatia desinit. Quartum par a sincipite, de sederi; ais quae oculorum per ceruices ad humerorum Ela ab Hippotaviculas deuenit unde per lacertos ad Agi- te ferialem, mox per cubitos ad volam & digi- pta sint litos, unde intus remeans ad alas propagia brosee o nem mittit quae summas eostas perreptat, do et ut dum altera ad lienem, altera ad iecur per- miorum, veniat, deinde utraque eminens per ventrem ad genitale desinat ita venae cras
99쪽
s ΗIPPO . res habent .Procedunt quoq; a Vetrie Io per corpus aliae permultae& var1ae venu-Iae ramulorum modo,per quas alimentum corpori trasmittitur, quod a crassis venis &interioribus & extimis serui ventriceso, &xeliquo corpori sibiq; in utrem subministrant,internar scilicet externis,& externae internis. Quam ob re has mittedi sanguinis rationes seruare aptissimu est. ersq;
pretia est, ut cultellus quam longissime a Ioco ubi dolor esse & sanguis cogi didicit, adigatur:quia tali modo haud magna r
Rente mutatio fieret & consuetudo remo ueretur eodem amplius coeudi. Omnibus qui aut sebre integri multum pur1s e creant,aut dolore vacui sedimentum urimae admodum purulentum, aut stercora cruenta,sicut in torminibus, & diuturna
habentiqualia esse solent iuuenibus quinque &tringinta annos natis,& hominibus etiam grandiore aeuo: his Ompibus eade illa res morbi causa existit. Quapropter eos exercitationibus atque corporis labori-hus deditos esse oportet, ac ne operari Ο-xum quidem labores in adolescentia sub terfugere,deinde laboribus remissis, corpus implendum est molli carne,& a priore multum differete,ita ut adeptum & aduentiliu corpus a superiore & vernaculo
100쪽
diseriminis habeat multu. Si qui igitur ita affecti quadoq; in aegrotationem incideiarint,quamprimum euadui,sed post a moriabo,subinde temporis curriculo corpus liquaturn ad saniel effigie per venas, quae latissimae & peruiae sunt,diffluit. Quod si ad inferiorem ventriculu cite ruit,tale fetme quale intus erat,soras mittitur p meatus secessum,quippe quod,utpote via decliui & lubrica,haud diu in intestino detineatur. Quibus in pectus destillarit, suppuratioe infestatur:quia diutius in pectore sedes cu veluti acclivi expurgatione sursum versus difficulter eiiciatur: marcescit Msuppurat.Si ad vesica eruperit,a loci calore calefit,album redditur, secernitur ac rar fit,rarefactumque desuper fluitat,pars craria subsidet, quae pus dicitur. Ideoq; pueris calculi concrescunt, ob eius loci & reliqui corporis caliditatem: quod usu viris nequaquam venit, propter corporis frigidiatatem. Non alienum est scire, hominem prima die supra quam possit, esse calidissiamum, nouissima autem frigidissimum necesse enim est calere eorpus quod adolescit,& ad vires incrementum; tendit: ediuerso illud supra modum frigere,quodeceperit aboleti,& tanquam maturum ac vietum atq; caducum in ruinam praeceps