장음표시 사용
81쪽
aere inediante haustum putatur, statim able-Ient,neque ulli alij particulae,quae selius scarificata fuit, ingeri potuisset Veneni enim aere contagioso haulti substantia subtilis promptilias me&citissime, propter pernicis imam ac nocentissimam humanis corporibus Vim, uniuer VPnen, is sum corpus transit atq locum illum occupat, qui aut intense calet,aut debilitate prae caeteris membris, dolore attrahendique vi tentatur. Ibi inimicissimum vitae humanae munus vel Ocillime exerit, citius substantiam non rantum pirituum vitalium, sed etiam humori a que solidarum particularum inficit quam ignis in aridas paleas urendo agit M. illas absumit. Hoc autem potissimum faciunt venena calida Calyaeum quae sunt subtilium partium&facile ob praeci Norapitem impenetrare possunt. Quae horum af μόρος μ' fectuum causa nullo modo extiterun cum m. q. 'si' 'teriam frigidam lituitosam habuerint: accesserunt etiam signa alia, ut puta ignauia lassitudo, torpor, oscitati in obeundis muta ijs moeror, anxietas, pusillanimitast manuum pedumque resolutiones. Haec enim symptomata frigida sunt ' causis calidis neutiquam excitantur. Frigidum verΘvenenum nimia sua qua - ου
litate spiritus csidensat crassiores facit quam
lecundum naturam esse debent. Humores in aere h-ώrie crassi, lenti&frigidi sunt: postea vel orge μέν tu torpere in cipio homo moritur, vel obstructiones in membris organici generatur, qu
82쪽
Menenti vincensa I ,- δε expugna
rum meatus cum sunt conclusi, spiritus nullusa suo principio in reliqua membra ferri, nullaque alimenti materia reliquis membris communicari potest Sed animal aut subito moritur aut paulatim marcore corruptioneq; consumitur Sicut enim alimentum assumptum a calore naturali sufficie ter coctum in nostrorum conuertitur nutrimentum corporum,&utilissima eius pars in succum, sanguinem substantiamque nostri corporis concedit, reliquo
excremetitio per euacuationis vias tempestiuEreiecto Ita venena& contagiosae putredines corporum humanor naturale temperamentum immutant,& membrorum qua cunque
corripiunt, substantiam inficiunt atque tantisper corrumpunt,dum ad arcem vitae impetum sibi concessum aduertunt. Frustra autem suscipitur omnis conatus,qui victus ratione vel praestantissimarum Antidotorum praesidio tentatur,ut veneni malignitas vincatur, quod putrefaciendi aut erodendi vi praeditu grauem corpori humano noxam iam intulisse aduertitur. Quod in horum aegrorum corporibus minime contigit, cum plerique prudenter caute invictu se gerentes citra medicor consilium ope euaserint:plerique etiam satis misere excruciati interuentu longi teporis, qui coctioni humorum pituitosorum suffecit, incolumitati priori restituti fuerint. Sed diuersa membra in male affectis corporibus fluxione exulcerationem
83쪽
nem&inflammationem dolorificam recepe Cur 8 runt, quae nimirum propinqua fuerunt parti membrαμ-culae, quae ob suam imbecillitatem, vasorum ' --Μ communitatem,substanti proprietatem&natura prouidentiam plurimum excrementosae pituita acceperunt,& facilius loco dolenti inflammatoque suas superfluitates obfrequentiora venarum extremaru oscula conferre potuerunt. Dolor enim inflammatioque in carne excitata, quae ambitu cucurbitulae flammate-
ferte 'omprehensa conclusaque fuerat,ex prohin qua fluxionis scaturigine ita ad se materiam superfluam, quae ad tractionem cucurbitulae moueri coeperat, subinde attraxit, ut humores pituito si qui in capite collecti latebant,deriu ti fuerint adcucurbitulas, quae spinae dorsintra scapulas affixe: steterant. Humores vero,qui inspate aut renibus coaceruati haerebant fluxionis suae impetum ad lumbos siue illam spinae dorsi partem carnosiam direxerint,quae circa lumbos scarificari consueuit Qui deniquem matrice,ischio&iuncturis inferioribus corporis collecti manebant, vi cucurbitul nediantescarificatione&flamma,admotum irrit ii postea inflammatione&dolore tracti,adg n utrumque vel alterutrum procubuerunt.
Humores enim, qui superflui atque adfluxum in ' proni sunt fer utur sensim ad partem debilem quando mandantis particula robore expel-Hιuntur aut ob eius imbecillitatem amplius re-
84쪽
tineri nequeunt ad partem affectam sue illam solutio continuitatis, siue inflammatio dolor aut quiscunq; alius affectus molestet atq; astligat cuimpetu trahuntur, etiamsi in mandante particula expultricis virtutis robur nullum aut exiguum si triaeq vitium in retentrice, quae robore suo valet,existat, sed solam humor u quantitatem nimiam habeat. Quanquam etiam saepenumero, nulla existente super fluitatum copia, bonos humores sangumem optimum ad affectas particulas trahi inficias ire non postum. Si porro statuerimus ex contagioso evenenato aere hoc malum in corporibus humanis ortum necessarib etiam concedendum erit homines. qui scarificatione&sanguinis euacuatione beneficio cucurbitularum, si non sunt, in eodemque acre corporum suorum cutem abluerunt, illud virus haurire per inspirationem aeris infecti potuisse. in maior vitae valetudinisque periculo versatos esse,quam homines, qui cucurbitulis, si venenum a corde Minternis membris elicuissent ad membra externi circumferentiam cutis nisi forte ess-gi occasionem pro eat id, quod dicere possimus eorum corpora pura neque disposita fuisse ad recipiendum contagi acu um sicut febres pestilentiales, ipsum contagium peltiferum
tantum invadit homines,quorum corpora impura habituatarunt ita, ut malum emi modi
facili me recipiant. Nam sicuti subtilissimum
85쪽
venenum,quod inspiratu aeris haustum in balneo fuisset, incantamenti instar ab internis naembris per cucurbitam ductum ad externa membo tantam viceris foeditatem scabiem, dolorem luiorem ivxionem in particula quae solutionem continui patiebatur, excitauisse putaturi ita in reliquorum hominum corporibus, bene ad actum recipiendum disposi
tIS,manen Spotenter vireS suas exeruisseta sta
tim membra vitali, ipsem cor, quod calidis
naum temperamentum prae caeteris corporis humani membris habere censetur,cumst vitae
ac spirituum vitalium, quorum tota essentia in calore vitali cons stit, fons atque principium, Insultu' violentia sua occupasset aut ipsum epar, qae est sanguineς massae ossicina, omnibus corporis humani membris alimen tu praeparat sua: i&em cina olethaliter tota corporis humani essentiam humorumq; massam infecisset, qudd non habuisset liber exitu, quem corpora ei praebuisent, i quibus, cucurbitule ad inebra externa duabus obiectionibus,quae in mediu asterri, mea sententie reluctari possent hic responden moueitante quam cura eiusmodi malis conuenientem ostenda Primo enim quispia inferet hoc malorum genus no habere internam cau- iam humor u pituitosorum copia: externam Due irritantem neutiquam in victum inordina
86쪽
tum & minime competentem, neque in scari
scationem referri posse. Alias enim singuli,
annis brumae veris tempore talia mala in illa urbe euenire deprehenderentur ex scarifica rtione, qua ciues illius loci frequenter his anni a tem poribus,ut Malijs,utuntur Cui sic respondeo. Nemo est, qui ignorat temperiem aeris siue constitutionem coeli plurimum posse ad
producendam, augendam Mintendendam iri qualitatibus materia,quibus symptomata eius modi excitari: exacerbari possunt,sicuti contraria aeris temperies materias illas minuit, corrigit&absumere iuuat,velut id ipsum periodus horum malorum manifeste ostendit. Q iam diu enim pituito si humores in corporibus aegris dominabantur: tam diu mala illa visebant. Vt primum vero illi tempore vernoccoeperunt minui es sanguineus humor domi-hium suum recepit mala tanta in aegrorum hominu in corporibus amplius durare non poterant. Et cum non singulis annis eadem sit coeli atque aeris facies, quae brumaevi veris tempore fuit, quando ad scarificationes intempestiuasin inconuenientes talia symptomata sequebantur. fieri neutiquam potest,ut huius;
neris mala quotannis euenire aduertantur. Erat enim hyemis uniuersae temperies frigida,&multis ni uibus tota Morauia aliquandiu operta conspiciebatur. Quae aeris superabundans intemperies uberiorem pituitosorum humor tum
87쪽
rum copiam procul dubio tam in rebus non naturalibus, quibus hominu vita alitur, quam
in corporibus hominu intemperanter aut inordinate viventium generaum Ver etiam an
ni sequentis sit adeo intemperatum, ut non modo eius principium, sed & medium frigidum pruinis imbribus abundantibus in
commodum aded auxerit flumina,vi permultum tempus quidem creberrime pleno alueo cucurreri nivi terras utrique ripae fluminuadiacentes cooperiendo fata corruperint Iino aestitis subsequuta maxima pars frigida, humidam temperiem habuit Breuiter dicendo, totius anni M. D. xx VII. constitutio importuna extitit&fata floreisque arborum in t nera herba atque lanugine occupauit laurima enim, quae coeli inclementiam superarunt. ob serotinum germinandi, pullulandi, florendi fructum faciendi tempus, ad iustam maturitatem peruenire ex pleniore coctura, quae vi radiorum solarium fit, minime potuerunt, sed cruda imperfeci a manserunt. Causam huius intemperie ad Cometam,sub finem an ni M. D. x VII visum, quilquis retulerit, nihil alienum a veritate dicere mihi videbitur: cum, praeter interitum Regum eversionem regnorum,etiam tempestates ac trilli mala omnis generis stellae crinitae sue barbatae mortalibus lignificare possint, ut doctissime Silius Italicus asserit, cum inquit:
88쪽
Impune nunquam prius orbi crine corusiori
Regnorum uerso rubuit lethali Ometes. Secundo non iniuria quispiam rei nouit tem miratus dixerit. Si ex humorum intemperie&copia, quam aeris constitutionem excitasse auxisse persuaderi debeo, dicis originea habere haec symptomata: qui fit, quod in tali danni constitutione tantum fuerint his malis ae obnoxi homines diuersi sexus,diuersae ariatis, a diuersi temperamenti diuersae t vitae, quibal a neum illud ingressi cucurbitulis usi sunt, reli
quis illaesis, qui aut alia colubernia balneorum4: ingressi scarificatione usi sunt,aut idem balne- :um visitantes membra sua scarificari non per . miserunt ' Haec res videtur causa esse, propter
quam de veneficio,maleficio aut impollura nolevis opinio plausibilis' suspicio concipi posuset. Sed ad diluendam obiectionem hanc, praeter id, quod neq; omnes ciues in ordinato vitae genere utuntur, neque frequenter scarificationem ferunt, neq; repleto ventriculo balneum ingrediuntur,neque in balneo potant,sed temperanter vivunt vitae valetudinisque rationem habentes minimum superfluitatu excrementorumque intra corpora sua colligunt, ad haec neq; crebra neque profunda scarificatione delectantur opus est nobis, ut consideremus duo, nimirum aquae tepidae, qua in illo balneo abluuntur homines, facultate, scalpendi modum. Quod aqua facultatem atti
89쪽
net, tenendum accidentalem illa melle, quam ex ignis ardore accepit, o poros cutis laxare, membra similaria calefacere, humores in illis resoluere atque adfluxum pronos facere, sinsimodo vilia eius affusio fiu, sed etiam corpora eidem nam ei gantur, atque aliae fluxionum u-ruandarum causae accedant, de quibus supta
mentio facta et quae enim tepidae affusiocrcbra cum aere calido, vini potu,&cucurbitulae trahendi facultate concurren Smultu ce te valet. Nam prata ipiunt omnes in viam eis a medici corporalms ura rher Iaasne tuiquam
ableganda quod ex qui ii te uinciente purgatis&a supraffluitatibus excrementi cir liberatis sit thermarum saluber iit ad id, ut aut membra naturalia in ijs calefiant ut id quod ni similaribus partibus sub cute haeret, ne vi ICaliter extra corpus propelli valet, eualii ranio exudandoque absumatur. The cinae emira Ut
ablutiones aquae dulcis debilius facere solent, noni Ouia humores insuperficie corporis sub cute latentes, valide absumere ac digerere coniueuerunt, sed etiam in profundo corpore flectas superfluitates, quae medicinis non facile educi valim .euocant atq; adfluxionem impellian quae de parte ad partem propulsae ob mam crastitiem per poros cutis extrahi vi medica thermarum aut aqua dulcis calefaciendi me soluendi facultate nequeunt, sed
aeden suam in debilioribus membris figuntes
90쪽
origo materiesque morbis fiunt. Cum itaque homines impuram superfluitatibus referta habentes corpora in aqua calida deliciarum
causa diu natarint. humores per causas ante co- memoratas ad motum praeparati incitati facile moueri dram pelli potuerunt, ut ad locum
scarificatum cucurbitulae calore inflammatum confertim ruerent. Non autem omnem locum, cucurbituli cauitate nost scarificationem conclusum obnoxium seri potuisse fluxioni, propter rationes de partium situ allatas, in quibus superflua colligi de latere tam praeter naturam,quam secundum naturam solent, certum est. Modus deinde scarificandi ostendit rationem, propter quam in alij, balneis incolae urbis non fuerint laesii, ij, qui non, si sunt cucurbitulis in eodem balneo, citra noxam man serin . Hic enim non modὁ singulis anni temporibus, sed etiam ex dexteritate magilitate promta manuum scarificantium multu variat, quae varietas si non diligenter obseruatur noxam membris scarificadis asterre potest . Nam periti balneatores quibus agilitas manus accedit,aestiuo tempore utuntur scalpro,quod acumine breui minusque lato cra ormatum est Iulo leuiter feriunt cutem ut quasi lancinata mediocriterq; pertus appareat, unde flamma cucurbitula inclusa sanguinem quasi persu lantem ex particulis scarificatis intra cucurbitulam colligit. Quod faciunt eam ob rem, quia sciunt