Ferdinandi Valdesii ... De vtiliate Venae sectionis in Variolis, ac alijs affectibus Puerorum

51쪽

De villitate venae sectionis.

sinere oportet. Nemo tamen dubitauit unquam: An Pueri exanthematibus ipsis labo rantes Phlebotomia au t scarificationibus curari debeant φ Definitu enim est non a me di cis recetioribus solum, sed do ab antiquis Gret cis, Latinis, atq; Arabibus uti nos in Pueris debere Sanguinis missione parca, cu affectibus ij ex redudantia sanguinis laborent, vel sca rificationibus etiam in infantibus di paruu lis ,quoru ven scissioni ob tenuitatem inepte sunt, nisi forte aliqua critis cotingat, qua penitus liberia morbo evadant. Quapropter impedimetis illis, de medio sublatis, nullus hic nouis questionibus relictus est locus.

Examina CEd de illis autoribus iam agamus , quos ruraulo' confirmatione su opinionis addu', a initium sumentes. ossi isti Hunc fautorem sui inuenti esse dicit, cu--tor. ius verbal, csunt: Y comen cando por Rasis de qui en tomo Auicena la cuta de las Virue las,el dixo que est a enser med ad 'por la mayo parte era en mance bosy Muchachos, yassii q

dandci clara mente a entender, que et v n remedio conuienealo Sunos, y Aodro aio Sotro S.

Sed hie

52쪽

In Variolis Puerorum. a Sed hic nec contextu m Razis fideliter affert nec eius expositio vera est. Raetis litera sic ha b et: Quando febris acuta latensq; Pueros, quos ut plurimum infestat, iuuenes ue inuadere coeperit, & vehemens dorsi ac capitis dolor ac grauitas ingruit, difficultasq; spiritus,

narium, & aurium pruritus, terrores per semnum, oculorum rubedo, punctiones uniuersi corporis & pandiculationes impetunt, tunc vel Papulas, vel desedationes, quas Morbillos & Variolas iam omnes nuncupant, breuissime superuenire certum est. Proinde si priusquam erumpant incidet in aliquem ita af- seetum medicus,sanguinem illico, si nihil obstet, Vel per venam apertam, vel per cu curbitulam cu scarificatione agglutinatam detrahat . QVae quidem verba non id sonant, quod au tor sua lingua scribit, nec ita adaptatur, Veipse proponit. Quoniam Pueri adolescetesq;: quibus hos affectus ut plurimu aduenire ait, non ibi una cum phlebotomia & scarificatione collocantur, sic ut clare sequatur, quod perperam subinfert, hanc tanthm Pueris, illa

vero adolescentibus conuenire. Ιmo vero primum illud, quod Pueris & adolescentibus ad D 3 ueniant,

53쪽

De utilitate venae sectionis. ueniat, initio statim capitis dicitur, alter si vero quod Phlebotomia S scarificatio coueniat, logeiam a principio, atq; alio interposito periodo, nullaq: facta huiusmodi auxilioru certa distributione .Quare totu illud quod ex Raete Hispanice traffert, salsum est, textusq; eius

omnino in uersus, atq; immutatus adducitur.

Sed neq; si sic scriberetur, vera proinde esset eius interpretatio, cum inquit: Dado clara me te aente der, q elun remedio couienealosv-nosy elotro aio sotros. Vnde hoc ita clarὸ colligi posset ' Aut verba Raetis sic disposita, ea

necessario intellectu inferret' utcunq; adaptetur, nec enim nos decipiet, ta tum vult,auxi.

Ita hec duo Pueris et adolescetibus couenire. sed his qui de Phlebotomia, quod aetate florentes sint; illis vero no latum hac, sed & scarificatione etia. Na ad duos annos, vel paulo post utilis quide scarificatio erit, inde vero ad deci-

mu quartu usq;, Phlebotomia. Hac enim, ut ex antedictis costat, autor hic in pueris clarissime admitti .Quare Protesilaus iste suus no sic aperte fauet eius opinioni. Adde his, quod &Diuisionu lib. 1.cap. 1 s9. nulla facta scarificationu metione, Phlebotomia sol tim imperat in va-

54쪽

In Variolis puerorum. 28 in Variolis, cam inquit: Et cura variolari lira, cum incipiunt signa, est phlebotomia . Nec nos expositione huius loci, quam insinuat, excipimus,sed omnino reprobamus. Neq; enimes ad me te autoris, sed ad libitum confieta. Α Vicena Fen. 1 . post febriu tractationem,

si no minus Rage sciebat, Pueris adolescentibusq; huiusmodi affectum aduenire, nulla tamen facta scarificationum mentione, Phlebotomiam conuenire asserit . Oportet, inquit, in Variolis ut incipiatur,& extrahatur sanguis sufficienter, cum conditiones fuerint

Et similiter si morbilius fuerit cu repletione sanguinis. Et iter u paulo post: Et conuenientius quod in hac administratur egritudine, est Phlebotomia. Et mox ibi: Et quando necessaria est Phlebotomia,S: no phlebotomatur iterum complete, timetur super ipsum corruptio extremitatum. Que omnia in adolescentibus esse intelligenda, interpretatur autor

quia sic intelligit Raetis, a quo hec accepit Auicena. Sed ubi Raetis hoc ita intelligat ,n6 inuenimus. Ipse cogit ad omnia au tores , pri posteris excogitatis expossitionibus. Sed probat ex eo quod dixit, cu conditiones fuerint. Iacobo

55쪽

Ηaliabus .arabius

De Vtilitate venat sectionis

enim de partibus enarratore ,huiusmodi dictione pueros ad decimn quartu annu rei jcit. Fallitur tamen cui illo hac in parte ille de Partibus. Quod enim numero multitudinis dicitur, unico esse nequit, imo potitis hac voce, c5ditio. nes illas coprehendit, quas Fe. I A. ca. de Phlebotomia longissime scripsit,&Gal. loco ia citato, I .lib. ad Glauco .cap. r . Inter quas licet puerilis etia qtas conumeretur, ut quae S guinis missione prohibeat,nihilominus tamevbi puer plethorica dispositione laborat, de virtus csistat cum pauca minutione ea esse v- tendu scribit. Quare nec hic ipsi fauet. I Amsequitur magnus ille suus Haliabas, & grauissimus Alsa harabius. Hos non vidimus, sed illis fauere concedamus, nihil enim

refert. At Serapion, quem etiam mox alteri, illi clarissime aduersatur, quia virtute valida existente: Sanguinis missionem imperat, demissa vero, cucurbitulas, nec scarincationes addit. Quod si non aduersatur, quoniam nec Pueror ii nec adolescentiu meminit,at tamen

nihil fauet. Vt quid nescio in acer uti hic proiectus est. Et de Arabibus hactenus, nec enim ibi alios congerit.

56쪽

In Variolis Puerorum F X recentibus adducit inprimis praeceptore ni eum Christopliorum a Vega, qui lib. de

Arte med. a. cap. demothis qui infantibus e- re a. ueniunt,docet, post secundum tatis annum

in infantiu Variolis scarificationibus et seu te dum. Sed neq; hic ad cumulum quicquam facit. Agens enim de infantium morbis indicat in Variolis tempus, quo in ipsis possiimus

euacuatione aliqua uti. Cum enim postfecundum tatis annum dixit, perinde est , ac si diceret, cu m ad secundu qtatis annum peruenerint, scarificationibus utitor . Nec ei sermo

est desis Pueris, qui deinde a secundo anno ad decimii quartum usq; progrediuntur, de quibus controuersia est. Nam in his, existente plenitudine, non per morbos tantum sed perbonam etiam valetudinem , previsionis gratia, Sanguinis missionem approbat. Quin potius non multo post in ipsorum infantium Morbillis, ubi aut continens febris, aut magna sanguinis copia sit , eandem hoc ipso capite videtur admittere. Post hos, tres sequuntur alij,Buyrus Mart. Gatinar, & theronymus Montuus, qui ba tris, inguinis missionem approbant, si tame tas co- ua.

D ue sentiat.

57쪽

De utilitate Uenaeseetionissentiat. Sed hi quidem si ad reiciatem Galeni loquuntur, a quo hec sumpta est indicatio, nequaquam ei fauet. Scopus enim etatis apud illum integram Sanguinis missionem prohibet, sed non parcam, quam nos asserimus. Ergo si ad usum eius integrς con sensum in his assectibus ς tatis quaerunt, bene dicunt, sed si ad aliam illam moderatam huc etiarn obseruandum scopum existimant, a veritatis scopo longissime absunt. Semper enim ante oculos habemus clarum illud Ga leni testimoniti m libro de Sanguinis missio ne, quod superius attulimus, cum dixit: Quoad aetates quidem attinet , minus in Pueris detrahimus , quam plenitudo commonet. Sed dices, ergo elate consentiente, plenissima illa Sanguinis missione utebanti ir illi in his affectibus, cum ea iam non sit in usus Hoc certe nescio , sed scopi vires ad placiturninuentoris seruandas essse, scio . id

ambagibus opus est Si quae dicunt, recte intelligit ia i , id est, ad 1 nentem Galeni, qui no bis post Hipp. conditione illa inuexit, atq; explicuit , nostr potius factionis coguntur esse quam illius. Habet enim elatis scopus apud

58쪽

In Variolis Piserorum. 3

illum vim prohibendi Sanguinis missionem

integram, sed minime moderatam.

A Dduciteti a Michaele Paschallu, csi quo α olim, dum herbaru cognitione comparare, & Anatomen addiscere, medicina Valetiae factitaui. Sed is capite proprio de Exathematis, Ven sectione in tate florentibus aut cucurbitulas cu scarificationibus approbat, nulal Pueroru facta metione. Quare ille infideliter etia traffert prsceptoris nostri litera, dices: Iulichael pasqual cuya praetica esta bien rece-bida, dige en lacura delas Viruelas, san greseios de florida ed ad q tuuiere fuersas, y los demas c5 ventosas e5 ysia. Hoc postremu ad ditur. Nulla enim talis certe fit auxilioru di stributio , veI aliaru tatri mentio, ut cuiuis locum ipsum lagenti patere poterit. ratione pr scribue,qualescit Fracastoreus, Sebastianus Auster, Kulaetus,Costatinus Affricanus, Auen Eoar,&Isaac, quos legere ob egroru sarcina nolicuit. Sed huius ordinis qu a plurimos alios ad cumuli mole aceruare posset, II De.

qui nec Eoc nec illud asserui. At hi potius nobis f

59쪽

De utilitate Venae sedi ionis bis satiet quam illi, qΗoniataqua notissimurelinqunt, tam Pueris quam qtate florentibus,si acuta hi febre, & ex sanguine laborent. Sanguinem esse mittendit. Et hoc ubi de ratione euacuandi per Saguinis missionem edisse runt autores, ita docent. Stultum autem est, Iin singulis affectibus id repetere, quod iam satis suo loco, & ex profesta declaratum est C olus iam restat tanquam fidelis rectusq; cohortium custos , Ferdinandus na pr ceptor meus , quem suς opinionis fautorem esse dicit, quod in Puerorum redundantiis scarificationes in cruribus commendat,& in magna illa papularum Epidemia, quς Complutum inuasit, fallici admodum tu ccessu Pueros scarificauit. Vtrumq; fatemur scripsisse , neutrum tamen eorum nobis aduersatur . Nos enim scarifica tionibus plenitudinem deponi posse libenter

concedimus, ut apertissime docet Galenus

eo ipso capite de Scarificatione , & ibi noster M na : sed asserimus in adultioribus Pueris, qui scilicet tertium iam annum prς tergrediuntur, ad ipsam plenitudinem deponendam utiliorem multo esse parcam Sangui

60쪽

In Variolis Puer orti m. 3 Iparcam Sanguinis missionem scariscatione ipsa, maxime in affectibus valde acutis, qualis hic est, de quo contendimus. Siquidern in illis, ut supra docuit Argenterius. & cum eo Lodo uicus Mercatus ubito per latas vias hi imore educere eXpedit, ante quam natura per occultas, lethalibus symptomatis concitatis, sese flustra exonerare tentet. Quoniam ergo in his citius euacuat Sanguinis missio,&securi ius ob pr dictam causam, ct iucundius ut sensu cons at, no tantum euacuatione illa credimus, grandiores pueros exanthematis laborates ad sepulchra mitti, ut autor proclamat, sed grauiter potius increpandos esse medicos puto,qui inta acuto ac praecipiti periculo tardantes, cum vires constent, euacuationem 2Iiam eligunt leuiorem. No quod scarificatio certe noceat, sed quod ex duobus his auxilijs, nescio cuius timore mali, quod esticatius est,

imagisq; pr sentaneum omittant. Nec idcirco nobis aduersatur Maena. Is enim ad id nunquam scarificatus in adultis illis Pueris Venefectioni pretulit, nec Compluti in illa Epide mi alios scarificauu, sed infantes & puerulos

ante tertium annum. Et nos sepius ita hunc

exerce