장음표시 사용
281쪽
De ciuitate dei lib. XVII. cap. 16.
amanda adque miranda, quant0 minus c0rp0rea pulchritudine,
quis gladius eiu8, quae Sagittae, et cetera ist0 m0do n0npr0prie, 80d tr0pice p08ita iam subditus ei, qui regnat pr0pter ueritatem et mansuetudinem et iustitiam, inquirat ex 0ti 0.s Deinde ad spissiat eius esselesiam tanto uir0 su0 spiritali 0nubi0 et diuin0 am0re c0niunctam, de qua dieitur in his quae sequuntur. Adstitit regina a dextris tuis in uestitude aurat0, circumamicta uarietate. Audi, filia, set uide et ine lina aurem tuam, et 0bliui Scere p0pulum tuum 10 et d0mum patris tui; qu0niam c0ncupiuit rex speciem tuam, quia ipse est Deus tuus. Et ad 0rabunt eum filiae Tyri in muneribus; uultum tuum deprecabuntur diuites plebis. Omnis gl0ria eius filiae regis intrinsecus, in fimbriis aureis circumamicta uarietate. 15 Adserentur regi uirgines p0st eam, pr0ximae eiu Sadf0rentur tibi. Adferentur cum laetitia et exultati0ne; adducentur in templum regis. Ρr0 patribus tuis nati sunt tibi filii; c0nstitues 008 principe SSU per 0mnem terram. Mem0 res erunt nominis tui in 20 0mni generati0ne et generati0110. Ρr0pterea p0pulie0nfitebuntur tibi in aeternum et in saeculum S de
culi. N0n 0pin0r quemquam ita desipere, ut hic aliquam mulierculam praedicari credat adqu0 d0scribi; c0niugem uidelicol illius, qui dietum est: Sedes tua, Deus, in Sae-25 cula saecul0rum; virga directi0nis uirga regni tui. Dilox isti iustitiam ot 0dio habuisti iniquitatem; pr0pterea unxit te Deus, Deus tuus 0l00 exultati0nis prae participibus tuis; Christum utique prae Christianis.
7 ib. 10 sqq. 2 sagitta e 3 trop. dicta e 7 adstetit g tuis et riq. Om. 8qq. usque ad uarietate b 11 deus epρα I; dominus αρ Domb.; d0minus deus b η 12 et filiae tyri et ri t. om. sqq. usque ad plebis l. I3, b
282쪽
Hi sunt enim participes eius, ex qu0rum in 0mnibus gentibus unitato adque c0nc0rdia sit ista regina, sicut in alio psalmodo illa dicitur: Ciuitas regis magni. Ipsa est Si0n spiritalit0r; qu0d 110men Latine interpretatum speculati0 est; speculatur enim futuri Saeduli magnum b0num, qu0niam illud dirigitur eius intenti0. Ipsa est et Hierusalem 00dem m0d0 spiritaliter, unde multa iam diximus. Eius inimica est civitas diab0li Babyl0n, quae e0nsu Si0 interpretatiar; ex qlla tamen Babyl0 0 regina ista in 0mnibus gentibus regenerati0110 liberatur et a pe88im0 rege ad 0ptimum regem, id est a diab0l0 transit ad Christum. Ρr0pter qu0d ei dicitur: Obliuis de re p0pulum tuum et d0mum patris tui. Cuius diuitatis inpiae p0rti0 sunt et Israelitae s0la carne, n0n sile; inimici etiam ipsi magni huius regis eiusque reginae. Ad ips0s senim ueniens et ab eis Christus 000isus magis ali0rum factus est, quos n0n uidit in carne. Und0 per cuiusdam psalmi pr0phetiam dicit ipse rex n0ster: Erues me de c0ntradi eti0nibus p0puli, c0nstitues me in capite gentium. Ρ0pulu8, quem n0n 00gn0ui, seruiuit mihi; inobauditu auris 0baudiuit mihi. Ρ0pulus erg0 iste gentium, quem n0n 00gn0uit Chri8tus praesentia c0rp0rali, in quem tamen Christum sibi adnuntiatum credidit, ut merit0do ill0 diceretur: In 0bauditu auris 0baudiuit mihi, quiasdes ex auditu est - iste, inquam, p0pulus additus Ueris et carne et fide Israelitis ciuitas est Dei, quae ipsum qu0que Secundum carnem peperit Christum, quand0 in s0lis illis Israelitis fuit. Inde quippe erat uirgo Maria, in qua carnem Chri8tus, ut h0mo esset, adsumsit. De qua ciuitate p8 almus
3 Ps. 47, 3 17 Ps. 17, 44 sq. 23 R0m. 10, 171 hii 8 diabuli οφ 9 regenerat. om. bi 11 diabulo 9 pr0pterea e et Om. yy 13 impia b carne circumcisi e 15 ab ipsis ρ 17 dieit. tu es ipse rex noster g 18 populi et seq. b in capite e sp α; in caput a v Domb. 19 populus et riq. b in auditu ρ20 ergo om. O 24 uerisJ ueteris g
283쪽
De civitate dei lib. XVII. cap. 16. 17.
atius ait: Mater Si 0n, die et h0m0, et h0m0 factus est in ea, et ipse fundauit eam Altissimus. Quis est iste Altissimus nisi Deus 3 Ac per h00 Christus Deus, antequam in illa civitate per Mariam fieret h0m0, ipse in patria reliis 5 et pr0phetis fundauit eam. Cum igitur huic reginae civitati Dei tant0 ante dictum sit per pr0phetiam, qu0d iam videmus inpletum: Pr0 patribus tuis nati sunt tibi filii; e0 8titues eos principes super 0mnem terram sex filiis
quippe eius per 0mnem terram sunt praep0 siti et patres eius, 10 cum c0nsiteantur ei p0puli c0ncurrentes ad eam c0nfessi0nem laudis aeternae in saeculum saeculi): pr0eul dubi0 quidquid hic tr0pidis l0euti0nibus sub0bseur0 dictum est, qu0qu0 m0d0 intellegatur, debet his rebus manifestissimis c0nuenire.
15 De his, quae ad sacerd0tium Christi in psalm0 centensim0 n0Π0, et de his, quae in psalm0 uicensim0 prim0 ad passi0nem ipsius spectant. Sicut etiam in ill0 psalm0, ubi sacerd0s Christu8, quem ad m0dum hic rex, ap0rtissime pra0dieatur: Dixit D0 minus 20 D0mi 110 11100: Sede a dextris meis, d0 nec p0nam inimic0s tu0s se a bellum pedum tu0rum. Sedure Christus ad dexteram Ρatris creditur, n0n uidetur; eius etiam inimi00sp0ni sub pedibus eius n0udum apparet; id agitur, apparebit in fine; etiam h00 nunc ereditur, p0st uidebitur. Verum qH0d 25 sequitur: Virgam uirtutis tua0 emittet D 0 minus ex Si0n, et d0 minare in medi0 inimic0rum tu0rum, ita elarum est, ut 110n s0lum infidelitur et infelieiter, sed etiam
1 ait alius e dicit g et h0mo sup . lin. b factus a besspv; natus αλ ρ Domb. 2 quis est altissimus, omisso iste, b in mary. isteoni. p 3 Ac epy; et v Domb. 9 illius e 10 confessionem abyssDomb.; confessione e; cum confessione v 17 spectant ipsius p 18 sicut suspicor: sic' Domb. 20 sq. dno meo et reiq. donec ponam et riq. sedere b 22 Dei patris v 25 dns dlis exion e
284쪽
inpudenter negetur. Et ipsi quippe fatentur inimidi ex Si0nmissam fuisse l0gem Christi, qu0d euangelium n08 110 eam IS, et eam uirgam uirtutis eius agn08cimus. D0minari uer0 eum in medi0 inimic0rum su0rum idem ipsi, inter qu08 d0minatur, dentibus frendend0 et tab0sed 40 et nihil adusti sus eum ualend0 testantur. Deinde qu0d paul0 p0st dieit: IurauitD0 minus, et non paenitebit eum. quibus uerbis inmutabile futurum esse significat, qu0d adiungit: Tu es sacerd0s in aeternum secundum 0rdinem Melchised est h. ex e0 qu0diam nusquam est Sacerd0tium et saeriseium secundum ordinem Aar0n 0t ubiqu0 0s sertur sub sae0rd0t0 Christ0. qu0dpr0tulit Melchisedech, quand0 benedixit Abraham, quis ambigere permittitur, d0 qu0 ista dicantur 3 Ad haed itaque manifeSta referuntur, quae paul0 0bscurius in e0dem psalm0p08ita sunt, quand0 reete intelleguntur; qu0d in n0stris iam p0pularibus 80rm0nibus sedimus. Sic et in ill0, ubi humilitatem pa88i0ni8 8uae per pr0phetiam Christus el0quitur dissens:
Foderunt manus meas et pedes, dinumerauerunt 0mnia 088a mea; ipsi uero q0nsiderauerunt et 00Π8pexerunt me quibus utique uerbis in cruste c0rpus significauit extentum manibus psedibusque c0nfixis et clau0rum transverberati0ne e0nlassis, e0que m0d0 80 Speetastulum c0nsiderantibus et c0nspieientibus praebuisse , addens etiam: Diuiserunt sibi uestimenta mea et super Ue Stimentum meum miserunt s0rtem, quae pr0phetia quem ad m0dum inpleta sit euangeliea narratur hist0ria, tunc pr0- laet0 et alia re die int0lleguntur, quae ibi minus aperte dicta Sunt, eum c0ngruunt his, quae tanta manifestati0ne claruerunt; 8 Ps. 109, 1; 2; 4 12 Gen. 14. 18 18 Ps. 21, 17 sqq. 24 Mi. 27, 352 christi legem e 5 aduersum e 8 sq. in aeternum et riq. ex e0 b18 pedes meos e 18 sq. pedes et reiq. ipsi uero b 21 extentis pc0nfixisset yy; c0nfixis sed θ' 22 consussis ρ 23 c0nspuentibus e 24 sq. uestimenta et riq. prophetiae, b super uestimentum meum α epρ I Donsb.; super uestem meam stu
285쪽
De ei uitate dei l ib. XVII. cap. 17-18.
praesertim quia et illa, quae n0n transacta credimus, Sed prae Sentia c0ntuemur, Sicut iv 00dem psalm0 leguntur tant0 ante praedicta, ita nunc exhibita iam t0t0 orbe cernuntur. Ibi enim paul0 p0st dicitur: C0mmem0rabuntur et 00n-5 uertentur ad D 0minum uniuersi fines terrae et ad 0rabunt in c0nspectu eius uniuersae patriae gentium; qu0niam D0mini est regnum, et ipse d0 minabitur gentium.
1o De psalm0 terti0 et de quadragensim0 et de quint0 decim0 et de sexagensim0 8eptim0, in quibus 1110rs et resurrecti 0 D0mini pr0phetatur. De resurrecti0ne qu0que eius nequaquam pSalm0rum 0raedia tacuerunt. Nam quid est aliud qu0d in psalm0 terti0 ex per 15 80na eius canitur: Eg0 d 0rmivi et 80mnum cepi; exsurrexi, qu0niam D0 minus suscepit m 03 An Drto quisquam ita desipit, ut credat uelut aliquid magnum n0bis indicare u0luisse pr0phetam, qu0d d0rmierit et exsurrexerit, nisi 80mnus iste m0rs esset et euigilati0 resurrecti0, quam deso Christ0 sie 0p0rtuit prophetari 3 Νam et in quadragensim0 mult0 manifestius id 08tenditur, ubi ex per80na eiusdem Mediat0ris m0r0 80lit0 tamquam praeterita narrantur, quae futura pr0phetabantur; qu0niam, quae uentura erant, iam in praedestinati0ne et praescientia Dei uelut facta strant i quia 25 eerta erant . Inimici, inquit, mei dix0runt mala mihi: Quand0 m0rietur et peribit 110men eius 3 Et si ingrediebatur ut uideret, uana l0cutum est c0r4 Ps. 21, 27 sq. 15 Ps. 3, 61 non om. e 7 regnu. et riq. De reSurr. l. 13, b 11 mors om. pl2 pr0phetatur syp f; pr0phetantur qu 15 exsurrexi pρ τοῦ et Surrexi b; et exurr. α I; et resurr. ega. 16 suscepit bysspρ; suscipiet ανο 18 resurrexit e 24 praesentia e quia certa erant Om. p 8; interpretationem esse uidit L. Vivis 27 ingrediebantur ut uiderent bν α uiderent et iiq. egrediebantur p. 254, I) b l0cutus s
286쪽
eius, c0ngregauit iniquitatem ipsi. Egi 0diebatur
f0ras et l0quebantur simul in unum. Adversu S me susurrabant 0mnes inimici mei, aduersu S me c0gitabant mala mihi. Verbum iniquum disposuerunt aduersus me: Numquid qui d0rmit n0n a diei et ut resurgat 3 Hic certe ita p0sita sunt uerba ha00 ut nihil aliud dixisse intellegatur, quam si diceret: 'Numquid quim0ritur, n0n adiciet ut reuiust seat γ' Superi0ra quippe dem0nstrant m0rtem ipsius e0gitasse et disp08uisse inimic0s eius et h00 actum e880 per eum, qui ingrediebatur ut uideret, et egrediebatur ut prod0ret. Cui autem hic n0Π 0 currat ex discipul0 eius laetus tradit0r Iudas 3 Quia erg0 facturi erant qu0dm0li 0bantur; id 6st 00disuri erant eum, 0stendens ill08 uana
malitia frustra 00disur08 resurrecturum, sic adiecit hunc uerSUm,
uelut diceret: 'Quid agitis uani3 qu0d uestrum scelus erit, meus 80mnus erit': Numquid qui d0rmit 110n a die id tui resurgat 3 Et tamen 00s tam magnum nefa 8 110n inpune laetur08 00 80qu0 tibus iudicat uersibus dicens: Etenim h0m0 pacis meae, in quem 8 peraui, qui edebat pane 8me08, ampliauit super me calcaneum, h00 est c0nculcauit me. Tu autem, inquit, Domine, miserere mei et resuscita me, et reddam illig. Quis h0e iam neget, qui Iudae08 908t passi0nem resurrecti0uemque Christi de sedibus suis belli ea strage et excidi0 funditus eradicat0s uidet 3 Oedi-Sus enim ab eis resurrexit et reddidit eis interim temp0rariam disciplinam, excepto qu0d 110n c0rrectis Seruat, quand0 Uiu0S
b adu. et riq. hic bl. 6) b 8 resurgat g 15 uelut si ae v agis ascelus est ρ Domb. 16 d0rmit et seq. Et tamen, b 19 in qu0 b
287쪽
De ciuitate dei lib. XVII. c a p. 18.
0t m0rtu0s iudicabit. Num D 0minus ipse Iesus istum ipsum tradit0rem Suum per panem p0rrectum 0stendens ap0st0lis hunc etiam uersum psalmi liuius e0mm0m0rauit et in se dixit inpletum: Qui edebat panes me08, ampliauit Super 5 me calcaneum. Qu0d autem ait: In quem Speraui, n0nc0ngruit capiti, Sed c0rp0ri. Neque enim nesciebat oum ipse Saluat0r, de qu0 ante iam dixerat: Unus ex u0bis diabolus
et sibi tribuere qu0d esset filiorum, quia caput et 00rpus id unus est Christus; unde illud est in euangeli 0: Esurivi, et dedistis mihi manducare, qu0d exp0nens ait: Quando uni ex minimis meis fecistis, mihi fecistis. Se ita quo dixit sperasse, qu0d tunc sperauerant de Iuda discipuli eius,
quand0 est c0nnumeratus ap0810lis. 15 Iudaei autem Christum, quem Sperant, m0riturum eSSe n0nsperant. Ide0 quem lex et pr0phetae adnuntiauerunt, n0strum e880 n0n putant, Sed ne Sci0 quem suum, quem Sibi alienuma 1110rtis passi0ne c0nfingunt. Id 00 mirabili uanitate adque caecitate uerba, quae p08uimus, n0n m0rtem et re8urrecti0nem, 20 sed 80mnum et euigilati0nem significasse e0nteudunt. Sed clamat eis etiam psalmus quintus decimus: Ρr0pter h0c iucundatum est c0r meum et exultauit lingua mea, insuper et car0 mea requiescet in spe; qu0niam n0n derelinques animam meam in infern 0, nee dabis Sanc-25 tum tuum uidere c0rrupti 0nem. Quis in ea spe diceret requievisse carnem Suam, Ut n0n derelicta anima sua in infern0, sed cit0 ad eam redeunte reuiueSceret, ne c0rrumperetur, Sicut cadauera c0rrumpi 80lent, nisi qui die terti04 Io. 13, 18; 26 7 Ι0. 6, 70; 13, 21 10 Mi. 25, 35 11 Ib. 40
1 Ieus om. ρ 4 me08 om. e 7 unus ex uobis me tradet et unus ex u0bis diabolus est ρ Domb., ex uobis me tradet corr. m. in marg. b
288쪽
resurr0xit 3 Qu0d utique dicere n0Π p 088unt de pr0pheta et rege David. Clamat et sexagensimu8 Septimus: Deus n0ster Deus salu0s fassiendi, et D 0mini exitus m0rtis. Quid apertius die0retur 3 Deus enim salu0s fassiendi D0minus ost Iesus, qu0d interpretatur saluat0r siue salutaris. Nam rati0 0minis huius haee r0ddita est, quand0 priHS quam ex uirgine nasceretur dictum est: Ρari et filium, et uocabis noni seneius Iesum. Ipse senim saluum faciet p0pulum
Et D0mini; tamquam diceretur: 'Talis est ista uita m0rtalium, ut nec ipse D0minus aliter ab illa exiret, nisi per
De psalmo sexagen8im0 0ctau0, in qu0 Iudae0rum infid0litas et pertinacia declaratur. Sed ut Iuda0i tam manifestis huius pr0phetiae testim0niis etiam rebus ad 01Metum tam clarum certumque perductis 0mnin0 n0n cedant, pr0fect0 in eis illud inpletur, qu0d in e0 psalm0, qui hunc sequitur, Scriptum est. Cum enim et illic ex pers0na Christi, quae ad eius pa88i0nem pertinent, pr0phetice dicerentur, e0minem iratum est, qu0d in euangeli0 patuit: Dederunt in os eam meam fel et in siti mea p0 tum mihi doderunt acetum. Et uelut p0st tale c0nuiuium epulasque sibi huiusc0 m0di exhibitas m0x intulit: Fiat
2 Ps. 67, 21 7 Mt. 1, 21 27 Ps. 68, 22; Mi. 27, 34 29 ib. 23 sq.
1 resurrexerit b 2 sept. psalmus v 9 remissione e 14 facturum g20 infidelitas et pertinacia o I Domb.; ut fidei. et pertinacia f; pertinax infidelitas pq v 21 prophetiae eae propriae corr. e 23 credant by p I
289쪽
De ciuitati e dei lib. XVII. cap. 18-20.
mensa e0rum c0ram ipsis in muscipulam et in retributi0nem et in se andalum; 0bscurentur 0culi 00rum ne uideant, et d0rsum e0rum Semper indurua, et cetera
quae n0n optand0 Sunt dicta, 8ed 0ptandi specie pr0phetali d05 praedieta. Quid erg0 mirum, si haec manifesta n0n uident, qu0rum 00uli sunt 0bscurati, ne uideant 3 Quid mirum, si caelestia n0n suspiciunt, qui ut in terrena sint pr0ni, d0rsum eorum Semper incuruum est 3 His 0nim uerbis translatis ac0rp0re uitia significantur anim0rum. Ista de psalmis, h0010 est de pr0phetia regis IDavid. satis dicta sint; ut aliquis m0dus sit. Ign0scant autem qui haec legunt et euneta illan0uerunt, et de his, quae Drtasse si mi0ra m0 praetermisisseudi intellegunt uel existimant, n0n querantur.
15 De regn0 ac merit0 David et do fili 0 ipsius Salomon si eaque pr0phetia, quae ad Christum pertinens inuenitur u0l in eis libris, qui scriptis ipsius c0pulantur uel in eis, qu0s ipsius esse n0n dubium est. Regnauit erg0 David in terrena Hierusalem, filius caelestis 20 Hierusalem, diuin0 multum testim0ni0 praedicatus, quia et delicta eius tanta pietate superata sunt per saluberrimam paenitendi humilitat0m, ut pr0rsus inter e08 sit, de quibus ipse ait: Beati qu0rum remissae sunt iniquitates et qu0rum tecta sunt peste ata. Ρ0st hune regnauit eidem 25 90pul0 uniuers0 Sal0m0n filius eius, qui, ut supra dictum e8t, patre SU0 uiuente c0epit regnare. Hic b0nis initiis mal0s 23 Ps. 31, 1 26 Reg. III, 1, 2
i suscipiunt g in om. e 9 significantur codd. praeter ρ, υ; intelleguntur ρ Domb. 15 de fili0, omisso et, s 17 scripturis p 23 remissae et riq. p0st l. 24, b 25 eius filius b v 26 patre suo uiuente
coepit b v; patre suo c0epit uiuente α es; suo coepit patre uiuente 9 patre suo uiuo ρ Domb.
XXXX Aug. opera Sectio V pars II.
290쪽
exitus habuit. Quippe Sedundae res, quae Sapientium anim08 fatigant, magis hui0 0bfuerunt, quam pr0 fuit ipsa sapientia etiam nunc et deineeps mem0rabilis, et tunc l0nge lateque laudata. Ρr0phetasse etiam ipse reperitur in suis libris. qui tres recepti sunt in auct0ritatem can0nieam: Ρr0uerbia, e cele- 5siastes et cauticum cantic0rum. Alii uer0 di10, qu0rum unus sapientia, alter ecclesiastidiis dieitur. pr0pter el0quit 110nnullam similitudinem, ut Sal0monis dicantur; 0btinuit e0nsuetud0;n0u autem esse ipsius n0u dubitant d00ti0res; 00s tamen in auct0ritatem maxime 00ssidentalis antiquitus recepit e celesia. 10Qu0rum in un0, qui appellatur sapientia Sal0m0nis, pa88i0
Christi apertissime pr0phetatur. Inpii quippe interfect0res
eius c0mmem0rantur dicentes: Circumueniamus iustum,
qu0niam insuauis est n0bis et c0ntrarius est 0 peribus n0stris et inpr0perat n0bis peceat a legis et infamat 15 in 1108 peccata disciplinae n0strae. Ρr0 mittit se i0ntiam Dei se habere et filium Dei se nominat. Factus ost 110bis in traducti0nem c0gitati0num n0strarum. Grauis est n0bis etiam ad uidendum, qu0niam dissimilis ost aliis uita illius et inmutatae uiae eius. Tam- 20 quam nugace8 aestimati sumus ab illo, et abstinet se a viis nostris quasi ab inmunditiis: praefert n0uissima iust 0rum et gl0riatur patrem Deum se habere. Videamus erg0 si serm0nes illius ueri sunt; et tentemus quae uentura sunt illi, et Sciemus quae erunt 25n0uissima illius. Si enim est iustus filius Dei, su8eipi sit illum et liberabit eum de manu contrari 0rum. C0ntumelia et t0rme ut 0 interr0gemus illum, ut
5 in auet0ritate can0nica b g p; in auctoritate canonicam αλ 6 qu0rum duo e unus om. 9 9 ipsius esse e 10 recipit e 14 qu0niam abegpv; quia ρ Domb. 17 se ante habere Om. yy et Om. 9