장음표시 사용
21쪽
FELICI T A T E retici, quorum potissmum sententias adamamus, tradiderunt, colligamus, atque pro πυλbns inis
Sap.3 Ea, qtM in hac iniuersitate locum habent, in duo summa genera a Philosephis partiri selent. Vnum ζenus ent earum rerum, quae per sie ipse
considiant, rut caritim, elementa, planω,animalia: e terum earum, qisae alteri cuipiam rei tanquam Jubtilia materia inhaerenis cuium
di sunt caudor, frigus, quae non per se sivisque tribus consiliunt , in corpore nituntur; cui modi etiam est ipsa, de qua nunc loquimur, felicistas. Non enim ipsa per se cohaeret, sed homini adhaeret 3 neque Pero illiu praestat, Pt homo sit homo nam id ab animo oe mente habemus
sed hominis tantum naturam exornat, Eguserat, absoluit. Ea autem, quae alteri inhaerent, dupliciter definiuntur . e ut enim propria illorum genera,
propriasque diserentias in definitione asserimus, i si candorem definiremus colorem, qui radios oculorum disgregat, sicque CArsoteles primo Topico in omnibus decem generibus definitioni locum esse Myrmabat: ut non propriis generibus,n
que disserentiis, timur,sed causeam a qua pem dent per quam consistunt, adducimus ; Pt cum Lunae dilipsim dicimus esse interisctionem
22쪽
D E M o vi Nas terrae inter ipsam, m2 Solem. c seque haec adeor certa omini im propriarum assectionum desi nitio est 'ut siproprium illarum genus, proprias disserentias asseramus, nomen duntaxat explicas Judeamur isi ficu im Lun.e diceremus esse priuationem luminis, quo i a Sole accipiebat neque mens nosbra quiem nisi ad alteram illam defini non , qtiae causam aperit, peruemamus. βιω- propter ex his definitionibus ilia, qtia causam assert, principium argumenti necessari' ab e gri totele fi tuitur, illa. Nero quae proprium genus, sp proprias disserentias aferre nititur, Aufidem argumenti conclusio, aut si magis latine dicendum est,complexio nuncupatur. Uerum Lepattigis sit satis. Nunc ad id, cuius causea attigimus,reuertamur. Felicitas homini aduenit; quamobrem α'tramque recipiet desinitionem, sim eam,quae nomen ex proprio gen re, ac disserentiis explicat, tum perfectiorem illam, quae causam a fert. IVos igitur,si sit caepto muneri deesse non molumus, detramque tradamus oportet.
4 e s ave priorem definiendi rationem sequamur, non mahe, Crat arbitror, hoc pacto Felicitatem
definiemus. Felicitas est bonum perfectum, quod satis e i homini, propter se tantum expetitur. Vaec enim fere sim q ab e gri totele in Ethicis, a mutoue tu Philebo sunt attributa felicitati Perse tum
23쪽
Perfectum quidem bonum missimus, quoniam cum homo silperfecti ma quaedamspectes, expletio quoque ipsius bonum quoddam maxime perfectim existat necesse est. Hoc qso autem quod spem fecitum, idcirco satis eri homini, stupropter hane causam quod homini satis est, ab eo Potis omnibus
exoptatur. Illud autem ne nos regia triplicem ora dinem esse earum rerum , quae ab hominibus expetunturi e ba alterius tantum sinis causa, , comporis exercitatio ob aletudinem subflentandam,
opes, m diuitia, M omnia Pitae commoda facilius consequamur. e ba δ' propter se ipsa, sist pter aliud quiddam; M formae dignitatem, rures sensuum integritatem non selum quia m omni offcio,'munere obeumdo mirabiliter nobis prosint expetimus,sed etiamulto magis perse ipsa.Etenim
cum natura omniam partium siuarum expletionem desideret; idcirco fiatus corporis,qui sit maxime e
natura,per se ipse a nobis,qui animo, , corpore connamus, est expetendus. Ex quo Pse apud bicero nem refert Cn. Aufidium erudirum hominem, cum oculis esset captus, dicere solitum fuisses lucis magis,quam Mitiatis desiderio moueri. eiacia potemo, omnium scilicet praestantissma, bonum omne, a maliis in se ipsis continent,idcircoque Propter
tum expetuntur i cui mos mafortasse se
24쪽
a s Dy Ilo MIN. Pro Cur citra censienda e l. Nonum enim plane perfectum exictat oportet, quod nullam extris secus avolutione perfecitionemque expediat ,sed et niuersam in sese inclusam gerit. Noni autem perfeciti notis de humano loquor ) ad solam felicitatem, et i iam di-dlum e Ilo detur pertinere. uapropter si de me queraJ,Ecquid cause sit, quamobrem dimes u ius, honoratus,prudens esse Pelim; non in. te restonde .se t sim felix. e t si me rores,curfelix esse postule ou restondeam,plane sis indi nus Sit igitur Fel citatis,quam etiam beatitudinem si placet, ap- Iesiare potes,kec crassa, , quasi leui penicillo di, fadscriptio quamuis propriumgenus,propriasque dis serentias a serre conetur senum inique expletu,
T perfectum, quod homini satis est uaque inlas
tantum causa, non extranea expetitur.
Cap., e tque in tradita quidem definitione omnes feare consenserint. Omnes enim hanc felicitatis noti nem qu insitam in animis habemus.' i in al- , tera I latuenda,qtiae causiam consitientem felicitatis e licet, Maxime sunt inter se discrepantes hominil opiniones, es ab imper tapraesertim multitudine do ii homines omnino dissentiunt. Vuapropter e m xagoras Clazomenius a plebeio quodam homine interrogatus, quem nam beatismum iudicaret; ni H um,inqui ex iis,quoi tu exi ii ου ,sed eum, qui
25쪽
1idi a felicitate remotis mus dideatur.' e L igitur in eorum a quo posita sunt in oculis omninmM felicitatem ponunt, i in moluptate, in Paletudine in diuitiis, in gloria; atque ex his idem perne iualis e dum enim aegrotat tu maletudine si mum ponet bonum, dum aege late premitur, in diuiti'. ni mer mi' praesertim, qui res acutius dissicere conantur, aliqui quod non sit imperuulatum,
serunt, is ientiam rudentiam, irtutem. Atqui e Iloteles amputata sententiarum multitudine tris adduci pLe maxime extare bideantur,)nam uti,alteram eorum, quorum Pita omnis in a bone, admini iratione Reipub. Persatur, terim
philosophori ulgus M ulgi nomine Reges etiam Imperatores comprehendi dio, si plebeio, atque abierito animo sini) pecudum more mitam eligit
delicatam, oluptariam. Tobtici homines beatam mitam in honore ide lin magi tratibus,ac diagnitatibus positam putant. Philosophi contempla tione, i, cognitione meritatis summum bonum de finiunt. Eadem fere Pitaegenera CPIthagoras,qui multis annis ante GAristotelem fuit, in illo celebri sermone,quem apud Leontem principem Phliasiorum habuit, animaduertisse midetur. Rationem
enim redditurus, cur si philosophum,no sapientem. t ante lebant,nominasset, qitie issi moti βι-
26쪽
naturam non contemplareturiuae igitur fere fiunt, quaeprae caeteris eminet,multiassectatores habent,d elisitate,ssessummo hominis bono opiniones. Cap.6. Caeterum Poluptas de illa loquor, qua μου comouentur,sest quasi liuessunt. Nam aliud γoluptatis genus est ad animum pertinens,de quo tertio lilro copiose disseretur t hominum uigo es areaeptisma, summeque expetitur,ita a probatioribus philosophis, ais stinuisemper in honore,et laude Pixerunt,mulitis,iurisis seque de causis male audistiqua rem nos in notis de Irer et false oluptate bbris lati me persequutis m. Vi S i ta tantum teneamus oluptatemhῶ adsensium pertinere, quo bruta etiam mimantispraedisa sint: Ex quo proprium hominis bonum, quod in praesentia querimus, inuesse mus, se nopotesttire Peropolitici homines, qui in ciuilibus rebus admini tran is sunt occupati, dum honorem, tu gloriam sibi prosint,atque extremo proponunt, quo omnessuas referant cogitationes,no perspicue fasiuntur. Etenim cum selisitas summum bonumsit, firmitatem, nabilitatems habeat oportet, Dixque,aut ne quidem eripi possit. quo sunt illa Seuerim Boetii nonsatis quidem clari poetae edicti Mi tamen hominis carmina.
27쪽
Quid me felicem toties iactastis amici t r. . Qui cecidit, stabilin onerat ille gradu.
nos Pero ab ist pendet, qui colunt; idcircoque multi sepe numero summis antea populi honoribus siti ordibus, squalore postea iacueruui. Acia test eo,quod honorem fere iidemur persequi, mi nostrae Pirtutis multos quasi tentes haleamus. βuare non a pueris, non ab ignotis,sed a prudentibus dii. ris, quique nos probe nouerunt, exhibitos honores maximi inimamus ututem igitur tacito quodanaturae iudicio magis expetere, quam honorem, stu
oriam Nidemur. Vuod si nullum fere fuit hominum genus,cui Drim prosint proponeretur, no enim mulo, non politicis homini ιs, nonphilosephis, id aliunde proficisti non potuit, quam quod Nirtutis dignitatem, atque pulchritudinem pauci tantummo do ingenio excellentes inspicere queunt. Mem amum quamuis Nirtutem Poluptati, honori praeponant, cognsunt tamen, sest in irtute aliquid adfl)citatis absolutionem desiderari, quod instra persticue ostendetur. Restat igitur sententia eorum, qui se totos contemplationi tradiderunt,atque in ea flummum, 'perfectum bonum statuerunt. Verum hi non modo in diuti reprehensionem incurrunt ex
quo Thales Milesius a muliercula irrisius fuit,quod ut, in caelum sublatir u curtata indagaret, quae
28쪽
aosectu essent posita non idi siet, atque in fossam
cecidisset sied etiam summis, 22 praeclaris i iris no siquequaque probantur. Existimant enim nihil melius, nihil praeliabilius, nihil diuinius reperiri posse, quam prodesse quamplurimis, atque hanc intornos communitatem,m societatem,ad quam natim ra nos videtur infiitui se, praeclaris actionibus tu ri, atque construare. Euod hoc gno argumento satis confirmari putant. Exiit enim aliquis rerum naturae cognostendae incredibili studio infamatus, atque idem res cognstione dignissimas traestans aminat interea depatriae salute acitum esse, nisi ipse opituleturi an non eum nefarii sceleris condemnar
mus,nisi contemplatione pol abita ad opem feremdam patriaeproperaret ' Praestat igitur patriae de fensio,quae in adiisnep ta est, contemplationi, di
cognitioni.Mustis etiam alijs argumeris agunt,quae na cum hoc, quod in praesenti adduximus, tertiobbro expendemus,modumque duntaxat,et speciem necessariae demonstrationis habere ostendemus. Philosophorum enim sententiam, qui rationem ad eritatem reuocare motueri nulli parito improbandam iuicabit. Diuitiarum autem nullam memtione ecimusquoniam ot superius etiam dicebamus,non perse imae expetuntur,sed ob Pisae commoda, atque oluptates. Ex quo e stiliteles li
29쪽
ιε DE HOMINIs FELIC T. finem esse *oluptatem dixit, Othagoras Dro opes, des diuitias quasi non multum moluptas, diuitis inter se disserrent. Evis autem nisi maximo
caecetur errore, aceruos pecuniae, nisi ad Uum conse ra magni aestimandos arbitretur ' Scite apud X
nophontem aiebat Cyrus, si uere diuites j appelladi
essent,qui plurimam argenti,atque auri uim in arculis obsignatam haberent , eaquesbi nunquam tendum censerent, milites illis qui in aliqua Prbe excubias agerent, omnium dissimos merito iudicari debere: ab ist enim innumerabiles plerumque thesauros curudiri. uuando igitur res haec minimepare multisi eri oblucta di cultatibus 9age iam ducibus cline, rictotele, Gatone, eritatem imam indagemus,atque assequi conemur.
Car.ν. ip Τμα superius posita sunt satis constat,eum culi quis ecieipropria, ab abis dissertita naturassitavcsingulispropositum essesinem, inua cui j
natura expleatur,sitque sic asserita, ut optime affici possit. Ita hominis illud summum bonum erit, Mnatum obtineat optimum, in quem ipsius natura peruenire queat, di obtentum cinodiat. Vominis autem natura non simplex,6 tu modi erit ,sed
ex duabus aecipue partibus constans, ment et compore. Orpus igitur, ἔν mens,quam optime se habeant necesecti si quis pro boatui nuncupari do
30쪽
Lat. Corpus autem optime se habebit,si aletudo, si robur, si pulchritudo aderit,atque in singulis partibuspraestantia quaedam et scebit, ut iis in manI-bus, celeritas in pedibus, in lingua distin L cum formatio; atque G ad corpus siensem etiam referamus, si integros, , et gentes habeat pus, expediate Vc eas res percipientes, quae illis publiciuntur. ita sens autem, quae ratio etiam, inte gentia no- m. minatar, celeritatem adinveniendum, percipienkWκ diim praecipue requirit in optimo naturae siuae I fatu si rei canda. Caeterum, cum in rebus omnibus, quae ex multis, et disii bbus naturis conflatae sunt, Ini
semper naturae sit principatus inbuendus incam per se ipse dis luerentur,n aliquod qis imperans, et cohibens prae L esset nullus dubitare merito poterit,
in homine rationem esse, intelligentiam, cui res, qtiae ipsius partes parere, oe obedire debeant. Hi enim ummum,qub ex dita, et siensu, tanquam per gradus natura peruenit. Quapropter, felicitaue ab optimo, tum corporis, tum animi Ictatu proficiscitur, in animo tamen propriam habere sted puta rada est. Hoc posito propius accedamus. , illud in omnibus ferme rebus naturalibus coctans, perpetuumque cernere posumus facultates aIlionsi, non actiones facultatum causea e se comparatas.