장음표시 사용
21쪽
pidi; Philosephici in Academia Regiomontana editam a quodam ibidem Anti-chyniista.
I. Argumentum in forma diemmatis. thes I9.L C H Y Mi A non est ars vera, quoniam aliqua vera aurificii, ea aut generationi naturς analoga esse debet, aut creati: 'ni, id est, aut naturam imitabitur in generatione auri, aut divinarsa creatio
iremths. ib. Sed neutram imitari poteis Erg6 Akhymia non est ars veraόQuamvis dilemma nihil necessario concludari cum tertium quiddam in arte hac detur, quo ne/que naturam in generatione metallorum, neque Deum in creationis opificio omnino imitamur, sed utrumque ex parte tantum & ut possumuS.ta- en audiemus quomodo assumptionem probaturus sit antichymis a.
22쪽
Pros m ad primam partem assumptro nis probandam.
A Rs naturam non potest in generatione auri
imitari , quia nulla inetalla amplius a natura generantur , sed ea Omima in primo statim crem ltionis die simul sunt creata cum terra the 1. modo ergo ars naclarana inaltabituri Antecedens rursus probat thesi s. quid a natura gene ratur, eius generationis ylan seu potentiam natura statim in principio creati; inis per expressum verbum benedictionis accepit. Sed ex Mose certo coinat terrae huiυs: nodi vim generand i a Deo indiram non est ,cum nulli S talis mandati meminerit, quo terrae metulorum generatio imperetur , quemadmodum verbum mandati atque benedictionis accepit de generatione stirpium arq animalium una clam aquis. Ergo metalla a natura non generantur.
Tota minoris probatio falsa est impingens manifeste in regulam καθ οι O, qua prohibetor transcendi genus atque physica physicis, dc non heterogeneis principiis, literisque divinis male deicirtis demonstrari j ubentur. Mosis enim intentio nunquamsuit, Omnia, quae Deus in creatione instituis erat singillatim n rrando percensere, sed quam tum ad fidem nostram satis erat. Quoniam hine sequeretur , I. nec elementorum quoque ex se invicem esse a Deo institutam generationem,
23쪽
squoniam nec huius Moses meminit: a. pariter hec metallorum faelam esse creationem, quia metallorum creatio non minus a Mose reticetur, quam graeratio, contra quani thesis. asserit anti-chymiis manifestum crimen falsi inscriptu.
ramc ,mmittitur , quando dicit ex Mose ceridcoi stare huiu-odi vim generandi metalla terrae inditam non esse. Si quidem Moses mox a. capit. Gene mentionem facit generationis auri, ubi expressis verbis sicribit, aurum nasci, inquiens: FD-Φms egrediebatur de loco voluptatis ad irrigen- m parad sis m, qui inde div ritur in quatuor
dapitat, nomen uni Phison; sui circuit omnem te Ευilath, ubi nascitur aurum. 4. rationi&ipsis physicis principiis E diametro adversitur;
eorpora metallica non generari. Siquidem iri sublunari regione darent corpora quaedam naturalia, ex elementis composita, quae non essene haurationi, quae praecipue in generatione &co iuptione consistit , obnoxia : id quod est contra proprium corporiS naturalis. Deinde scribit Aristoteles t br 1. de coelo, oit a. το γενή- τον Metalla autem stat φθαρτά omnia per se a Uatura praeter aurum quod per accidens talitum corrumpitur non a natura pcr se. Videmus enim corrumpi metalla in igne & extra ignem, ut ferrum ferugiane, a Saerugine,&c. Ergo metalla sunt generabilia. s. repugnat sensui&manifestae experientiae.
24쪽
recrescit in Cumulis singulis quadriennijs. Sic gent im in cumulis plumbi cineret, ubi prius nullum inerat argentum, certo tempore maturatur& perficitur. Item vena plumbi in Sci bria quadragesimo anno transit in argentum: aeris in arena sicca anno trigesimo in aurum. Ferrum in Lygijs ad Sagam oppidum decennio renatum deritio foditur ; non alirer ac Ilvae ferr is, quae est Italiae insulti in mari Tyrrheno. In Misinia limus ruber palastris quinquennio, in Suecia simili limus uno anno Dii expositus in bonii ferrum abit. Idem in cumulis ex Jspide sistili usu venit circari fodinas Mansscidiae, ubi aes similiter maturatur& renascitur. Fesularum mons in Hetruria lapides plumbarios habet, qui si e ccidatur, brevi temporis si acto novis insta ut antur incrementis, Ut tradit i occarius Cerialdus, qui id comper issimuesse scribit. Plinius lib 34. cap tr. prodidit mirusmin his solis plunibi metallis, quod derelicta fertilius reviviicunt. Sed nos vidcmus id non in solis plumbi, sed in omnibus metallis usu venire. PrΟ-prium ver o setius plumbi est extra mitteram semper augeri,ut Galenus lib. 9. defacultatibus medicament. criptum reliquit his verbis omniin quae novim si umcum plumbum t tam mola tum pondere augetur , s condatur in ad: bussubterraneis aerem habentihm turbidum. Tuin etiam plumbea statuarum vincula,quibus earum pedes annectuntur, saepenumero crevisse visum est, &quaedam adeo intumuisse,ut ex lapidibus dependerent crystalli modo verrucae. Hoc quod Galenus recitar, adcc
25쪽
ideo verum est,ut etiam metallici scriptores attestentur plumbea te sta aedium magnificarum mul to graviora multis post annis inveniri ab iis qui pondus notarint, atque adeo quidem, at ea persae .pe propter nimiam graVitatem aeneis permutare flacesse sit. Sufficienti igitur induetione patet metalla adhuc semper a natura gigni. 5c turpissimum esse metallicae scientiae pseudographema,Opinari, omnia metalla in totum in principio esse creata Sed esto metalla non generari: arS alchymiae tamenon subverteretur : quia non conatur alchymia generare metalla, sed tantum transmutare unum in aliud,sive illiis a Deo creatum sive a natura generatum ante fuerit. Sicut rusticus Schemni gensis
accipit ferrum Sc ponit in Zepusii fontem donec
illud transmutetur in mineram aeris parum curans utrum ferrum & fons ille vitriolatus creata fuerint an generata: & plantator inserit arte sita surculum stipiti, arborem in meliorem Sc quamlibet speciem transplantaturus nihil recogitans quo-cuque surculus &stipes ortu ad manus pervenerint. Prolepsis ad prius membrum ditemmatis siveprimi argumenti. the δ. 2.C Ed aurum a natura generari probare conantur ex eo: cum ad fodinas interdum in cumulislapidum olim congestis reperiatur aurum, interea astellarum radiis elaboratum: alias enim reject umnonfuisset, si persechum tum fuisset. Respondeo, 1. illos ipsos lapides non olim id auri in se sontinuisse: a. Item mirum non est in copiosis
26쪽
atque fructuosis fodinis ea reijci , quae vis operae pretium sint, idemque longis post temporibus ab egentibus colligi, ut tanquam ςx Spicilegio ij dea in Je rem faciant. 3. probent stellis vitti ineiue a rificain : Si radij lucis cor stis non aurificant subterra quod ex eo constat, quod eorum vis per tanta saxa penetrare non possctit) nec super tςrrai' aurificabunt.
In cinnulis mineralibus crudis Sc excocstis me tallo vacuis prope fodinas sitas renasci Certo temporis acto non tana aurum, quasn alia inetal ,ut argentum,aeS, plumbum,ferrum,&c supra per est Uidentem experientiam ostensum est. Ablegamus igitur absurdum istum antichymilium ad metalla Ves phaliae, Ungariae, Misniae, Pal lina. tus stiperioris, Silesiae, Sueciae M donec 1apiat didicerit, quod adhuc turpiter ignorat. Vellegat qui hac enus ad suas inanes tu niuiten nes post fornacem speculationes lapidis nullum
ut animadverto, metallicum scriptorem legit aut vidit saltem Caesalpinum, Mibbr. g. capit. 6. demetallum V; terram em Iam inanem metalli quam Vocant dena dum vena effoditur
totam procedente tempore iri Venam cORVerti.
Neque id selum in metallis contingit, ised in mineralibus quoque. Sullaris vena ql adriennio sere- parar,ut scribit Fallopius lib. de thermis,cap 1. Teri
ia detra 'ohalinitr' in cumulum redacta posts. aut 6. annos copiosius foenus reddit, ut tradit Car-idanuq
27쪽
danus libr. s. de=btilit. neque Scaliger insciatur. In Ormeno monte Indiae nativus lapicidinarum modo caeditur renascens Caesalp.l. b. t. de mei. cap. 16. Quisergo nunc dubitet degeneratione vel regeneratione auri, quae in hoc non est diversa ab aliorum metallorum vel mineralium ortu dc sicut nihil ferri inest cumulis Ilvae, fit autem ferrum seo tempore,ita nec auri quicq iam cumulis Cor-bachianis quando excocsti fuerint, donec rursuprogressu temporis impraegnentur. Q ndo igitur quaerit,unde probemus illos lapides in cumulis non olim id auri in se continusse, respondetur ei, non aliunde nisi examine penNneni. In hoc enim fit explorat io exactissima p*rt taratos probatoreSad grana usque minima, ut De unu quidem in O- rus relinquatur post separarinem a recrementIS, quae vocant heia sonder. Sed antichymissa resipom. dendo seipsum refutat. Si enim in copiossis atque
fructuosis fodinis talia quaedam operae pretium non reddentia rei j ciuntur , quid est quod pau peres fossores non mox a reje stione ilia Spicilegiuna faciunt 3 cur tot annos differunt illam collectione
sicut ipse antic mista dicit longis pol temporibus ab illis demum colligi , ut iidem inde rein f
ciant. Stulti essent si antichymistae verba vera sent) quod non potius rem facerent e repraesenti, quam quod tot annos exspectant demum inc mulis auri repullulationem. inod tertio petit a nobis probari, stellis vim in Te aurifi , respondeo saciliu id probari , primo ex
28쪽
Aristotclicis rationiblis,qui lib. a.de ortu ct interito. docet, coeli moturn qui est propter lationem astrorum esse causamgenerationis omnium rerum. Si omnium rerum se ae etiarn metallorum. Similiter I.meteor. cap. t. , . O cium mixtorum
duas causas ponit materiam scilicet &efficientem, quorum illud coelum, haec elementa sunt. Metalla
autem bbr. 3. meteor. accensentur mixtis. Secundo experientia, nacerto tempore tales cumuli expositi radiis lit& astrorum rursus metallis suis impraegnAniur,ut supramodo dictu, culi rei adhuc multo evidentissimum exemplum est, quod Avicennarefectare ferroq; pluisse, & Scaliger de subtilit. ex. i ais, tribus circiter anniS antein quam proincia Tauru)orum a rege Galliae receis pia esset pluisse ferro multis inlocis,cujus frustum apud sesit. Concretio haec metalli in nubibus generata ante nubes non stit, aut si fuit, quaerit ibidem Scaliger, ex qua fodina ferrum illud ciblatsi fuerit in nubes: Astra sunt causa nubium. Ergo etiam eorum, quae generantur cum de in nubibus, ut sunt ferrum,lapides & alia. Qitando igitur antichymista negat radios astrorum aurificare sibterra ob impossibilitatem penetrationis per tanta fixa, 6c hincinfert,nec stipra terram aurificare, id in ipsam retorquetur hoc imodo : Si astra supra terram serrificant, etiam infra terram serrificare queunt A qui nunc demonstratum est astra in nu, bibus ferrificare, idemq; in superficie terrae in cumulis fieri. Ergo astra etiam infra terram ferrificant,dc per consequens si ferrificare, etiam aurificare
29쪽
Gare possunt. Nam verius proceditur ab iis quae fiunt coram oculis si apra terram, qualu quae in tenebris fiunt infra terram ad concludenda na hac thesin.Demonstrationis enim processus legitimus est a manifestis ad obscuriora,necὲcontra. Qi md
autem negat vim radiorum per tanta saxa penetrare posse prster id quod calor selis per antiperi
stasin,ut videmus in hyeme, ad intima terrae pen trare potest, ut Caeselpinus probat ; audiat Scaligerum rectius de hac re disserentem. riturbinquit commin Lba plantu) quantum solis vis subire terram valeat. Nam neque lumen eo delabitur, quod alioqui vehiculum peripatetici statuunt coelestium asseetionum, neque in telluris parte intima sentitur calor ullus a sole. Et mox infra: In metallis omnia sine solis admissu generantur. Intelligo nunc & lumen 6c calore,quorum Utruq; cum peripateticis siderum instrumentum appellant. Cum tamen aliter ab acutioribus disputetur rnihil enim rerum in intimis terrae sinibus gerer tur. Verum quemadmodum ultra pellucida corpora transiuittitur lux, unde nomen est eis como paratum: ita per non translucida vis illa sese insinuat,ac penetrat, quae luce ipsa multo est essicacior. Tollit simul cum dubitatione probandi curam quotidianum magnetis exemplum, ad cuius
motum sub mensa movetur ferrum pensile. Nec propterea delentur eorum placira, qui sine sibjessa materia formam neMnt posse agere. Vis enim coelestis illa per lumen delata huc assicit terr*superficiem : ea affect a proximam sibi partem mu-
30쪽
rat aeque, dum ad certa loca destinetur. Sicut ab eodem lapide ferrum non attactam agitatur. Hic Scaliger exemplo magnetis pene racionem radiΟ-atum per tanta saxa possibile napposite de larat, quem subrilitatis do storem, si antichymista prius legisset, quωm h anc suam phantasticatri theoriam thesibus evulgar r, suam stupiditatem & ruditatem in rebus physicis non ita omnibus prodidisset. Non enim dubium est , quin si si gula compassi
Poneretur in ipse centro terrae, dc totaeterra esset saxea, nihilo secius moveretur ad arcton stellam illam sitam, unde vim mobilem & motivam sortiota est. Palam itaque est saxorum objectu vires astrorum influentium in terra nequaquam infringi.
Unde facile intelligi potest illud quod ex Ptole.
maeo adducit Alber tus Ibr. 3 deminerat. tracit. I. capri. IO. locuS generat locatum per proprietates
coeli, quae influunt ei per radios stellarum: In nullo enim loco elementi inveniuntur radii omnium sellarum, nisi in terra, eo quod ipsa est insensibile
centrum totius cce: estis sphaerae. Maxima autem est virtus radiorum in loco, ubi uniuntur omnes,&ideo terra mirabilium dic multarum rerum est productiva. Pro y logismus ad secundam partem assum- Hef 1i. Aurificesitaque creation se imit ri posse aurumant huiusmodi coniectura rQ Emadmodum Deus elementa primum crea- it: d inde exulementoru exquisitissima mixtio-