장음표시 사용
51쪽
s I natura in generatione metallorium semper intenta est in aurum tanqnam in persectius per impedimenta autem seum scopum non semper asesequitur tunc consequitur illud absurdum, naturam saepius a suo scopo aberrare cum major sit reliquorum metallorum quam auri copia 9 quod contradicit principio phynico naturam utplurimum suum adipisti scopum.
Fallit consequens. Quia unius rei possunt esse multi fines &s opus non unus. In generationibus quibusdam animalium & vegethbilium alia est forma inedia, alia ultima, utriuSque tamen idem scopus est, nempe utilitas hominis. Sumus enim& nos quodammodo finis, ut alibi ex philosopho audivimuS. Itaque in rerum generati ne videmus naturam duplici procedere via ad perfectionem, mediate vel immediat e ut alibi diximus Sicut autem animal aliquando sibi simile gruerat, aliquando non fiatim simile, sed quiddam mediae formae, ut ovum aut vermem oc pLnta alias ὀ radice similem plantam profere , si as prius
52쪽
re interroga ancillam via uxorcm tuam & dicent tibi,gallinas suas plura parere OVp, citiam excludant pollos. Nihil ciui JUS iamen natUra a scopo non aberrar, etsi in OviS, Ob interceptionem ad usus humanos, in assecutione forimae ultimae, quae est pullus, quam tamen natura s napei dc primo intendit, utplurimum fruitietur. Novim enim multo plura comedi solere ova, quam pullos. Deliras etiamsi scopum ultimum non assequi & aberrare a scopo, in opere naturae, iden, pctas. Q ia tunc ngtu ra a scopo aberrare dicitur, quando gestina neque ovum generat, neque phillum, sed aut sterilis est, aut pro OVO ViVace iubventaneum vel aliud monstri producit. Sic etiam creator dispositi generationem merullorum ut eorum usus non solum sit informa ut inia, sed etia in krma media ad quacuq; perduxit illa rninera. Et quemadmodum semen vel ovum in ercipitur ad usum hominis, qco minus pertinganet ad formam Ultimam, ita etiam resse habet in metallis, quae imper Reha effodiuntur Namsi metalla imperfecta sinquit Vincentius in specibatb. i. deaec mia) remanerent in mineris
suis,praepararet ea natura per gradativam mutat,onem, donec per venirent ad speciem auri vel argenti. Ex quibus nunc manifes una est natur mque in medio termino generationis, in quo subsistit ex accidenti, neque in ultimo, scopo suo frustrari. Et quamvis plures in Venianrur fodinae aliorum metallorum quam auri, nihilominus natura scopo suo non frustratur, sed suo tempore potiretur , nisi intervenirent aut impedirent homines.
53쪽
l De progressia aeris vel argenti in aurum mi gn sar, stanni &plumbi in argentum alibi dictum eii. Hoc tamen non de omnibus mineris intelligendum est Sicut enim non omnis fert omnia tellus: ita q uoque non in quavis vena metallorum hic transitus datur ob plura alia incidentia impedimenta ab ineptitudine materiae nimium heterogeneae Sc impurae, a situ loci dc inprimis ab inlluxu caeterorum planetarum praedominantium,cujus causi dicit Artesius in clave sapientiae majoris cap. I. nisiessent divera aditones est in ruentia corporum caelestium in ipsa
inferiora, omnia corpora mineralia essent aurum.
Praeterea concessi, hoc quod vult antichymista, nempe naturae intentionem stapremam non esse aurum, sed speciem cujuscunque metalli, nihil tamen hinc alchymiae derogatur, cum transmutatioonem etiam in natura possibilem videamus non praecise secundum viam hanc linearum , sed tam retrorsum quam prorsem in se invicem commea re metalla,ut ferrum in cuprum 6c recrementum cupri inferrum. Et Albertus lib. s. fereb.min.tract. s. generationem metallorum ad se invicem etiam circularem esse demonstrat ex Hermete dc
aliis antiquis philosephis. Et dictum illud: qui noxialbscat; non rubisicat, miramni hoc modo accipitur: nemo potest argentum in aurum Vertere, nisi sciverit etiam aurum in argentum reciproce trans
mutare ue Nam non solum propter hunc progreL sum naturae seu sormae, sed multo magis ob propinquitatem vel symbolum communis materiς fit transmutatio in metallis,sicut in elementis, de qua
54쪽
VII. Argumentum adversia d.visonem metallorum. thel. 23. natura semper in persectionem intenta est, multo m g , creatio. Hinc ergo oonsequetur Deum an re suiu nullum creEsse metallum praeter aurum,t-qu.m perfectiffinium, sed post lapsum demum in poenam hominis maximam auri partem in caetera metalla tran formalle, aut ea/vim de novo creassu, quod est absurdum. R 'onsis. Maior multiplici shlsitate laborat. r. Nulla est
legitima terminorum connexio. Natura erum &creator, item generatio &creatio inrer se tur : non autem natura dc creatio. 2. NGlla eliconsequentia necessaria a generatione ad creationem, cum ut Deus & natura, ita generatio & creatio in multis differant. Creationis modi tui a In niti: generationis in natura determinati. Q propter 1icut finiti ad infinitum non est propor tio,ita a generatione naturali ad creationem non est ne- celsaria argumentatio. Exempli gratia: si quis disceret, natura in generatione requirit certum temo potis spacium ad rerum suarum perfect:onem rergo multo magi S creatio cum tamen creatio non in tempore, sed εντω νυν fiat, vel naturalis gener tiolfit ex aliquo.Ergo creatio non fit ex nihilo. Ab. surdum. 3. Valde taediosum est respondere ad antichymistae sophismata, in quibus tanti hiatus , &nihil nisi dissolutae scopae sunt. De industria non a-
55쪽
pertis aut integris syllogistans agit, sedenthymematis, quibus non solum altei a propossitio, sed interdum integri prosyilogismi desunt, in quibus fallacia occultatur,sicut hic fit: Sed eruamus pro-0llogismum: si natura semper in perfectionem intenta est : tunc selum aurum generat, quia λ- tum aurum est metallorum perfectio. Sed prius est. Ergo posterius. Hic maioris ratio fallat errore consequentis. Aurum enim non est omnis metallorum perfectio, vel forma, sed perfectio, vel forma tantum ultima. Fallacia haec simili paralogismo declaratur. Possemus enim pariter concludere, nec Deum per verba, crescite & multiplicamini nam juvat semper antichymistam ex Gene si disputare 9 ovum gallinae creasse, hoc modo, si natura semper in perfectionem intenta est, tunc gallina solum pullum generat, quia solus pullus est enerationis perfectio. Prius eis. Ergo posterius. t per consequens ante lapsum gallinae nulla peperere ova ; sed post lapsum demum in cibum hominis sunt creata. Et antea formatos pullos pariebant,eosque lacte nutriebant,sicut vespertiliones. Dignus profecto sermo conviviis Saturnaliis, qualis incidit etiam apud Macrobium , libr. 7. cap. ib. Ovumne prius fuerit an Gallina λ sed o absurde, fallis errore consequentis, putans nullam esse perfectionem , nisi ultimae formae, cum tamen ex supra dictis constet, esse etiam alias persectioines metallarum quatenus quiescunt in media forma i atque ita permanent in fisa specie; sicut ovum triticum ad usus humanos. Tot enim
56쪽
inquit Scal in com. de plant. sunt rerum perse.ctiones, quot hominum utilitates: & li. . de causpiant c. . Theophrastus ait ψuplicem esse perse -ctionem ex duplici fine, alteram ad nostrum usum refreri, alteram ad g*ner ationem. Ignis 3c aer sunt formatiora, reste Aristotele, nihilominus terra Maqua sunt creata etsi minus pei s cia. In propriis auri mineris natura primo in.e iit auru, dc id selu sed in mineris caeteris no primo intendit auru, sed imperfectos ualiquod.P aq; nec naturae intentio omnis est primo auri generatio, nisii in propria minera,in caeteris n. mineriS est naturae intentio pri-n o imperfecta generare. In mineris itaq; imperfectorum metallorum, si intentionem ad ultimam formam refert, intentionem cum exsecutione co- fundit. Finis etsi primum est intentione, tamen ultimum est in executione seu esse stu. Generationes rerum, quas natura intendit non fiunt subitb,sed certo tempore,non ubiq; , sed definito loco, non consuse,sed certo ordine Sc modo transeundo per sua media: nec natura facit saltus. Esto naturae intentio solum aurum,ex dictis tamen causis no statim intentionem sequitur effectus.Itaq; retorquetur argumentum in antichymistam: Sicut enim non omne, in cujus perfectionem natura intenta est,statim ultima forma immediate perficitur: ita creator in creatione non omne prinCipium metalli nec omnem venam mox aururn esse voluit, sed
suo modo & tempore. De duplici modo generatuonis auri supra diximus. Nihil etiam eorum sequi-ltur quae ante lapsum de creatione deliria somniat
57쪽
ntichymis a. Cum Deus omnes species tam mineralium, quam veg tabilium & animalium creaveritante lapsum,Sc lapsuro etiam de omnibus ad vitam necessiriis abunde providerit. Homo in integritate tam non indigaisset auro, quam ferro , ex
Pςrs quippe egestatis dc laboris , quorum illius illud subsidium, hoc hi ijus instrumentum praecipuum est: nisi forte auri usus suisset ad vitae elixir. V III. Argumentum adversks divisionem metal
admirabili sapientiacreavit diversa metatila ad varios hominu usus atq; necessarios. Annon hanc Dei sapientiam eludunt aurifices, dum naturae ipsiq; Deo unam auri intentionem in pro 'ductione metallorum praescribunt. Et De-US aut non voluit aut non potuit omnia metalla in aurum convertere in creatione. Posterius cogitare est Sathanicum. Ergo non voluit. Cur autem non voluit Z Quia placuit ad diversiis usus humanos diversa metalla creare.
Midae votum & suum proprium omnium refutat antichymis a. chus enim unquam scripsit aut dixit Deo Sc naturae unam auri intentionem in productione metallorum fuisse Z Contrarium potius asserunt, ut videre est manifestillime ex verbis Petri Ferrariensis, Vae ex margarit. cap.12. intestimonium apponere volui. Oportet, inquit,
58쪽
necessario dicere. 3m1d imperfecta metalla ex intera tione naturae, di non a casu, id est , propter causis pia impedines corrupetessat. Propter coplemetti .n. universi naturasapiens providit ingeveratione ipsi m aui ct constituit ea scin medium ad transitum auri. Q niam diversa opera facit ars ex metallis imperfectis, qua non potest facere ex au
ro. Unde dicere possumus, quod sicut secundum
rationem naturalem tota terra deberet esse cooperta aquis, sed natura respiciens ad complementum universi, & commoditatem humanae naturae,& caeterorum animalium irantium & vegetabilium coacta fuit dimittere partes quasdam discoopertas : ita cum omne metallum ex parxe naturae intendentis deberet esse aurum,natura coacta pro pter humanae naturae commoditatem caetera ge
neravit meralia. Natura enim nihil facit frustra. t.
phy cap. a. Et similiter dicimus, quod sicut natura generat testiculos in animalibus non propter necessitatem, sed propter melius, ut dicitur 11. de animalibm: sic quasi dicere possumus, quod natura generavit metalla imperfecta, non proprer necessitatem, sed propter melius, cum omne quod facit natura, faciat propter alterum istorum. Haec Lombardus. Supra etiam ex Artesio audivimus propter influentias diverserum planetarum , qui stant domini generationum δc corruptionum in inferioribus, diversa existere metalla: Si autem selesset solus, selum quoque aurum generaretur, Q a de re alibi accuratius disputatur contra eos qui negant corpora coelestia esse causam enicientem
59쪽
tem metalloruio. Imo impossibile est a chymicis
asseri, naturam intentam esse debere ad solum aurum generandum, quoniam sic artem propriam destruereor,dicente xu. sus PetroFerrariensirin uamargam: ta : Si nullum metallorum reperiretur, niti iolum auriam, tunc arS alchymiae vana esset, quia clam ars non postit generare aurum ex Bispi iticipiis, sicut natura, sed Glum quae imperfecta fiant, perficiat, stibiatis imperfectis annihilaretur, nec haberet materiam super qua lapidem suum projiceret. Ad verificationem artis suae id est, quod sit naturalis itis quod imitetur naturam )non Opus est, ut alchymistae probent in omnibus mineris naturam intentam esse ad generationem auri: nam id verum non est in critione primaria, sed satis est si ostendant possibilitatem tutae, quod nimirum in ina vel altera minera factus sit iratisicus ab in persectis ad aurum vel argentum, id quod supra non uno exemplo palam fecimuS: quoniam quod in una minera fit a natura, idem in
caeteris mineris pariter a natura dc extra mineras
ab arte fieri poisibile est, sicuti κlibi demonstr cum est. Cum nugis igitur suis antichynusta ridicule depugnat, non cum chymicis,mani opera coqnans probare Deum in ςreatione debuisse ex illo rum decretis omnia metalla in aurum convertere, quod tamen nemo chymicorum unquam asseruit, sicut nec intentio eorum unquam fuit omnia metalla, ue ολως ολος in aurum convertere, sed των
60쪽
ολων μερη: id est specierum individua seu partem non species totas. enim posset aut optaret totam speciem plumbi, id est omne plumbum, quod in toto mundo existit, vel alia imperiae a metalla in totum destruere, dc in unam speciem auri con verrer c Θ Absurdum. Sic enim ipseartifex destrue rer propriam arxem, dum posteris praeriperet sab-jectum aurificandi. Sed quemadmodum Aristoteles docet metabolen elementorum in se invicem fieri non, sed ριε , : ita & metallo,rum transmutatio non fit secundum totam speciem,sed duntaxat secundum partem aliquam speci' ei, id est individua. IX. Argumentum thesa8. contra metallorum di sisionem.
S I blasphemum est in creatorem dicere ullum in η dividuum excepto homine esse melius atque
perfectius altero nam ratione creationiS, nec elephaS ove, nec cedrus corylo persecatores ) certe
de metallis quoq; idem dicere vetat pietas. Responso. Antichymista totus est ex absurdis compositus, si . Ut se a at grimenta; quod palam siet, si rem detrach, t wrQa i. phistica brevius syllogismo integro