장음표시 사용
21쪽
mami geuti & distendi dissicultas, sermarum non facile susceptiuam: 8c obliuio, fluidam : mobilitas quoque in opinionibus, calid m: stabilitas autem seigidam. Adhuc autem duo indiciorum genera mihi uideor praetermisisse, de quibu, sum
ab initio me dicturum pollicitus: quorum alterum ad operationes attinet natura les,alteruuerd ad ea qus extrinsecus Occursant. Erit aut in utris sermo c5munij. Siquidem cerebrum sortiatur bonam quatuor primarum quali vatum tempe, raturam,omnia quae diximus habebit moderata: & excrementa quae uel per pablatum, ues aures, uel nares, uel oculos expurgantur, haec quoque modicue habe, hunt: atque ab his quae extrinsecus qccursant, minime laedetur, quae scilicet uel calefaciunt, uel frigefaciunt,uel humectant,uel exiccat. Talibus igitur capilli eapsetis, quum adhuc Int infantes, subrussi: Muuerd pueri subflaui: quum iam ado, leuerint flaui fiunt: medii sunt inter eos qui omnino sunt crispi & simplices, notamen facile calvitium patiuntur. Quae uerὁ dicuntur, ac posterius dicenda indicia sunt,accipere oportet, ut in bonam habentib. temperiem habitationibus. Qus autem ad capillos attinent,non ad locorum tantum,sed ad humorum quo temperaturam,qui cerebri temperaturs proportione respondent,sunt referenda. Si uerd calidius sit quam oporteat,in altera ured oppositione bonam habeat tem Peraturam,siquidem in caliditate excesserit,omnia quae dicentur, ualidiora erunt indicia: sed si paruus fuerit excessiis, imbecillia. Communis aute haec ratio statuae in omnibus partibus, quarum in temperaturis uniuersis indicia sumus tradituri. gnosti signa intemperiei implicis cerebri. UIL
Eineeps igitur signa caliditatis cerebri, praeter ea quae nuper diximus, M sunt,qudd ea quae circa caput, omnia rubicunda & calida magis, & quae in oculis uenae magis sensui patent. Capilli quoque in his statim in lucem editi,
habent in capite ortum: & quum plurimum in caliditate a mediocri temperatura recesserint, nigri, &robusti, &crispi fiunt: quum uerd non multum, silbflauiquiaem ab initio fiunt, deinde nigricant, ac progredientibus aetatibus caluitium patiuntur: atque eo magis,qui plus modico sunt calidiores. Excremeta ured qua per palatum k nares,&oculos δή aures, pauca&concocta ipsis existunt, quum integram habuerint sanitatem. Quum uer6 eis caput repletur continud enim, actum prssertim quum nullam uictus seruauerint rationem, tale quid eis accidit plura quidem in ipsis excrementa, sed non incocta generantur,implentur. atque aggravantur eorum capita a calidis cibis & potibus, odoribus, atque hisce omni hus quae extrinsecus occursant: in quorum numero est,& qui nobis circumsum ditur aer. Sed praeterea magis, si non solum natura calida, sed etiam humida cor pora extiterint. Breuibus autem somnis huiusmodi temperaturae contentae sunt,nem admodum profundis.
λigidioris uerd quam oporteat cerebri indicia sunt, plura in propriis meati bus excremeta,& capilli recti,& russi,& stabiles,& qui longo post natiuitate tempore nascuntur tenues,atque ab initio male nutriti: S sicile , causis se idis offenduntur, atque hoc ipso offensionis tempore distillationibus 8c grauedinibus e
Piuntur : neque si tetigeris partes ad caput attinentes, admodum calidae sentium tur: neque si inspexeris rubicunds apparent:&oculorum uenae omnino uisum effugiunt,&somnolentiores quodammodo fiant.
Siccioris autem cerebri indicia sunt, paucae superfluitates effluentes, A sen tuum perspicacitas. Sunt aute ad uigilias prompti,& capillos habent robustos,&qui celerrime eis genitis innascuntur. Crispi autem potius sunt quam recti, cito
Humidioris uerd cerebri indicta, opilli plani,&nequaqua eatui fiunt: sensu
22쪽
autem turbulenti,& excrementorum multitudo: somni must atque profundi. δίhae quidem simplices sunt intemperaturae. Si aquosi intemperiti compositae cerebra. C P. VILL Ompositae autem primum calida δὲ sicca: secundum Dym & sit persultati bus carent,8c sensibus uigent,& plurimum uigilant,& cito calui fiunt Et proma quidem capillorum generatio celerrima est, ac plurimo abundans alimento Capillos uer3 habent nigros,& crispos:& tangentibus caput calidi sentiuntur,&sunt rubicundi ustu ad aetatem consistentiae. Si uerὰ humiditas adiungatur caliditati, parum utriusque qualitatibus supe. rantibus mediocritatem, color bonus, & quae circR oculos calidiora, uenae mainsnae, S plura excrementa, & mediocriter cocta, & capilli recti, subflaui, & noti Leite calui fiunt. Implentur uexd atque aggravantur eorum capita a calidis: at si
humectentur,tunc multo magis excrementorum habent multitudinem.Et si ploximum caliditas atque humiditas creuerit, his caput aegritudinibus est obno iaxium, atque excrementis abundans: & qudd facile a calefacientibus atque hume,ctantibus ossiendantur. Auster uerὀ semper eis aduersatur, atque optime in A, quilone se habent: non tamen diu uigilare possimi. & quum se ad somnum con, Merterint, simul graui somno tentantur,&uigilant,&somnia habent imagina tionibus plena: uisus eis turbulenti, neque satis sensibus uigent. Qu3d si pluri mum in caliditate cerebrum a mediocritate recesserit, paululum autem humidius exti terit, calidae temperaturae indicia quidem superabunt, cum quibus leuia qus dam humiditatis signa coniungenturiueluti si longe quidem humidius paululum uerὀ ealidius, uehementia quidem erunt ac manifesta humiditatis indicia, debi, Ita autem caliditatis. Communis uero haec ratia in omnibus compositis intem Peraturis existit Frigidae uerὰ & sicear cerebri intemperaturae Digidum, & minime cosoratum.
sui ratione caput reddunt: semper enim memoria repetenda, quaea nobis ab ini tio est distinctio posita, ut praeterea aduertamus quantum ex humorum tempe ratura alterentur,quae circa ipsum consistunt. Protinus autem huiuscemodi tem
peraturae uenis carentes habent oculos, & a causis frigidis facile laeduntur. Qua re & inaequali sanitate fruuntur: quoniam nonnunquam leuissima habent capita.& excrementorum moderatos effluxus: nonnunquam uer0 5 grauedinibus&destillationibus minima ex causa capiuntur. Sensus autem eorum in iuuentute quidem omnes uigent, atque omni ustio carent: sed progrediente aetate citd marcescunt. Et ut summatim dicatur, omines celerrimam circa caput senectutem ostendunt. Quare & citi cani fiunt, casepilli uer5 ipsis quidem Vnitis uix exeunt,& male nutriuntur,&russi sunt. In Progressu autem aetatis superante magis Digiditate caliditatem, quam siccitate humiditatem, multum non calvescunt. Contra uer6 si contigerit siccitatem quis
dem plurimum dominari humiditati, se iditatem uer3 caliditati parum, cal in fiunt hi. Humidae uerὰ & Digidae cerebri temperaturae faciunt homines graui sim
no tentari, & ad somnum facile conuerti, sensibus quoque minime uigentes, at que excrementis redundantes & qui caput Digiditati ac repletioni habent o noxium, ac destillationibus & grauedinibus facile tentantur: neque tamen hacalui fiunt. Haec igitur indicia sunt cerebri temperaturae. a quibus si Progrediaris, ad unumquodque sensorium digno/tiones transferre licebit.
23쪽
Ed sussiciet de oculis facere mentionem. Qui cun tangentibus quidem ma niseste esidi esistunt, & facili ac crebro motu cientur, re uenas latas habent.
hi calidi omnes sunt:frigidi uerὀ, his contrarη Et humidi quidem molle, simul.&mina humiditate pleni: sicci uod duri simul,& aridi. A similibus autem suae iem
peraturae causis facile offenduntur, iuuantur autem a modico contrariorum usu:
sed hoc quidem commune in omni cuiuscun* PartiS temperaturae dignotione
Magnitudo oculorum quidem, i concinnitas adsit, & operationum uirtus. multitudinem bene temperatae substantiae ostendi siex qua sunt conformati: quae si desint, multam quidem substantiam non tamen bene temperatam ostendunt.
Paruitas uerὰ oculorum adiuncta quidem concinnitate ac uirtutum operatio ne,paucam quidem,sed bene temperatam substantiam ostendit, ex qua sunt con formati. Si uer3 sociam habuerint inconcinnitatem quandam,at operationum uitium, tunc paucam simul ac uitiosam materiam ostendunt.
Quae uero ad colores attinent, ita distinguere oportet. Glauci quidem oculi, qui pura humiditate ac non multa praefulgent, tales fiunt ob splendidi luminis a hundantiam:contra uerd nigri,S qui intermediam naturam seruant, causas quo que intermedias habent. Glaucus igitur oculus fit uel propter m agnitudinem, uel propter splendorem humoris qui a Graecis crystalloides nominatur,uel propter situm prominentem: aut propter tenuis & aquei humoris, qui in pupilla existit, paucitate & puritate. at omnibus quidem in unum conuenientibus, fit glaucissimus oculus. Quὀd si aliqua adsint aliqua uer3 non tunc maior minorue glaucedo contrahitur. Niger Derd oculus fit aut ob paruitatem crystalloidis, aut propter profundum situm,uel quoniam splendidus ac fulgidus exquisite non est: vel quoniam tenuis humor uel superabundat,ues purus non existit : uel propter unam aliquam ex his quas antὸ diximus causis, aut propter omnes fieri consueuit. In ipsis autem magis & minus ut ante diximus reperitur. Tenuis igitur humor quo magis ad aqvs natura accedit,& superabundat,humidiorem oculum ostendit:quemadmodum si crassior aeminor fiat,sicciorem.Crystalloides autem,si quidem durior existat, sicciorem effucit oculum: si ured mollio humidiorem. sic & si plus modico tenuem humorem
excesserit,sicciorem: si autem defecerit,contrarium.
Signa Harestica temperatur implicui tam cordis. C. p. X. DS cordis aute temperaturis deinceps dicendum est: si prius haec in memoria
reuocauerimus, qudd unamquam partem seipsa uel calidiorem, uel frigidiorem uel sicciorem, uel humidiorem dicimus factam, non alicui rei alteri com/Parantes,sed ad seipsum.Sic enim utcun* extiterit cor natura frigidissimum, multo sane calidiorem temperaturam possidebit calidissimo cerebro.
Calidioris igitur cordis,ut ad modum qui ei proprius est at conueniens, indicia quaedam sunt inseparabilia, & propria magnitudo respirationis,& pulsus u locitas,& fi equetia, & audacia, SI ad actiones natura prompta. Quὀd si multum in caliditate excesserisitunc furibunda quaedam iracundia & temeritas adsunt.Est autem his thorax hispidus,& praesertim pectus: dc quaecunque hypochondrijs
Partes proximiores. Magna uer3 ex parte calidi cordis temperatura uniuer/ um corpus calidum reddit, nisi hepar uehementius obstiterit. Dicemus autem paulo inferius totius corporis indicia. Est quidem & latitudo thor cis, caliditatis indicium, nisi & hic quoque cerebrum plurimum obstiterit: quoniam ei magna spinalis medulla respondet . tantae uerὀ erunt magni rudi
24쪽
ne uertebrae, quanta & spinalis medulla: quare & spina uniuersa. Configitur uer3 thorax ad eam spinae partem, quae Metaphrenum, id est Dorsum dicitur, tanquam ad carinam nauis. Quare necessarid eius longitudo aequabitur dociso:latitudo uer3 erit pro uertebrarum ratione, quando ad Proportionem earum crassitudinis suerit confixus. Quum uerd cordis caliditas superans perfla uerit ac dilatauerit in primo sui ortu thoracem, erit eiusdem caliditati proporitione respondens. Quare quum caput PMuum,thorax autem latus extiterit, maximum hoc tibi fuerit cordis caliditatis indicium: quum uer6 magno existente capite,paruus suerit,propriissimum hoc erit cordis stigidioris signum. Si uerὀ capiti fuerit proportione respondens, tunc aliis signis de corde distingues, ex ipsius thoracis amplitudine nihil assumens. In se idiore ured corde,pulsus minores existunt,quam modo naturae conu niat: non tamen necessarid tardiores,uel rariores.Respiratio autem,siquidem tanto thorax minor extiterit, quanto cor Digidius,pulsibus erit proportionalis. Si uexd maior fuerit quam pro Digiditatis uehementia, non minorem tantum,sed etiatardiorem & rariorem naturam os edit. Tales autem timidi sunt, & sine audacia,& segnes,& nuduni pilis habent pectus. De eius uerὀ paruitate distinguendum, ut diximus prius.Eodem modo & de totius corporis caliditate. t u Cor autem siccius,pulsius esticit duriores:&ixam non promptam quidqm. sed feram,& quae non facile sedari queat: magna ex parte uniuersum corpus siccius. existit, nisi hepar obstiterit.
Cordis uerὀhumidioris signa, pulsus molles:&mores ad iram quidem procesi ues,sed talem quae facile sedari possit: & uniuersum corpus humidius existit, nisi hepar obstiterit. Secundum uexd coniugationem qualitatum primarum, uitius adicordis temperaturae ita se habent.
Signa diagnosti intemperaturae compositae ratis. XL
C Alidi sicci cordis,pulsus duri sunt,& magni, & ueloces in Bequentes: 8c
respirationes magnae,3 ueloces,8c frequentes: Sc multo magis ad uelocitatem ac Dequentiam vergunt,thorace cordi non aucto proportionaliter. Hi uero. prae cunctis pedi us habent maxime hirsutum,S hypochondria. Ad actiones auteprompti sun*8c iracundi,S impudentes,Bc mores tyrannicos habent: etenim ad rorem iaciles,non facile uerὰ placabiles. Detotius aute corporis temperatura, SI thoracis amplitudine,his quae ante diximus,proportionaliter est distingued Si ured caliditas una cum humiditate dominabitur, minus qui de his quosa υtea diximus, hi sunt hirsuti:ad actiones uerd nihilominus prompti. non tamen fe/rior est animus, sed ad iram procliuis tantumnodo.Pulsus uerd magni ac molles, ueloces 8c frequentes existunt: A respiratio, quum thorax cordi fuerit proportionalis,eandem pulsibus forma seruabit.Si uer3 minor extiterit, tanto illis uelocior erit,& seequentioriquanto & thorax minor extiterit. Si autem multa ficta fueritieuersio in temperatura,ac si hoc praesertim in humiditate coligerit,praeter ea quae, diximus,contingent etiam ex putredine morbi, his qui in ipsis fuerint humoribus corruptis ac putrefactis. pirationes aute maiores sunt ac uelociores inspirationibus 8c submissio arterior in pulsibus uel OX., Humidioris uerὰ & Digidioris cordis, pulsus quidem molles: moribus autem nequaquam audaces, sed timidi 8c segnes existuta les etiam glabrum pectus habent,minime y iram retinent, sicuti oc ad iram non admodum sunt prompti. Quguerd ad thoracem & uniuersum attinent corpus, distinguere oportet, sicuti ea quae ante diximus.
Frigidius uero con)c siceius, pulsus quidem duriores reddit, dc paruos:respira γ tionem
25쪽
tionem autem, si quidein thorax paruitatem cordiε stigiditati proportionalem habuerit,moderatam: si uero maior extiterit,raram ac x rdam.Hi uerὀ prs omnibus minime ad irascendum prompti:quum Rinem c Reii fuerint irasci quibusdam, te, tinent iram.Habent autem maxime Omniu,nudum pilis Pectus. De paruitate aut thoracis ac praeterea totius coxporis stigiditate,similiter distinguenta. Viium illud commune in hisce omnibus memoria repetentibus, quod quaecun* demo ribus siue nunc, siue quouis alio sermone explicata sunt,ad temperatins cognitio nem non de optimis moribus aut uitiosis,qui ex philosephia hominibus aduentiunt,sed de insitis unicui ,ac naturalibus,nos exposuisse.
HEpatis calidioris indici enarum latitudo,flaua bilis abundantior, in consistenti uer3 state etiam atra. calidior ipsis fanguis, at' eadem ratione corpus uniuersum nisi obstiterit cor. His uenter & hypochondria hirsuta. Frigidioris uerd, angustia uenarum,pituita abundantior, sanguis frigidior, 8 totius corporis habitus, nisi a corde calefiat. Venter illis glaber est,atque hypo
i Siccioris autem, sanguis quidem crassior,&minime abundans:uenae duriores,& totius corporis habitus siccior. Humidioris autem,sanguis quidem abundantio atque humidiori uens autem molliores. Ita uerὁ & uniuersum corpus, nisi partes ad cor attinentes obstiterint.
Agna Agnonica hepatis intemperiei compositae. C P. XIII Alidioris uerb simul ac siccioris hepatis indicia: hypochondria plurimum hi
spida,sanguis crassior simul ac siccior, flava bilis plurima est: consistente au tem aetate,&atra:uenarum autem latitudo,& durities. Sic uerd 8c uniuersum corpus se habet.Nam quae ex corde caliditas originem habet, potest obtundere eam quae ab hepate nascitur Digiditatem : sicuti & Digiditas caliditatem. Siccitatem itero non potet humidius cor ad contrarium habitum transferre.Media ured imter ha quae dichae sunt, ea quae ab hepate humiditas oritur. Magis enim a cordis siccitate superatur, quam siccitas ab sumiditate: minus autem a caliditate, adhuc nero multo minus Digiditate. Haec enim inter omnes qualitates, quae ab hepate eueniunt , ficillime uincitur. Liquet autem, quod quum in unum conuenerint motusque principii temperaturae, totum exquisite secundum illas afficitur corpus: paulo uerd inferius ipsius dicentur indicia. Humidius autem, ac simul calidius hepar,minus quidem quam calidius & siccius,hypochondria reddit hispida.Plurimum uer5 sanguinis,& uenas amplas,ha. hilum que calidiorem at' humidiorem iacit, hisi obstiterit cor. Si ured amplius in ambabus qualitatibus a naturae modo recedat,a morbis qui ex putredine ac uiatiosis humoribus fiunt,sicillime capitur. Adhuc autem magis,si plurimum augearitur humiditas,caliditas uerὰ non ita. Si autem contra, parum quidem humiditas crestasiplurimum uerὰ caliditas minime uitiosis humoribus laborant.. Humidius autem & stigidius hepar habet hypochondria glabra, sanguinem
Her6 ad pituitae naturam accedentem generat, cum uenarum angustia. sic& relis quum assicit corpus nisi a corde ad contrariam naturam transferatur. ζέr Frigidius autem siccius hepar, cum pauco sanguine & uenarum angustia Mot corpus atque Digidius,&hypochondria glabra:nisi & hic cor dominetur. t
Signa ilia sica testium temperaturae insiliarissim PAC FUT XIIIIl l 'Emperatura uerd testiculorum calida quidem, ad Venerem procliuis,& m λ sculorum generatrix,&foecunda, celςrrime pgenitalespartes obseptu iliis, i
26쪽
mul autem&ci,cumiacentes attingit partes: Digidior uero , eontraria essicit. Et humida quidem multo & humido semine abundat: siccalaucum 6c modice criuium generat semen.
Si a dia sica compostae intemperiei testium. XV.CAlidior uero ae siccior, SI crassissimum semen habet,8 iscundissima est, aeceleriter ab initio protinus ad coitum excitat animal. Sed & his genitales partes citissime hispidae fiunt,atque omnes quae circumstant, septa quidem usque ad umbilicum, inse uerd usque ad media femora. Petulea igitur est, & ad libidinem
prona huiuscemodi temperatura.statim uerὀsatiaturi&fi cogatu offenditur. Si autem caliditas humiditati coniungatur, hirsuti quidem tales minus, plus uerὰ semine abundant:non tamen plus caeteris appetunt, sed minori detrimeto prs ter modum uenereis indulgent. Qu6d si satis excreuerint 8c caliditas & humidi. tas,non sine detrimento a uenereis abstinent. Si uer3 seigidiorem & humidiorem temperaturam testiculi habuerint, partes circumpositae glabrae sunt,& tarde rem ueneream exercere incipiunt: neque pro ni ad actum huiusmodi sunt. Amosum uerd & tenue ipsis est semen, & in ecum dum,& foeminarum generativum,ues omnino non generanS.
Frigidior uer3 & siccior temperatura,similis quidem in reliquis est ante dictae: erassius ueta in ipsa semen existit,ato omnino paucum. Signa lagnostia inselubria habitus totius corporis in uniuersum. C. PUT XL L. Otius autem corporis habitus, diximus & superius, quomodo A hepatis &λ cordis naturam sequantur . ei autem magis assimilatur, quod unam aliquam ex primis qualitatibus potentiorem habuit, quas & esse stivas appellant. Totius ver3 eorporis habitus in illis maximὶ dicitur partibus, quae primae oculis subii ciuntur.Sunt uerd het musculi qui omnia ambiunt ossa, carnes quaedam compo, sitae ex prima & simplici carne,& praeterea fibris quibus innascuntur. Propria e nim musculorum substantia his duobus constat: quae uerd ad ipsos uasa pertin gunti ueluti riui quidam sunt,qui non substantiam complent,sed eis subministrat, ut in uita permaneant. Dicentur igitur & horum temperaturae indiciain bene te perata habitatione. m qus mais temperatς sunt, cutem permutat ex seipsis sormantes,& quaeda ex indichs corrumpunt.Ita & in bene temperata regione, si quisse tempore si alis nudum soli exposuerisipermutabit indicia ρος ex colore & dubritie Sc mollitie imuntur.Si uero, quemadmodum bonam temperiem obtinet Iocus,ita & ipse bene temperato uictu uis fuerit, ut qui necν se nudum singulis die hus insole plurimurn torreficiat, ne sicuti plerique more puellarum continue in umbra degat hic certa at exquisita temperaturs indicia prs se seret. nquam igitur de hoc futuro sermone,nunc ad ipsum accedemus. Moderatae temperaturς indicia,secundum totum animalis habitum: color quiadem ex rubro & albo commixtus, capilli uer6 flaui, & ut plurimum mediocriter crispi: carnositatis autem mediocritas in qualitate & quantitate.Medium est enim exquisite huiuscemodi corpus inter omnes excessus, ut qui ad ipsum dicantur &cognoscantur.Nam 8c crassum corpus,ad hoc comparatum dicitur crassiim: & tenue, ad hoc: eodem modo'carnosum, & macilentum, & pingue, dc durum,&molle,& hispidum,& glabrum. Nullum igitur horum, corpus est mediocritatem habens: sed qualis Polycleti regula ad summum totius peruenit mediocritatis, a deo ut neque tangentibus molle uideatur, neque durum, neque frigidum: inspici entibus uerd neque hirsutum, neque glabrum, neque crassum, neque tenue,aut Reliquem alium habens excessum,uel desectum.
27쪽
O in cunque autem in caliditate R medio recedunt, non tam en in humidii, huel siccitate: haec,quantum ad carnosum gςn β xtinent de hoc enim praebsens est sermo) uidentur quidem tanRentibus csidioxR xantum, quantum & ho, rum temperatura calidiori tanto uero m gis hirsutR sunt, quanto & calidio 1 & minus pinguedinis habent.Colorem autem rubrum,& c pillos nigros haberii. Frigidioris autem temperaturae indicia sunt: pilorum carentia, pinguedo. &Bigiditas quae tangentibus obuiat. Color autem una cum capillis russug,' iseigiditas excesserit liuidus quodammodo existit,quem nonnulli medici coloiem plumbeum appellant. Siccior autem temperatura tanto gracilior est, x durior bona temperatura. quanto maior est siccitas.In reliquis autem eodem modo se habet. Et humidior etiam in reliquis quidem eodem modo se habet: melius autem carnosa, α mollior. Et quidem secundum coniugationem qualitatum primarum fa,
sitae intemperaturae,compositam habent indiciorum formam.
Signa Amylica int peris compositae totius. XVII LCAlidior simul ac siccior est hirsuta magis, ac calida Sc dura existit, &pinpe,
dine caret,ienuis* est,& capillos nigros habet. Si uerd multum in caliditate cedat,color quom niger illi adest. Calidior autem & humidior temperatura mollior,& calidior,& carnosior tanto est bona temperatura, quantum Sc tioisique qualitatibus aucta fuerit. Quod si plurimum augeatur,citd similiter a putredinis corripitur morbis: quoniam& humorum uitioprompte laborat. Si uerd parum quidem humidior sit, multo uerdcalidior, molliores quidem parum huiuscemodi sit ni his qui bonam habent tem peraturam,& magis carnosi: non parum ueris hirsutiores,& tangentibus non parum calidiores.Nigri uer3 eis capilli,& caro pinguedine caret. Si uero paulo qui dem calidior, multo uerd humidior, mollis his caro est, & multa, & color com mixtus ex albo & rubro, & tangentibus paulo calidiores. Et, ut summatim dica tur, omnibus temperaturae coniugationibus semper superexcedentis qualitatis
Frigidior autem atque humidior temperatura, si parum quidem utraque au/geatur,capillis nuda est, & alba, & mollis,& crassa, & pinguis. Si uerd magis eracesserit reliqua quidem sunt secundum proportionem augmenti qualitatum, coλIor autem una cum capillis russus: quemadmodum si plurimum utra auge Iiuidus. Si uerὰ qualitatum Ugmentum fuerit inaequale, eius quae superexcesserit indicia eminebunt. Si autem frigiditas una eum accitate aequaliter augeatur, natura durum ac
tenue & glabrum corpus habent, & tangentibus se idum: pinguedo tamen ip sis, &si graciles sint, per carnes dispersia. Capilli autem & color, frigiditatis modum ac proportionem sequuntur. Vbi uod calida & sicca temperatura intem Pore decrementi, in frigidum & siccum labitur habitum:tunc hi graciles fiunt, Nduri,atque atra bilis in eis dominatur,& ob id nigri simul Sc hirsuti euadunt. Vbi
igitur altera qualitas plurimum dominatur, altera uer6 parum a mediocritate rocedit: superabunt eius quae dominatur, exilia autem erunt alterius qualitatis in
dicia. In omnibus uerd de quibus sepra diximus, & postea dicemus, commve ne est temperaturae indicium, si membrum facilestigefit, uel frigiditatis, uel rari tatis: si uerὰ non facile, uel caliditatis, uel densitatis. Si uerd a desiccantibus of Κndatur.5 aridum & siccum, & non facile mobile fiat,ssep tatis:quemadmodum
α si ab humectantibus grauiter se habeat,humiditatis Inspicere autem oportet, a
28쪽
ARs MEDICINALI s. i eas ciem omnes musculi seruant temperaturam, uel minime eandem:atque in on1μnibus animaduertere subiectorum ossium quantitatem. Nonnunquam enim gra cile uidetur membrum,quum tamen non sit gracile,quod ad musculos attinet:sea Propter ostium tenuitatem tale uidetur. Sic & crassius quibusdam plerunque apparet non ob ossium amplitudinem, sed ob multitudinem carnis, quae uel aucta uel imminuta, uel durior aut mollior effecsta, siccius aut humidius membrum ostendit Pauca igitur ac dura,siccius: multa autem & mollis,humidius.Sic 8c intera media spacia similarium corporum,ut plus uel minus humids substantiae in se ip sis continent,uel crassius,uel tenuius, uel humidius, uel siccius membrum ostenyduntihumidius quidem,ubi subtilior & plurima est humiditas : sicciug uers . ubi
crassior simul & minor. Ipsae enim solidae corporis partes,quae uere solidae sunt, ac primae,nullo modo possunt effici humidiores. At satis est, ii quis eas celerius exi cari prohibeat. bi tercepta autem in ipsis spacia hac uel illa humiditate complere, possibile.Hoc uer6 est proprium partium similarium alimentum, quod ex appo sitione fit,& non per uasa attrahitur.Communis autem haec ratio & omnium par tium existit: & iterum in salubrium at insalubrium causaru doctrina repetetur.
Nunc autem ea quae ordine sequuntur,attingamus.
Signa diagninica intemperitis piau uentrisuli. XIX. Wntriculi indicia, eius quidem qui natura ficcior existit: si celeriter sitibundi
fiant,&paucus eis sussiciat potus: a plurimo autem aggraventur, fluetua/tionibus infestentur: aut superfluitet id quod abun)at, & cibis delectantur siccioribus.
Humidioris autem, si neque sitibundi fiant, & superabundans humidum sicile
tolerent,S cibis gaudeant humidioribus. Calidior uerd natura uentriculus, melius quidem concoquit' quam appetat.&multo magis quaecunque dura sunt: & non facile alterationem suscipiunt. Nam quae facile alterantur,in ipso corrumpuntur, gaudet calidis potibus ac cibis: neque a frigidis ullam percipit noxam,si modice ipsis utatur. Frigidus uer3 natura uentriculus ad appetendum quidem plurimum uiget, ad concoquendum autem minime, tales praesertim cibos qui frigidi stant, & non facile alterationem suscipiunt. Cito itaque in ipso acescunt, atque ideo acidis eru ctationibus talis uentriculus plurimum abundat: & gaudet quidem se idis, sed ab eorum usu immodico offenditur. Ita & ea quae extrinsecus sei da occursant, nequit longiori tempore tolerare: quemadmodum neque calidus calida. Malae ured temperaturae, quae morbi ratione uentriculum occupant, hoc disserunt ab his quae naturales existunt:quoniam contraria, non aute similia appetunt, quem
S a diagnanica intemperiei compositae uentriculi. Z a X.
ΜAlar autem temperaturae in uentriculo coniugatae, ex compositione sim plicium cognoscuntur. Oportet autem eas quae iam sunt dictae, diligenter aduertere, ea em ab his quae dicentur distinguentes. Non solum enim uentriculus sitibundos & minime sitientes ficit, S frigidi calidi ve potus appetentes: sed ea quoque uiscera quae in thorace sunt, ut cor & pulmo. Sed qui ob horum sitiunt caliditatem, plus inspirant, & longius expirant, atque aestum in tho/race sentiunt, no sicuti qui uetriculi ratione in hypochondrijs caliditatem patiun lux:& quum potauerint non statim sedatur sitis: & magis,quum sit dum hauserint,quam quum calidum nimis.Refrigerat autem eosdem 3c frigidi aeris inspira tio: quae nihil eos iuuat, qui uentriculi ratione sunt sitibundi. Ita & hi qui cotrario modo se habent,a frigida inspirationesensibilem sentiunt effectum.
29쪽
Jὰ Agisosticam peratipulmonu. P. XXIET hoe maximum sit frigidi pulmonis indicium. Vti uerὀ Bigidum inspirari,ies manifeste dolorem sentiunt, & stigiditatem: ixR & caliditas est ipsi, ainiea.
sed & pituitae excrementa cum sereatu & tussi expuunt. Pulmonis autem siccitates excrementis uacant, & pituita, & uocem claram ecficiunt: quemadmodum humiditates obseuram reddunt,ac raucam. Et quum ue, hementius aut acutius loqui studuerint, tunc intercidunt excrementa. Non tamen ipsa uocis magnitudo acaliditate, sicuti neque paruitas sei dita, ae sit: sed altera quidem asperae arteriar latitudinem sequitur, & uehementi Ohem eviatum: paruitas uerὰ a contrariis aduenit causis. Quare neque semper,neque
primum sed ex accidenti,& solas naturales temperaturas,non autem aduenticia uocis magnitudo aut paruitas sequitur. Quoniam etenim talia instrumenta tem peraturae ratione sunt faeta,ad haec autE consequitur huiusmodinox:idcirco con, tingit,ex uoce de naturali temperatura ratiocinari.
Nam & lenis vox arteriae lenitatem consequitur, sicuti & aspera asperitatem. Lenitas igitur arteriar moderatam sequitur temperaturam, asperitas uod siccita, tem. Asperitas etenim fit ab inaequalitate duri corporis. Arteriam uero duram si milarium partium, ex quibus constat, siccitas efficit: inaequalem uerὀ, disperis in eisdem humiditatis defeetus. Eodem modo neque acuta natura uox sine angustia saucium,neque grauis sine latitudine fieri potest. Angustia igitur ab insita atque innata nascitur Bigiditate, Iatitudo autem a caliditate.Different's igitur naturalium vocum hae quae ex ata ctu aliquo fiunt, sunt proportionales: quae&ipsae indici assint causarum a qui bus oriuntur, de quibus in libris De uoce sufficienter distinxt. Reliquae uero
partes animalis interiores exilia habent temperaturae indicia. Tentandum ta meia ea ex iuuantibus atque nocentibus agnoscere,ac prsterea naturalium poten
tiaruin operationes. Dictum uerd est in tertio De causis accidentium,quὀd cuiusque potentiae uirtus Sc uitium,temperatura principalis existat.Temperaturarum itaque indicia iam explanavimus
Signa Hagnosica insatu; m corporum ratione composition . FUT XXII., Irca magnitudinem uerὀ, uel formationem, uel numerum, uel situm , quarγ - cunque quidem sensibus subiiciuntur errata, cognitu facillima sunt: quae autem sensu percipi nequeunt,quaedam cognitionem habent dissicilem,quaedam uerd facilem. Capitis igitur magnitudo ac figura,& cerebri simul,in propatulo sunt:& de his antea diximus.Sic & quae thoracis sunt,& quscunque ad scapulas & humeros,uel brachia, uel cubitos, uel extremas manus, uel coxendices, uel semora, uel tibias,uel pedes attinent,non est difficile cognoscere, siue secundum formationem,siuesecundum magnitudinem ex his aliquid non recte se habeat: siue secum
dum numerum, uel partium, ex quibus constant .composituram singularum,etiam operationis detrimenta facile patent. Quae autem intra corpus sunt,non omnia possimi agnosci. Cuiusdam enim uentriculum ade3 parvum,ac rotundum, ac pronum secunduhypochondria situm habentem inspexi,ut manifeste ex circumscriptione propria& uidentibus & tangentibus appareret. Sic & cuiusdam uesicam coligit intueri,ita expositam ac paruam, ut si quando
urinam tardius excerneret, tumor quidam circumscriptus manifeste cerneretur
non tamen aliud ex interioribus quicquam mihi unquam manifestum praebuis indicium. Tentare autem oportet, quam iliarime fieri potest, uirtutem ipsorum
30쪽
ARI MEDICINALI s. aevisium,&si non certissima scientia, artificiosa saltem coniectura comprehen dere:ueluti, exempli gratia in hepate Vidi enim aliquos, & quidem quani plures, quibus uenae erant angustae, A totum corpus colore priuatum. Quὀd si plusculum cibi assumpsissent, qui prae, sertim flatibus excitandis aptus esset , & crassiis ac tenax, nonnulli quidem ueluti pondus quodam infidens, atque suspensum in profundo dextrae hypochondrio rum partis sentiebant. Nonnulli uerὀ cum quadam tentione dolorem sentientes. In his quidem uerisimile est hepar esse parvum,atque angustos meatus habere. Alterum uidi cuius totus habitus pituita prae se ferebat, quotidie tamen bilem pallidam evomebat. Censiri igitur inspicienda alui excrementa, in quibus mini inum bilis apparebat. Quare coniectura quadam comprehendi, eum meatum qui biliosum egurgitat humorem non minimam eiusdem partem ad imum uen, triculi locum,quem Graeci Pyloron, id est ostiarium uocansi effundere: ut in qui busdam apparet animalibus, ex quibus id constat, quod plurimum ad eorum .s latent sensium confert cognitione, ea qus ex sectionis inspectione hasetur pe ritia,& operationum atque utilitatum inuentio. icunque igitur sicultatem dignoscendi huiuscemodi corpora quae ita lapsa sunt consequi cupit, oporteeipsum in sectionibus, ac in operationum atque utilitatum inuentionibus exerci tari. Scripsimus uer3 de omnibus seorsum intractatibus aliis, de quibus in g, ne libri omnino proposuimus facere mentionem, ut discendi cupidi intelligant quaecunque discere optauerint, eX quonam Possint haurire tractatu. Sed tamen de hisce satis. .
Signa I, agnostis corporum rarum in uniuerseni. 'Ta III. arculam uexd ut nunc insalubria sunt, hoc est quae iam aegritudinem pati
untur, dignoscere& haec ipsa oportet. Quae quidem subriciuntur sensui, ex eorum quae ipsis insunt secundum naturam permutatione, in magnitudine, colore, gura, & numero, &situ : & ea quae est secundum duritiem & mollitiem,& fiuiditatem. & caliditatem, differentia. Quae autem uisum effugiunt,ut sum
malim dicam, ex operationum laesionibus,aut his quae excernuntur, aut dolori bus,aut tumoribus praeter naturam, aut horum quibusdam,uel omnibus. .
Agna ilia officisceruiri aegris C. F. XX III1PArticulatim autem quae quidem sunt in cerebro aegrae dispositioines, aut dest
pientiae speciebus, aut senstrum, aut imaginationum laesionibus, aut aAuum qui secundum electionem fiunt, aut ex his quae excernuntur per Palatum, uel na-. res uel aures, aut horum qui ei dolores eueniunt ditarenti j s.
Signa sagnostica cordis aegri. GAR X X c O Vae uerd in corde fiunt, ex dissicilis anhelitus speciesus, & tremulis moti
bus qui ipsi contingunt, ex pulsibus quoque eius atque arterarium , &ab excandescentis irae celeritate aut tarditat a febribus, & reis erationibus, & in colore diaerentiis,ac eis qui ipsi adueniunt doloribus.
Signa sagostica hepatis aegri C. P. XXIV LOVae autem in hepate ex defectu humorum atque abundantia,& ad id quod
raeter naturam euersione, & colore malo, ac praeterea ex permutatione naturae in his quae ad alimenti diductionem,aut superfluitatum attinent excretio,
nem. Sed & ex grauitatibus,& tumoribus, & doloribus non modo his qui in eo, ortum habent, uerum & in illis qui compatiendi ratione proueniunt, quemadmodum in aliqua uel spiritus grauis uel tussis specie.