Io. Lami De eruditione apostolorum liber singularis in quo multa, quae primitivorum christianorum litteras, doctrinas, scripta, ... pluria proferuntur inedita apteque dissertationes duae interseruntur ..

41쪽

animo tandiu substinui, donec citra religionem e rum calumniae falsissimae substiterunt, & patientia. eos frangere contentus fui, quum in omnibus aliis defensione non egeat innocentia, & veritas

temporis filia sit; faciam, inquam, & me librosque

meos tuear, a calumniis adseram, & ulciscar laudabiliter , interea duo potissimum querens, unum quod me innocuum hominem, & nil mali adversus quemquam cogitantem iniuria adgredi maluerint,&oppugnare; quam alios merentes censuris suis atque criminationibus divexare; qua quidem in re operae pretium facere potuissent. Quis enim non commendavi flat, & tulisset laudibus, si accusationes huiusmodi, & maledicentiam . & dicteria , & insultus, caecosque ac temerarios impetus, adversus eos exercui Cent, qui non religionem tuentur, sed immpugnant; non mores formant, sed evertunt ; non pietatem colunt, sed destruunt,& ludibrio habent Sunt qui Milesiis suis Dei cultum , , homines Deo sacros, Ecclesiastiea ministeria , irrident atque traducunt; ingenii elegantia, sermonis nitor in eis,& ornatior structura , suboicitur . Sunt qui delini tis poetico lepore conviciis Petri Cathedram adpetunt, Principes Ecclesiae praestringunt, insontes premunt, nocentes extollunt: mens divinior, & os magna sonans, in Poeta praedicatur. Est aliquis qui rem populi tractare doceat,& tyrannicam Woλιvaeinc speciem nulla pudoris, honestatis, iustitiae, pietatis, habitae ratione, praescribat; magnum statim patriae incrementum, & animus supra vulgarem icaptum per svicax, praeiudieiisque omnibus liber xelebra- tuc. Alius Deum natura, & rerum universitat* duee deprehendi posse inficiatur; perniciosa, opinio sospes,& quia subsistit, Ille occasionem peccandi proo

42쪽

. A pos To Lo R v M. 23ximam sub inani obtentu delinquenti permittit; opinio non est improbabilis . . Eic novae indolis mendacia cudit aut somniat, & cum ipsa veritate conis fundit t. immensum asseclarum gregem fabricator pone se trahit. Falso poenitentes, quos cursus inemendabilis vitae in eadem vitia recidivus prope conclamatos arguit, absolvendos alter temere pertendit, & Melesiae disciplinam corrumpit et homo tamen communi sensu praeditus reputatur, & huc usque

non vapulat . Me unum qui tam vera & indubitata loquor , nec tam verba quam oracula fundo , utpote qui nihil amplius dicam, quam Scriptura divina me doceat, quam Spiritus Sanctus loquutus fuerit, quam Ecelesiae Patres universi proclament; me unum, inquam, impetunt, & tam putidis exsibi; landisque censuris oppugnant, ut iam ludibrium aeternum eruditis omnibus debeant. Cur illud igitur

Virgilianum apte modo non usurpem et, Ouod genus hoc hominum, vel quem tam barbara

Alterum autem queror quod quum tantum temporis spatium a mei operis editione huc usque defluxerit , quantum socordibus etiam & oscitantibus, si in veritatem inquirere voluissent, ad eam deprehendendam sufficere poterat; nihilo tamen minus ignavissimi Censores mei,& aut adducto supercilio , aut crispatis sannis, aut buccis inflatis , tantum prae si .gnes , in mediis tenebris errare usque voluerint, &veritate sese obferente, oculos pertinaciter claude re , ne cognoscant Immo, stolidum quemdam, sed frontis perfrictae, & profligatae audaciae, hominem submittere nuper veriti non sunt, qui vultis' ad fraudem composito, & ignorantiam studiaevo p , &

43쪽

obstipo capite praeferens, me ob hoc ipsim reum ageret; sed impii conatus in irritum ceciderunt; nam magistratus sapientissimus stultam, & calumniosam, talique delatore dignam, postulationem reiecit. Itaque post tam nefaria lausa, post tantam mihi

impositam necessitatem, respondere compellar , verba sunt Hierommi adversus Rufinum declamantis , ne

videar taeendo erimen adgnoscere, O lenitatem meam, malae eo eientiae signum interpreteris, me es verum dilemma tuum , non ex dialectica . arte, quam nescir, sed ex earnisum ossicina meditatione , prolatum .

Si laeuero , criminosus ero 3 si respondero , maledicut Tu me ergo, se prohibes ,-evir ad respondendum. In quo utrumque moderabor , ut obiecta diluam,

ab iniuria temperem. Quae quidem .verba doctissimi viri. & sanctissimi hominis, eo lubentius usurpavi, quod ipsa dudum experientia didicerim innumeros ubique non deesse Rufinos, non litteris,& doctrina, ut illum, praestantes; sed calumnia, vi, dolo, minis, non secus atque illum, territantes,. & maledicum eum , & conviciis debacchatum , perhibentes, quem certo scio, nisi se intrepide , prout secit, ab impactis criminibus & tempestive purgasset, tamquam indoctum, & adrogantem hominem, & invidum, & aliena carpentem, digito monstrandum elevandum, traducendumque suisse. Sed male feriati omnes facenni, & nos. iam .Apologiae nostrae partitionem instituamus, quae ut certo ordine, ac faricili via, progrediatur, primum altius omne Axp dientes de Apostolorum eruditione tam generaliter, quam speciatim, disseremus, ea. omnia ad examen revocaturi, & illustraturi etiam, quae huic tracta

tioni praesidio & ornamento esse possunt, de diffiscultates universas amoliri inde de Ioannis Apo

stoli

44쪽

-A Pos To LOR V M . Esstoli & Evangelistae vita, educatione , do Strina, peculiariter disputaturi sumus ; tamdem, quam vere , quam apte,' quam sapienter, 'de eius eruditione ac stilo iudicium tulerimus, serio ac diligentissime expendetur . Duo tantum adhuc breviter animadversa velim, Si nimius videar , seraque eoronide longur sunum aeretectis quaedam, sed materiae & argumento adfinia,& Ecclesiasticae primi saeculi historiae

mirabiliter conducentia, huic meae traetationi interdum . interseri, non quod omnino necessaria existimaverim , sed quod commentationem illecebra varietatis amoenam conscribere animum induxerim ;&Evangelica caritate instructus, bonum pro malo reddens, obtrectatores, & criminatores meos, qui inscitiam omnifariam, & praesignem rerum Ecclesi sticarum imperitiam, calumniando praeseserunt erudire deliberaverim Alterum vero , me esse publi-

eum Ecclesiasticae historiae in Florentina Academia Professorem , & annuo quinquaginta solidorum: stipendio cohductum; adeoque ne nos publico aere abuisti, atque Epicureorum more venari voluptates. M olio ac lusibus indulgere, videamur, si Tm cc o, etcic

pro munere instructuri, quamquam nihil de eathedra illa personantes, hasce veluti praelectiones emittimus ; demonstraturi insuper quid in feriis autumnalibus, dum tamen irrequieta edendorum Io. Meurasti operum' cura premimur, & nostrorum exdo viarum

colle janea incessanter publicamus, & Riccardianam Bibliothecam custodimus, & in nescio quod aliud opus gratificaturi viro Nobilissimo incumbimus, quasi per iocum effcere potuerimus. Apo

45쪽

DE Est v DITIONE Apostolos , quos Christui elegit humilei

BEne Ruidem ae sapienter Apostolus Paulat Coa

rinthios monitis salutaribus instruens I. Cap. I. vers et g. scribebat: Bx,

muIti POTENTsS , non multi NOBILES : Ieiu quaesitata: funt mundi elegis Deur , ut confundat Ap enter INFIR Ma mundi elegit Deus, ut confundat formtua: cr IGNOBILIA mundi , O, CONTEMTIBILI aelegit Deus, O EA OUAE NON SUNT ut .a , quae sunt , destrueret . Hic a. Paulo de Apostplis & Discipulis Christi praecipue agi ex iis, quae deinde conis sequvntur , elucet atque eminet;& observat vir lon ge doctissimus, & disertissimus , Ioanne hvso omu Homil. V. in hoc Epistolae caput; & rapi sequuti alii

elestium litterarunt enarratores ut Theodoretus , oeeumeniu1, 8L Caietanur pthraeot in primis. Et quidem Apostolos, aliosque Christi Discipulos, humiles& de plebe homines fuisse, inficiui,non potest, nisi qui numquam divinos Evarigelistarum commentarios evolverit. Einc passim Ecclesiae Patres ignobiles eos,

46쪽

I& obsturos, atque contemtos, praedicant, vulgusque vile & abiectum adgnoscunt. En Arnobius Lib. I. Auersus genter de Christo loquens ita ait : Ex immensa illa populi multitudine, quae fuam, gratiam sectabantur admirans , PISCATORES , OPIFICES , RUSTICANOS , atque id genus delegit imperitorum , qui per variat genter missi , euncta illa miracula sine

ullis Deis atque adminiculit perpetrarent. Et ex inmtervallo: Neque quidquam est ab illo gestum per admirationem supentibur eunctis , quod non omne donaverit faeiendum PARVULIS illis ae RUSTICIS , se eorum subiecerit potesati . Et alibi de Apostolis pariter loquens infit: Experiri libet ae recognoscere , an eum suis e eere Diis piant , quod ab RUSTICIS Christiani, tu onibus factitatum est nudis . Eusebius vero Caesariensis, si is est. operis auctor , Lib. II. De Resurrect. O AOeens. Dom. quos libros Iae. Sirmundui edidit, de Apostolis agens ita scribit: PISCATORES,

PRIVATI, IGNOBILES, EGENI, Iumen mundi dicuntur . Sed &Ioanni Chraso Tomo Hom. III. in I. ad Corinth. cap. r. Apostoli dicuntur II ENHTET , ETTEAEIT , G circvsvsi, G ASANEII . PAUPERES , O ABIECTI, O insipienter, , OBSCURI. Quam praeclare autem sunt quae late disputat . a,ti Augustinus Apostol'rum abiectionem exaggerans i Ecce Epistola ad Volusianum de iis verba faciens, Ex imperiti is, inquit, ex ABIECTISSIMIS, ex pauci mii , ijIumis

nantur. , nobilitantur , multiplicantur , Oe. Libro autem XVIII. De Civit. Dei Cap. XXXXIX. In haec verba , scribit: Elegit discipulor, quos-.Apo oloi n minavii , HUMILITER NATOS , INHONORATOS , Oe.i Libro vero XXII. Cap. V. de Christi resurrecti ne, & ad coeluin adscensione, ab Apostolis. praedica ta, agens, Incredibile ess , intueali , hominet IoNO

47쪽

BILES, INFIRMOS , pauei mos , imperitor, rem tamineredibilem, tam ineariter mundo, se in uti etiam doctiae, persuadere potuisse . Et mox t Si autem , ut

verum est, paueis, OBSCURIS , MINIMIS , in hii, eam fe vidisse duentibur , Ur scribentibus, eredidit mundur, dete. Et alia huiusmodi etiam in aliis Episcopi doctissimi voluminibus offendere est , quae illud , quod dixi , mirabiliter confirmant & adis

struunt.

Et proseisto vel ipsa Apostolorum patria humilem eorum conditionem , & obscurum genus, arguit ;nam Theodoretur in Psalm. LXVII. vers animadvertit plerosque Apostolorum e Zabulonis, & Nephthali mi, tribubus fuisse. Et quidem Galilaei omnes

passim habebantur , ut ex Actor. Capp. I. vers illis orII. vers. q. evidenter constat. Ioannes autem Chr='somur Acta Apostolorum edisserens observat, Gallis laeam , regionem fuisse, quae nihil boni proferre

posse censebatur,& cuius incolae, rusti Gores, atque intractabiles , incultique , magis erant, quam in aliis Iu deae plagis. Id satis indicatur exi responisso Nathanaelis ad Philippum, apud Ioannem Cap. VII. vers. r. sa. quod & Calmeitur in Dictionario Bibliso v. Galilaei animadvertebat; & coniicitur etiam ex eis, quae de Galilaeis Iosephus Lib. III. De Bello Iu- M. Cap. x r. habet, eos belli studiis asperos , audacesque, describens. Sed humile & ignobile eorumdem genus ipsae, opificia, & artes, quas, ut vitam tolerarent, exercebant, luculenter ostendunt, &, quibus premebantur'. rei familiaris angustiae. Quod eorum ministeria attinet omnes indiscriminatim a quibusdam piscatores fuisse perhibentur . Ecce Hierondimus Uidaia r. Christiados de et postolis loquens, canit:

48쪽

vique modo indoeiles vitam piseo' feeundum

Flumina venatui tenui sine more trahebant.

Et quidem eos generatim non aliter adpellat Isidorus Pelusiota , ut videre est Lib. I. Epis. CLXXXIII.& Augustinuae Lib. XXII. De Civitate Dei Cap. r. Auctor Epistolae supposititiae De morte meron mi, omnes, praeter Bartholomaeum & Matthaeum, pauo perrimor piseatorea fuisse ait . Synodus Mediolanensis anni DCLXXIX. ad Constantinum . Pogonatum Ima peratorem scribens, eos in piscatores & ruriculas dividit. Nam si relegas , inquit . insignissime Imperarum

tor , non cum Dialectieir, non ram RhetoriciI , nomis

eum Grammatuit, sed eum ruricolit se piseatoribur , Dominui posuit rationem , O his tradidit fui secretaeonsilii, quos O prineiper ordinavit , quibur ligandi solvendique tribuit potesatem . Auctor Consituta Ap sol. Lib. II. Cap. LXIII. in tria opificum genera dispertit , hoc est in piscatores, in tentoriorum opifices , & in agricolas. Origenes Lib. I. contra Cessum, cum

aliis Ecclesiae Doctoribus, eos in piscatores & publicanos distinguit. Et si paulo ante Iacobum & Ioannem nautas fecit; eo loci magis ex mente Celsi sera monem instituit, quam ex suae quamquam in Chronico Hippobii Thebani, & in meophoro Lib. II. Cap. IIL

Zebedaeus . δι-αcxlineoc est , navim propriam habent

Publicanos, Matthaeum, Iacobum, & Iudam , facit adnotatio quaedam subiuncta Euangelio Matthaei, in Bibliothecae Regiae M S. Codice roo . & quoad Iam cobum idem adfirmant Ioanneae Chrasostomui , Eut mius, & Theodoretuae ; illi ad Matthaei Cap. X. v. s hic ad PDI. LXVII. et . Sed in titulo Capitis LXIII. Libri II. Constitui. Apostol. Editionis Bovianae , Iudas & Iacobus agricolae dicuntur, & testes Hegesippus , Tertullianusque , advocantur . At in editione Co

49쪽

detur ex eo, quod Eusebiui narrat; Iudae scilicet nepotes agricolas fuisse, & pauca sui ruris jugera colendo vitam toleravisse. Inter publicanos tamen , &quasi quidem eorum princeps, recensetur Matthias a quibusdam apud Clementem Alexandrinum Lib.

CeωμαT. Indiculus autem nominum Apostolorum sumtias a I. E. Cotelaris ex antiquis MM. Christi nissimi. regis . num. ret 8 p. O goas. Bartholomaeum

cultorem paseui , seu olerum satorem, facit; Iac tam Alphaei arte lapicidam; de aurigam professione Metaphrastes vero apud Suriam, Thomam, & Bartholomaeum, piscatores fuisse ait, sicuti Petrus & Andreas, Ioannes & Iacobus, vere fu Tunt, Matthaeo Cap. IZ. Mareo Cap. I. Luea Cap. p. auctoribus luculentissimis. Paulum . vero tabernacu-Iorum opificem --ovoiob suisse Lucar laudatus in actis Cap. ; quare eum dixtivis op Thes retus Lusest. XUL in Iudiaer vocat . Ceterum tenendum omnino est cum Origena loco laudato, praeter quatuor statim memoratos piscatores, & unum

publicanum Matthaeum , ignorari qua ex arte viiscium sibi compararint reliqui ex duodecim , ant quam a Christo essent vocati. Artes tamen etiam inter Evangelixandum exercuisse adfirmat auctor Con- sit. ApostoI. Lib. II. Cap. LXIII. quod confirmat Him an mur, Epiti. IT ad Rusteum his verbis: Apostoli halenter potesatem de Evangelio vivere , Iaborabant manibuae fuit, ne quem gravarent g & S. Isidorus in Regula sua sic scribens: Siquidem se Petrur, Princeprapostolarum piseatoriae gessit inelum s se omnet Aposto-Ii eorporale uuae faciebant , unde vitam eo ori1 μ- ientabant. Attamen ex Augustini sententia , Libro de

50쪽

do Meret Monaehorum Cap. XX. 'ceteri Apostoli , &fratres Domini Cephasi, manibus non operabantur, sed Paulus dumtaxat & Barnabas, ut ex I. ad Corinth. . Cap. IX. vers is constat . . . Quanaquam vere haec ipsa Apostolorum exercitia , eorum pavertatem & inopiam plane evincunt; sunt etiam udam in Evangeliis loca, quae rite intellectas&i exposita, eamdem duculente confirment. Apostolos enim inrespexisset: videtur Iesus Christus , quum, Matthae cap. vers. 3. Lucae Cap. I. v .eto. beatos 'pauperes .esse s declarat . Eisii enim in M., aliique recentiores ea loca aliter interpretati sunt, nihilominus Christus de vere,& reipsa, pauperibus loqui cognoscitur, ut observat etiamta Eerar ardus Lamiar in sua Harmon. Evang. Praeclara autem . verba sunt; R. Simonii Part. III. Hist. Crit. N. T.

Cap. XVII. II fembla que Iesus Chrisi parte de eeux quietoient verisablement pauDreI , comme is mot de erae phocque Tertutilen a traduit par mendicantes, It insinue .

is' es potat ilisserent. At id totum multo clarius eat . VII. ga, insinuat, apud quem Christi verba ad praesentem multitudinem convertuntur et i Begra PAUPERES ; quia UESTRUM es regnum Dei s. quod si & divites e iuem modo adloquitur, certum tamen