Otia mathematica seu Opusculum tripartitum 1. De horologiis sciathericis. 2. De optica delineatoria. 3. De optica mechanica. Sive De arte terendi vitra ad tubum servientia, compositum & in lucem editum à Mathesiphilo, cum multis figuris aeri incisis

발행: 1719년

분량: 317페이지

출처: archive.org

분류: 천문학

241쪽

ta in linea A. F. quae ex G. per lineas tignasti, ducendae sunt tot lineae, quot sunt quadrata, simulque observandum est , ubi hae lineae ibneam A. G. tangant, ibique facienda sunt puncta per quae lineae transversim ipsi A. F. paralis telae ducendae sunt, habebisque hoc modo pavimentum totum optice projectum, ut etiam antea iam doctus es.

Facto igitur pavimento incipe tertiam partem superiorem B. C. D. E. in suas partes dividere. Primo duc circulum B. I. E. & di. vide illum in octo partes, sicuti pavimentum divisum fuit. Ab his punctis duc lineas in G. nempe I. G. Iterum per haec puncta, sed

semper per duo puncta duc lineas transversim K. L.& Κ. M. & Κ. N. notabisque in margine per litteras L. M. N. Postea duc ex punctis Oineam in pavimentum A. F.quae secat lineam A. F. in P. ad hoc punctum P. duc ex G. lineam,& vide, ubi inngatur linea trans. versa A. H. nempe in Q ex hoc puncto Q.ducllneam sursum iterum , & vide ubi tangatur linea l. G. nempe in R. quod punctum notam dum est, si enim omnia tria puncta I. ad pavimentum A. F. modo praetcripto duxisti. &iterum sursum erexisti, ita ut tria puncta R. acquisiveris ; connecte haec puncta R. per

lineas transversim, & hahebis arcum B. R. R. T. qui in puncto, ex quo circulus ductus est, coeunt. Et hoc modo facies etiam ex

altera parte, quo modo hic secisti.

242쪽

Fornix autem ex latere E. O. O. T. sequenti modo describitur. Designasti in linea D. E. puncta L. M. N. per lineas K. I. L. & Κ. I. M. die. ad haec puncta L. M. N. duc ex G. lineas G. L. &G. M. & G. N. Deinde perge deorsum ad pavimentum. & duc ex primo quadrato pavimenti.sursum lineam S. O. Sevide, ubi secet lineam G. N.&fac punctum. Postea duc ex secundo quadrato pavimenti iterum lineam sursum & vide, ubi secet secundam lineam G. M. & fac iterum punctum. Sic facies cum tertio, & quarto quadrato pavimenti, quod est stupremum punctum; si enim ex sexto quadrato lineam sursum duxeris, de-hebis descendere ab O. in T. & observabis, ubi lineam G. M. tangat & punctum facies. Haec puncta omnia connectes yerlIneam curvam ab E. in o. & ab O. in T. & habebis fornicem lateralem E. O. T. & consequenter Ο-mnes fornices, ex altero enim latere facies eo modo, quo modo hic, &connectes omnia puncta, quo modo hic secisti. Videst quam perfecte totus fornix sine omni prorsus m gna dissicultate optice projici possit. Esto igitur hac instructione contentus, di omnipotenti Deo mecum gratias agri e Nunc ad columnas , quibus fornites I nixi sunt . mentem verto , & earum divisi nes tibi ostendere volo ; hae autem quia plurimae sunt i relictis reliquis, quae vix usui sunt.

243쪽

solam Corinthiam, ejusque in partes divisionem hic describere statui. Sit igitur ARTI cu Lus II.

Dividiturcorinthis in si spartes. Fig. XCV

ΡLures dari columnas benevolo lectoriis.

tis compertum erit, VOCatur enim una D .

rica, altera Thoscana, tertia Composita, &quarta Corinthia; inter omnes autem has columnas maximo hominum usui est Corinthia, praesertim pictorum , & sculptorum. Quare relictis omnibus aliis hanc solam in suas partes persecte dividere aggredior. Primo dividatur totum spatium cujuscunque altitudinis in 6q. partes, id est, inseX cum dimidia. Vna pars ex his tibi dabit superiorem altitudinem B. H. & quatuor longitudinem columnae, I .F. Reliqua, quae supersunt. nempe una pars cum dimidia, servabis pro postamento. Secundo divide illas quatuor partes pro Columna H. E. in p. partes, S una ex his da-hit f

244쪽

bit tibi cravitudinem Columnae, quae siemper Capitellae est aequalis, nisi quod ad visum Capitella parum altior sit, quam latior. Haec Capitella iam includitur inter quatuor partes Columnae, & consequenter ab illa dirimi ' debet, nempe altitudo F. U. Tertio dividatur prima pars superior H. R. in I a. partes, Se sex ex illis dabunt tibi crassiis tudinem in seriorem Columnae E. G. & quinque superiorem H. F. Sciendum enim est, quod Columna quaelibet inferius latior debeat esse, & superius tenuior; & haec latitudo, seu crassitudo extendit se ad unam tertiam Columnae, inferius incipiendo ex E. in R. reliqua ab R. in H. sit tenuior. Ex his Ιχ. parotibus accipe 8. &habebis latitudinem postamenti L. M. vel l. K. Quarto divide altitudinem postamenti E. I. inio. partes, & una ex his dabit tibi altitudinem E. L. vel O. I. Iterum sciendum est, quanta sit altitudo E. L. tanta est latitudo E. N. quanta altitudo O. I. tanta est latitudo I. P. quod in omnibus observandum est. Et hoc modo tota Columna perfecte in suavpartes divisa est. Nunc igitur in sequentlf superiorem partem Corinthiae tibi clarius explicabo, quam expressi in figura maiori, ut omnia eo luculentius ostendi possint. Huiabitur ut satisfactam, sit

. . . . .

245쪽

- m luperiore parte Corinthiae.

Superior pars Corinthiae continet in se Arch, Fries, & Acharab, Arch vocatur cli, santia H. S. Fries S. C.& Acharab C. B. Omnes hae tres partes serme sunt aequales; maxima tamen est Acharab, minor Fries, minima Arch, saltem quoad visum oculi. Dividit ueenim altitudo B. H. in I a. partes, ut in antecedente g. dixi, quarum quatuor partes dant altitudinem Arch H. S. S quatuor altitudinem Fries S. C. & quatuor altitudinem A cha. rah C. B. Et quanta est altitudo C. B. tanta in latitudo B. A. quod bene & in pluribus oh. servandum est. Ecce habes superiorem par. tem Corinthiae optime divisam. Quare ad inferiorem progredior.

De Inferiori parte Corinthiae,sive, ia

pars Inserior Corinthiae est ipsum postamentum, cuius altitudo E. I. in Io. partes di. viditur. Una ex bis dat altitudinem E. L. &

246쪽

l. & quanta est altitudo E. L. tanta est latitudo E. N. & quanta est altitudo O. I. tanota est latitudo I. P. totius autem postamenti . latitudinem lam prius aleepisti in divisio partis superioris, cuius 8. partes, si altitudo illius Η. B. in ra. partes dividitur, dant latitudinem, seu crastitiem post amenti. In figura ista solum medietas Columnae est descripta. sed facile etiam alteram partem sedulus lector intelligere poterit. Feci studio maiores figuras ih his duabus figuris superi oris & inseri ris partis Columnae, ut illae magis sub oculos cadant, in melius explicari queant, quod in parvis figuris fieri non potest. Quiesce igiatur. bone lector, & hae divisione Corinthi contentus esto. Utere illa ad laudem, S dmcorem Dei, &tempore messis fructum centu plum ab omnipotenti Deo infallibiliter

acquires,

247쪽

Pars Iu

DE OPTICA MECH

De arte terendi vitra ad tu-bum servientia.

SAxi ηxplicare non possum, quam cupio

dus fuerim addiscendi hanc artem te rendi vitra, ad tubum servientia, tan tem, favente coelo, magistrum in hac arte reperi, a quo, quidquid didici, fidelissima mente in lectorem iterum in praesenti effundo. Dividuntur vitra in convexa, dc con- Cava. Convexa , seu gibbosa repraesentant obiectum maius, quam in se est. Concava seu excavata repraesentant obiectum minus, quam in se est, sed tamen accuratius, ut aliqui putant. Ego omissis concavis tractabo eons onem vitrorum convexorum, quo

248쪽

eum quatuor, id est, tria ocularia, di unum vitrum obiectivum conficiunt tubum opti

OeQuoad honitatem: fiunt illa vitra optima, quae Venetiis in Germaniam asportantur; vel etiam frusta ex speculis, quorum vitrum enetiis asportatum est. Habent etiam Principes in curribus suis ejusmodi vitra,quae,s in frusta decidant, optima sunt ad faciend vitra convexa; habent enim semper crassit dinem aliquam. a. Ouoad colorem : sunt illa optima. quae non sunt viridia omnino , nec totaliter alba, nee flava, sed quae ex omnibus aliquia ha-hent. Illa vitra, quae sunt omnino viridia. nullius sunt momenti, nec est operis pretium ilia terere . cum ad tubum app icati ne

queant. c. -- ω

.κQuoad erassitudinem attende, ut ultra crassiora semper serves pro vitris oculari-hus in scutolla profunda trium , vel sex umciarum, terendis: tenuiora pro obiectivis χροNa, quae vitra in tenuiori leutella trium vesquatuor pedum elaboranda sunt.

II eformandis scuressis.

249쪽

eo puIehriora fiunt vitra; & ego impossib Ie censeo, persectum vitrum convexum fieri posse ex scutella non perfecta. Omnia igitur dependent ex bona scutesta, & illa perfecte elaborata. Quare ut illam attingamus: Sit Fig. C. Sume circino in pede Romano cuius quartam partem tibi Fig ClI. ostensi fit distant iam trium unciarum. & hac distariatia fac in lamina ferrea arcum A.B. C. Fig. Q& exscinde hunc arcum ex illa lamina; prius

autem fae ex eodem centro etiam maiorem

arcum; ita, ut ille arcus exscindendus habeat sortitudinem. & crassitudinem. Hunc femuarcum excitum A. B. C. firma in A. & B. fuisPra planum ligneum . ita ut in A. &B. agitaoxi S moveri possit. Postea astu e supra prae. dictum planum tamdiu materiam cretosam

quae radi potest, vulgo tin Sipsa usque dum

tangat arcum ex lamina ferrea excisum, ex Pectato uno , vel altero die, donec materia cretosa induraverit, tange manu arcum fer

reum. & move illum hine inde staporanate viam cretosam, donec illa materia perfecte in se receperit figuram artus .& Rihbosa fiat. Super hunc globum gibbosum affunde aliam materiam cretosam priori similem, dr expecta per ducis vel tres dies, donec induraverit,& hahebis modulum persectum pro fundenda scutella trium unciarum. Secunda assuis

materia vocatur mater, Prima nucleus.

Nucleus debet posse separari a matre; ut am

250쪽

tem hoc faeilius fieri possit, superlinire de-hebis nucleum oleo aliquo, antequam assun das materiam secundam, seu matrem. Hoc modo hare maledia . quae aqua miseeri debeti non pbter acere ere priori. λ Antequam autem scutellam sundas ten d fis velim, ut infra, vel citra nucleum, &trem ponas materiam Gram in margine lata crassitudine, in qua topis fundere se eluum,& hanc materiam duxam aptabis in quatum, vel-locis circa Marpinem: ' Dein lique tacito currum. &liquefactum insunde in hunc modo tim, & hab4bi1 scutellam persectam trium Etiarum ladio' terendis vitris ap

ai Hie modus merit Aulula est praefere 'dus ob arcum rite eformatum. Ego tamen suadeo, ut tibi χη non fidas, sed peritum cu-prarium a me fusioriem accedas, qui optimam notitiam habet cupri, quando satis liquatum.'& quomodo, de quando fundendum sit: Item

oportet gravare nucleum aliquo pondere ance fusionem. ne cuprum liquatum nucleum

in altum tollar, & laborem irritum reddat Facta una seutella, & modulo facillime phaares cuiuscunque semidiametri tibi aptare poterica Ego dico tibi. si sumtibus parcere cupis, scutellas sufficero, quas si rite emrinaqveris, in persectum tubam aptare pόderis. Nempe primo tacito scutellam duarum unciarum, cum dimidia. Secundo sicutellam 'i O triviu

SEARCH

MENU NAVIGATION