Antonii de Haen, quondam S.C.R. apostal. majestati a consiliis et archiatri ... Praelectiones in Hermanni Boerhaave institutiones pathologicas

발행: 1780년

분량: 526페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

221쪽

S. Isto a. EMETIcΑ. abdominis cavo educi. 2 Ventriculus non ita coalescit cum vicinis loco inflammationis, maxime si infaminatio sit in Jatherali aut postica ritas regione. Hinc anceps cura non instituenda, nisi bonorum Medicorum maturo consilio habito, & monito aegro , eiusve familia, periculi , quod aliquando inde potest oriri. Caeterum 2 pulmonis abscessus clausus manens, abscessusque talis ventriculi, sunt terribilia mala : in hoc primo chylopossis vitiatur, in illo haematopoesis. Pure acri facto vel ejus effusiones exspectandae sunt in Cava corporis, vel sanguinis Caco Chymia, corruptio purulenta, febres hecticae , mors post longas miserias e quae res omnes quoque aegro dicendae, una cum periculo curae per emetica: electio ejus rem determinabit.

- 'o Videndum autem praescribenti emeticum, an non repugnet alius morbus simul praesens, V. g. phthisis pulmonalis, hernia exstans umbilici,

inguinis, quae tantum brachierio cavo retinetur, ne totum abdolamen in herniam cadat, gravidi- tas &c. - Tamen graviditas ψion semper' vetat : cum Inl. PRAEs1 DR semel epilepticam

gravidam emeticis curavi , ab insultu omni: considerans , quod paroXysmus epilepsiae plua

noceret foetui & mulieri, quam actio ipe acuan- hae; omnia etiam signa docebant, in ventriculo haerere aliquid. irritans, unde paroXysmus in- Citaretur. Iteratis emeticis demum Per I a. annos libera fulti nunc a biennio ob iurgia domestica morbus rediit, & necavit eam, ut litteris mecum communicatum est.

222쪽

A natura generali, morbi, et ei epidemsca phuc referunt morbos omnes, qui cum vomitu juncti sunt, ut VariolaS, morbosque muto S acuto S. Verum male lnam variolae a miasmate intra ventriculum DScepto oriri videntur; & sive vomitorium detur, sive non detur, cum plena eruptione Variolarum demum vomitus ac nauseae cessant. Si dentur casus, ubi poSi emeticum vomitus cesset ante plenam pustularum eruptionem ,

utique vidi multos casus cessantis vomitus prima vel in. cunda dies , sino emetico dato. 2 ) In acutis morbis est saepe introversa sola perspiratio, quae vomitum excitet, dilutione multa inde

depellenda ; ita, ut irritatione emetici plus ibi nocere , quam prodesse debeat. Verum, si sint morbi acuti, qui passim subsequi soleant praegressae ventriculi colluviei, indicatur emeticum, si nihil vetet. Sed de his paullo post adhuc aliquid. Epidemici quoque morbi indicare emeticum pos sunt. Per tres annos SYDEN HAM curam hinc felicis sinam habuit, quarto ab eo desistere debuit.

6) A con situtione anni ; ait HIPPOCRATEs Aph. 4-4 - Purgandi aestate quidem magis superiores ventres, hyeme vero inferiores : & 4-6. - Gracilesct facile vomentes sursum purgandi, TitanteS hyemem. Vere enim & aestate bilis saepius mobilis' invenitur; minus adtumno, aut hyeme. Verum epidemia id indi- cans, mutat hapc regulam; mutantque eamdem Omnes

morbi aliis anni temporibus emeticum, postulante.

IzOῖ. Vetantur a contrariis horum; convertamus jam datas regulas. Ergo I9 vetantur emetica, quando natiscae & vomitus non a materie notabili col- lesta orti, sed ab introversa tantum perspiratione.

223쪽

6. 12 3, ΕΜΕΤΙ et A. Vetantur a) a febri concomitante, quam citra manifestam causam maXimeque urgentem, vel citra indicationem epidemicae constitutionis, irritare non licet' expresse enim dicit Textus post HIPPOCRATE Μ: sines

bri concomitante.

vetantur 3 a diffoultate magna vomendi, Quam multi homines habent. IVetantur 4) ab ignorata mobilitate materiae; nam pinus oportet materiem suxilem esse, aut vomitus potest

nocere.

etantur 5b Si obstructiones viscerum jam metum scirrhi faciant. Vetantur 6 Si quid repugnet ς graviditas, hermae, menses, Calculi renum. ') Horrenda res illa frequentia vomitionum sine necessitate, si cogitemus, forte quartam hominum partem herniis multis regionibus laborare. Μ3Xime repugnat inflammatio aliarum partium. etantur a morbo quocumque emetica non indicante ex natura sua, vel ex epidemica constitutione: ergo perversissima regula, in omnibus acutis ab emetico incipere. Vetantur a constitutione anni; si nihil erit, quod in adversa anni constitutione urgeat 12O4. Proeparatur corpus Do. 1 reddendo materiem mobilem, diluendo; ut enim facile procedat,

Ab apoplexia : caput jam nimis obrutum hum ribus : opus hic es et valido emetico, quia functiones naturales languent. Si operetur emeticum Valide, metus, ne caput omnino obruatur ' id

quod experientia saepe do euit, De H.

224쪽

oportet reddere materiem mobilem & quasi fluctuantom ;quum alioqui ventriculus nimis irritetur, totumque corpus ; immo, si materia non satis mobilis, anxietates oriuntur intolerabiles, at actione violentissima caput sanguine obruitur , herniae facile fiunt &c. Hoc fit diluendo, ut & tenuior reddatur, & ex rugis ventriculi facilius solvatur. Adtenti do, si nimis tenax sit, quam ut possit solvi a tunicae villosae plicis. Mel, nitrum , succi sa-ponacui acidi, in causa putrida hoc faciunt. Si spissum gluten sit in mucoso homine, aqua cum amaris id essicit. Si auida caseola materies , tunc adtenuant illam simul absorbentia & inmutantia. Resolvendo, per sapones ' stimulantia, secundum indicationem directa. Gummiserulacea, myrrha, salia neutra, resolvuut gluten spissum frigidum : caeterum adtenuantia simul sunt resolventia. Haec omnia , si tempus ferat. a) Vias laxando, lubricando , per emollientia, iosessu, blanda, ut minori cum vi stimulus emetici partes adficiat, utque acris putrida materies vomitu ejicienda

minus in transitu noceat: maxims, quum talia saepe citra emeticum jam excitent vomitum. - Tamen faten-

dum est, aquosa, mellita , oleosa , copiose sumta , saepe inhibere actionem emetici , ut toties jam vidimus sed, si non inhibeant, essiciunt vomitum faciliorem.

3) Prius mittendo sanguinem Oc. uti pariter toties vidimus ex SYDEN ΗΑ ΜΟ. Fit hoc, qud Caveamus ne inpedito transitu sanguinis per aortam descen- dentem , vasa Crepent in cerebro, aut Pulmone , aut ventriculo ipso. Quum post BASILII VALEN TINI currum triumphalem antimonii editum adeo

frequens esset, insortunatos casus videto, jussu Regis & Senatus Partamenti PAPINUs, aliique Parisini aperue- ire

225쪽

S. 12O5. EΜETICA. Ea Iro cadavera aliqua eorum , qui post emetica Obierant ., ct invenere saepe ipsa Vasa in Cranio rupta , Cerebrumque sanguine conpressum, inundatum. Hinc illi in antimoniata vehementer invecti sunt. Bonus noster Bo- ΕκHAAVI Us λpius dixit, infortunia illa potissimum accidisse ex neglecta venaesectione ante emeticum.12O5. Excitatur irritando spiritus Do. ς

sane adspectus poculi, ex quo olim emeticum , aut ingratissimum medicamen, quis hausit, quandoque subsicit, ut vomitus cieatur. Adspectus alimenti, quo quis olim valde aegrotavit, jubet homines mobiles , maxime feminas, & puellas, de mensa surgere, ut Vomitum Prae

vertant.

Aut agitatione qua iam non consueta, .in mari 'Lyc. :HIPPOCRATES ait Aph. 4-I4. - Ubi quis biberit hel- Ieborum, ad motiones quidem Corporum magis oportet ducere, ad somnos vero & quietem minus. Declarat autem naVigatio, quod motus turbet corpora. Et 4 - 15. - Quando vis magis ducere helleborum, moveto corpus et quando vis cessare, somnum facito, & non

Non consueta; novi, qui nunquam adsuescunt motui in mari, aut in rheda, sed qui, pueri, adoleScentes, senes, semper inde vomant; plurimi Vero adsuescunt. .

et) Irritando fbras faucium ci pharyngis perina ,

cui simila quadam re ς haec methodus, in ea necessitate maxime laudanda, ubi levem Ventriculi evacuationem. velimus emcere, sine motu magno, aut corporis perturbatione. Convenit post summam ventriculi ingurgitationem, ubi sine Vomitorio & cum Vomitorio, omnia mala timenda sunt. Leni tali irritatione extemplo quandoque hos homines periculo eXerui.

226쪽

3J Copia magna ingesta aquae infussin cui notio, melle, saccharo , O si nilibus , tepidis; quum enim Ventriculus repletus sit prava materie, aqua, oleum, mel, saccharum, materiem pravam diluunt, inciduunt, a concretione cum Ventriculo solvunt, & quum praecipue tepide sumantur, nausea augetur, ut a tepidis sit. Calida valde, ac frigida, nauseas sopiunt: sed homines facile mobiles a tepido alimento, aut potulento facile nauseant; praecipue, si olim tepidis adsumtis vomitum

promoverint: sola recordatio subficit, ut Vomant. Americanae fruticis paraguaiae folia olim solebant instar theae infundere & bibere indeque egregie vomere ς est insulsa fatua herba, nauseas excitans , dum tepide sic bibitur. Erat praecedenti saeculo mos apud Batavos , ut semel, aut bis in anno, ad prophylaxin, vomitum Provocarent, uti multi nunc venae sectionem, vel Purgantia adhibent qui mos & apud Romanos multos olim in usu erat, saepius in anno, quin & singulis mensibus, scopo prophylactico sumendi emeticum uti notum de C. IUL. CAESARE, eum omni mense peculiarem habuis e diem emetiken Boni amici se ad praefixum

diem invitabant, ut sociata opera vomerent. Bibo. bant hujus herbae infusum, & in commune Vas, in medio positum , omnes vomebant & quia vomitus unius alteri creat nauseas, hinc adspectus totius illius vomen, tis societatis unumquemque eorum ad faciliorem vomitum incitabat. Narrantes audivi senes Batavos, quod olim solerent Pater- ac Materfamilias cum liberis suis ad. certum diem anni infuso hoc adsuinto communi soda litata egregie vomere.

omnes hae herbae habent viscosum , quoi nauseas creat,

227쪽

& acre, quo eX nausea vomitum cieant: his oportetipecacuanham addere.

5. D6.; haec non explico, quia ex Materie me diea & ex Chemia abunde nostis. Verum hujus classis utriusque do sis sit admodum limitata, & non detur, nisi indicatio sit, sortem concussum facere. Ecquidem SYDEN HAno frequ*nti in usu Vina emetica erant, sed magno viro eo usque ignota ipecacuantia; qua , ut mitiori, usus procul dubio fuisset, eam si cognovisset. Est haec ipecacuantia tam blanda, ut ipsis infantibus nunc queamus emetica dare. 12O6. Horum quidem delectus Do. v. g. in i onusto nimium ventriculo potius levi faucium irritatioine provoco vomitum, quia 1 vix intrabit in constri-i ctum ventriculum emeticum : 2 si intret, poterit in repletissimo adeo viscere facere, ut fere crepet - Si in acuto materies turgere Videatur, vel Penna, vel; aqua tepida &c. moliri oportet, an vomitus succedat . antequam ad fortiora deveniamus. ab Diis ς est fragmentum genuinum HIPPOCRA--etis de remediis purgantibus, quod HEURNIus ab ob-divione & intoritu vindicavit, quodque videtur esse ex ordium deperditi operis II1PPOCRAT 1s de Helleboris- ο : in hoc fragmento HIPPOCRATES ait N. I 5. 16. 17. I 8. - At si dicat, se nunquam aut emeticum aut purgans adsumsisse, petatur ab illo, num, dum sanus existeret, alvus ipsi ad inferiora facile mobilis fuerit. Q an facile qnandoque vomuerit Τ & an, postquam se aquandoque nimia alimentorum copia explevisset, in diarrhaeam incidere soleret 8 Ρ - ., Cuncta haec eXa inare oportet, ut possis ei recte consulere. Foedum Cnim est, occidere eum , cui Pharnaacon dederis. UEH

228쪽

PATHOLOGIA.

En in pulcro hoc fragmento compendi ὁ Omnia,. quae dosin debeant determinare: addamus modo, quandoque dari occasiones, quae jubeant illico dare drasti ca, & dosi magna, dum venenum in ventriculo suSceptum est. Nimia vis opii, napellus, Cenanthe, CiCuta &c. Etiam mutat dossin copiosum gluten v. g. , quod expellere animus est; in eo enim dosis fortior petitur, quum vis emetici alioqui illi inviscetur.3 Formula; aut pulveris, aut haustus, aut largioris infusi, decoctive : haustus praefertur saepe, quia tunc brevi sequitur vomitus: sed, si materia sit tenax nimium , infusa saepius sumta quandoque melius promovent. Sed hoc potius scitur, quando epidemica mala vomitum postulant; tunc. ex pluribus exemplis discitur, quae formula caeteris praestet. Id interim Verum, quod praestet in genere , unica Vica

integrum dare, quum rarius obtineamus ab aegris, ut saepius adsumant naus Osa.

) Tempestivitas ; aestas & ver aptissima esse, eKobservatione docuerat H1PPoc RATEs ; nisi aliis temporibus etiam aliquid urgeat.

Verum tempesti itas consideranda maxime in acu tis, chronicisve morbis. I) In a Utis tempus nunquam est, nisi materies turgeat; τα δε πολλα Hae Exceptis his casibus nunquam. Adeo convictus videtur HIPPoc RATEs hujus regulae, ut, quando invalidis acutis indicationem emetici videret, tamen per alia remedia aegro sub curreret, donec morbus ad sineta

decurreret.

S. 12O7. V sm0vetur Potu copioso, leni, aqu9so, mellito, tepido, post singulos tac. sumto emeti coeXrpe,' et aeger per , S. horae, num vi ejus vomat.

Ubi vomuerit, tunc tepida aqua praesto sit , ut degla tiat

229쪽

tiat bonum haustum; si vomuerit, iterum; idque, qUO-

ties vomuerit ; donec ultimam aquam tranquille in ventriculo servet. Si vero Vomitus intra horae non

sequatur ab emetico, bibat tepidam aeger; alioqui, vel nihil operaretur emeticum, vel fieret modo purgans, 4dque aliquando sat rude, violentumque. Si butyrum insulsum, si mel, si oleum tepidae aquae addatur , eo rectius promovebitur VomituS. Oportet quoque monere, quod praestet aegrum Io- 'icare in commodo sedili, quam in lecto: hoc semper adverti in meis aegris, quod longe commodius vomanti cruribus pendentibus , remotisque ab abdomine femoribus , quam in lecto, ubi homo se ad vomendum ini clinans femoribus ventrem Premit. Juvat quoque , interrogare , qui herniosi sunt, an bene firmiterque adpositum sit brachi erium , ne vi' vomendi hernia exprimatur : in lecto vomenti facilius hernia elabetur.

f. 12O8. Si vomitus sit nimius, aut si datum sit

emeticum in morbo, aut citra morbum , in corpore, in

quo ab actione emetici pravi effectus metuendi essent ratione motus sanguinis, aut spirituum, inpediendus est: ut alia occasione in Pallologicis docui. Vini meraci frigidi pauxillum pane exceptum deglutiat homo,

Vinum aromaticum pane exceptum ; calide ventriculi

regioni adplicet emplastrum de ladano q. s. cum scrupulo opii ad ventriculum; grana aliquot opii per opi-crasin data, demum sedant vomitum. Sed aliquando non sistitur quacunque arte, Vel repullulat: convenitantiemeticum Riverianum. Non sistitur subin vomitus, si celet homo herniam, vel si habeat scirrhos in Ventriculo , intestinis, hepate; angustationem, aut obstructionem, pylori. Vidi omnium horum exempla ipsis oculis in cadaveribus.

230쪽

- MERERI mihi visa est , ut capiti huic de Emeticis subjungatur Di er

ratio inauguralis medica Cl. Caroli MAYER , hannoverant, quem inter amico S numero, de eximio be-

dam emeticorum, refracta desi exH-Hrtorum, usu; Gottingae 1779. edita. recentiorum inprimis Auctorum cognitione conscripta. S. I. De indicatione ad emetica. Indicationum justa formatio quanti apud aegrorum lectos momenti sit, nemo facile dubitabit. Quum vero ea ipsa non nisi ex perfecta morborum notitia petenda sit, patet simul, ob latentem saepius morbi genium & characterem, haud facili negotio indicationem formari. Sunt interim, quibus indicatio ad vomitoria adeo aperta saepe esse videtur, ut quemcunque forsata tyronem illi satisfacere posse, credant. Signa enim, quae necessitatem vomitoriorum indicant, quando saburra biliosa, vel alius quiscunque fomes in Ventriculo& duodeno subest, tam distincte in Medicorum scholis narrantur , ut pro path ognomonicis sere habeas. Syis:-

SEARCH

MENU NAVIGATION