장음표시 사용
201쪽
AENEI DOS LIB. VJ. Idum tor soci0s Dura circumtulit unda, Spargens rore i levi et ramo solicis olivae, 230 Lustravitque viros, dixitque novissima Verba. At pius Aeneas ingenti mole Sepulchrum Inponit, Suaque arma Viro remumque tubamque, Monte Sub aerio, qui nunc Miscuus ab illo Dicitur, aeternumque tenet per Saeeula nomen. 235HiS aetis propere exsequitur Praecepta Sibyllae. Spelunca alta fuit vastoque inmanis litatu, serupea, tuta lapu nigro nemo umque tenebris, Quam Super liaud ullae poterant inpune volantes Tendero iter pennis: talis Eese halitus atris 240 Faucibus effundens supera ad convexa ferebat: Undo locum Graii dixerunt nomine AOrnon. Quattuor hic primum nigrantis terga iuvencos Constituit frontique invergit Vina SacerdOS,
Et summas carpens media inter cornua Saeta8 215
Ignibus inponit saeris, libamina prima,
Voco vocans Hecaten, Caeloque Ereboque potentem. Supponunt alii cultros, tepidumque cruorem Succipiunt pateris. Ipse atri Velleris: agnam Aeneas matri Eumenidum magnaeque Sorori 250 Enso serit, sterilemque tibi, Pr0Serpina, Vneeam. Tum Stygio regi nocturnas inchoat ara S, Et solida inponis taurorum Viscera flammis, Pingue super oleum infundens ardentibus extis. Ecce autem, primi Sub lumina solis et ortus 255 Sub pedibus mugire Solum, et iuga coepta mOVeri Silvarum, Visaeque caneS ululare per umbram, Adventante dea. Procul o, procul eSte, Profani, Conclamat Vates, totoque absistite luco; Tuque invade Viam, Vaginaque eripe ferrum; 260 Nunc animi S OPUS, Aenea, nune Pectore firmo. Tantum effata, furens antro Se inmisit aperto; Illo ducem haud timidis vadentem passibu8 nequat. Di, quibus inperium eSt animarum, Umbraeque silentes,
Et Cha0s, et Phlegethon, loca nocte tacentia lato, 265 Sit mihi fas audita loqui; Sit numine VeStro
Pandore res alta terra et caligine merSIS.
202쪽
ibant obscuri sola sub nocte per umbram, Pol quo domos Ditis vacuas et inania regna: Quale per inor tam lunam sub luce maligna ' et o Est iter in sis ora, ubi caelum condidit umbra Iuppiter, ut rebus nox abstulit atra colorem. Vostibulum ante ipsum primisque in faucibus Orci Luctus et ultrices posuere cubilia Curae; Pallonios ius habitant Morbi, tristisque Senectus, 275 Et Metus, et malesuada Fames, ac turpi8 EgeStaS, Terribiles visu formae, Lotumque, Lab0Sque; Tum consanguineus Leti Sopor, et mala mentis Gaudia, mortiferumque adverso in limine Bellum, Ferreique Eumenidum thalami, et Discordia demens, 280
Vipereum crinem vittis inneXa cruentiS. In medio ramos annosaque bracchia panditUlmus opaca, ingenS, quam sedem Somnia Volgo Vana tenere ferunt, soliisque sub omnibus haerent. Multaque praeterea Variarum monStra ferarum 285 Centauri in soribus stabulant Scyllaeque biformes Et centumgeminus Briareus ac belua Lernae, Horrendum Atridens, flammisque armata Chimaera, Gorgones Harpyiaeque et forma tricorporis umbrae. Corripit hic subita trepidus formidine ferrum 290 Aeneas, Strictamque aciem Venientibus offert, Et, ni docta comes tenuis sine corpore vitas Admoneat volitare cava sub imagine formae, Inruat, et frustra ferro diverberet umbras. Hinc via, Tartarei quae fert Acherontis ad undas. 295Turbidus hic caeno VaStaque Voragine gurgeς . Aestuat atque omnem Cocyto eruetat arenam. Portitor has horrendus aquas et flumina Servat Terribili squalore Charon, cui plurima mento Canities inculta iacet, stant lumina flamma, 300 Sordidus ex humeris nodo dependet amictus. Ipse ratem conto Subigit, Veli8que ministrat, Et ferruginea Subvectat corpora cymba, Iam senior, Sed cruda deo Viridisque senectus. Huc omnis turba ad ripas effu8a ruebat, GMatres atque Viri, defunctaque corpora Vita Magnanimum heroum, pueri innuptaeque puellae,
203쪽
Inpositique rogis iuvenes ante ora Parentum: Quam multa in silvis autumni frig0ro primo Lapsa cadunt folia, aut ad terram gurgite an alto 310 Quam multae glomerantur avos, ubi frigidus annus Trans pontum fugat et torris inmittit apricis.
Stabant orantes primi transmittere CurSum, Tondebantque manus ripae ulterioriS umor . Navita sed tristis nunc hos nunc accipit ill08, 315 Ast alios longo submotos arcet arena. Aeneas miratus enim motusque tumultu
Dic, ait, O Virgo, quid Volt concursus ad amnem IQuidve petunt animaui vel quo discrimine ripas Hau linquunt, illa o remis vada livida verrunt i 320 Olli sic breviter sata est longaeva SaeerdOS: Anchisa generate, deum certi SSima proleS, Cocyti stagna alta Vides Stygiamque paludem, Di cuius iuraro timent et fallere numen. Haec omniS, quam cernis, inops inhumataque turba est; Portitor illo Charon; hi, quos vehit unda, Sepulti. 326
Nec ripas datur horrendas et rauca fluenta Traiiw0rtare prius, quam SedibuS OSSa quierunt. Centum errant annos volitantque haec litora cireum; Tum demum admissi stagna exoptata reViSunt. 330 Constitit Anchisa satus et VeStigia Pressit, . Multa putans, Sortemque animo mi SeratuS iniquam Cernit ibi maestos et mortis honore. carentis Leucaspim et Lyciae ductorem classis Oronten, Quos Simul, a Troia Ventosa per aequora Vecto8, 33o Obruit Auster, aqua involvenA DRVemquo VirOSque. Ecce gubernator Aeso Palinurus agebat, Qui Libyco nuper cursu, dum Sidera SerVat,
Exciderat puppi mediis offusus in undis. Huno ubi vix multa maestum cognoVit in umbra, MoSic prior adloquitur: Quis tu, Palinure, deorum Eripuit nobis, medioque sub aequore mea Siti Dic age. Namque mihi, sallax haud ante rePertus, Hoc uno reSponso animum delusit Apollo, Qui laro tu potito incolumem, finisque canebat 3M Uenturum Ausonios. En haec promissa fides est
Ille autem: Neque to Pli ubi cortina fefellit,
204쪽
Dux Anchisiade, nee me deus nequ0ro mersit. Namque gubernaclum multa Vi forte revolsum, Cui datus haerebam cust08 cur8usque regebam, 350 Praecipitans traxi mecum. Maria aspora iuro Non ullum pro me tantum cepi8So timorem, Quam tua ne, Spoliata armis, eXeuSSa magiSti O, Deficeret tantis navis surgentibus undis. Iris Notus hiburnas inmensa per aequora noctOS 355Voxit me violentus aqua; vix lumine quarto Prospexi Italiam summa sublimis ab unda. Paulatim adnabam terrae; iam tuta tenebam, Ni gens crudelis madida cum Veste gravatum Prensantemque uncis manibus capita aspera montis 360 Ferro invasisset, praedamque ignara putaSSet.
Nunc me fluctus habet, vorsantque in litore Venti Qu0d te per caeli iucundum lumen et auraS, Per genitorem oro, per Spes Surgentis Iuli, Tripe me his, invicte, malis: aut tu mihi terram 365 Iniice, namque potes, portusque requiro VelinOS; Aut tu, Si qua via est, Si quam tibi diva creatrix Ostendit-neque enim, credo, sine numine diVOm Flumina tanta paras Stygiamque innare paludem Da dextram misero, et tecum me tolle per Undari 370 Sedibus ut saltem placidis in morte quieSeam. Talia fatus erat, coepit cum talia vates: Unde haec, o Palinure, tibi tam dira cupido lTu Stygias inhumatus aquas amnemque SeVerum Eumenidum aspicios, ripamve iniussus adibist 375 Desino sata deum secti sperare preeundo. Sed cape dicta memor, duri Solatia caSUS. Nam tua sinitimi, longe lateque Per urbeSProdigiis acti caelestibus, OSSa Piabunt, Et statuunt tum itum, et tumulo Sollemnia mittens, 380 Aeternumque locus Palinuri nomon hahobit. ' His dictis curae emotae, pulSuSquo ParumPer Cordo dolor tristi; gaudet cognomino terra. Ergo iter ineoptum poragunt 1luvioque Propinquant. Navita qu0s iam inde ut Stygia prospexit ab unda 385 Per tacitum nemus ire pedemque advertere TiPae,
Sic pri0r adgreditur dictis, atque increpat ultro:
205쪽
AENEIDOS LIB. VI. 193 Quisquis es, armatus qui nostra ad sumina tundis, Faro age, quid venias, iam iStine, et comprimo greSSum. Umbrarum lite locus est, Somni Nocti8quo Sop0rae; 390
Corpora viva nefas Stygia Vectare Carina. Nec vero Alciden me sum laetatus euntem
Accepisse lacu, nec Thesea Pirithoumque, Dis quamquam geniti atque invicti viribus ossent. Tartareum illo manu custodem in Vincla petivit, 395Ipsius a solio regis, traXitque trementem; . Hi dominum Ditis thalamo deducere adorti. Quae contra breviter sata est Amphrysia vates: Nulla o hie insidiae tales; absiste moVeri; Noe vim tela ferunt; licet ingens ianitor antro 400Λotornum latrans eXSanguis terreat umbras,
Casta licet patrui servet Proserpina limen. Troius Aeneas, pietate insignis et armis, Ad genitorem imas Erebi descendit ad umbras. Si te nulla movet tantae pietatis imago, 405Λt ramum hunc-aporit ramum, qui Vesto latobat Adgnoscas. Tumida ex ira tum corda residunt. Nec plura his. Illo admirans venerabile donum Fatalis virgae, longo Ρ0St tempore ViSum, Caeruleam advertit suppim, ripaeque pr0pinquat. 410 Inde alia8 animas, quae per iuga longa Sedebant, Deturbat, laxatque foros; simul accipit alveo Ingentem Aenean. Gemuit Sub pondero cymba Sutilis, et multam accepit rimosa paludem. Tandem trans fluvium incolumis Vatemque Virumque Informi limo glaucaque exponit in ulva. Cerberus haec ingens latratu regna trifauci
Personat, adverSO recubans inmaniA in antro.
Cui vates, horrere videns iam colla colubris, Mello soporatam et medicatis frugibus offam 420 obiicit. Illo fame rabida tria guttura pandenACorripit obiectam, atque inmania terga resolvit Fusus humi, totoque ingens extenditur antro. Occupat Aeneas aditum custode Sepulto, Evaditque celer ripam inremeabilis undae. 425 Continuo auditae voles . Vagitus et ingenSInfantumque animae non os in limine Primo,
206쪽
Quos dulcis vitae exs0rtis et ab ubere raptos Abstulit atra dies ot funere mer8it acerbo. Hos iuxta salso damnati crimine mortis. 430Noc vero hae Sine Sorte datae, Sine iudice, sodes: Quaesitor Minos urnam movet; ille silentum Conciliumque Vocat Vitasque et crimina discit. I 'roxuma deinde tonunt maesti l0ca, qui sibi totum InSontes peperero manu, lucemque perosi 435 Proiecere animas. Quam vellent nothoro in alto Nunc et pauperiem et duros perferro laborosi Fas obstat, tristique palus inamabilis unda Alligat, et noviens Styx interfu8a coercet. Nec procul hinc partem fusi monstrantur in omnem Lugentes campi; Sic illos Domino dicunt. Hic, quos durus amor crudeli tabo peredit, Sucroti colant calles et myrtea circum Silva tegit; curae non ipsa in morte relinquunt. His Phacuram Procrimque locis, maeStnmquophylen,
Crudolis nati monstrantem Volnera, Pernit, Euadnenquo et Pasiphaen; his Laodamia It comes, et iuvenis quondam, nunc j semina, Caeneus, Rursus ot in veterem fato revoluta figuram. Inter quas Phoenissa recens a volnere Dido Errabat silva in magna; quam Troius heros
Ut primum iuxta stetit ad 'vitque Per umbram
ObScuram, qualem primo qui SurgerelmonSo
Aut videt, aut vidisse putat per nubila Lunam,
Demisit lacrimas, dulcique adfatus amore QSt: Infelix Dido, verus mihi nuntius ergo Venerat exstinctam, ferroque eXtrema Secutam l . Funeris heu tibi caussa fuit Per sidera iuro, Per superos et si qua fides tellure sub ima os Invitus, regina, tuo de litore ceSSi. κSed me iussa deum, quae nunc has ire Per Umbra' Per loca senta situ cogunt noctemque profundam, Inperiis egere Suis; nec credere quivi Hunc tantum tibi mo discessu ferre dolorem. Sisto gradum, teque aspectu ne subtrahe nostro. 5
Quem fugis ' extremum fato, quod te adloquor, hoe e8t.
207쪽
AENEIDOS LIB. VI. 195 Talibus Aeneas ardentem et torva tuentem Lonibat dictis animum, lacrima8quo ciebat.
Illa solo fixos oculos averSa tenebat, Nec magis incepto Voltum Sermone movetur, 470 Quam si dura silex aut Stet Marpesia cautes.
Tandem corripuit Sese, atque inimica refugit . In nemus umbrisorum, conivux ubi pristinus illi
Respondet curis nequatque SychaeuS amorem. Nec minus Aeneas, caSu concuSSUS iniquo, 475 Prosequitur lacrimans longo, et mi Seratur euntem.
Indo datum molitur iter. Iamque arva tenebant Ultima, quae bello clari Secreta frequentant. Hie illi occurrit Tydeus, hic inclutus armis Parthenopaeus et Adrasti pallentis imago; 480 Hic multum soli ad superos belloque caduci Dardanidae, quos ille Omnis longo Ordine cernens Ingemuit, Glaucumque Med0ntaque Thersilochumque, Tris Antenoridas, Cererique Sacrum Polyphoeten,
Idaeumque, etiam curruS, etiam arma tenentem. 485
Circumstant animae deXtra laeVnquo frequentes. Nec vidisse semel satis eSt; iuvat usque morari, Et conferre gradum, et Veniendi diSeere cauSSnS. At Danaum proceres Agamemnoniaeque PhalangeSUt videre virum fulgentiaque arma Per umbraS, 100 Ingenti trepidare metu; pars Vertere terga, Ceu quondam petiere rates; pars tollere Vocem Exiguam: inceptus clamor DuStratur hiantis Atque hic Priamictori laniatum corpore toto Deiphobum videt oi lacerum crudeliter ora, 495 Ora manuSque umba S, populataque tempora raptis Auribus, et truncas inhoneSto Volnere nariS.
Vix adeo adgnovit pavitantum et dira tegentem Supplicia, et notis compellat vocibus ultro Deiphobe armipotens, genus alto a Sanguine Teucri, 500 Quis tam crudelis Optavit sumere poenaSi Cui tantum do te licuiti Mihi fama suprema Nocte tulit fessum vasta tu caede Pelasgum
208쪽
196 1'. VEL G. EI MARONIS Nomon et arma locum Servant; te, amico, nequivi Conspicuro et patria decedenS ponere terra.
Ad qua o Iriamides: Nihil O tibi amico rolictum
Omnia Duiphobo solvisti et funeris umbris. Sod mo sata mea et scelus exitiale Lacaenae His mersere malis; illa haec monumenta reliquit. Namque ut supremam falsa inter gaudia noctem Egerimus, nosti; Ct nimium meminisse neceSSe est. Cum fatalis equus Saltu Super ardua venit Ρergama et armatum Peditem gravis attulit alvo, Illa, chorum Simulatis, euantis Orgia circum
Ducobat Phrygias; flammam media ipsa tenebat
Ingentem, et Summa Danaos eX arce Vocabat. Tum me, consectum curiS Somnoque graVatum,
Insolix habuit thalamus, presSitque iacentem Dulcis ot alta quies placidaeque simillima morti.
Egregia interea coniunx arma omnia tectis Amovet, et sidum capiti subduxerat ensem; Intra tecta vocat Menelaum, et limina pandit, Scilicet id magnum Sperans fore munUS amanti, Et famam exstingui veterum Sic POSSe malorum. Quid moror' inrumpunt thalamo; comes additur una Hortator scolorum Aeolidos. Di, talia Graiis Instaurate, pio Si PoenaS Ore POPOSCO. Sed tu qui vivum caSu8, age, fare ViciSSim, Attulorint. Pelagine veniS erroribus actu'An monitu divom ' an quae te Fortuna satigat, Ut tristis sine sole domos, loca turbida, adires 'Hae vice Sermonum roseis Aurora quadrigis Iam medium aetherio cursu traiecerat axem;
Et sors omne datum traherent per talia tempus; Sed comes admonuit breviterque adlata Sibylla est: Nox ruit, Aenea; nos flendo ducimus horas. Hic locus est, partis ubi se via sndit in ambas: Dextera quae Ditis magni sub moenia tendit, Hac iter Elysium nobis; at laeva malorum Exercet poenas, et ad impia Tartara mittit.
Deiphobus contra: Ne SaeVi, magna SacerdOS; Di8cedam, eXΡlebo numerum, reddarque tenebris. I decus, i, nostrum; molioribus utero sutis.
209쪽
AENEIDOS LIB. VI. Tantum ossatus, ct in verbo vestigia torsis. Respicit Aeneas subito, ut sub rupe sinistra Moonia lata videt, triplici circumdata muro,
Quao rapidus flammis ambit torrentibus amnis, 550 Tartareus Phlegethon, torquetque Sonantia SaXa. Porta adversa, ingens. Solidoque adamante Columnae, Vis ut nulla virum, non ipsi exscindere bello Caelicolae valeant; stat ferrea turris ad aura8, Tisiphoneque sedens, palla succincta cruenta, 555Vostibulum caesomnis suprat noctesque dieSque. Hinc exaudiri gemitus,' ot saeva Sonare Verbera; tum Atridor ferri, tractaeque catenae.
Constitit Aeneas, strepituque citerritus haesit. Quae scelerum faciest O Virgo, effaro; quibusve 560Urguentur poenisi quis tantus plangor ad auras ΤTum Vates sic orsa loqui: Dux incluto Teucrum, Nulli fas casto sceleratum insistere limen; Sed me cum tubis Hecato praesecit A Vernis, Ipsa deum poenas docuit, perque Omnia duxit. 565 Gnosius haec Rhadamanthus habet, duri 8Sima regna, Castigatque auditque d0los, subigitque lateri, Quae quis apud superos, furto laetatus inani, Distulit in seram commiSSa piacula mortem. Continuo sontis ultrix accincta flagello 570 Tisiphone quatit insultans, torvo8que Sinistra
Intentans angui8 Vocat agmina SaOVa Sororum. Tum demum horrisono stridentes cardine Sacrae
Panduntur portae. Cernis, cuStodia qualis Vestibulo sedeati lacies quae limina servoti 575 Quinquaginta atris inmanis hiatibus Hydra Saevior intus habet sedem. Tum Tartarus ipso Bis patet in praeceps tantum tonditque Sub umbras, Quantus ad aetherium caeli suspectuS Olympum. Hic geuus antiquum Terrae, Titania Pubes, 580 Fulmino deiecti fundo volvuntur in imo. Hic et Aloidas geminos inmania vidi
Corpora, qui manibus magnum rescindere caelum Adgressi, Superisque Iovem detrudere regnis.
Vidi ot crudelis dantem Salmonea poenaS, 585 Dum flammas Iovis ot sonitus imitatur Olympi.
210쪽
Quattu0r hic invectus equis et lamPada quassans 1'or Graium popul08 modiuoquo per Elidis ui boni Ibat ovans, divomque Sibi poscebat honorem Doniensi qui nimbos et n0n imitabilo fulmon
Acro ct cornipedum pulSu Simularet equorum At patur omnip0tons densa inter nubila totum Contorsit, non illo fauos nec funica facilis Lumina, praecipitemque inmani turbine ado it.
Nec non ob Tityon, Terrae Omniparentis alumnum Cernere erat, per tota novem' cui iugora corpus' Porrigitur, rostroque inmanis Voltur obunco
Inmortale iocur tondens fecundaque poenis Viscera rimaturquo opulis habitat tuo sub alto Poetore, nec fibris requies datur ulla renatis. Quid momorum Lapithas, Ixiona Pirithoumquo lQuos super atra silex iam iam lapsura cadentiquo
Imminoi adsimilis; lucunt genialibus altis
Aurea fulcra toris, opulaeque ante ora paratae Regineo luxu; Furiarum maxuma iuxta Accubat, et manibus prohibet contingore mensas Exsiligitque facem attollen8, atque intonat Ore.
Hic, quibus invisi fratres, dum vita manebat PutSatusve paren8, et fraus innoxa clionii, 'Aut qui divitiis soli incubuere repertis,
Noe partem BOSuere Sui8, quae maXUma turba QSt, Quique ob adulterium caeSi, quique arma secuti Impia nec voriti dominorum saltero dextras, Inclusi poenam exspectant. Ne quaere doceri, Quam poenam, aut quae forma Viros fortunave morsit Saxum 1ngens volvunt alii, radiisque rotarum 610 Districti pondent; sedet, aeternumque Sedebit, Infelix Theseus; Phlegyasque miserrimus omniSAdmonet et magna testatur Voce per umbraS: Discito iustitiam moniti, ut non temnoro divos.' 620
Vondidit hic auro patriam, dominumque potentem Inposuit; fixit leges pretio atque refixit;
Hic thalamum invasit natae vetitoSque hymenaeos 'AUSI OmneS inmane nefas, auSoque potiti. Non, mihi Si linguao contum Sint Oraque centum, fra